Xitay darfurdiki qirghinchiliqning küchiyishige yardemchi bolush bilen eyiplendi


2008.03.14

Amérikidiki bir kishilik hoquqi teshkilati xitayning sudanni kichik tiptiki qorallar bilen eng köp teminligüchi we sudan bilen bolghan qoral - yaraqlar sodisi 3 yildin béri üzlüksiz ashurup, darfurdiki qirghinchiliqning küchiyishige yardemchi bolghan, dep eyiblidi.

Amérikidiki kishilik hoquqi 1 - teshkilati peyshenbe küni doklat élan qilip, 2004 - yildin 2006 - yilghiche xitayning sudan'gha 55 milyon dollarliq kichik tiptiki qorallarni satqanliqi, darfurdiki qirghinchiliqta mes'uliyiti bar, dep qaralghan ereb janjawid militanlirining bu qorallar bilen qorallan'ghanliqini bildürdi. Doklatta eskertishiche, 3 yildin béri bashqa döletlerning sudan'gha qoral - yaraq sétishni azayghan bolsimu, lékin xitayning qoral - yaraq sodisi izchil köpiyip, sudan'gha satqan kichik tiptiki qorallarning %90 ni igiligen.

Doklatta, "xitay sudanni kichik tiptiki qoral - yaraqlar bilen teminleydighan eng chong dölet bolup qaldi," deydu. Kishilik hoquqi 1 - teshkilati xitay da'irilirini sudan'gha qoral sétishni derhal toxtitishqa chaqirdi hem bu soda xitayning olimpik mezgilide obrazini yaxshilash tirishchanliqigha dexli yetküzüdighanliqimni bildürdi. Doklatta yene sudan hökümitining xitaydin alghan qorallarning pulini xitaygha satqan néfitning puli bilen tölewatqanliqini bildürgen.

Xitay sudan bilen bolghan qoral - yaraq sodisining sommisi nahayiti az ikenlikini we qoral - yaraq sodisini toxtatqan teqdirdimu, buning darfurdiki toqunushni toxtitalmaydighanliqini ilgiri sürmekte idi. Lékin kishilik hoquqi 1 - teshkilatining mes'uli betsiy epéyl," xitay hökümiti xitay qoral - yaraq zawutliri bilen darfur xelqini qirghan qiliwatqan sudan hökümitining qollishidiki militan küchler arisida qoral - yaraq teminat liniyisi qurup chiqqan," dep körsetti. Lékin xitayning alahide wekili lyu guyjin bu türdiki tenqidlerni ret qilip, xitayning sudan bilen bolghan qoral - yaraq sodisini eyiblesh naheqchiliq, dep tekitligen idi. (Erkin)

Pikir qoshung

Radi'oning ishlitish shertlirige asasen, pikirliringiz tekshürgüchiler teripidin testiqlinishi we muwapiq derijide tehrirlinishi tüpeyli, tor bette derhal peyda bolmaydu. Siz qaldurghan mezmun'gha erkin asiya radi'osi jawabkar bolmaydu. Bashqilarning köz qarishi we heqiqetke hörmet qilishingizni soraymiz.