ចាប់តាំងពីមានការផ្ទុះឡើងការរាតត្បាតជាសាកលនៃមេរោគ SARS-CoV-2 ដែលបង្កឱ្យកើតជំងឺរលាកផ្លូវដង្ហើមកូវីដ-១៩ មានការផ្សព្វផ្សាយព័ត៌មានក្លែងក្លាយ ឬព័ត៌មានបំពុលជាច្រើនតាមបណ្ដាញសង្គមពាក់ព័ន្ធនឹងជំងឺនេះ។ ភាគច្រើននៃព័ត៌មានទាំងនោះ ផ្សព្វផ្សាយថា មានវ៉ាក់សាំងព្យាបាលជំងឺនេះ មនុស្សជាអ្នកបង្កើតជំងឺនេះឡើងដោយចេតនា ការពាក់ម៉ាស់អាចជួយការពារពីការឆ្លងជំងឺ នេះបាន ឬក៏ថាការទិញផលិតផលដឹកមកពីប្រទេសចិនអាចបណ្ដាលឱ្យឆ្លងជំងឺនេះបានជាដើម។
តើវេជ្ជបណ្ឌិត និងជាអ្នកជំនាញផ្នែកបង្ការជំងឺឆ្លងនៃសាកលវិទ្យាល័យ Johns Hopkins University របស់សហរដ្ឋអាមេរិក បកស្រាយយ៉ាងដូចម្តេចដែរចំពោះរឿងរ៉ាវអស់ទាំងនេះ?
នាយិកាជាន់ខ្ពស់ផ្នែកបង្ការជំងឺឆ្លង និងជាសាស្ត្រាចារ្យផ្នែកវេជ្ជសាស្ត្រនៃសាកលវិទ្យាល័យ Johns Hopkins University របស់សហរដ្ឋអាមេរិក អ្នកស្រីវេជ្ជបណ្ឌិត លីសា ម៉ារ៉ាហ្គាគីស (Lisa Maragakis) ពន្យល់តាមរយៈអត្ថបទមួយរបស់អ្នកស្រីចុះផ្សាយនៅលើគេហទំព័រ Hopkinsmedicine របស់សាកលវិទ្យាល័យនេះថា ព័ត៌មានទាំងអស់នេះ ជាព័ត៌មានមិនពិត នោះទេ។
អ្នកស្រីបញ្ជាក់ថា គិតមកទល់ពេលបច្ចុប្បន្ននេះ នៅមិនទាន់មានវ៉ាក់សាំងព្យាបាលជំងឺកូវីដ-១៩នេះនៅឡើយទេ។ អ្នកស្រីពន្យល់ថា ក្រុមអ្នកវិទ្យាសាស្ត្រកំពុងចាប់ផ្ដើម បង្កើតវ៉ាក់សាំងមួយប្រភេទ ក៏ប៉ុន្តែការបង្កើតវ៉ាក់សាំងដែលមានសុវត្ថិភាព និងប្រសិទ្ធភាពសម្រាប់យកទៅ ព្យាបាលមនុស្ស ត្រូវការពេលវេលាដល់ទៅរាប់សិបខែ។
វេជ្ជបណ្ឌិតរូបនេះពន្យល់ថា ការប្រើវិធីសាស្ត្រដូចជា ការលេប ឬខ្ពល់មាត់ ដោយប្រើសារធាតុ bleach សារធាតុអាស៊ីតអាសេទិច សារធាតុ steroids ទឹកអំបិល អេតាណុល ឬសារធាតុដទៃទៀតនោះ មិនអាចជួយបង្ការ ឬការពារពីការឆ្លងជំងឺកូវីដ-១៩ នេះបានឡើយ។ អ្នកស្រីពន្យល់ថា ការធ្វើដូច្នេះ ក៏អាចបណ្ដាលឱ្យគ្រោះថ្នាក់ផងដែរ។ វេជ្ជបណ្ឌិតរូបនេះ ណែនាំថា ដើម្បីការពារពីការឆ្លងមេរោគ គេត្រូវលាងដៃជាមួយសាប៊ូ និងទឹកក្ដៅឱ្យបានស្អាត ជាញឹកញ៉ក់ ហើយត្រូវជៀសវាងប៉ះពាល់មនុស្សដែលមានជំងឺ មនុស្សដែលក្អក ឬកណ្ដាស់ ជាដើម។ អ្នកស្រីណែនាំបន្តថា លើសពីនេះទៀត មនុស្សទូទៅ អាចជៀសវាងការចម្លង មេរោគពីខ្លួនឯងទៅអ្នកដទៃ ដោយយកកែងដៃខ្ទប់មាត់ពេលក្អក ហើយស្នាក់នៅក្នុងផ្ទះ ពេលមានជំងឺ។
ដោយឡែក ជុំវិញការលើកឡើងដែលថា មនុស្សជាអ្នកបង្កើតមេរោគកូរ៉ូណាប្រភេទថ្មីនេះ ដោយចេតនា វេជ្ជបណ្ឌិតប្រចាំសាកលវិទ្យាល័យ Johns Hopkins University រូបនេះ បញ្ជាក់ថា នេះជាព័ត៌មានមិនពិតទេ។ អ្នកស្រីពន្យល់ថា មេរោគអាចប្រែប្រួល និងវិវឌ្ឍទៅតាមពេលវេលា។ ហើយជារឿយៗ ការផ្ទុះរាលដាលនៃជំងឺ តែងកើតមានឡើង នៅពេលដែលមេរោគកើតមានទូទៅនៅលើសត្វ ដូចជាសត្វជ្រូក សត្វប្រជៀវ ជាដើមនោះ បានប្រែប្រួល ហើយចម្លងបន្តដល់មនុស្ស។ អ្នកស្រីថា មេរោគកូរ៉ូណាប្រភេទថ្មីនេះ ទំនងជាអាចឆ្លងពីប្រភពចេញពីសត្វ។
