Nam Nguyên, phóng viên đài RFA
Cố đô Huế với các dự án xây dựng đầy tranh cãi tiếp tục choán chỗ các trang báo điện tử trong nước. Hôm nay chúng tôi tổng hợp các bài viết liên quan tới Dự Án Đồi Vọng Cảnh và Dự Án Cồn Dã Viên, cả hai đều liên quan tới vấn đề gọi là phá vỡ sự hài hoà cảnh quan Sông Hương và quần thể kiến trúc độc đáo của cố đô.
Đầu năm ngoái, sự yên tĩnh ngàn năm của thành phố Huế bị xáo động chưa từng có. Sự ồn ào không phải là vì âm thanh lễ hội hay một biến cố lớn lao nào, nhưng lại là sự bùng nổ dư luận với hàng trăm bài viết, ý kiến của các hội đoàn, tổ chức nghề nghiệp chuyên môn và dĩ nhiên ý kiến của người dân Huế.
Dự Án Đồi Vọng Cảnh
Dự án Life Resort xây dựng khách sạn 100 phòng, trên đỉnh đồi Vọng Cảnh ở bờ bắc sông Hương, đã phải dừng lại ngay sau lễ động thổ ngày 29/1/2005. Các phương tiện thông tin đại chúng, đặc biệt là các báo điện tử, nhờ vào thông tin trên mạng đã đánh động dư luận khiến cho dự án phải tạm dừng.
Điểm đặc biệt là Bộ Văn Hoá Thông Tin hai lần kiến nghị thủ tướng Phan Văn Khải xin đình chỉ dự án xây khách sạn trên đồi Vọng Cảnh, kiến nghị này không được đáp ứng một cách trọn vẹn.
Chúng tôi xin trở lại bản tin Vn Express ngày 21/4/2005, theo đó thủ tướng Phan Văn Khải sau khi xem xét đồng ý cho triển khai dự án ở khu đồi Vọng Cảnh. Tuy nhiên dự án này sẽ phải điều chỉnh về kiến trúc, thiết kế và vị trí.
Chính thức bản tin ghi như vậy, nhưng Vn Express nhấn mạnh rằng, vị trí của khu khách sạn sau khi dịch chuyển, vẫn sẽ nằm trong phạm vi đồi Vọng Cảnh. Đây chính là vấn đề được nhiều ngừơi dân Huế quan tâm nhất.
Dự án Đồi Vọng Cảnh mang tên Life Resort, đầu tư bởi liên doanh Du Lịch Hương Giang và đối tác Hà Lan Vietnam Hotel Project B.V. Đây chỉ là một dự án nhỏ chưa tới 5 triệu đô la, nhưng sử dụng 77 ngàn mét vuông đất trên đồi Vọng Cảnh, một địa điểm tuyệt đẹp từ đó có thể ngắm nhìn toàn bộ cảnh quan của cố đô Huế.
Câu chuyện Đồi Vọng Cảnh im ắng hơn một năm qua nay lại bị khuấy động trở lại, do mới đây ông Nguyễn Xuân Lý chủ tịch UBND Thừa Thiên-Huế phát biểu với báo chí là, tạm ngưng việc lập hồ sơ sông Hương trình lên UNESCO công nhận di sản thế giới, vì theo ông thời cơ chưa chín muồi. Báo chí nối kết việc ngừng làm hồ sơ Sông Hương với các dự án Vọng Cảnh và cả dự án Dã Viên mới đây.
Không tuân thủ ý kiến chỉ đạo
Mấy ngày vừa qua một số báo điện tử trong nước lại đưa tin nhiều về dự án Đồi Vọng Cảnh, các bài viết cho hiểu rằng chính quyền Huế đã tiếp tục thực hiện dự án không tuân thủ nhiều ý kiến chỉ đạo của chính phủ.
Vietnam Net ngày 9/3/2006 đưa lên mạng bài viết khá dài, mang tựa Vọng Cảnh Chưa Xuôi Cồn Dã Viên Đã Mắc. Bài báo dẫn nhập rằng, trong khi dự án đồi Vọng Cảnh còn đang bộn bề thì người dân Huế và cả nước lại sắp phải đối mặt với dự án cồn Dã Viên.
Theo bài viết ban thường vụ tỉnh uỷ Thừa Thiên Huế vừa mới yêu cầu chính quyền chỉ đạo công ty liên doanh Vọng Cảnh tạm dừng việc khoan thăm dò, với lý do Vọng Cảnh là một địa điểm nhạy cảm và việc triển khai dự án đã vấp phải phản ứng từ dư luận, nên cần phải được xem xét kỹ trên mọi vấn đề.
Vietnam Net nhấn mạnh rằng, điều đáng nói là việc khoan thăm dò được tiến hành khi chưa công bố bản qui hoạch chi tiết và nó không đúng với qui định về đầu tư xây dựng cơ bản. Càng đáng nói hơn vì dự án Vọng Cảnh vẫn đang còn vướng mắc đủ thứ thì đã manh nha dự án xây dựng khu du lịch hiện đại tại cồn Dã Viên nằm giữa dòng sông Hương, trong khi công việc lập hồ sơ đề cử sông Hương và cảnh quan đôi bờ sông Hương là di sản thế giới bị tạm dừng vì điều gọi là thời điểm chưa thích hợp.
