មានឧទាហរណ៍ជាច្រើនបង្ហាញពីប្រុសស្រីខ្មែរដែលលាបម្សៅកាត់ស្បែកមុខឬរក្សាមុន ហើយក្លាយជាជាំខ្មៅ ស្បែកឡើងគគ្រិះ ឬក្លាយជាស្តើងពណ៌ផ្កាឈូក។
«មុខខ្ញុំហ្នឹងកាលពីមុនខ្ញុំចេះតែលាបម្សៅតែពិសតែពាស ម្សៅតាមផ្សារ ចេះតែឃើញគេទិញ ទិញតៗគ្នា គេថាលាបទៅបាត់ជាំ បាត់ជ្រួញ បាត់មុនអី ដល់ទិញទៅលើសដើមទៀត។ ស្បែកមុខស្ដើងអស់ហើយ មើលទៅឡើងផ្កាឈូក លើកមុនប្រើថ្នាំបាត់ទៅឡើងមកវិញ។ បើសិនជាយើងប្រើរបស់ជាតិកាត់ ស្អាតបានតែមួយភ្លែត ហើយវាឆាប់មានវិបត្តិមកវិញ ត្រូវថ្ងៃអត់បាន។ ពេលអ៊ីចឹងទៅ វាអាចទៅមួយនៅពេលត្រូវថ្ងៃអាចប្រតិកម្មស្បែក ដូចបងគាត់និយាយអ៊ីចឹង មុខឡើងពណ៌ផ្កាឈូក ស្ដើងមែនទែន ឡើងចេញសរសៃៗ។ ទិញផលិតផលហ្នឹងគេថាលេត៍ហ្នឹងអាចលាបបាត់ខ្មៅអីអ៊ីចឹង ប៉ុន្តែវារាងកាត់ជាតិស្បែកហើង វាចេញមកសតែម្ដង វារបៀបដូចអត់ធម្មជាតិសោះ មានជាតិសស្គុះតែម្ដង។ វាត្រូវបានតែដំបូង បើសិនជាឈប់លាបទៅ វាកើតវិញដដែល ដល់ពេលហើយយើងត្រូវព្យាយាមលាបអាហ្នឹង លាបហើយវាត្រូវសមុខរហូត ពេលត្រូវកម្ដៅថ្ងៃវាមកជាំ» ៖ នេះគឺសំឡេងរបស់បុរសនិងស្ត្រីខ្មែរដែលបានទិញម្សៅលាយឬលេត៍យកមកលាបមុខក្នុងការរក្សាមុនឬមុខជាំ មុខជ្រួញ ដោយពុំបានពិនិត្យមើលថ្នាំដែលទិញនោះឲ្យបានជាក់លាក់។
បញ្ហានេះកើតមាននៅស្ទើរគ្រប់ប្រទេសព្រោះទាំងស្រីទាំងប្រុសប្រាថ្នាចង់មានស្បែកសសំបុរជ្រះធ្វើឲ្យពួកឱកាសនិយមឆ្លៀតផលិតថ្នាំប្រភេទលេត៍ឬម្សៅលាយយកមកលក់ដែលមានផ្ទុកសារធាតុគីមីគ្រោះថ្នាក់ជាច្រើនមុខ ដូចជាសំណ Lead និងបារ៉ត Mercury ឬសារធាតុ Hydroquinone, Retinoic acid, Tretinoin និង Steroids ជាដើម។ អ្នកប្រើម្សៅលាយប្រភេទនេះភាគច្រើនមិនដឹងទេថាម្សៅលាយនេះអាចធ្វើឲ្យរលាកស្រទាប់លើរបស់ស្បែកធ្វើឲ្យជាំមុខខូចសម្ផស្ស ហើយទីបំផុតអាចបណ្តាលឲ្យកើតមហារីកស្បែកបាន។
