Kishilik hoquq teshkilatliri xitayni metbu'atqa bolghan kontrolluqni bikar qilishqa chaqirdi

Shitabi nyuyorkqa jaylashqan kishilik hoquqni közitish teshkilati yekshenbe küni nyuyork sheher bashliqi blombérg we xelq'ara olimpik komitétidin nyuyork sheher bashliqi blombérgning kéler hepte xitayni ziyaret qilghanda xitayning béyjing olimpik tenheriket yighini échilishtin burun xitayning kishilik hoquq weziyitini yaxshilash heqqide xitay rehberliri bilen sözlishishni telep qildi.

B b s agéntliqining xewer qilishiche, kishilik hoquqni közitish teshkilati élan qilghan bayanatida nyuyork sheher bashliqi "xitay hökümitidin axbarat erkinlikining xitayning jemiyet, iqtisad we siyasiy tereqqiyati üchün muhim ikenlikini bildürüshi kérek," dep körsetken. Bayanatqa tayan'ghanda, xitay hökümiti béyjing olimpik yighini échishtin ilgiri junggoning axbarat erkinlikini ishqa ashuridighanliqigha wede bergen, biraq xitay axbarat erkinlikige bolghan kontrolluqni dawamliq kücheymekte.

Bu qétim yene xelq'ara kechürüm teshkilatimu xelq'ara olimpik komitétining shiwitsariyidiki yighinida xitayning ölüm jazasini qet'iy qisqartishi, sotlimay turup soraq qilish we türmige tashlashni qisqartishi hemde kishilik hoquq pa'aliyetchilirige zerbe bérishni toxtitishni telep qilghan idi. Muxbirlarni qoghdash teshkilatining bildürüshiche, xitay hazirghiche 29 neper muxbirni türmige tashlighan.

Xelq'ara kechürüm teshkilati we kishilik hoquqni közitish teshkilatlirining doklatlirida xitayning az sanliq milletler jümlidin tibet we Uyghurlarning kishilik hoquqlirinimu éghir dexli terüzge uchritiwatqanliqi, bolupmu Uyghur siyasiy we kishilik hoquq pa'aliyetchilirining hetta ölüm jazasigha höküm qiliniwatqanliqini izchil tenqid qilip kelmekte.

Emma, xewerlerdin qarighanda, yéqinda xitay terep chet el muxbirlirining olimpik jeryanida xitayda xewer tarqitish ishliri bilen shughullinishigha nisbeten melum derijide qoyuwétish élip baridighanliqini bildürgen bolsimu, lékin xitay da'irilirining barliq muxbirlargha nisbeten közitish we arqa tekshürüsh élip bérish arqiliq türlük cheklimilerni yaritidighanliqi melum bolmaqta. (Ümidwar)