Trà Mi Hoa Kỳ vừa chấp thuận cho Việt Nam mượn trước chỉ tiêu 1 số hạn ngạch dệt may của năm tới. Hạn ngạch xuất khẩu đã gây cho Việt Nam những khó khăn gì trước mắt và lâu dài? Sau các cuộc đàm phán thương lượng giữa đại diện thương mại hai bên Việt-Mỹ diễn ra vào thứ 5 tuần trước tại Washington, Hoa Kỳ đã đồng ý cho ngành dệt may Việt Nam vay mượn trước một số hạn ngạch quota dệt may của năm tới.
Bấm vào đây để nghe bản tin này
Rightclick to download this audio
Quyết định này giúp giải quyết tình trạng thiếu hụt quota xuất khẩu, nỗi trăn trở của các doanh nghiệp dệt may trong nước hiện nay. Vì tính tới nay, chỉ mới hơn nửa năm, mà 70% trong số 550 doanh nghiệp thành viên của Hiệp Hội Dệt May Việt Nam đã sử dụng hết hạn ngạch quota xuất khẩu 2004 vào thị trường Mỹ, bạn hàng quan trọng nhất của Việt Nam. Ông Lê Quốc Ân, chủ tịch hiệp hội dệt may Việt Nam, cho biết thêm: "Vay 8% lượng hạn ngạch của năm tới..."
Theo bộ thương mại, nguyên nhân dẫn đến tình trạng này một phần là do thiếu hụt quota, và một phần là do rất nhiều doanh nghiệp Việt Nam chỉ tập trung vào một số ít mặt hàng thuộc hạn mục nóng. Có mặt hàng, từ nay tới cuối năm, mức hạn ngạch chỉ còn 2 triệu rưỡi tá trên tổng số 7 triệu tá phía Mỹ dành cho Việt Nam năm nay. Bên cạnh đó, hồi tháng 5, Washington đã cắt giảm 2,5% hạn ngạch quota 2004 của Việt Nam vì các lô hàng xuất khẩu bất hợp lệ.
Các cuộc đàm phán hôm thứ 5 tại Washington cũng dẫn đến kết quả là thoả hiệp Dệt may Việt-Mỹ được gia hạn cho đến hết năm 2005. Cũng nên nhắc lại rằng Hiệp định dệt may Việt –Mỹ có hiệu lực từ đầu tháng 5 năm ngoái. Theo hiệp định này, có tất cả 38 mặt hàng trong tổng số 167 chủng loại hàng dệt may của Việt Nam bị giới hạn lượng xuất khẩu.
Gía trị xuất khẩu các hạn mục phi hạn ngạch vào thị trường Mỹ trong 6 tháng đầu năm đạt khoảng 320 triệu đô la, tăng 16% so với năm 2003.
Năm ngoái, tổng gía trị dệt may xuất khẩu của Việt Nam sang thị trường Mỹ đạt 2,48 tỷ Mỹ kim. Năm 2002, kim ngạch xuất khẩu dệt may sang Mỹ là 952 triệu đô la, so với năm 2001 chỉ có 49 triệu đô la.
Bước sang năm 2005 sẽ càng khó khăn hơn, do các nước xuất khẩu cạnh tranh với Việt Nam được bỏ quota dệt may trong khi nước ta vẫn còn bị áp đặt hạn ngạch. Ông Ân phân tích thêm: "Lúc các nước được bỏ hạn ngạch thì cho dù được thì không biết mình có xuất được hàng hay không ." (audio clip)
Trước những trăn trở này, tin mừng hiện tại là được vay trước quota cho năm nay cũng chỉ là một lối thoát tạm thời. Về lâu về dài, theo các chuyên gia, để giúp ngành dệt may xuất khẩu Việt Nam thoát khỏi những khó khăn và bế tắc như hiện tại thì cả 2 phía: doanh nghiệp và các cơ quan quản lý nhà nước cần phải tăng cường nổ lực hợp tác hơn nữa. Bên cạnh đó, nhà nước cần phải đẩy mạnh thương lượng với các nước nhằm mở rộng thị trường, giúp hàng dệt may Việt Nam được đối xử bình đẳng như các quốc gia khác. Song, giải pháp bình ổn lâu dài vẫn là làm sao để Việt Nam sớm có thể trở thành hội viên của WTO vào đầu năm tới.
Được biết, ngành dệt may là lĩnh vực xuất khẩu lớn thứ nhì của nước ta, sau mặt hàng dầu thô. Dự kiến kim ngạch xuất khẩu dệt may năm nay đạt 3 tỷ 800 triệu Mỹ kim. Và hơn phân nửa lượng hàng dệt may của Việt Nam được xuất khẩu sang thị trường Hoa Kỳ.