Xitay hökümiti tyen'enmin weqesidiki namayishchini 18 yildin kéyin qoyup berdi
2007.08.10
Kishilik hoquqi teshkilatlatlirining jüme küni xewer qilishiche, xitay da'iriliri 1989 - yili tyen'enmin meydanidiki démokratiye herikitide qolgha élin'ghan bir namayishni 18 yildin kéyin qoyup bergen. Bu yil 40 yashlardiki shi xawlyang, 1989 - yili 6 - ayning 4 - küni kechte béyjing puqraliri bilen birge chang'en kochisida kéreksiz nerse - kéreklerni köydürüp, tyen'enmin meydanigha qarap ilgirilewatqan xitay azatliq armiyisi qisimlirini tosimaqchi bolghan idi.
Tyen'enmin weqesi basturulghandin kéyin, u "eksil'inqilabi ot qoyush" jinayiti bilen eyiblinip, ölüm jazasigha höküm qilin'ghan we 2 yil kéchiktürüp ijra qilishni qarar qilghan.
Shi xawlyangning jazasi kéyinche yéniklitilgen bolup, merkizi xongkongdiki junggo démokratiye we kishilik hoquq uchur merkizi, shi xawlyangning seyshenbe küni yeni 8 - ayning 7 - küni béyjing 2- nomurluq türmidin qoyup bérilgenlikini élan qildi. Awstraliyide yashaydighan xitay démokratchiliridin sün lixung, türmidiki tyen'enmin tutqunlirining ehwali üstide tekshürüsh élip bériwatqan zatlarning biri. U, tyen'enmin weqeside qolgha élin'ghan 100 dek kishining hazirghiche türmide yétiwatqanliqini bildürmekte.
Xitay hökümiti bir tereptin tyen'enmin weqeside qolgha élin'ghan tutqunlarni qoyup bérish toghrisidiki bésimgha uchrisa, yene bir tereptin xitay démokratlirining tyen'enmin weqesini aqlash toghrisidiki bésimigha duch kelmekte. Shi xawlyangning jaza mudditi toshqanliqi üchün qoyup bérilgenliki yaki xitay da'irilirining béyjing olimpik musabiqisini közde tutup, insanperwerliki tutup ketkenliktin qoyup bergenliki hazirche bizge melum emes. (Erkin)
Munasiwetlik maqalilar
- Xu jintaw 1 - iyul küni xongkongda namayish bashlinishtin burun béyjinggha qaytidiken
- Sichüen ölkiside mingdin artuq amma we oqughuchilar birlikte namayish qildi
- Ichki mongghulda 5 mingdin artuq xelq ammisi saqchilar bilen toqunushti
- Xitay hökümiti 12 saqchi we hökümet xadimini jazalidi
- Xitay déhqanlar "pilanliq tughut siyasiti"ge qarshi yene namayish qildi
- Gu'angshida pilanliq tughut toqunushi peyda qilghan emeldarlarni sotlash üchün adwokatlar heqsiz mulazimetke teyyar
- Xelq'ara kechürüm teshkilati yawropa ittipaqini ölüm jazasini emeldin qaldurush jehette xitay we bashqa asiya döletlirige bésim ishlitishke qistidi
- Xongkongda tyen'enmén weqeside ölgenlerge matem bildürüsh yighilishi ötküzüldi
- Gu'angshida pilanliq tughut siyasitige qarshi keypiyat yenila jiddi