Lyu rénwén: xitayda yiligha ottura hisab bilen 8 ming adem ölüm jazasigha höküm qilinidu

Junggo ijtima'iy penler akadimiyisining tetqiqatchisi lyu rénwén yéqinda xitay boyiche yiligha ottura hisab bilen 8 ming mehbusning ölüm jazasigha höküm qilinip étip tashlinidighanliqini jakarlidi. Chet'el metbu'atlirining xewer qilishiche, lyu rénwén sot mehkimilirining doklati we özining tetqiqati boyichechiqarghan xulasisige asasen "méningche bir yilda 8 ming adem étip tashlinidu. Biraq bu méning perizim. Bu toghra bolmasliqimu mümkin " dep tekitligen.

Bu san xitaydin bashqa dunya boyiche ölüm jazasi yolgha qoyulghan barliq döletlerde bu bir yil ichide ijra qilin'ghan ölüm jazalirining omumi sanidin nechche hesse köp. Xitay da'irilirining qarishiche, junggoda ölüm jazasigha höküm qilin'ghanlarning sani dölet mexpiyetliki hésablinidu. Shunga béyjing da'irilirining bu jehette élan qilghan melumatliri bilen terepsiz menbeler élan qilghan sanliq melumatlarda zor perqler mewjut.

Ötken yili xitay xelq qurultiyining bir wekili, xitayda ölüm jazasigha höküm qilin'ghanlarning sani yilda 10 minggha yétidighanliqini élan qilghan. Lyu rénwén , junggo hökümitining ölüm jazasigha höküm qilin'ghanlarning sanini yoshurush herikitini "méningche bu exmeqane bir usul " dep tenqid qildi.

Gerche xitay hökümiti ötken yili junggo boyiche zorawanliq jinayetlirining sani azayghanliqini jakarlighan bolsimu, lékin chet'el tetqiqat organlirining tekshürüshiche, ötken yili xitay puqraliri ichide özini bixeter, dep qaraydighan kishiler sani azayghan.

Junggoda Uyghur aptonom rayoni xitay boyiche siyasiy mehbuslargha ölüm jazasi bérilidighan we ölüm jazaliri bir qeder köp ijra qilinidighan birdin bir rayon bolup hésablinidu. (Erkin)