Xitay olimpik munasiwiti bilen rabiye qadir bashliq bir qanche Uyghurning herikitige diqqet qilishni belgiligen
2007.05.27
2008-Yilliq béyjing tenheriket musabiqisi munasiwiti bilen xitay jama'et xewpsizlik organliri uqturush chiqirip, xitayning ichi-sirtidiki olimpik bilen munasiwetlik shexslerge nisbeten tekshürüsh élip bérishni belgiligen.
Xitay tilidiki "boshun" torining tarqatqan uchurigha asaslan'ghanda, bu yil 4-ayda xitay jama'et xewpsizlik ministirliqi her qaysi ölke, aptonom rayon we biwasite qarashliq sheherlerge mexpiy buyruq chüshürüp, olimpik bilen munasiwetlik shexslerni tekshürüshni orunlashturup, xitay hökümitige paydisiz dep qaralghan barliq unsurlarni tazilashni, 11 türdiki ademler ichidin 43 xildikisini olimpik pa'aliyitining sirtida qaldurushni qarar qilghan.
Bu xildiki ademler katégoriyisige xitay ichi-sirtidiki atalmish "düshmen küchler" yeni teshkilatlarning ezaliri we idi'ologiye sahediki nuqtiliq ademler kirgüzülgen bolup, falun'gungchilar, atalmish qanunsiz diniy pa'aliyetchiler, atalmish milliy bölgünchiler jümlidin atalmish "shinjang üch xil küchliri" shuningdek dalay lamaning sürgündiki hökümitining terkibidiki teshkilatlarning ezalirimu mezkur katégoriyige mensup qilin'ghan.
" Boshun" toridiki xewerge asaslan'ghanda, xitay jama'et xewpsizlik ministirliqi chüshürgen uqturushta chet ellerde pa'aliyet élip bériwatqan Uyghur pa'aliyetchiliridin rabiye qadir, erkin aliptékin bashliq toqquz kishige nisbeten közitish we kontrol qilish telep qilin'ghan.
Xewerlerdin qarighanda, xelq'araliq insan hoquqi teshkilatliri xitay hökümitining olimpik musabiqisini ötküzüsh salahiyitini qolgha keltürüsh üchün bergen insan hoquqini yaxshilash wedilirini orundimighanliqini izchil tenqid qilmaqta. Dunya Uyghur qurultiyining re'isi rabiye qadir xanimmu démokratiyini himaye qilidighan döletlerdin bu musabiqqa bayqut élan qilishni telep qilghan idi. (Ümidwar)
Munasiwetlik maqalilar
- Béyjing olimpik yighini we uning bixeterlik mesilisi
- Xitayning neziride kishilik hoquq teshkilatlirining tenqidi "olimpikni siyasiylashturush"
- Chén shüybiyen : teywen qayta musteqilliq élan qilmaydu
- Kanada metbu'atlirida béyjing olimpik tenheriket yighinini bayqut qilish mesilisi munazire qilinmaqta
- Xitay olimpik tenheriket yighinining béletlirini sétishni bashlidi
- Xitay yerlik muxbirliq ponkitlirini tertipke salmaqchi
- Olimpikning mes'ul xadimliri xitayda yémek-ichmektin zeherlinishning xetiri yuqiriliqini bildürdi
- "Rabiye qadir dewri" xitaylarni chöchütti