Xongkong démokratliri xongkongni démokratik idare qilishqa qistimaqta
2007.12.24
Xongkongning démokratiyisining kelgüsi heqqide qarar belgilesh üchün xitay xelq qurultiyi da'imiy komitéti yighin échishqa teyyarliq qiliwatqan peytlerde, xongkongning démokratik partiyisi 7 kün'ge sozulidighan achliq élan qilish herikitini bashlap, 2012- yilighiche, xongkongda xelqqe toluq, omumyüzlük bilet tashlap saylam élip bérish hoquqi bérilishi kéreklikini telep qildi.
Melum bolushiche, hazir wezipe ötewatqan xongkong bash memuri zing yingchu'en, xitay merkiziy hökümitige doklat yollap, 2017- yilighiche xongkongda toluq démokratiyini yolgha qoyushning xongkongning ehwaligha téximu bap kélidighanliqini otturigha qoyghan idi.
Emma doklat yollinip bir hepte ötkendin kiyin xongkongdiki démokratik partiye ezaliri yekshenbe künidin bashlap achliq élan qilip, xongkongda toluq démokratiyini yolgha qoyushni 2017- yilghiche sürüsh pikrige naraziliq bildürdi.
Roytérs agéntliqida körsitilishiche, achliq élan qilish namayishi xongkong qanun belgilesh idarisining aldida élip bérilghan bolup, namayishini teshkilligüchi xongkong démokratik partiyisining re'isi xé jünrén özlirining anche ümidwar emeslikini, chünki xitay merkiziy hökümitining xongkongning kelgüside toluq démokratiyini yolgha qoyush pikrini anche qobul qilip kételmeydighanliqini bildürgen.
Epyün urushidin buyan büyük britaniye impériyisining bashqurushida bolup kelgen xongkong, 1997- yili xitaygha ötküzülüp bérilgen bolup, eyni chaghda xitay hökümiti bir dölette ikki xil tüzüm bolush nezeriyisini tonushturup xongkongning démokratik tüzümini qobul qilidighanliqi toghrisida wede bergen idi.
Xongkong bash memuri zing yingchu'en xitay merkiziy hökümitige yollighan doklatida xitay hökümitidin xongkongda téximu keng démokratiyini yolgha qoyush telep qilin'ghan bolsimu, emma köpligen xongkong xelqning 2012- yilighiche xongkongda biwasite saylam élip bérish hoquqi bérilishini telep qilidighanliqi körsitilgen.
Mushu hepte axiri, xitay xelq qurultiyi da'imiy komitéti béyjingda, zing yingchu'en béyjing da'irilirige yollighan mezkur doklatni muzakire qilidu we xongkongning kelgüsi teqdirini belgilesh üchün qarar maqullash yighini achidu. (Jüme)
Munasiwetlik maqalilar
- Kishilik hoquqni közitish teshkilati amérika hökümitidin, xitayning kishilik hoqoqi heqqidiki teleplirini otturigha qoydi
- Chégrisiz muxbirlar teshkilati yawropa parlaméntning xitayda pikir erkinlikini yolgha qoyush heqqidiki qarar layihisini alqishlidi
- Teywende siyasiy jinayetchiler türmisi kishlik hoquq baghchisigha özgertildi
- Xitay " junggoning siyasiy partiye tüzümi" namliq aq tashliq kitabini élan qildi
- Muxbirlar bayrimi künide chet'el muxbirlirining ziyaret qilishi cheklendi
- Amérika fédéral soti yaxu intérnét shirkiti üstidin ispat yighini achmaqchi
- Xongkong démokratiye rehbiri li juming xelq'ara jem'iyetni olimpik mezgilide xitaygha bésim ishlitishke chaqirdi
- Xongkongliqlar omumiy saylam ötküzüsh namayishi élip bardi
- Xitay, teywen démokratiye -ilgharliq partiyisining musteqilliqni testiqlighuchi qararnamisini qattiq tenqidlidi
Köp körülgen xewerler
RFA
- Nuri türkel: “Amérikaning anamni ekélishini Uyghurlargha körsitiwatqan ghemxorluqining ipadisi, dep qaraymen”
- Istanbulda “Uyghur mehellisi” qurulushining pütüp chiqishi munasiwiti bilen échilish murasimi ötküzüldi
- Toronto uniwérsitéti doklati: “Uyghur ayal kishilik hoquq qoghdighuchiliri we zhurnalistlar xitayning misli körülmigen basturushigha uchrighan”
- “Uyghur sen'et körgezmisi” ge yandashqan Uyghur qirghinchiliqi muhakime yighini bashlandi
- Nuri türkelning anisi amérika hökümitining yardimide washin'gton'gha yétip keldi