អង្គការចំនួន១១ចូលរួមសិក្ខាសាលាស្ដីពីទឹកស្អាត
2013.08.15
ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរភាគច្រើន នៅពុំទាន់មានលទ្ធភាពគ្រប់គ្រាន់ក្នុងការទទួលយកទឹកស្អាតទៅប្រើប្រាស់នៅឡើយ ហើយផែនការអភិវឌ្ឍន៍វិស័យទឹកស្អាតនៅជនបទរបស់ក្រសួងអភិវឌ្ឍន៍ជនបទ ចាប់ពីឆ្នាំ២០១០ ដល់ឆ្នាំ២០១៥ ប្រជាពលរដ្ឋនៅទូទាំងប្រទេសនឹងទទួលបានទឹកស្អាតប្រើប្រាស់ចំនួន ៣៨% ប៉ុន្តែ គោលដៅនេះបានសម្រេច ឬយ៉ាងណានោះ គឺអាស្រ័យលើសកម្មភាពរបស់ក្រសួង រួមសហការជាមួយអង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាលជាច្រើនទៀត។ នេះជាការថ្លែងរបស់អង្គការ ស៊ី.ដាប់បលយូ.អេស (CWS) នៅក្នុងសិក្ខាសាលារយៈពេល ៤ថ្ងៃ នៅសណ្ឋាគារភ្នំពេជ្រ ខេត្តពោធិ៍សាត់ នៅថ្ងៃទី១៤ សីហា។
ប្រធានមជ្ឈមណ្ឌលបណ្ដុះបណ្ដាលជំនាញទឹកស្អាត លោក អ៊ុង គន្ធា មានប្រសាសន៍ថា ទិសដៅដែលក្រសួងអភិវឌ្ឍន៍ជនបទ បានដាក់នោះ គឺអាចនឹងសម្រេចបាន ក៏ប៉ុន្តែ នៅតាមតំបន់ដាច់ស្រយាលមួយចំនួន មានការលំបាកក្នុងការបញ្ជ្រាបចំណេះដឹង និងផ្លាស់ប្ដូរឥរិយាបថរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ៖ «តាមរយៈព័ត៌មានដែលយើងទទួលបានពីបណ្ដាអង្គការមួយចំនួនដែលគាត់ធ្វើការនៅតាមសហគមន៍ ឃើញថា ប្រជាជនភាគច្រើនពុំទាន់មានលទ្ធភាពនឹងឈានទៅរកទឹកស្អាតប្រើប្រាស់ ប៉ុន្តែបច្ចុប្បន្ននេះ កំពុងតែដំណើរការហើយ ដើម្បីធ្វើម៉េចឲ្យគាត់មានទឹកស្អាតប្រើប្រាស់ និងមានចំណេះដឹងតាមរយៈអង្គការនៅតាមសហគមន៍ហ្នឹងឯង»។
លោក អ៊ុង គន្ធា បញ្ជាក់ថា តាមការអង្កេតផ្ទាល់របស់លោក នៅខេត្តពោធិ៍សាត់ មានសហគមន៍មួយចំនួនមិនបានយល់ដឹងអំពីការប្រើប្រាស់ទឹកស្អាតនោះទេ ពីព្រោះកន្លងទៅ ប្រជាពលរដ្ឋទាំងនោះអត់មានព័ត៌មានគ្រប់គ្រាន់ និងបុគ្គលិករបស់អង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាលមួយចំនួន មិនទាន់មានចំណេះដឹងជ្រៅជ្រះក្នុងការផ្សព្វផ្សាយទៅដល់សហគមន៍ស្ដីអំពីទឹកស្អាត៖ «ជាពិសេស សហគមន៍នៅក្នុងតំបន់របស់យើងហ្នឹង គាត់ខ្វះការយល់ដឹងអំពីទឹកស្អាត