អ្នកឯកទេសផ្នែកជំងឺស្បែកនៃប្រទេសអង់គ្លេស អ្នកស្រី សាស្ហា ចល្លី មានប្រសាសន៍ថា ៖ "កាលណាវាជ្រាបចូលដល់លំហូរឈាម សារធាតុទាំងនេះក៏នឹងធ្វើដំណើរទៅដល់ថ្លើមនិងតម្រងមូត្រធ្វើឲ្យអវយវៈសំខាន់ទាំង២នេះខូចខាត ក៏ប៉ុន្តែជាបឋមវាអាចបណ្តាលឲ្យកើតមហារីកស្បែក ព្រោះថាវាបានបំផ្លាញមេឡានិន (Melanin) ឬជាតិពណ៌ខ្មៅរបស់ស្បែកដែលមានតួនាទីជាអ្នកការពារស្បែកពីពន្លឺកាំរស្មី Ultra Violet របស់ព្រះអាទិត្យ ការពារមិនឲ្យយើងកើតមហារីកស្បែក"។
នៅប្រទេសនានាឯទ្វីបអឺរ៉ុប រដ្ឋាភិបាលបានដាក់បំរាមហាមដាក់លក់ម្សៅលាយកាត់សម្បុរស្បែកឲ្យស តែពុំបានហាមផលិតម្សៅប្រភេទនេះឡើយគឺឲ្យផលិតសម្រាប់នាំចេញ។ ដូច្នេះគេនាំចេញថ្នាំឬម្សៅលាយដែលគេអួតអាងថាធ្វើឲ្យមនុស្សស្បែកខ្មៅក្លាយទៅជាមនុស្សស្បែកសបាននោះទៅលក់នៅតាមប្រទេសអាហ្វ្រិកនិងអាស៊ីនានា ហើយដែលរដ្ឋាភិបាលអង់គ្លេសក្តី បារាំងក្តី និងប្រទេសអឺរ៉ុបផ្សេងទៀតដែលមានពលរដ្ឋរបស់ខ្លួនខ្លះជាជនជាតិស្បែកមានពណ៌ដូចជាអតីតជនអន្តោប្រវេសន៍មកពីកោះនានានៃសមុទ្រការ៉ាអ៊ីប មកពីអាហ្វ្រិក ពីអាស៊ីបូព៌ា និងអាស៊ីអាគ្នេយ៍ជាដើមនោះ កំពុងឈឺក្បាលព្រោះម្សៅលាយកាត់ស្បែកឲ្យសដែលនាំចេញទៅលក់នៅបរទេសបានត្រូវគេលបលួចរត់ពន្ធចូលមកក្នុងប្រទេសដើមវិញយ៉ាងគំហុក ព្រោះពលរដ្ឋប្រុសស្រីស្បែកមិនសប្រាថ្នាចង់មានស្បែកស លើហេតុផលដែលយោងតាមប្រសាសន៍អ្នកស្រី សាស្ហា គឺ ៖ "ស្បែកសម្បុរសវាជាស្បែកដែលល្អជាងឬថាមានស្បែកសអាចរកការងារល្អៗមកធ្វើបានងាយជាងមានស្បែកខ្មៅ..."។
បាតុភូតមនុស្សស្បែកខ្មៅឬស្រអែមចង់ក្លាយជាមនុស្សមានស្បែកជ្រះសស្អាតនេះមិនមែនកើតមានតែក្នុងចំណោមស្រីៗអាហ្វ្រិក ឬស្រីៗខ្មែរប៉ុណ្ណោះទេ ស្រីចាម ស្រីអ៊ិស្លាម ដែលបិទមុខបិទមាត់ស្ទើរតែជិតអស់នោះក៏មានគេរាយការណ៍មកថា និយមប្រើម្សៅកាត់ស្បែកនេះណាស់ដែរ។