Vietnamnet cho biết là thời điểm ngày 19/2/2006 đã khoan tới mũi thứ 5 và cho đến ngày 8/3, công ty liên doanh Vọng Cảnh đã khoan tới mũi thứ 8, nghĩa là việc khoan thăm dò gần như đã hoàn tất thì mới có ý kiến chỉ đạo tạm dừng để xem xét.
Ngày 7/3/2006 thứ trưởng Văn Hoá Thông Tin Đỗ Quí Doãn kêu gọi báo chí giám sát chặt chẽ dự án đồi Vọng Cảnh, kịp thời cảnh báo cho dư luận. Trước đó ngày 3/2/2006 Bộ Văn Hoá Thông Tin ra công văn gởi UBND tỉnh Thừa Thiên- Huế nói rõ, khu vực đồi Vọng Cảnh là một điểm nằm trong không gian qui hoạch của một số di tích như Lăng Tự Đức, Lăng Đồng Khánh, Điện Hòn Chén thuộc quần thể Di Tích Cố Đô Huế.
Di sản thế giới
Đây là khu di tích đầu tiên của Việt nam đã được UNESCO quyết định đưa vào danh mục di sản thế giới. Bộ Văn Hoá Thông Tin đề nghị UBND tỉnh Thừa Thiên Huế xem xét cân nhắc kỹ lưỡng Dự Án Xây Dựng Khu Du Lịch, đặc biệt là khách sạn cao tầng trên đồi Vọng Cảnh, dự án này cần được phối hợp thẩm định toàn diện.
Bài báo ngày 9/3 của Vietnam Net cho rằng chính quyền tỉnh Thừa Thiên Huế có hành động đối phó mang tính hợp lý hoá dự án Vọng Cảnh, sau khi bị công luận lên tiếng và nó đã không tuân thủ đúng nguyên tắc về đầu tư xây dựng cơ bản như thủ tướng chỉ đạo.
Thủ tướng Phan Văn Khải từng nhấn mạnh là kiến trúc công trình cả về qui mô và chiều cao phải hợp lý, không được che khuất tầm nhìn đồi Vọng Cảnh đến sông Hương. Dự án cũng di chuyển dịch về sườn đồi phía tây nam, nhưng theo tờ báo như thế là vị trí xây khách sạn lại càng gần lăng Thiệu Trị và Điện Hòn Chén hơn nữa, một điều không thể chấp nhận.
Trong suốt quá trình thông tin các báo điện tử của Việt nam ghi nhận ý kiến phản đối dự án Vọng Cảnh và Dã Viên, đặc biệt là từ hai cán bộ địa phương là ông Nguyễn Xuân Hoa, giám đốc sở văn hoá thông tin và ông Nguyễn Việt Tiến, giám đốc sở xây dựng của tỉnh Thừa Thiên-Huế.
Dự Án Khu Du Lịch Cồn Dã Viên
Dự Án Vọng Cảnh chúng tôi đã tổng hợp các bài báo điện tử trong nước, còn Dự Án Khu Du Lịch Cồn Dã Viên xin đọc tiếp các báo hầu quí thính giả.
Báo Lao Động Điện Tử ngày 8/3 viết rằng, sau vụ Vọng Cảnh chưa có hồi kết, sau một Trung Tâm Thương Mại Bắc Tràng Tiền có rất nhiều vấn đề, ngừơi Huế nay lại như ngồi trên lửa khi hay tin, lại có thêm một dự án du lịch có qui mô lớn với khách sạn 5 sao, đang được nghiên cứu để triển khai ở cồn Dã Viên bên bờ sông Hương.
Ông Nguyễn Xuân Hoa giám đốc sở văn hoá thông tin đã gởi báo cáo kịch liệt phản đối dự án. Sở Văn Hoá Thông Tin cho rằng Cồn Dã Viên không đơn giản là một cù lao nằm giữa dòng sông Hương và một ít di tích cũ như chủ đầu tư trình bày trong hồ sơ dự án. Mà Cồn Dã Viên là một trong hai yếu tố rồng chầu hổ phục gắn liền với hệ thống kinh thành Huế và cảnh quan sông Hương.
Thưa quí thính giả, chưa hiểu giữa làn sóng phản kháng của công luận, rồi đây dự án Đồi Vọng Cảnh sẽ được thực hiện như thế nào. Có điều như lời nhà sử học Dương Trung Quốc từng phát biểu trên Vietnam net, phải chăng vấn đề là cách làm, cách triển khai dự án có những điều cần xem lại. Tính minh bạch của dự án thể hiện qua các kênh thông tin không được quan tâm.
Ông Dương Trung Quốc đã từng khuyến cáo chủ đầu tư dự án Vọng Cảnh là nên công khai dự án để tranh thủ dư luận, và tốt nhất là không tính đến việc bịt lỗ rò khi muốn tiếp xúc với báo chí.