Хитай дарфурдики қирғинчилиқниң күчийишигә ярдәмчи болуш билән әйипләнди


2008.03.14

Америкидики бир кишилик һоқуқи тәшкилати хитайниң суданни кичик типтики қораллар билән әң көп тәминлигүчи вә судан билән болған қорал - ярақлар содиси 3 йилдин бери үзлүксиз ашуруп, дарфурдики қирғинчилиқниң күчийишигә ярдәмчи болған, дәп әйиблиди.

Америкидики кишилик һоқуқи 1 - тәшкилати пәйшәнбә күни доклат елан қилип, 2004 - йилдин 2006 - йилғичә хитайниң суданға 55 милйон долларлиқ кичик типтики қоралларни сатқанлиқи, дарфурдики қирғинчилиқта мәсулийити бар, дәп қаралған әрәб җанҗавид милитанлириниң бу қораллар билән қоралланғанлиқини билдүрди. Доклатта әскәртишичә, 3 йилдин бери башқа дөләтләрниң суданға қорал - ярақ сетишни азайған болсиму, лекин хитайниң қорал - ярақ содиси изчил көпийип, суданға сатқан кичик типтики қоралларниң %90 ни игилигән.

Доклатта, "хитай суданни кичик типтики қорал - ярақлар билән тәминләйдиған әң чоң дөләт болуп қалди," дәйду. Кишилик һоқуқи 1 - тәшкилати хитай даирилирини суданға қорал сетишни дәрһал тохтитишқа чақирди һәм бу сода хитайниң олимпик мәзгилидә образини яхшилаш тиришчанлиқиға дәхли йәткүзүдиғанлиқимни билдүрди. Доклатта йәнә судан һөкүмитиниң хитайдин алған қоралларниң пулини хитайға сатқан нефитниң пули билән төләватқанлиқини билдүргән.

Хитай судан билән болған қорал - ярақ содисиниң соммиси наһайити аз икәнликини вә қорал - ярақ содисини тохтатқан тәқдирдиму, буниң дарфурдики тоқунушни тохтиталмайдиғанлиқини илгири сүрмәктә иди. Лекин кишилик һоқуқи 1 - тәшкилатиниң мәсули бәтсий әпейл," хитай һөкүмити хитай қорал - ярақ завутлири билән дарфур хәлқини қирған қиливатқан судан һөкүмитиниң қоллишидики милитан күчләр арисида қорал - ярақ тәминат линийиси қуруп чиққан," дәп көрсәтти. Лекин хитайниң алаһидә вәкили лю гуйҗин бу түрдики тәнқидләрни рәт қилип, хитайниң судан билән болған қорал - ярақ содисини әйибләш наһәқчилиқ, дәп тәкитлигән иди. (Әркин)

Пикир қошуң

Радиониң ишлитиш шәртлиригә асасән, пикирлириңиз тәкшүргүчиләр тәрипидин тәстиқлиниши вә мувапиқ дәриҗидә тәһрирлиниши түпәйли, тор бәттә дәрһал пәйда болмайду. Сиз қалдурған мәзмунға әркин асия радиоси җавабкар болмайду. Башқиларниң көз қариши вә һәқиқәткә һөрмәт қилишиңизни сораймиз.