Yaworpa parlaménti xitaydin Uyghurlargha qaritilghan depsendichilikni derhal ayaghlashturushni telep qildi


2007.12.24

Yaworpa parlaménti qarar maqullap, xitay hökümitining kishilik hoquq mesilisige bolupmu, sherqiy türkistan we tibetlerdiki kishilik hoquq mesilige peqet köngül bölmey kelgenlikini eyiblidi we yawropa komitétini mezkur mesilige qarita téximu qattiq heriket qollinishqa qistidi.

Qarar jem'iy 21 maddiliq bolup, qararda yawropa - xitay yuqiri derijilik emeldarliri arisida élan qilin'ghan birleshme bayanatlarning rohigha asasen, istratégiyilik hemkarliq ornitish üchün bergen wedilerni emelde körsitishni kücheytish üchün körsitilgen tirishchanliqlarni qarshi alidighanliqi, emma yawropa komitétining xitay rehberliri bilen uchrishish dawamida kishilik hoqoq mesilisige qarita siyasi jehette bésim ishlitishke dégendek köngül bölup kételmigenlikidin , xitayda nacharliship bériwatqan kishilik hoquq mesilisini 2008- yilliq olimpik munasiwiti bilen téximu küchlük rewishte otturigha qoyulmighanliqigha ökün'genliki körsitilgen.

Qararda yawropa we xitay arisidiki iqtisadi hemkarliqning choqum barawerlik , jem'iyetning tereqqiyatini ilgiri sürüsh, muhit, énérgiye mesilisi we kilimat özgirish mesilisige köngül bölgen asasta élip bérilishi kérekliki otturigha qoyulghan.

Qararda yene, xitay tyen'enmén namayishini qanliq basturghandin kéyin yawropa parlaménti xitaygha qarita yürgüzgen qoral-yaraq imbargosini dawamliq özgertmey saqlap qélish, mushu xil haletni xitay kishilik hoquq xatiriside körünerlik yaxshilinish bolmighiche dawamlashturush békitilgen.

Mezkur qararda tilgha élishqa erziydighan yene bir muhim terep, Uyghurlarning kishilik hoquq we dini erkinlik mesilisi bolup, qararda xitayning kishilik hoquq pa'aliyetchiliri , adwokatlar, yazghuchi ‏- muxbirlar we Uyghurlarni ichige alghan az sanliq milletlerge qaritilghan siyasiy bésimlargha we nurghun ademlerning mushu mesile tüpeyli qolgha élin'ghanliqigha nisbeten yawropa parlaméntining yéqindin köngül bolidighanliqi körsitilip: " biz xitay hökümitining türmige tashlan'ghan bu xildiki kishilerni derhal qoyup bérishini we bularning kishlik hoquqigha qaritilghan depsendichilikini derhal ayaghlashturushini telep qilimiz "déyilgen.

Yene , xitayning bérma we sudandiki mustebit hökümetlerni qollash qilmishlirini derhal ayaghlashturush telep qilin'ghan. Qarar 21- dékabir maqullinip resimiy békitilgen. (Jüme)

Pikir qoshung

Radi'oning ishlitish shertlirige asasen, pikirliringiz tekshürgüchiler teripidin testiqlinishi we muwapiq derijide tehrirlinishi tüpeyli, tor bette derhal peyda bolmaydu. Siz qaldurghan mezmun'gha erkin asiya radi'osi jawabkar bolmaydu. Bashqilarning köz qarishi we heqiqetke hörmet qilishingizni soraymiz.