អ្នកជំនាញសុខាភិបាល និងមន្ត្រីសង្គមស៊ីវិលព្រួយបារម្ភថា កម្ពុជាអាចនឹងផ្ទុះជំងឺកូវីដ-១៩ (Covid-19) ជាថ្មីទៀត ខណៈរដ្ឋាភិបាល លោក ហ៊ុន សែន បើកចំហជើងមេឃទទួលយកភ្ញៀវទេសចរចិនឱ្យចូលកម្ពុជា ដោយគ្មានវិធានត្រួតពិនិត្យតឹងរ៉ឹង ក្នុងគ្រាប្រទេសនេះកំពុងផ្ទុះជំងឺរាតត្បាតនេះជាថ្មី។ អ្នកនាំពាក្យក្រសួងទេសចរណ៍អះអាងថា ទេសចរចិនជាគោលដៅទីផ្សារសេដ្ឋកិច្ចជាតិ ហើយរដ្ឋាភិបាលនឹងគ្មានវិធានការតឹងរ៉ឹងសម្រាប់ជនជាតិចិននោះទេ។
អ្នកជំនាញផ្នែកសុខាភិបាលព្រមានថា ប្រសិនបើមានការរីករាលដាលនៃជំងឺកូវីដ-១៩ ជាថ្មីនោះ កម្ពុជាអាចនឹងប៉ះពាល់សេដ្ឋកិច្ចជាតិ និងការរស់នៅរបស់ប្រជាពលរដ្ឋប្រចាំថ្ងៃកាន់តែធ្ងន់ធ្ងរ។
ប្រធានសមាគមគ្រូពេទ្យគុណធម៌កម្ពុជា លោក អ៊ូច វុទ្ធី ប្រាប់វិទ្យុអាស៊ីសេរីនៅថ្ងៃទី៨ ខែមករា ថា រដ្ឋាភិបាលស្វាគមន៍ទេសចរចិនឱ្យចូលកម្ពុជា ក្នុងគោលដៅជំរុញសេដ្ឋកិច្ចជាតិគឺជារឿងប្រសើរ។ ប៉ុន្តែ លោកស្នើដល់រដ្ឋាភិបាលគួរតែចាត់វិធានតឹងរ៉ឹងលើផ្នែកសុខាភិបាលចំពោះភ្ញៀវទេសចរចិន ខណៈក្នុងប្រទេសចិនកំពុងផ្ទុះការរាតត្បាតជំងឺកូវីដ-១៩ សារជាថ្មី។ ទន្ទឹមគ្នានេះ លោកក៏រម្លឹកដល់ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរត្រូវតែបន្តប្រុងប្រយ័ត្ន និងការពារខ្លួនជាប្រចាំតាមរយៈការពាក់ម៉ាស់ លាងសម្អាតដៃ ព្រោះលោកថាជំងឺនេះនឹងមិនងាយសាបរលាបនោះទេ។
អ្នកជំនាញផ្នែកសុខាភិបាលរូបនេះ ផ្ដល់ជាអនុសាសន៍ថា រដ្ឋាភិបាលគួរចាត់មន្ត្រីជំនាញផ្នែកសុខាភិបាលពង្រាយតាមច្រកព្រំដែនជើងទឹក ផ្លូវគោក និងច្រកព្រលានយន្តហោះនៅកម្ពុជា ដើម្បីត្រួតពិនិត្យ និងធ្វើតេស្តខរហ័សលើភ្ញៀវទេសចរអន្តរជាតិ ជាពិសេសជនជាតិចិនមុននឹងអនុញ្ញាឱ្យពួកគេចូលមកកម្ពុជា។ លោកយល់ថា វិធានការបែបនេះពុំមែនជាការរឹតត្បិតនោះទេ ប៉ុន្តែគឺដើម្បីបង្ការ និងទប់ស្កាត់ ដើម្បីកុំឱ្យជំងឺរាលដាលឆ្លងដល់ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរតែប៉ុណ្ណោះ៖
«ការពារប្រសើរជាងព្យាបាល។ រៀបចំប្រព័ន្ធការពារតាមច្រកព្រំដែនត្រូវពិនិត្យគាត់[ទេសចរចិន]ត្រូវតែកាតវ៉ាសសាំងគាត់ ផាស្ព័រ(Passport) [លិខិតឆ្លងដែន]គាត់ប្រសិនបើគាត់មានអាហ្នឹង(ជំងឺកូវីដ-១៩)យើងអត់អាចរុញគាត់ចេញមកបាន ត្រូវធ្វើចត្តាឡីស័ក និងដើម្បីឱ្យគាត់នៅប៉ុន្មានថ្លៃព្យាបាល ធ្វើតេស្តទៅអត់មានទើបឱ្យគាត់ចេញដើរលេង។ អ៊ីចឹង គួរណាតែមន្ត្រីជំនាញ ក្រសួងសុខាភិបាល ក្រសួងមហាផ្ទៃ ក្រសួងពាក់ព័ន្ធទាំងអស់ហ្នឹង មេត្ដាគេហៅថាដាក់គិលានដ្ឋានតាមច្រកព្រំដែនការពារ បងប្អូនប្រជាពលរដ្ឋយើង។ ប្រសិនជា បណ្ដោយអ៊ីចឹងកូវីដ នឹងកើតមកស្រុកខ្មែរយើង ហើយយើងប្រជាជនតិច បើងាប់អស់ចិន និងយួនមកនៅពេញស្រុកខ្មែរឥឡូវហ្នឹងសាកមើល»។
