Nhã Trân, phóng viên đài RFA
Giữa tình hình bắt bớ dồn dập ở Việt Nam, Thủ tướng kiêm Ngoại trưởng Phạm Gia Khiêm đang thực hiện chuyến viếng thăm hữu nghị tại Mỹ, bắt đầu vào ngày 10 tháng 3. Nữ Dân biểu Zoe Lofgren hôm thứ Hai 12 tháng 3 gửi thư thúc giục Ngoại trưởng Condoleeza Rice nêu với phái đoàn Hà Nội về vấn đề vi phạm nhân quyền ở Việt Nam. Nhã Trân phỏng vấn nữ Dân biểu Lofgren, và cùng trình bày với Trường Văn.
Nữ Dân biểu Zoe Lofgren: Ngoại trưởng Mỹ, theo lịch trình, sẽ gặp Phó thủ tướng kiêm Ngoại trưởng Việt Nam vào ngày 15 tháng 3 ở Washington D.C. Chúng tôi, cũng như một số dân cử quan tâm đến nhân quyền ở Việt Nam, thấy rằng Ngoại trưởng Hoa Kỳ phải mạnh mẽ bày tỏ với phó Thủ tướng Việt Nam mối quan ngại của chúng tôi về đợt leo thang vi phạm nhân quyền, đang xảy ra ở Việt Nam.
Trường Văn: Thưa, bà có thể nói rõ hơn, rằng những vụ vi phạm tự do tôn giáo hoặc nhân quyền mà bà và các vị dân biểu khác quan tâm, cụ thể là những trường hợp nào?
Nữ Dân biểu Zoe Lofgren: Có lẽ cô cũng nghe rằng nhà cầm quyền Việt Nam đã sách nhiễu, bắt bớ một số người vì các hoạt động tôn giáo và chính trị của họ. Tuần này, Luật sư Nguyễn Văn Đài, sáng lập viên Ủy ban Nhân quyền cho Việt Nam, vừa bị bắt.
Trước đó Linh mục Nguyễn Văn Lý cũng bị cưỡng bách rời giáo phận của ông, với các cáo buộc tương tự, là liên can đến các hoạt động tuyên truyền phá hoại an ninh quốc gia.
Chúng tôi biết rằng chính quyền Việt Nam từ lâu có thành tích tồi tệ về tôn trọng tự do tôn giáo. Năm ngoài, Tổ chức Tôn giáo và Nhân quyền Quốc tế có phúc trình rằng Việt Nam đàn áp, bắt bớ, giam giữ những người bất đồng chính kiến, và lên án chính quyền Việt Nam vi phạm nhân quyền.
Ngoại trưởng Mỹ, theo lịch trình, sẽ gặp Phó thủ tướng kiêm Ngoại trưởng Việt Nam vào ngày 15 tháng 3 ở Washington D.C. Chúng tôi, cũng như một số dân cử quan tâm đến nhân quyền ở Việt Nam, thấy rằng Ngoại trưởng Hoa Kỳ phải mạnh mẽ bày tỏ với phó Thủ tướng Việt Nam mối quan ngại của chúng tôi về đợt leo thang vi phạm nhân quyền, đang xảy ra ở Việt Nam.
Trường Văn: Ngoài yêu cầu Ngoại trưởng Condoleeza Rice đề cập vấn đề vi phạm nhân quyền và tự do tôn giáo, thư còn nêu ra vấn đề nào khác không thưa bà?
Nữ Dân biểu Zoe Lofgren: Chúng tôi kêu gọi bà Ngoại trưởng lên tiếng rằng Mỹ ủng hộ các giá trị mà mình tin tưởng, đó là tự do tôn giáo, tự do hoạt động chính trị.
Chính phủ Mỹ luôn tuyên bố rằng Hoa Kỳ bênh vực, ủng hộ nhân quyền trên thế giới và chi từ 8 đến 10 tỉ đô la cho cuộc chiến ở Iraq, thế nhưng lại không lên tiếng về vấn đề nhân quyền ở Việt Nam. Vì vậy chúng tôi khẩn thiết yêu cầu Ngoại trưởng Mỹ hành động đúng đắn hơn chính phủ của Tổng thống Bush.
Chúng tôi chưa nhận được câu trả lời vì thư chỉ mới gửi đi cuối tuần rồi. Chúng tôi kỳ vọng rằng khi Ngoại trưởng Mỹ gặp phái đoàn Việt Nam bà sẽ đưa vấn đề nhân quyền và tự do tôn giáo ra với phía Việt Nam.
Trường Văn: Theo bà thì đợt leo thang vi phạm nhân quyền của chính quyền Việt Nam bắt nguồn từ những lý do nào, hay nói một cách khác, có những nguyên nhân sâu xa hoặc nguyên nhân gần ra sao?
Nữ Dân biểu Zoe Lofgren: Chính quyền Việt Nam từ rất lâu đã có chính sách đè nén những người chống đối. Hà Nội chủ trương nắm quyền cai trị đất nước, vì vậy sợ hãi những người không hoàn toàn trung thành với chế độ, sợ hãi những người chống đối họ. Từ đó họ đàn áp, trừ khử những người không hoàn toàn trung thành với chế độ.
Thật đáng tiếc, Mỹ đã thông qua qui chế thương mại bình thường vĩnh viễn PNTR cho Việt Nam, khiến Hà Nội nghĩ rằng họ có thể làm mọi điều tuỳ ý.
Chính phủ Mỹ đã khiến chính phủ Việt Nam cảm tưởng rằng Hà Nội có thể làm mọi điều họ muốn, miễn là Hoa Kỳ có thể duy trì các trao đổi mậu dịch với Việt Nam. Vì vậy bây giờ chúng tôi yêu cầu Ngoại trưởng Mỹ lên tiếng với phái đoàn Hà Nội về vấn đề tự do tôn giáo và nhân quyền ở Việt Nam.
Tôi cũng nghĩ thế. Chính phủ Bush đã không thực hiện điều này. Giờ đây chúng tôi đề nghị Ngoại trưởng Rice lên tiếng yêu cầu chính phủ Mỹ tái khẳng định các quan điểm của Hoa Kỳ lâu nay, là ủng hộ, yểm trợ phong trào dân chủ ở Việt Nam.
Trường Văn: Thế còn việc Hoa Kỳ bỏ tên Việt Nam ra khỏi danh sách CPC, tức các nước cần được quan tâm về vấn đề tự do tôn giáo. Bà có nghĩ rằng đây cũng là nguyên nhân khiến chính quyền Việt Nam tăng cường việc đàn áp, bắt giữ các nhà dân chủ trong nước?
Nữ Dân biểu Zoe Lofgren: Tôi cũng nghĩ thế. Chính phủ Bush đã không thực hiện điều này. Giờ đây chúng tôi đề nghị Ngoại trưởng Rice lên tiếng yêu cầu chính phủ Mỹ tái khẳng định các quan điểm của Hoa Kỳ lâu nay, là ủng hộ, yểm trợ phong trào dân chủ ở Việt Nam.
Chính phủ của Tổng thống Bush phải giải thích về hành động của họ, là không bênh vực cho lập trường của Mỹ, đó là tôn trọng các giá trị về nhân quyền, tự do và dân chủ.
Trường Văn: Cảm ơn bà dân biểu Zoe Lofgren về cuộc trao đổi này.