Kishilik hoquqni közitish teshkilati amérikini xitay kishilik hoquqi mesiliside sözi bilen herikiti birdek bolushqa chaqirdi

Merkizi amérikining nyuyork shehiridiki kishilik hoquqni közitish teshkilati peyshenbe küni amérika tashqi ishlar ministiri kandiliza raysqa xet yézip, bush hökümitini xitay kishilik hoquqi mesiliside sözi bilen herikiti birdek bolushqa chaqirdi we xitayning olimpik yighini mezgilide kishilik hoquqni yaxshilash heqqidiki wediside turup, kishilik hoquq xatirisini yaxshilishigha heydekchilik qilishni telep qildi.

Xette, béyjing olimpik yighini yétip kéliwatqan bir mezgilde, bolupmu yéqinqi 2 aydin béri, xitay da'iriliri kishilik hoquqni yaxshilimayla qalmay, her xil bahane ‏- sewebler bilen öktichilerni tutqun qiliwatqanliqini ilgiri sürgen. Tutqun'gha uchrighan bu kishilerning 2008 ‏- yilini junggo kishilik hoquq yili qilishni telep qilghan eydiz pa'aliyetchisi xu jya we déhqanlar hoquqini qoghdighuchi zat yang chünlinlarni öz ichige alidighanliqini alahide tilgha aldi.

Kishilik hoquqni közitish teshkilati xétide yene, xitaydiki chet'ellik muxbirlarning xitay hökümiti yalliwalghan lükchekler teripidin hujumgha uchrash weqeliri köp qétim sadir bolghanliqini eskertip, bu ehwallar ilgiri xitay hökümiti bergen wedilerge pütünley zit, dep körsetti hemde amérika bu mesililerge süküt qilsa xitay hökümitige amérika kishilik hoquqqa qiziqmaydu, dégen xata signalni bérishi mumkin, dep yazdi.

Amérika tashqi ishlar ministiri kandiliza rayis bu ayning 26 ‏- küni xitayni ziyaret qilidu. Yéqinda dunya Uyghur qurultiyi rayisni xitay ziyaritide Uyghur kishilik hoquq mesilisige köngül bölüshke we xitay rehberliri bilen Uyghur mesilisini sözlishishke ündigen. Rayisning xitay sepiri kishilik hoquq mesilisige chétilidighan yaki chétilmaydighanliqi hazirche melum emes, lékin shimaliy koriye yadro qorallar söhbiti we iran mesilisini öz ichige alidighanliqi melum. (Erkin)