ការព្រមានរបស់អ្នកជំនាញផ្នែកសុខាភិបាលបែបនេះ កើតឡើងក្រោយពីលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ព្រមទាំងមន្ត្រីហែហមរបស់បានស្វាគមន៍យ៉ាងកក់ក្ដៅចំពោះភ្ញៀវទេសចរចិនចូលកម្ពុជា ដោយគ្មានការចាត់វិធានការតឹងរ៉ឹងលើផ្នែកសុខាភិបាលឡើយ ខណៈអង្គការសុខភាពពិភពលោក (WHO) សហរដ្ឋអាមេរិក និងប្រទេសជាច្រើនទៀត ព្រួយបារម្ភពីការរាតត្បាតជំងឺកូវីដ១៩ ឡើងវិញ។ គិតត្រឹមថ្ងៃទី៨ ខែមករា ប្រជាពលរដ្ឋចិនបានចាកចេញពីប្រទេសរបស់ពួកគេ ជាបណ្ដើរៗហើយ បន្ទាប់ពីរដ្ឋាភិបាលក្រុងប៉េកាំង (Beijing) បើកប្រទេសឡើងវិញ និងស្របពេលប្រទេសនេះផ្ទុះជំងឺកូវីដ-១៩ ជាថ្មី។
ទស្សនាវដ្ដី (British Medical Journal) របស់អង់គ្លេសដកស្រង់ខ្លឹមសារនៃគំរូរបស់ក្រុមហ៊ុន Airfinity ដែលបានព្យាករណ៍ថា ការផ្ទុះឡើងនៃជំងឺកូវិដ-១៩ ក្នុងប្រទេសចិននឹងឈានដល់កម្រិតកំពូលនៅថ្ងៃទី១៣ ខែមករា នឹងមានករណីអ្នកឆ្លងជំងឺថ្មីជិត ៤លានករណី (៣.៧លានករណី) ក្នុងមួយថ្ងៃ និង១០ថ្ងៃបន្ទាប់អាចនឹងមានមនុស្សស្លាប់ ២ម៉ឺន ៥ពាន់នាក់ (២៥.០០០) ក្នុងមួយថ្ងៃ។ ប្រភព ដដែលព្យាករណ៍ថា ជំងឺនេះនឹងបន្តវាយលុបនៅតំបន់ជនបទនៃប្រទេសចិនកាន់តែខ្លាំងនឹងមានអ្នកឆ្លង ជាង ៤លានករណីក្នុងមួយថ្ងៃនៅដើមខែមីនា និងមានមនុស្សស្លាប់ ជិត ២លាននាក់នៅទូទាំងប្រទេសចិននៅចុងខែមេសា ឆ្នាំ២០២៣។
វិទ្យុអាស៊ីសេរីមិនអាចទាក់ទងអ្នកនាំពាក្យក្រសួងសុខាភិបាល អ្នកស្រី ឱ វណ្ណឌីន និងប្រធានអង្គភាពអ្នកនាំពាក្យរដ្ឋាភិបាល លោក ផៃ ស៊ីផាន ដើម្បីសាកសួរអំពីបញ្ហានេះបានទេនៅថ្ងៃទី៨ ខែមករា។
ប៉ុន្តែ អ្នកនាំពាក្យក្រសួងទេសចរណ៍ លោក តុប សុភ័គ ប្រាប់វិទ្យុអាស៊ីសេរីថា កម្ពុជានឹងគ្មានវិធានការតឹងរ៉ឹងលើភ្ញៀវទេសចរចិន ដូចបណ្ដាប្រទេសមួយចំនួនទេ។ លោកឱ្យដឹងទៀតថា សម្រាប់ឆ្នាំ២០២៣ ក្រសួងរំពឹងថា នឹងទទួលបានភ្ញៀវទេសចរចិនពី ៣០ម៉ឺន ទៅដល់ ៥០ម៉ឺននាក់។ លើសពីនេះ លោកបញ្ជាក់ថា កម្ពុជាក៏បានត្រៀមលក្ខណៈក្នុងការទទួលទេសចរចិន និងបង្កភាពងាយស្រួលដល់ភ្ញៀវទេសចរួចរាល់ហើយដែរ តាមរយៈការពង្រីកអ្នកចេះភាសាចិននៅតាមកន្លែងស្នាក់នៅរបស់ជនជាតិចិន និងលើកទឹកចិត្តភ្ញៀវទេសចរចិនចាយប្រាក់យ័នក្នុងតំបន់មួយចំនួននៅកម្ពុជា៖