ហើយពេលខ្លះក៏គាត់អត់មានលទ្ធភាពទៅរកទឹកស្អាតនៅកន្លែងណាបាន។ យោងតាមគោលការណ៍របស់យើង ក៏ដូចជាម្ចាស់ជំនួយដែរ គឺយើងចាប់ផ្ដើមធ្វើការងារនេះ ទី១ យើងកសាងសមត្ថភាពទៅលើបុគ្គលិកអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាល ក្រុមហ៊ុនឯកជន សហគមន៍ និងរដ្ឋាភិបាលស្ដីអំពីកម្មវិធីទឹកស្អាត»។
លោកបន្តថា នៅសហគមន៍ឈើទាលរូង សង្កាត់រលាប ក្រុងពោធិ៍សាត់ ដែលមានប្រជាពលរដ្ឋជាង ២០០គ្រួសារ កំពុងខ្វះទឹកស្អាតប្រើប្រាស់។ នៅចុងខែសីហា នេះ អង្គការ ស៊ី.ដាប់បលយូ.អេស និងអង្គការ ចេរភាពកម្ពុជា នឹងបើវគ្គអប់រំស្ដីអំពីការប្រើប្រាស់ទឹកស្អាត ព្រមទាំងអនុវត្តកម្មវិធីទឹកស្អាតមួយចំនួនទៀត ដូចជាការផ្ដល់ធុងចម្រោះ និងបង្គន់អនាម័យជាដើម។
នៅដើមខែកក្កដា ឆ្នាំ២០១៣ រដ្ឋាភិបាលជប៉ុន បានផ្ដល់ជំនួយចំនួន ៣៦លានដុល្លារសហរដ្ឋអាមេរិក មកឲ្យកម្ពុជា ដើម្បីអភិវឌ្ឍលើវិស័យចំនួនពីរ គឺវិស័យទឹកស្អាត និងការអប់រំ។ ក្នុងនោះ ទឹកប្រាក់ជាង ៣៣លានដុល្លារ ត្រូវបានយកទៅប្រើប្រាស់ក្នុងវិស័យទឹកស្អាតនៅក្នុងខេត្តចំនួន២ គឺខេត្តបាត់ដំបង និងខេត្តកំពង់ចាម។ តាមរយៈជំនួយនេះ រដ្ឋាភិបាលជប៉ុន សង្ឃឹមថា ប្រជាពលរដ្ឋនៅក្នុងខេត្តទាំងពីរនឹងទទួលបានទឹកស្អាតប្រើប្រាស់រហូតដល់ ៨៤% នៅឆ្នាំ២០១៩ ខណៈដែលនៅខេត្តកំពង់ចាម បច្ចុប្បន្នមានអ្នកប្រើប្រាស់ទឹកស្អាតចំនួន ៣៣% និងខេត្តបាត់ដំបង ចំនួន ៣១%។
មន្ត្រីអង្គការជួយជនចាស់ជរាកម្ពុជា និងជាសិក្ខាកាមម្នាក់មកពីខេត្តបាត់ដំបង អ្នកស្រី ប៊ុន សំពៅ មានប្រសាសន៍ថា ក្រោយពីទទួលបានចំណេះដឹងបន្ថែមទាក់ទងនឹងអនាម័យ និងការប្រើប្រាស់ទឹកស្អាតពីសិក្ខាសាលានេះ អ្នកស្រីនឹងបញ្ជ្រាបចំណេះដឹងដែលទទួលបានដល់ប្រជាពលរដ្ឋនៅតាមមូលដ្ឋាន ឲ្យគាត់យល់អំពីគុណសម្បត្តិ និងគុណវិបត្តិនៃការប្រើប្រាស់ទឹក៖ «មានបញ្ហាច្រើនសម្រាប់ពួកគាត់ដែលប្រើប្រាស់ទឹក ដូចថាការប្រើប្រាស់ទឹក គាត់សម្អាងទៅលើទឹកភ្លៀង។ គាត់គិតថាទឹកភ្លៀងហ្នឹង គឺជាទឹកល្អសម្រាប់ពួកគាត់ តែផ្ទុយទៅវិញ តាមដែលយើងបានរៀនសូត្រ គឺមិនមែនទេ»។
