Gia Minh, phóng viên đài RFA
Thế kỷ 21 được xem là thời đại của công nghệ thông tin rồi; thế nhưng tại nhiều vùng miền Việt Nam bao nông dân vẫn còn phải canh tác trong điều kiện thiếu máy móc cơ giới. Dẫu thế, những người nông dân chân lấm tay bùn luôn cố vươn lên tận dụng những phương tiện máy móc để giải phóng bớt sức lao động con người.
Vừa qua tại thôn Tuyên Hóa, xã Đông Anh, huyện Đông Sơn, tỉnh Thanh Hóa, có hai ông chế tạo thành công chiếc máy cấy lúa để phục vụ công việc đồng áng của gia đình và bà con trong thôn xã. Đó là hai ông Lê Mậu Trạch và Lê Niên Việt.
Gia Minh giới thiệu cùng quí thính giả và các bạn về chiếc máy cấy lúa của hai tác giả vừa nêu trong chương trình Sáng kiến & Đời sống kỳ này.
Chiếc máy cấy lúa của hai ông Lê Mậu Trạch và Lê Niên Việt có tên là ĐA2. Bản thân ông Lê Mậu Trạch cho biết quá trình hình thành nên chiếc máy cấy lúa:
“Quá trình nghiên cứu xuất thân từ nông dân, thấy cấy lúa thủ công vất vả mà năng suất kém nên chúng tôi nghĩ phải làm gì đế giúp bà con nhà mình. Do vốn không có nên phải nghiên cứu, mày mò đến mười mấy năm. Chúng tôi chia ra hai giai đoạn.
Giai đoạn 1 dùng tay; giai đoạn hai là bằng máy. Giai đoạn 1 dự thi chúng tôi đoạt giải. Giai đoạn hai thì xong rồi va sắp đưa ra thử.
Máy phải phù hợp địa hình, giống lúa nên phải rất là nhẹ.Máy chỉ dùng động cơ 2 mã lực. Chúng tôi có đi ra Hà Tây xem máy cấy của họ bắt chước Nhật; còn chúng tôi thì làm theo cách mình sử dụng các vật liệu địa phương.” Còn cơ quan chức năng tại địa phương có nhận xét ra sao đối cới sản phẩm của hai nông dân tại địa bàn quản lý của họ làm ra?
Truởng Trạm khuyến Nông Huyện Đông Sơn, ông Đỗ Anh Quý đưa ra nhận xét về chiếc máy của hai ông Lê Mậu Trạch & Lê Niên Việt:
“Máy cũng chỉ mới ở giai đoạn thử nghiệm thôi nhưng chắc chắn sẽ giúp giảm công nhiều, gấp hơn 10 lần người lao động.”
Cơ quan quản lý cao nhất tỉnh Thanh về ngành nông là Sở Nông Nghiệp và Phát Triển Nông thôn có hỗ trợ gì cho hoạt động sáng chế máy móc cơ giới nói chung và cho công việc của hai nông dân tại thôn Tuyên Hóa, xã Đông Anh nói riêng?
Một viên chức Sở thừa nhận: "Sở thì chưa có chính sách hỗ trợ về cơ giới hóa cho nông dân. Chủ trương thì nhất trí nhưng tài chính thì không có. Dân tự vay ngân hàng theo lãi suất bình thường để làm.
Bộ cũng vào thao diễn mày, và sở có báo cáo nhưng rồi do chưa có kinh phí nên cũng chưa. Chúng tôi có đánh giá về tỷ lệ cơ giới hóa: như làm đất huyện cao 70%, huyện thấp 20-30%. Trước đây có đưa máy Đại Hàn vào nhưng do đất bùn nên không có hiệu lực lắm.”
Được biết hai ông Lê Mậu Trạch và Lê Niên Việt đều gần tuổi 70 mà trước đây cha ông ta cho là 'cổ lai hy' – xưa nay hiếm. Qua kinh nghiệm và vì lòng yêu thương vợ con vất vả, hai ông đã miệt mài để có thể hòan thành sản phẩm máy cấy lúa của họ.
Mục Sáng kiến & Đời sống tuần này tạm dừng tại đây. Hẹn gặp lại quí thính giả và các bạn trong chương trình kỳ tới cũng vào giờ này trên làn sóng phát thanh của Đài Á Châu Tự Do.
Gia Minh chào tạm biệt.