Чоңчиң тегаң ишчилириниң намайиши бастурулди вә икки адәм өлди


2005.10.07

Чоңчиң тегаң завутидики иштин бошутулған нәччә миңлиған ишчилар икки айдин бери намайиш өткүзиватқан иди. Пәйшәнбә күни әттигән улар шәһәрлик һөкүмәт бинаси алдида тинч олтуруп наразилиқ билдүргәндә, һөкүмәт хадимлири тәрипидин мәҗбурий тарқақлаштурулди. Улар кәчтә йәнә завутниң сиртидики дөләт ташйолида кечичә олтуруп қаршилиқ билдүрди.

Хитайдики бошун тор бетиниң җүмә күнидики хәвиридин ашкарилинишичә, җүмә күни әтигән саәт он йеримда, сақчилар йолни тосивалған намайишчиларни мәҗбурий икки яққа тарқитип, қатнашни әслигә кәлтүргән. Нөвәттә миңдин артуқ җамаәт хәвпсизлик хадимлири вә топилаңни бастуруш сақчилири йолни муһапизәт қилмақта. Әмма радиомизниң игилигән мәлуматлириға қариғанда, җүмә күни чүшкичә нәқ мәйданда йәнә нурғун кишиләр бар болуп, бу намайишчиларниң тәшкиллигүчилири тутуп кетилгәнликтин, улар тәшкилсиз һаләттә қалған.

Қанлиқ бастуруш

Чоңчиң тегаң завутидики хе памилилик ишчисиниң билдүрүшичә, сақчилар әтигән алтә йеримдин башлапла адәм тутуш вә урушқа башлиған. Нәтиҗидә икки нәпәр яшанған аял өлүп кәткән. У бу һәқтә мундақ дәйду:

"Бүгүн әтигән алтә йеримдин башлап сақчилар адәм тутушқа башлиди. Улар үч нәпәр ишчилар вәкилини тутуп кәтти. Уларниң ичидики бирси намайишларға бир туташ қоманданлиқ қиливатқан вәкилләр өмикиниң башлиқи чен йиңмиң. Қалған иккисиму вәкилләр. Сәккиз йеримларда икки йүздин артуқ пуқрачә кийингән сақчилар нәқ мәйданға килип, ишчилар қияпитигә киривелип икки сақчилар машинисини өривәтти. Арқидинла 200 дин артуқ топилаңни бастуруш сақчилири кәлди. Көргәнла кишини урушқа башлиди. Мениң билишимчә, һазир дохтурханиға апарған кишиләрниң сани 24 кә йитиду. Уларниң ичидики иккиси өлди. Бири йәтмиш яшлиқ йәнә бири 50 яшлиқ. Иккилиси аял".

Әһвалдин хәвәрдар пенсийигә чиққан бир ишчиму, вәқәдә икки адәмниң өлгәнликини испатлиди. У мундақ деди " улар адәмләрни қалаймиқан уруп, типип, икки адәмни өлтүрүп қойди. Йәнә бир қанчилирини яриландурди" .

Пинсийигә чиққан йәнә бир ишчиниң билдүрүшичә, завуттики телевизийә истансиси пәйшәнбә күни ишчилар намайиш һәққидә " қанунсиз йиғилиш, улар йолни тосиған, ишикни тосиған " дәп хәвәр бәргән.

Мухбиримиз чоңчиң шәһәрлик җамаәт хәвпсизлик идарисиға телефон қилип әһвал игиләшкә тиришқан болсиму, қоманданлиқ мәркизи мәлумат беришни қопаллиқчә рәт қилди.

Иштин бошитилған ишчиларниң һоқуқини қоғдаш йолидики һәрикәтлири

Мәзкур чоңчиң тегаң (алаһидә хиллиқ) полат- төмүр завути ислаһат елип бериштин бурун, әсли мәйдани төт йерим квадират километир келидиған 20 миңдин артуқ ишчиси бар дөләт игиликидики чоң завут иди. Мәзкур завут 7 - айда вәйран болғанлиқини елан қилғандин кейин, иштин бошутулған ишчилар өз һоқуқини қоғдаш күришини башлиған. Ишчилар өз вәкиллирини сайлап вә мәсилә көрүлгән вәкилләрни тазилап , бир нишан вә бир сиясәттә һәрикәт елип барған. Улар йәнә ичидин актипларни тәрбийиләп, ианә топлаш йоли арқилиқ, намайишини тәшкиллик вә тәртиплик елип бериватқан иди.

Вәқәниң сәвәблири

Ишчилар намайиши йүз беришиниң асаслиқ сәвәби һәққидә балдурқи мәлуматларда, мәзкур завутниң, бу йил 7 - айда вәйран болғанлиқини елан қилип, ишчиларни иштин бошатқанда, уларниң соғурта мәсилисини яхши бир тәрәп қилмиғанлиқидин келип чиққан дейилгән иди.

Тегаңдики яшанған ишчиларниң йәниму илгирилигән һалда чүшәндүрүшичә, завут банкирт болғанлиқини елан қилиштин бурун, дуңхуа дәп ширкәт қурған болуп, дуңхуа ширкити тегаңниң әслиһәлирини игиливелип қайтуруп бәрмигән. Көпчилик буниң хиянәтчилик билән четишлиқи барлиқидин гуманланған. Чүнки дуңхуа ширкити, завутниң әслиһәлири, йери, өйи қатарлиқларни игиләп туриватқан болуп, әгәр завут қанун бойичә вәйран болған болса, чоқум бу мүлүклирини сетип, пулини һәммигә бөлүп бериши керәк иди. Һазирқи мәсилә, улар бөлүп бериш әмәс, һәтта бу мүлүкләрни сетишқиму унимиған.

Дуңхуа ширкитини аңлашларға қариғанда, шәһәрлик иқтисад комитети билән йәнә бирәйлән бирлишип ечиватқан икән. Аңлашларға қариғанда, бу ширкәт һәр айда нурғун пул зиян тартиватқан болуп, бу ширкәт завутниң барлиқ мүлүклирини йоққа чиқирамду қандақ, буни һечким билмәйдикән. Ишчилар намайиши йүз беришиниң асаслиқ сәвәби һәққидә балдурқи мәлуматларда, мәзкур завутниң, бу йил 7 - айда вәйран болғанлиқини елан қилип, ишчиларни иштин бошатқанда, уларниң соғурта мәсилисини яхши бир тәрәп қилмиғанлиқидин келип чиққан дейилгән иди. (Арзу)

Пикир қошуң

Радиониң ишлитиш шәртлиригә асасән, пикирлириңиз тәкшүргүчиләр тәрипидин тәстиқлиниши вә мувапиқ дәриҗидә тәһрирлиниши түпәйли, тор бәттә дәрһал пәйда болмайду. Сиз қалдурған мәзмунға әркин асия радиоси җавабкар болмайду. Башқиларниң көз қариши вә һәқиқәткә һөрмәт қилишиңизни сораймиз.