Kishilik hoquqni közitish teshkilati tibet we Uyghur élige qaritilghan axbarat cheklimisini tenqid qildi
2007.11.23
Kishilik hoquqni közitish teshkilati doklat élan qilip, xitayning olimpik mezgilide axbarat erkinlikini kéngeytish belgilimisi élan qilishigha qarimay, tibet we Uyghur élining yenila chet'ellik muxbirlargha cheklen'gen rayon bolup kéliwatqanliqini tenqid qildi. Doklatta yene, xitayda yerlik da'iriler lükcheklerni yalliwélip, muxbirlargha tehdit salidighan ehwallar köpiyishke bashlighanliqini ilgiri sürgen.
Bu munasiwet bilen aldinqi küni washin'gtondiki bir yighinda kishilik hoquqni közitish teshkilati asiya bölümining tetqiqatchisi félin k'éyn, "shinjang bilen tibet burunqigha oxshashla cheklen'gen rayon. Chet'ellik muxbirlar bu jaylargha bérish üchün xitay tashqi ishlar ministirliqining testiqini élish kérek. Buni testiqlashqa nahayiti uzun waqit hem murekkep resmiyetler kétidu " dep körsetti.
Yighinda los - an'gélés gézitining xitaydiki muxbiri jéymiz man, yéqinqi 25 yildin béri chet'ellik muxbirlarning Uyghur ili we tibet heqqidiki xewerliride aziyish hem chékinish bolghanliqini eskertip, " men burun xitayda muxbirliq qilghan yillirimda özem yalghuz shinjang we tibetke barghan idim. Lékin kéyinki chaghlarda bu qiyinliship ketti. Bolupmu 80 - yillarning axirliridin bashlap xitay hökümiti bu rayonlarda axbarat cheklimisini kücheytti," deydu.
Kishilik hoquqni közitish teshkilati doklatta, xitay olimpik komitéti, xelq'ara olimpik komitéti we xitaydiki her derijilik hökümetlerdin chet'ellik muxbirlarning axbarat erkinlikige heqiqiy türde kapaletlik qilish, xitay muxbirlirinimu bu erkinliktin behriman qilishni telep qilghan. Xitay hökümiti ötken yilning axiri belgilime chiqirip, chet'ellik muxbirlar kéler yili 10 - aygha qeder xitayning her qaysi ölke- sheherliride ruxsetsiz xewer berse, xalighan kishini ziyaret qilsa bolidu, dep jakarlighan idi. (Erkin)
Munasiwetlik maqalilar
- Chégrisiz muxbirlar teshkilati sarkozidin xitay ziyaritide kishilik hoquqni otturigha qoyushni telep qildi
- Xitay " junggoning siyasiy partiye tüzümi" namliq aq tashliq kitabini élan qildi
- Muxbirlar bayrimi künide chet'el muxbirlirining ziyaret qilishi cheklendi
- Dunya kishilik hoquq közitish teshkilati xitayda axbarat erkinliki izchil qamal qiliniwatqanliqini otturigha qoydi
- Amérika qirghizistandin süyqestke uchrighan muxbirning qatilini éniqlashni telep qildi
- Kishilik hoquqni küzütüsh teshkilati xitayni wedisige emel qilmidi dep eyiblidi
- Prézidént bush, xitayni téximu köp erkinlikke dewet qildi
- Ataqliq kino cholpini richard gér, xitayni kishilik hoquq mesiliside ochuq bolushqa chaqirdi
- En'giliye minsitiri, xitay hökümitidin kishilik hoquq xatirisini yaxshilishini telep qildi