Xitay hökümitining tibettiki basturushigha qarshi naraziliq kücheymekte

Dunyadiki her qaysi dölet rehberliri, kishilik hoquq teshkilatliri we ataqliq tenheriketchilerning, xitay hökümitining tibette élip bériwatqan siyasitige qaratqan tenqidliri kücheymekte.

Fransiye tashqi ishlar ministiri bernard kochner, seyshenbe küni yawrupa radi'osigha bergen bayanatida, xitay hökümitining tibettiki basturush herikitini " qobul qilghili bolmaydighan bir heriket " dep körsetti. Düshenbe küni, fransiye prézidénti nikolas sarkozi xitay dölet re'isi xu jintaw gha xet yézip, uni tibet mesilisige sewrichanliq bilen mu'amile qilishqa chaqirghan idi.

Fransiyide élip bérilghan bir ray sinashning netijisige qarighanda, fransiye xelqining köpchiliki, fransiye prézidéntining 2008‏ - yilliq béyjing olimpik tenheriket yighinining ichilish murasimigha qatnishishigha qarshi iken.

Bu arida, amérika prézidénti jorj bushning alahide wekili we amérika milliy bixeterlik kéngishining mu'awin re'is jémz jefri, ötken hepte axiri, washin'gtonda turushluq xitay bash elchisi ju wenjung bilen uchriship, uninggha amérika hökümitining tibettiki basturush herikitidin qattiq endishiliniwatqanliqini bildürgen. U shundaqla xitay hökümitini, tibet mesilisini birterep qilish üchün dalay lama bilen söhbet ötküzüshke chaqirghan.

Düshenbe küni amérika tashqi ishlar ministiri kandiliza rayis, tibet mesilisini hel qilishining birdin bir yolining dalay lama bilen söhbetke öltürüsh ikenlikini tekitlep, xitay hökümitidin dalay lama bilen söhbet ötküzüshini telep qilghan.

Xewerlerge qarighanda, xitay hökümiti tibettiki naraziliq heriketliridin kéyin, bashlan'ghan basturush herikitini dawamlashturuwatqan bolup, xitay metbu'ati seyshenbe küni, 10 ‏ - mart küni tibetning paytexti lxasa shehiride bashlan'ghan we kéyin pütün tibet hetta tibet jama'iti bir qeder zich jaylashqan xitayning chingxey we sichüen ölkilirigiche tarqalghan naraziliq herikitige yétekchilik qilghan 13 kishining qolgha élin'ghanliqini bildürdi. (Ömer qanat)