Дунядики әң чоң һава булғиғучи хитай


2007.03.26

Ройтерс агентлиқиниң 25 ‏- март бейҗиңдин бәргән хәвиридин мәлум болушичә, хитай һаваға карбон төт оксиди қоюп бериш җәһәттә, дунядики әң чоң карбон төт оксиди қоюп бәргүчи америкидин ешип кетиш алдида туруватқан икән. Бу һал һава килимат өзгириши җәһәттә көпрәк һәрикәт қоллиниш һәққидә бейҗиңға бесим пәйда қилған. Америкилиқ бир нопузлуқ алимниң мөлчәрлишичә, хитайда нефит йеқилғуси истимал миқдариниң өрлишигә әгишип, хитайниң атмосфераға карбон төт оксиди қоюп бериш нисбити 2005 - йилдикидин 10 пирсәнт ашқан.

Бирләшкән дөләтләр тәшкилатиниң кийото келишимини йәршари характерлик иссип кетиш һадисигә қәдәр кеңәйтиш үстидә музакиригә елип бериливатқан пәйтлиридә, хитайниң карбон төт оксиди қоюп бериш миқдари җәһәттә дунядики алдинқи орунға өтүши, хитайға бесим елип келиду.

Кийото килишмидә тәрәққи тапқан 34 дөләт карбон төт оксиди қоюп бериш миқдарини кемәйтиш һәққидә вәдә бәргән вә америка, хитай қатарлиқ дөләтләрни бу җәһәттә көпрәк һәрикәт қоллинишқа чақирған иди.

Америка карбон төт оксиди информатсийә анализ мәркизидики нопузлуқ алим, грәг марланд мундақ дәйду, "мениңчә карбон төт оксиди қоюп бериш җәһәттә хитай америкидин бу йил һалқип кетиши мумкин."

Карбон төт оксид, көмүр, нефит, вә тәбий газ қатарлиқларниң көйдүрүлүшидин келип чиқидиған болуп, көпчилик алимларниң қаришичә бу йәршари характерлик иссип кентиш һадисини кәлтүрүп чиқиридикән.

Алимларниң билдүрүшичә, 2005 йили хитай 5.3 Милярд тонна, америка 5.9 Милярд тонна карбон төт оксиди қоюп бәргән. Өткән йили ноябирда, хәлқара енергийә аппарати һаваға карбон төт оксиди қоюп бериш җәһәттә хитайниң 2010 -йилға қәдәр америкидин һалқип кетидиғанлиқини көрсәткән. (Җүмә)

Пикир қошуң

Радиониң ишлитиш шәртлиригә асасән, пикирлириңиз тәкшүргүчиләр тәрипидин тәстиқлиниши вә мувапиқ дәриҗидә тәһрирлиниши түпәйли, тор бәттә дәрһал пәйда болмайду. Сиз қалдурған мәзмунға әркин асия радиоси җавабкар болмайду. Башқиларниң көз қариши вә һәқиқәткә һөрмәт қилишиңизни сораймиз.