ថ្មីៗនេះប្រទេសម៉ាឡេស៊ីដែលជាប្រទេសកាន់សាសនាអ៊ិស្លាមទើបបានចេញប្រកាសហាមលក់ផលិតផលកែលម្អសម្ផស្សជួយកាត់ពណ៌ស្បែកមុខឲ្យសដែលជាភាសាអង់គ្លេសហៅថា Skin Whitening ចំនួន២៦ស្លាកដែលគេរកឃើញថាមានលាយផ្សំសារធាតុគីមីដែលគេហាមប្រើព្រោះមានគ្រោះថ្នាក់នោះ។
ក៏ប៉ុន្តែតាមការសង្កេតរបស់ស្ត្រីបរទេសមួយរូបដែលបានទៅធ្វើទស្សនកិច្ចនៅទីក្រុងគួឡាឡាំពួរថ្មីៗនេះ ម្សៅកាត់ស្បែកទាំងនោះនៅតែឃើញមានដាក់លក់តាមទីផ្សារនានារួមទាំងផ្សារទំនើបធំៗទៀតផង ដោយប្តូរយីហោថ្មីខុសពីយីហោដែលត្រូវហាម។ ផលិតផលទាំងនេះសុទ្ធតែវេចខ្ចប់ដោយប្រអប់ឬកញ្ចប់ស្រស់ឆើតគួរឲ្យចង់ទិញ ហើយមានសរសេរអួតអាងគុណភាពប្រសិទ្ធភាពថានឹងឃើញលទ្ធផលក្នុងរយៈពេលតែ៣ថ្ងៃប៉ុណ្ណោះ។ ម្សៅលាយដែលមានតម្លៃតាំងពី១០រិងគិតឬប្រមាណ១ម៉ឺនរៀលរហូតដល់រាប់សែនរៀលនោះសុទ្ធតែមានលាយសារធាតុពុល ជាពិសេសគឺ Hydroquinoneឬបារ៉ត។
ក្នុងចំណោមម្សៅលាយដែលម៉ាឡេស៊ីហាមទាំង២៦មុខមានឈ្មោះ Dr. Seagar Skin Recon, Dewajah Night Cream, Cellnique Skin Whitening Plus, Crystal White Night Cream II។ល។
យោងតាមការវិភាគទីផ្សាររបស់ក្រុមហ៊ុនមួយកាលពីឆ្នាំ២០០៦ ក្នុងចំណោមស្ត្រីម៉ាឡេស៊ី១០នាក់មាន៤នាក់ប្រើម្សៅលាយដើម្បីកាត់ពណ៌ស្បែកឲ្យកាន់តែស។
ទាំងនេះពុំបានសេចក្តីថា ម្សៅលាយទាំងអស់ដែលមានដាក់លក់លើទីផ្សារសុទ្ធតែមានពិសពុលពោរពេញទៅដោយគ្រោះថ្នាក់នោះទេ។ មានក្រុមហ៊ុនខ្លះដែលគេមានស្មារតីទទួលខុសត្រូវខ្ពស់ គេផលិតថ្នាំជាម្សៅលាយដែលប្រកបទៅដោយគ្រឿងផ្សំល្អៗតែមានតម្លៃថ្លៃ ឧទាហរណ៍ដូចជា Licorice ដែលជាប្រភេទឈើអែមម្យ៉ាងគេយកឫសវាចម្រាញ់ធ្វើថ្នាំនោះ មានតម្លៃក្នុង១គីឡូក្រាមដល់ទៅ៧០លានរៀលឯណោះ។ ដូច្នេះហើយទើបពួកឈ្មួញឱកាសនិយមខ្លះប្រើសារធាតុគីមីមានគ្រោះថ្នាក់ ដូចជាបារត ឬ Hydroquinone ដែលមានតម្លៃប្រមាណជា៧ម៉ឺនរៀលប៉ុណ្ណោះនោះយកមកលាយផ្សំ ចាំបាច់អ្នកប្រើប្រាស់ត្រូវសង្កេតមើលឲ្យបានដិតដល់៕