خاڭجۇدا چاقىرىلغان دۇنيا بۇددا مۇنبىرىنىڭ يىغىنىغا دالاي لاما قاتناشتۇرۇلمىدى
2006.04.13
پەيشەنبە كۈنى خىتاينىڭ خاڭجۇ شەھىرىدە باشلانغان تۇنجى نۆۋەتلىك دۇنيا بۇددا مۇنبىرى يىغىنى تىبەت روھانى داھىسى دالاي لامانىڭ ئىشتىراكىسىز باشلاندى. لېكىن يىغىنغا خىتاي دائىرىلىرى تەرىپىدىن يۆلەپ تۇرغۇزۇلغان 11 - بەنچەن لامانىڭ ئىشتىراك قىلىشى كىشىلەر تەرىپىدىن كۈتۈلمىگەن ئەھۋال بولدى. بۇ ئاتېئىزمغا ئىشىنىدىغان خىتاي كومپارتىيىسىنىڭ 1949 -يىلى جۇڭگودا ھاكىمىيەتنى تارتىۋالغاندىن بۇيان چاقىرغان تۇنجى خەلقئارا دىنىي يىغىن بولۇپ ھېسابلىنىدۇ.
يىغىندا بەن چەن لاما تىبەت بۇددىستلىرىنى ۋەتەنپەرۋەرلىككە ۋە " دۆلەتنى ھىمايە قىلىش "قا چاقىردى. بۇ يىل 16 ياشتىكى گيالتسېن نوربۇ، تىبەت بۇددىزىمنىڭ 2- نومۇرلۇق ئەرباپى ۋە خىتاي دائىرىلىرىنىڭ دالاي لاماغا قارشى قوللىنىدىغان ئاچقۇچلۇق كوزۇرى بولۇپ ھېسابلىنىدۇ. 1995 - يىلى خىتاي مەركىزى ھۆكۈمىتى ئۇنى 10 - بەنچەن لامانىڭ ئورنىغا ئۇنىڭ " قايتا تۇغۇلۇشى"، دەپ ئېلان قىلغان ۋە دالاي لاما تەرىپىدىن سايلانغان گېدۇن چوكىي نيىمانى " قانۇنسىز، ۋە ئىناۋەتسىز " دەپ جاكارلىغان ئىدى. دالاي لاما تەرىپىدىن سايلانغان بەنچەن لاما شۇنىڭدىن كېيىن غايىپ بولدى ۋە خىتاي ھۆكۈمىتى ھازىرغىچە ئىز - دېرىكىنى بېرىشتىن ئۆزىنى قاچۇرۇپ كەلمەكتە.
گيالتسېن نوربۇ يىغىندا " دۆلەتنى ھىمايە قىلىش ۋە خەلق ئۈچۈن خىزمەت قىلىش بۇددىزىمنىڭ دۆلەت ۋە جەمئىيەت ئالدىدا ئۆتەيدىغان ئالىي مەجبۇرىيىتى " دەيدۇ. ئۇ 10 - بەنچەن لامانى مەدھىيىلەپ، " دۆلەتنىڭ بىرلىكى ۋە خەلقنىڭ ئىتتىپاقلىقى ئۈچۈن ئالاھىدە زور تۆھپە قوشقان " دەپ كۆرسەتتى. لېكىن 10 - بەنچەن لاما خىتاي ھۆكۈمىتىنىڭ تىبەت سىياسىتىنى تەنقىد قىلغانلىقى ئۈچۈن ئۇزۇن يىللارچە تۈرمىدە ياتقان.