by Nam Nguyên, phóng viên RFA
Người dân các thành phố lớn ở Việt Nam tưng bừng đón mừng lễ Giáng Sinh trong bối cảnh vật giá leo thang, và sự báo động chính thức về một đợt bộc phát dịch cúm gia cầm trên diện rộng. Chúng tôi sẽ điểm một số bài báo liên quan trên các báo mạng quen thuộc của Việt Nam.
Ngày 22-12, Tổng Cục Thống Kê đã công bố con số tính tóan về mức tăng giá tiêu dùng trọn năm 2004 là 9,5%, sự kiện này phù hợp với mong muốn của chính phủ, là kềm chế mức tăng chỉ số giá cả tiêu thụ CPI năm 2004 dứơi hai con số.
Tin này được VNExpress và nhiều báo mạng khác đăng tải, cho thấy trọn năm qua nhóm lương thực-thực phẩm tăng tới 15.6%, lần này các báo không tách riêng mức tăng giá các mặt hàng thực phẩm như thịt cá tôm cua gà vịt, bởi vì con số này có thể cao hơn 30% so với năm 2003.
Dân chúng rộn ràng đón Giáng Sinh
Đây mới là chuyện của năm 2004, bắt đầu năm dương lịch 2005 cũng là thời gian bứơc vào những tuần lễ trứơc tết nguyên Đán Ất Dậu, giá cả tiêu dùng sẽ còn chịu nhiều biến động. Dù vậy Mùa lễ hội Noel và Tết Dương Lịch vẫn tưng bừng diễn ra ở các đô thị lớn như Hà Nội Và TP.HCM, một thị dân Saigon cho biết cảm nhận của mình về vấn đề vật giá và sự tiêu xài của dân chúng, vốn dĩ có mức sống rất chênh lệch giữa các tầng lớp:
“Giới trung lưu và công chức thì rên xiết ghê lắm, nhưng mà tiệc buffet giáng sinh tết tây năm nay ở các nhà hàng lớn Caravelle, Sheraton, Continental, Majestic, Quê Hương, giá vé 50 đô la một người mà bán hết sạch không còn vé nữa…ăn chơi nhảy đầm tung hòanh…tôi đi một vòng phố Givral Brodard bánh buche Noel không còn bánh, họ không nhận đặt nữa, đông không thể tưởng tượng… Thành ra cũng không hiểu được là mức sinh họat với giá cả đắt như thế , mà người dân thì kêu than như thế nhưng mà một giới nào đó vẫn ăn xài như ‘điên’…”
Trước thềm năm mới 2005, Thời Báo kinh Tế Việt Nam có bài nhận định khá chi tiết với tựa đề ‘Năm 2005 thị trường vẫn nhiều sóng gió’. Tờ báo cho rằng, sang năm tới, nhiều người lo ngại một viễn cảnh thị trường xấu hơn 2004, khi chủ trương của Nhà Nứơc là giá các mặt hàng sản xuất sẽ được điều chỉnh tăng để duy trì sản xuất kinh doanh bình thường, trứơc tác động tăng giá đầu vào như chi phí xăng dầu giá than, giá điện, xi măng, tiền lương.
Thời Báo Kinh Tế Việt Nam cho rằng, các biện pháp kiềm chế tăng giá trong năm 2004, tuy đều theo kiểu nứơc đến chân mới nhảy, song đã có những tác động tích cực. Tờ báo nhắc lại trong năm 2004, giá thép xây dựng có lúc tăng tới 40%. Xăng tăng giá ba lần tổng cộng 34%, dầu tăng hai lần nhưng vẫn được bù giá. Đặc biệt là phân bón mặt hàng tối cần thiết cho sản xuất nông nghiệp, trong năm 2004 phân Urê có lúc tăng giá tới 50%. Dự báo cho năm 2005, tờ báo cho rằng những yếu tố làm nóng thị trường vẫn không có nhiều thay đổi ở Việt Nam, bên cạnh những yếu tố của thế giới cũng như trong nứơc từ năm 2004 vẫn còn đó. Nói chung viễn cảnh giá cả của năm 2005 còn nhiều ẩn số, chỉ tiêu tăng trưởng tổng sản phẩm nội địa từ 8 tới 8,5% là một bài tóan khó, đòi hỏi tăng xuất khẩu và tăng cả mức tiêu dùng của người dân.
