INTRO: Giáo sư Zbarksy, người Nga, nay 85 tuổi, đã làm việc cho phòng thí nghiệm tại lăng Lenin 18 năm kể từ 1934. Nhiệm vụ của ông là gìn giữ xác ướp người lãnh đạo đã qua đời năm 1924 của cuộc cách mạng tháng mười Nga. Nhân thời điểm kỷ niệm cuộc cách mạng vô sản này, ông xuất bản cuốn sách kể lại những chi tiết hãi hùng trong việc ướp và giữ xác, cũng như tình trạng hiện thời của lăng Lenin. Kieran Cooke điểm sách trên báo Financial Times số ra ngày thứ bẩy 7 tháng 11. Nguyễn An tóm lược trong bài do ........đọc sau đây.VOICE: Trong hiện tình hỗn loạn tại Nga, xác ướp của Lenin, người lãnh đạo cuộc cách mạng tháng 10 Nga, và cũng là người đứng đầu nhà nước chuyên chính vô sản đầu tiên của Liên bang Sô Viết vẫn nằêm trong lăng Lenin, ngay tại Quảng trường Đỏ ở trung tâm thành phố Mát-xcơ-va. Sự hiện diện của cái xác này đã gây nhiều tranh cãi trong dư luận Nga, vào khi mà đất nước rộng lớn này không còn là nước Cộng sản Liên bang Sô Viết nữa. Tổng thống Boris Yeltsin muốn đem xác đi chôn và xóa sổ cái lăng đã tồn tại trên 70 năm, nhưng nhiều đảng viên Cộng sản lão thành nhất định đòi giữ lại. Có người còn lớn tiếng tuyên bố sẽ bắn chết bất cứ ai dám đụng vào thân xác Lenin, mặc dù trong số những người vào thăm lăng Lenin hiện nay, số người vào vì lòng kính ngưỡng thì ít, mà vì tò mò thì nhiều. Thật ra, chính Lenin không hề nói rằng muốn được tô son vẽ phấn sau khi chết, và bà góa phụ Lenin thì chống ngay cả việc xây dựng các tượng đài kỷ niệm. Trotsky và các ủy viên bộ chính trị khác cũng chống lại, nhưng Stalin, người kế vị Lenin cương quyết thực hiện việc tôn sùng lãnh tụ, và thế là một cơ quan có tên là ỘỦy ban đời đời tưởng nhớ LeninỢ được thành lập.Các thành viên trong ủy ban đã thảo luận rất nhiều vấn đề trong đó có việc có nên ướp lạnh xác hay không, quan tài có nên để hai lớp kính không, phải để đèn chiếu ra sao... Đồng thời, cũng theo lệnh của Stalin, bộ óc phải được lấy ra, giao cho các nhà nghiên cứu để họ làm nhiệm vụ chứng minh rằng Lenin là một thiên tài.Xác Lenin được ngâm vào trong một dung dịch tổng hợp trong đó có an côn, nước, glycerin và a-xê-tat kali. Đây cũng là dung dịch mà mỗiù 18 tháng, xác lại được ngâm vào trong hai tuần, và sau đó, da dẻ lại mềm mại như khi mới chết. Dấu dưới hàng ria đen là những mũi khâu giúp cho đôi môi dính liền với nhau. Cặp mắt thật được lấy ra và thay bằng đôi mắt giả để tránh hố lõm nơi hốc mắt. Sau đó, đôi mi cũng được khâu lại. Quần áo cũng được rạch ra, rồi nhíu lại bằng chỉ ở phía sau để mỗi khi bảo dưỡng định kỳ, cởi ra mặc vào cho dễ. Bầu khí làm việc thật là căng thẳng vì chỉ cần một sơ xuất nhỏ cũng có thể khiến công trình thất bại, và tối thiểu thì người phạm lỗi cũng bị đầy đi Siberia. Để được thư giãn đôi chút, các chuyên viên thường uống rượu, thực ra là cồn 96 độ, vốn là một thành phần của dung dịch ướp xác. Giáo sư Zbarksy kể lại rằng lúc ông cầm vào tay Lenin nhiều năm sau khi ướp, ông thấy tay vẫn mềm, nhưng cảm giác lúc đụng vào cánh tay ấy thì thật là gớm. Trong thời gian chiến tranh thế giới lần thứ hai, xác ướp Lenin được đem dấu tại một địa điểm phía tây Siberia, do chính giáo sư Zbarsky và cha ông phụ trách trông nom. Ông nói rằng hai cha con dùng hầu hết thời gian để sửa chữa những hư hỏng nho nhỏ của cái xác. Kỹ thuật ướp xác của Liên sô về sau được xuất khẩu qua nhiều nước trên thế giới, đến những nơi có tệ sùng bái cá nhân lãnh tụ và có những lãnh tụ nhất định đòi sống đời đời. Trong số những nước này, có Mông Cổ, Bun ga ri, Việt nam và Angola. Giáo sư Zbarsky cho biết tất cả các lãnh tụ ấy đều được ướp xác theo kiểu đã áp dụng cho Lenin, nghĩa là cũng lấy bộ óc ra, cũng khâu miệng, khâu mắt, cũng nhúng trong một dung dịch tổng hợp và cũng phải bảo dưỡng định kỳ. Hiện nay, lăng Lenin không còn được tài trợ nữa, do đó, để tạo thu nhập, các chuyên viên phải nhận ướp xác ngoài giờ. Khách hàng của họ là các tay giầu nổi ở Nga, phần lớn là trùm Mafia. Xác của các ông trùm này cũng được đặt trong các quách bằng đá cẩm thạch xám như xác của Stalin hồi đầu những năm 1950. Giá cả thì thay đổi tùy trường hợp: Từ 1500 đô la nếu công việc có thể hoàn tất trong ngày và không khó lắm chẳng hạn như đầu không bị đạn bắn nát, cho đến 10 ngàn đô la một tuần lễ nếu công việc rắc rối hơn chẳng hạn như nếu bị bom, thân thể rời ra từng mảnh và phải ráp nối lại với nhau.
