Kishilik hoquqni közitish teshkilati tibet we Uyghur élige qaritilghan axbarat cheklimisini tenqid qildi


2007.11.23

Kishilik hoquqni közitish teshkilati doklat élan qilip, xitayning olimpik mezgilide axbarat erkinlikini kéngeytish belgilimisi élan qilishigha qarimay, tibet we Uyghur élining yenila chet'ellik muxbirlargha cheklen'gen rayon bolup kéliwatqanliqini tenqid qildi. Doklatta yene, xitayda yerlik da'iriler lükcheklerni yalliwélip, muxbirlargha tehdit salidighan ehwallar köpiyishke bashlighanliqini ilgiri sürgen.

Bu munasiwet bilen aldinqi küni washin'gtondiki bir yighinda kishilik hoquqni közitish teshkilati asiya bölümining tetqiqatchisi félin k'éyn, "shinjang bilen tibet burunqigha oxshashla cheklen'gen rayon. Chet'ellik muxbirlar bu jaylargha bérish üchün xitay tashqi ishlar ministirliqining testiqini élish kérek. Buni testiqlashqa nahayiti uzun waqit hem murekkep resmiyetler kétidu " dep körsetti.

Yighinda los - an'gélés gézitining xitaydiki muxbiri jéymiz man, yéqinqi 25 yildin béri chet'ellik muxbirlarning Uyghur ili we tibet heqqidiki xewerliride aziyish hem chékinish bolghanliqini eskertip, " men burun xitayda muxbirliq qilghan yillirimda özem yalghuz shinjang we tibetke barghan idim. Lékin kéyinki chaghlarda bu qiyinliship ketti. Bolupmu 80 - yillarning axirliridin bashlap xitay hökümiti bu rayonlarda axbarat cheklimisini kücheytti," deydu.

Kishilik hoquqni közitish teshkilati doklatta, xitay olimpik komitéti, xelq'ara olimpik komitéti we xitaydiki her derijilik hökümetlerdin chet'ellik muxbirlarning axbarat erkinlikige heqiqiy türde kapaletlik qilish, xitay muxbirlirinimu bu erkinliktin behriman qilishni telep qilghan. Xitay hökümiti ötken yilning axiri belgilime chiqirip, chet'ellik muxbirlar kéler yili 10 - aygha qeder xitayning her qaysi ölke- sheherliride ruxsetsiz xewer berse, xalighan kishini ziyaret qilsa bolidu, dep jakarlighan idi. (Erkin)

Pikir qoshung

Radi'oning ishlitish shertlirige asasen, pikirliringiz tekshürgüchiler teripidin testiqlinishi we muwapiq derijide tehrirlinishi tüpeyli, tor bette derhal peyda bolmaydu. Siz qaldurghan mezmun'gha erkin asiya radi'osi jawabkar bolmaydu. Bashqilarning köz qarishi we heqiqetke hörmet qilishingizni soraymiz.