«ចំពោះលក្ខខណ្ឌសុខាភិបាល ឬក៏លក្ខខណ្ឌអ្វីផ្សេងៗគឺយើងមិនមានតម្រូវទេ មានន័យថា កម្ពុជាបើកទូលាយ អត់លក្ខខណ្ឌតម្រូវអីទេ គឺគ្រប់ទេសចរដែលធ្វើដំណើរចូលកម្ពុជា គាត់ធ្វើដំណើរមកបានដូចមុនកូវីដ-១៩ អ៊ីចឹង។ ដោយឡែក កន្លងទៅ ក្នុងយុទ្ធសាស្ត្រទទួលទេសចរចិនហ្នឹង ក៏មានការសំណូមពរឱ្យមានការចាយប្រាក់យ័នដែរ។ ប៉ុន្តែ មិនមែនគ្រប់កន្លែងទាំងអស់ទេ អាចកន្លែងខ្លះដែលទេសចរចិនមកស្នាក់នៅ កន្លែងដែលគាត់ហូបចុកអីហ្នឹង យើងលើកទឹកចិត្តឱ្យមានការទទួលយកប្រាក់យ័ន ដើម្បីងាយស្រួលធ្វើដំណើរមកកាន់កម្ពុជា»។
ទន្ទឹមគ្នានេះ នាយករដ្ឋមន្ត្រី លោក ហ៊ុន សែន ថ្មីៗនេះ ក៏បានរិះគន់ប្រទេសមួយចំនួនដែលចាត់វិធានការរឹតបន្តឹងលើជនជាតិចិន ដែលត្រង់ចំណុចនេះលោកថា វាជាឱកាសសម្រាប់កម្ពុជាទៅវិញទេ ដែលរំពឹងថា នឹងមានចំនួនទេសចរចិនកាន់តែច្រើនមកកម្ពុជា។ កាលពីអំឡុងឆ្នាំ២០១៩ ចំនួនភ្ញៀវទេសចិនមកលេងកម្ពុជា ចំនួន ២លាន ៣សែននាក់ គិតជាទឹកប្រាក់ប្រមាណជិត ២ពាន់លានដុល្លារ ($1.8 billion)។
ជុំវិញរឿងនេះ ប្រធានមជ្ឈមណ្ឌលប្រជាពលរដ្ឋដើម្បីអភិវឌ្ឍ និងសន្តិភាព លោក យ៉ង គិបអេង យល់ឃើញថា រដ្ឋាភិបាលគួរតែសិក្សាឱ្យបានស៊ីជម្រៅនៃរបាយការណ៍អន្តរជាតិនានា មុននឹងទទួលភ្ញៀវទេសចរចិនដោយគ្មានការត្រួតពិនិត្យ ឬធ្វើតេស្តរហ័សក្នុងការរកជំងឺកូវិដ-១៩៖
«ពិតមែនហើយ កាលណាយើងបើកចំហការចូលទេសចរវាអាចនាំមកនូវសេដ្ឋកិច្ចមួយផ្នែក។ ប៉ុន្តែប្រសិនជាទេសចរហ្នឹងនាំមកនូវហានិភ័យ កូវីដ-១៩អាហ្នឹងធ្វើឱ្យអាជីវកម្ម សេវាកម្ម អ្នកដែលរកស៊ីតូចតាចអាចបិទទ្វារសារជាថ្មី អាចរដ្ឋាភិបាលនឹងមានវិធានការ ដើម្បីទប់ស្កាត់កូវីដ-១៩ សារជាថ្មី ហើយធ្វើឱ្យវិស័យសេដ្ឋកិច្ចយើងហ្នឹងកាន់តែដើរថយក្រោយ ទៅវិញទៀត។ នេះគឺជាហានិភ័យមួយផងដែរបាទ ទាំងសុខភាពសាធារណៈ ទាំងបញ្ហាសេដ្ឋកិច្ចក៏យើងជួបប្រទះដែរពេលនោះបាទ»។
អង្គការសុខភាពពិភពលោក (WHO) សហរដ្ឋអាមេរិក និងប្រទេសជាច្រើនទៀត ព្រួយបារម្ភពីការរាតត្បាតជំងឺកូវីដ១៩ ឡើងវិញ ដោយសារអាជ្ញាធរចិន មិនបានបញ្ចេញព័ត៌មានច្បាស់លាស់ ពីចំនួនអ្នកឆ្លង អ្នកស្លាប់ និងប្រភេទនៃជំងឺកូវីដ១៩ បំប្លែងថ្មីនោះឡើយ។ ប្រធានអង្គការសុខភាពពិភពលោក កាលពីថ្ងៃទី៤ ខែមករា បានអំពាវនាវឲ្យអាជ្ញាធរចិនបង្ហាញទិន្នន័យច្បាស់លាស់ និងឆាប់រហ័សជុំវិញចំនួនពលរដ្ឋចិន ដែលកំពុងទទួលសេវាព្យាបាលនៅមន្ទីរពេទ្យ និងចំនួនអ្នកស្លាប់ជំងឺកូវីដ-១៩ ដើម្បីទប់ស្កាត់ការរីករាលដាលឡើងវិញ នៃប្រជាពលរដ្ឋក្នុងពិភពលោក៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។