ចំពោះសំណួរថា តើការពាក់ម៉ាស់អាចជួយការពារពីការឆ្លងជំងឺកូវីដ-១៩ដែរឬទេនោះ អ្នកស្រីវេជ្ជបណ្ឌិត លីសា ម៉ារ៉ាហ្គាគីស ពន្យល់ថា ប្រភេទម៉ាស់ជាក់លាក់មួយចំនួន មានដូចជាម៉ាស់វេជ្ជសាស្ត្របិទតឹងជិតដែលមានសន្ទះការពារធាតុល្អិត ម៉ាក N95 អាចជួយការពារបុគ្គលិកសុខាភិបាល នៅពេលពួកគេមើលថែទាំអ្នកជំងឺ ដែលឆ្លងជំងឺនេះ។ ក៏ប៉ុន្តែ អ្នកស្រីពន្យល់ថា សម្រាប់មនុស្សទូទៅដែលពុំកើតជំងឺផ្លូវដង្ហើម គ្មានការណែនាំណាមួយ ឱ្យពួកគេពាក់ម៉ាស់សម្រាប់ពេទ្យវះកាត់ ឬម៉ាស់ស្តើងៗ ដែលគេប្រើម្តងរួចហើយបោះចោលនោះឡើយ។ វេជ្ជបណ្ឌិតរូបនេះពន្យល់ថា ដោយសារតែម៉ាស់ប្រភេទនេះ មិនបានបិទជិតតឹងណែនល្អ ដូច្នេះហើយវាអាចឱ្យដំណក់ទឹកតូចៗ ដែលខ្ទាតចេញពីប្រភព ផ្សេងៗពីខាងក្រៅ ជ្រៀតចូលទៅក្នុងច្រមុះ មាត់ និងភ្នែកបាន។ ម្យ៉ាងវិញទៀត អ្នកស្រីបន្តថា មនុស្សដែលមានដៃប្រឡាក់មេរោគ ហើយយកដៃប្រឡាក់នោះ ទៅប៉ះផ្ទាល់នៅលើមុខរបស់ពួកគេដែលមានពាក់ម៉ាស់ស្តើងៗ ក៏អាចឆ្លងមេរោគនោះ បានដែរ។ វេជ្ជបណ្ឌិតរូបនេះពន្យល់ថា មនុស្សដែលមានជំងឺផ្លូវដង្ហើម អាចពាក់ម៉ាស់ ទាំងនេះបាន ដើម្បីកាត់បន្ថយឱកាសនៃការចម្លងមេរោគទៅឱ្យមនុស្សដទៃទៀត។ អ្នកស្រីស្នើឱ្យមនុស្សទូទៅដែលមិនមានជំងឺ មិនគួរនាំគ្នាពាក់ម៉ាស់ ឬស្តុកម៉ាស់ទុកនោះទេ ព្រោះការធ្វើដូច្នេះ នឹងធ្វើឱ្យខ្វះម៉ាស់ សម្រាប់អ្នកជំងឺ និងបុគ្គលិកសុខាភិបាល ដែលពួកគេត្រូវការប្រើប្រាស់វាជាចាំបាច់នោះ។
ជាចុងក្រោយ ជុំវិញការលើកឡើងថា ការបញ្ជាទិញផលិតផលដឹកមកពីប្រទេសចិន អាចបណ្ដាលឱ្យឆ្លងជំងឺកូវីដ-១៩នេះ វេជ្ជបណ្ឌិតរូបនេះពន្យល់ថា នេះជាព័ត៌មានមិនពិតទេ។ អ្នកស្រីថា ក្រុមអ្នកសិក្សាស្រាវជ្រាវបច្ចុប្បន្នកំពុងសិក្សាស្រាវជ្រាវ អំពីមេរោគកូរ៉ូណា ប្រភេទថ្មីនេះ ដើម្បីស្វែងយល់បន្ថែម ថាតើមេរោគនេះអាចឆ្លងទៅមនុស្សបាន ដោយរបៀបណា។ អ្នកស្រីពន្យល់ថា គិតត្រឹមពេលនេះ ក្រុមអ្នកវិទ្យាសាស្ត្រ កត់សម្គាល់ថា មេរោគភាគច្រើនដូចជាមេរោគនេះ មិនអាចសម្ងំរស់នៅបានយូរនៅខាងក្រៅនៅលើផ្ទៃនានា បានឡើយ។ ដូច្នេះហើយ អ្នកស្រីថា ជំងឺនេះទំនងជាមិនអាចឆ្លងពីកញ្ចប់បញ្ញើ ដែលផ្ញើមកពីប្រទេសចិនបានទេ ព្រោះវាត្រូវប្រើពេលវេលាច្រើនថ្ងៃ ឬច្រើនសប្ដាហ៍ទម្រាំទំនិញ នោះផ្ញើមកដល់។ ជំងឺនេះ ភាគច្រើនទំនងជាអាចឆ្លង តាមដំណក់ទឹកតូចៗខ្ទាតចេញ ពីមនុស្សឈឺ ដែលបានក្អក ឬកណ្ដាស់។ យ៉ាងណាក៏ដោយ អ្នកស្រីថា ព័ត៌មានអំពីរបកគំហើញថ្មីៗចុងក្រោយជុំវិញជំងឺនេះ នឹងត្រូវគេរកឃើញនាពេលអនាគត៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។