Gia Minh, phóng viên đài RFA
Trong chuyên mục Khoa học & Môi trường kỳ này, mời quí thính giả nghe ý kiến của một chuyên gia Việt Nam về một số cảnh báo trong phúc trình vừa nêu. Đó là giáo sư Đinh Văn Ưu, chủ tịch Bộ môn Khoa Khí tượng Thủy Văn, Hải Dương học, Đại học Khoa học Tự Nhiên Hà Nội.
Gia Minh: Người ta cho rằng hiệu ứng nhà kính là do khí thải mà ra, ý kiến giáo sư thế nào?
Giáo sư Đinh Văn Ưu: Tổ chức Hiệp ước khung đưa ra trên cơ sở của hằng nghình nhà khoa học; theo tôi đó là xu hướngmà các nhà khoa học và các giới quan tâm; còn có ý kiến klhác nhưng cơ bản phải thống nhất với đánh giá đó.
Gia Minh: Giáo sư có thể giải thích đơn giản về 'hiệu ứng nhà kính'?
Giáo sư Đinh Văn Ưu: Thực tế ra các chất dioxit carbon là tác động làm bức xạ không thóat ra ngòai được, từ đó quả đất nóng lên. Có do các họat động sản xuất công nghiệp và dân sinh phát ra tăng thêm. Còn có nhiều lọai hiệu ứng nhà kính khác nữa.
Gia Minh: Khí thải đó có ảnh hưởng tầng ôzôn?
Giáo sư Đinh Văn Ưu: Tầng ôzôn là do chất CFC.
Thực tế ra các cahất dioxit carbon là tác động làm bức xạ không thóat ra ngòai đuợc, từ đó quả trất nóng lên. Có do các họat động sản xuất công nghiệp và dân sinh phát ra tăng thêm. Còn có nhiều lọai hiệu ứng nhà kính khác nữa.
Gia Minh: Theo đánh giá do nóng lên nên tan băng và mực nước biển sẽ tăng lên?
Giáo sư Đinh Văn Ưu: Hiện nay về xu thế dự báo và quan trắc đều có; nhưng cao lên bao nhiêu thì có nhiều ý kiến khác nhau. Nhưng theo dự kiến thì đến cuối thế kỷ nước biển sẽ tăng lên khỏang 30-40 cm so với mực nước hiện nay. Theo tôi thì khả năng ấy có thể xảy ra; nhưng sau trăm năm thì điều ấy không có gì đáng ngạc nhiên.
Việc Việt Nam mất đất thì cũng chưa rõ lắm. Khi các nhà khoa học nhóm lại vào cuối năm thì sẽ có dự báo mới. Việt Nam cũng có nghiên cứu về điều đó nhưng mức ngập đến bao nhiêu thì chưa định rõ.
Gia Minh: Thời tiết sẽ rất thất thường trong thời gian tới.
Giáo sư Đinh Văn Ưu: Những biến đổi như thế thì thời gian dự báo ngắn hạn hơn. Nhưng theo tôi thì chưa có gì đột biến lắm.
Gia Minh: Có những thay đổi như nguồn nước ít đi, khô hạn xảy đến?
Giáo sư Đinh Văn Ưu: Do xây dựng nhiều đập trên sông để điều tiết thì có ảnh huởng. Còn ít nước đi thì ở Việt Nam phải chờ sau tiểu mãn vào cuối tháng tư này thì mới có thể nói khô hạn trầm trọng hay không trầm trọng. Dự báo là trên mức bình thường một chút thôi.
Gia Minh: Có đánh giá là Việt Nam không còn là quốc gia giàu nước nữa?
Do xây dựng nhiều đập trên sông để điều tiết thì có ảnh huởng. Còn ít nước đi thì ở Việt Nam phải chờ sau tiểu mãn vào cuối tháng tư này thì mới có thể nói khô hạn trầm trọng hay không trầm trọng. Dự báo là trên mức bình thường một chút thôi.
Giáo sư Đinh Văn Ưu: Bây giờ không phải Việt Nam mà cả thế giới đều thế cả. Việt Nam chỉ tập trung mưa trong mấy tháng thôi. Việc đánh giá giàu nghèo nước thì phải xem xét về khả năng giữ nước và khia thác việc nước ngầm.
Nói chung con người đông lên, công việc phát triển nên nhu cầu lớn lên; quan trọng nhất là con người phải sử dụng thế nào thôi.
Gia Minh: Qua các bản tin dự báo thì các dự báo đáng quan angại?
Giáo sư Đinh Văn Ưu: Nay phải chờ đến tháng năm tháng sáu mới chính xác.
Gia Minh: Vậy các nhà khoa học phối hợp với nhau thế nào?
Giáo sư Đinh Văn Ưu: Vấn đề là nhận thứ, cần giáo dục nâng cao nhận thức cho người dân. Nhà nước có các chương trình về khoa học trong lĩnh vực này. Việt Nam đang phát triển nên có nhiều ý kiến và dư luận khác nhau; nếu có nhận thức đầy đủ thì định hướng sẽ tốt.
Những hiện tượng liên quan đến thời tiết thiên nhiên là khó khăn nên phải cần thời gian và đầu tư. Việt Nam cũng có chia xẻ thông tin với các tổ chức Hoa Kỳ, trong đó có Hải quân. Vì hiện nay thông tin là công khai và Việt Nam cũng tham gia nhiều tổ chức quốc tế. Có nhiều dạng thông tin để công chúng có thể tham khảo được.