خىتاي 2004 - يىلدا ئۆلۈم جازاسى ئىجرا قىلىشتىكى رېكورتىنى ساقلاپ قالدى
2005.06.24
مەركىزى ئىتالىيىنىڭ پايتەختى رىمدىكى ئۆلۈم جازاسىغا قارشى تۇرۇش خەلقئارا تەشكىلاتىنىڭ جۈمە كۈنى ئېلان قىلغان دوكلاتىدا كۆرسىتىلىشىچە، يەر شارى بويىچە بالا چۈشۈرۈشكە قارشى تۇرۇش ئېقىمى 2004 - يىلدا داۋاملىق كۆچەيگەن، ئەمما شۇ يىلى دۇنيا بويىچە ئاز دېگەندە 5476 كىشى ئۆلۈم جازاسى بىلەن ئۆلتۈرۈلگەن.
"كەيىننىڭ قولى" دەپ ئاتالغان مەزكۇر تەشكىلات، دۇنيا بويىچە جاللاتلار قولىدا ئۆلگەن 5476 كىشىنىڭ ئاز دېگەندە 5 مىڭى خىتايدا ئىجرا قىلىنغانلىقىنى بىلدۈردى. خىتايدىن قالسا ئۆلۈم جازاسى ئەڭ كۆپ ئىجرا قىلىنغان دۆلەت ئىران بىلەن ۋېيتنام ئىكەن. ئىراندا 2004 - يىلى 197 كىشى، ۋېيتنامدا 82 كىشىنىڭ ئۆلۈم جازاسى ئىجرا قىلىنغان.
مەزكۇر تەشكىلات ئۆلۈم جازاسى ھەققىدىكى دوكلاتىدا، ئۆلۈم جازاسى ئىجرا قىلىنغان 58 دۆلەتنىڭ 44 ئى "دىكتاتۇر، ئىستىبدات ۋە ئەركىن بولمىغان دۆلەتلەر،" دەپ كۆرسەتتى. "كەيىننىڭ قولى" دېگەن ئاتالغان مەزكۇر تەشكىلات 1993 - يىلى بريۇسسېلدا قۇرۇلغان.
كۆزەتكۈچىلەرنىڭ تەكىتلىشىچە، خىتايدا ئۆلۈم جازاسى بىلەن جازالانغانلار سانى كىشىلىك ھوقۇقنى قوغداش ئورگانلىرىنىڭ مەلۇماتىدىن كۆپ ئارتۇقكەن. خىتاي ھۆكۈمىتى ئۆلۈم جازاسى بىلەن جازالانغانلار سانىنى دۆلەت مەخپىيەتلىكى، دەپ قارىغاچقا ھازىرغا قەدەر بۇ ھەقتە سانلىق مەلۇمات ئېلان قىلىپ باقمىغان.
ئۇيغۇرلار خىتايدا سىياسى سىياسىي سەۋەبلەر بىلەن ئۆلۈم جازاسى بېرىلىۋاتقان بىردىن - بىر خەلق ھېسابلىنىدۇ.(ئەركىن)
مۇناسىۋەتلىك ماقالىلار
كۆپ كۆرۈلگەن خەۋەرلەر
RFA
- نۇرى تۈركەل: «ئامېرىكانىڭ ئانامنى ئەكېلىشىنى ئۇيغۇرلارغا كۆرسىتىۋاتقان غەمخورلۇقىنىڭ ئىپادىسى، دەپ قارايمەن»
- «ئۇيغۇر سەنئەت كۆرگەزمىسى» گە يانداشقان ئۇيغۇر قىرغىنچىلىقى مۇھاكىمە يىغىنى باشلاندى
- تورونتو ئۇنىۋېرسىتېتى دوكلاتى: «ئۇيغۇر ئايال كىشىلىك ھوقۇق قوغدىغۇچىلىرى ۋە ژۇرنالىستلار خىتاينىڭ مىسلى كۆرۈلمىگەن باستۇرۇشىغا ئۇچرىغان»
- ئىستانبۇلدا «ئۇيغۇر مەھەللىسى» قۇرۇلۇشىنىڭ پۈتۈپ چىقىشى مۇناسىۋىتى بىلەن ئېچىلىش مۇراسىمى ئۆتكۈزۈلدى
- كانادا ھۆكۈمىتىنىڭ ئون مىڭ ئۇيغۇرنى ئورۇنلاشتۇرۇشىنىڭ تۇنجى قەدىمى مۇۋەپپەقىيەتلىك بېسىلدى