Cúm gà trước nguy cơ bùng phát
Thời gian này ở Việt Nam, sau một giai đọan ít đưa ra thông tin chính thức, nay các nhà lãnh đạo ngành thú y bắt đầu cảnh báo về một đợt tái dịch cúm gia cầm trên diện rộng. Ngày 22-12 trên VNExpress, cục trưởng thú y Bùi Quang Anh xác nhận trong tháng 12 dịch cúm gia cầm tái phát ở 6 tỉnh trong đó có Bình Phứơc ở miền đông còn lại là vùng đồng bằng Cửu Long. Số gia cầm bị tiêu hủy ở mức vài chục ngàn con gồm cả gà vịt ngan ngỗng và chim cút. Ông Bùi Quang Anh cho rằng từ nay tới Tết Nguyên Đán, nếu các bộ ngành và địa phương không kịp thời triển khai biện pháp phòng chống một cách quyết liệt có hiệu quả, thì dịch có thể sẽ lây lan trên diện rộng.
Một giới chức cục thú y, ông Hòang Văn Năm trưởng phòng dịch tễ cho biết là có những yếu tố, khiến phải lo sợ là dịch cúm gia cầm sẽ tái phát ngay trong thời gian này:
“Trong mùa Tết người dân có thói quen dự trữ gia cầm rất nhiều, lưu lượng vận chuyển gia cầm giữa các địa phương cũng rất cao dễ gây ra dịch… Năm ngóai đúng thời gian này VN có dịch, có thể theo qui luật tự nhiên và vì những yếu tố vừa nói, chúng tôi dự liệu dịch sẽ diễn ra cuối năm nay tức là ngay tháng này đây và đầu sang năm.
Ngày 24-12, báo Thanh Niên đưa lên mạng bài phỏng vấn cục trưởng thú y Bùi Quang Anh. Theo đó người lãnh đạo ngành thú y báo động rằng không phải chỉ riêng miền nam mà các tỉnh phía Bắc cũng có khả năng tái phát dịch cúm gia cầm. Mối lo ngại bắt nguồn từ việc không ngăn chặn được nạn nhập lậu gia cầm xuất xứ Trung Quốc, gà lậu bày bán công khai ở các chợ gần Hà Nội. Ngòai ra các địa phương xung quanh thủ đô như Hà Tây, Bắc Ninh có mật độ chăn nuôi gia cầm rất lớn. Ông Quang Anh nêu lên một thực tế là nếu dịch tái phát thì việc khống chế sẽ rất khó vì đây là thời điểm giáp tết, lượng gia cầm được vận chuyển giữa các địa phương ở mức độ rất lớn.
Tờ Thanh Niên đặt câu hỏi là Tổ Chức Y Tế Thế Giới WHO mới đây đưa ra lời cảnh báo một đại dịch cúm có thể xảy ra, trong đó có nói tới Việt Nam. Cục trưởng Bùi Quang Anh nhận định rằng, WHO chỉ đưa ra lời cảnh báo mà không đưa kèm các biện pháp để ngăn chặn. Theo lời ông Quang Anh, thông tin vừa nói chỉ làm người dân hoang mang. Điều quan trọng theo ông Quang Anh là WHO hãy tìm ra biện pháp để ngăn chặn và vắc xin phòng ngừa.
Đại dịch cúm gà năm 2004 ở Việt Nam làm thiệt mạng 20 người vì bị nhiễm vi rút H5N1, cả nứơc thiệt hại hơn ba ngàn tỷ đồng, 44 triệu con gia cầm bị tiêu hủy. Dịch gây ra một hậu quả nhanh và trực tiếp là làm giá cả thực phẩm gia tăng, do nguồn cung thiếu. Một giới chức khác của VN cảnh báo là nguồn thịt gia cầm cho mùa tết Ất Dậu sẽ bị thiếu hụt:
“ Thực tế nguồn gia cầm từ sau khi hết dịch đến nay, người ta phát triển nó cũng ở mức vừa phải chứ không phải là mức tối đa. Một là nguồn giống không đủ cung cấp để phát triển tối đa. Hai là người ta cũng lo lắng trong vấn đề phát triển…họ không hiểu là vấn đề an tòan có đủ hay không nên chỉ phát trểin cầm chừng. Theo tôi dự đóan, nguồn gia cầm cho dịp tết vẫn có, nhưng để thỏa mãn đầy đủ thì không thể như mọi năm được.”
Trong mùa lễ tết, người Việt Nam có thói quen sử dụng rất nhiều thịt gia cầm gà vịt, các chuyên gia y tế khuyên người dân là thay đổi tập quán, không nên mua gia cầm sống về tự giết mỗ, mà hãy mua sản phẩm giết mổ công nghiệp hay đã qua chế biến, dù giá cả có đắt hơn. Thực hiện điều này sẽ tránh cho người tiêu dùng nguy cơ lây nhiễm vi rút H5N1, lọai vi rút này có khả năng gây tử vong cho người.