ចំណែកឯមន្ត្រីអង្គការ រាឆា (RACHA) និងជាសិក្ខាកាមម្នាក់ទៀត មកពីរាជធានីភ្នំពេញ លោក អ៊ិត ថន មានប្រសាសន៍ថា ឆ្លងតាមវគ្គបណ្ដុះបណ្ដាលនេះ លោកបានមើលឃើញពីចំណុចល្អៗជាច្រើនសម្រាប់បុគ្គលិកអង្គការនានា យកទៅអប់រំ និងផ្សព្វផ្សាយបន្តដល់សហគមន៍៖ «បាទ! នៅក្នុងអង្គការ រាឆា របស់យើងៗមានគម្រោងអនុវត្តន៍កម្មវិធីទឹកស្អាតនៅតាមបណ្ដាខេត្តមួយចំនួនរបស់អង្គការ ហើយយើងគិតថា យើងនឹងយកនូវអ្វីដែលយើងទទួលបាននៅក្នុងវគ្គនេះ ជាពិសេសបទពិសោធន៍ងាយស្រួលសម្រាប់ធ្វើជាមួយសហគមន៍។ យើងយកទៅធ្វើនៅក្នុងសហគមន៍ដែលអង្គការ រាឆា យើងបាន និងកំពុងធ្វើ»។
ទាក់ទិននឹងបញ្ហានេះ អ្នកវិភាគ និងស្រាវជ្រាវផ្នែកការអភិវឌ្ឍសង្គម លោក កែម ឡី មានប្រសាសន៍ថា បញ្ហាទឹកស្អាតនៅកម្ពុជា នាពេលបច្ចុប្បន្នមានភាពល្អប្រសើរច្រើនហើយ។ លោកបញ្ជាក់ថា ក្រសួងអភិវឌ្ឍន៍ជនបទ គួរតែរួមសហការជាមួយនឹងក្រសួងអប់រំ យុវជន និងកីឡា ដើម្បីផ្ដល់ទឹកស្អាតដល់កុមារ និងមនុស្សពេញវ័យនៅតាមសាលារៀនមួយផ្នែកដែរ ទើបប្រសើរ៖ «ការប្រើប្រាស់បង្គន់អនាម័យ ហើយនិងទឹកស្អាត ខ្ញុំគិតថាមិនជាបញ្ហាអីទេនៅតាមផ្ទះ បើអាចផ្ដោតតាមសាលារៀនវិញល្អ ពីព្រោះក្មេងដែលទៅរៀននៅសាលា គាត់អត់បានដាក់ទឹកទៅទេ ហើយភាគរយនៃសាលាដែលមានទឹកស្អាតប្រើហ្នឹងតិចណាស់ ៣០ជាងភាគរយទេ»។
លោក កែម ឡី បន្តថា ហេតុផលមួយធំជាងបញ្ហាទឹកស្អាតទៀតនោះ គឺបញ្ហាបង្គន់អនាម័យនៅតាមជនបទ និងសាលារៀន។ ដូច្នេះ ប្រសិនបើក្រសួង និងស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធអាចដោះស្រាយបញ្ហានេះបាន នោះអត្រានៃការបោះបង់សាលារៀនរបស់សិស្សស្រី នឹងត្រូវបានកាត់បន្ថយ។
អង្គការសុខភាពពិភពលោក (WHO) និងអង្គការ យូនីសេហ្វ (UNICEF) បានចេញផ្សាយព័ត៌មានរបស់ខ្លួនមួយ កាលពីដើមខែមេសា ឆ្នាំ២០១៣ ដោយបញ្ជាក់ថា ផែនការសកម្មភាពជាសកលរបស់ខ្លួនស្ដីអំពីអនាម័យ និងទឹកស្អាត បានជួយសង្គ្រោះជីវិតកុមារជាង ២លាននាក់ក្នុងមួយឆ្នាំៗ ពីការស្លាប់ដោយជំងឺរលាកផ្លូវដង្ហើម និងជំងឺរាក៕