មន្ត្រី​សិទ្ធិមនុស្ស​ថា ការ​មិន​ទទួល​ស្គាល់​ពី​ការ​រំលោភ​សិទ្ធិមនុស្ស​គឺ​ធ្វើ​ឱ្យ​ប៉ះពាល់​ប្រជាប្រិយភាព​បក្ស​កាន់​អំណាច

ដោយ ទីន ហ្សាការីយ៉ា
2019.06.21
ហ៊ុន សែន ៦២២ លោក​នាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន
Photo courtesy of SPM Page

មន្ត្រី​ការពារ​សិទ្ធិមនុស្ស​លើកឡើង​ថា រដ្ឋាភិបាល​ច្រានចោល​របាយការណ៍​ស្ដីពី​ការ​រំលោ​សិទ្ធិមនុស្ស និង​សិទ្ធិ​នយោបាយ នឹង​មិន​ចំណេញ​ដល់​រដ្ឋាភិបាល​នោះ​ទេ​។

ការ​លើកឡើង​នេះ ដោយសារតែ គណៈកម្មាធិការ​សិទ្ធិមនុស្ស​កម្ពុជា​នឹង​បើក​កិច្ចប្រជុំ​មួយ​ជាមួយ​ក្រសួង​ការបរទេស​ជប៉ុន ដើម្បី​ចែករំលែក អំពី​បញ្ហា​សិទ្ធិមនុស្ស​នៃ​ប្រទេស​ទាំងពីរ។

មន្ត្រី​ឃ្លាំមើល​សិទ្ធិមនុស្ស​សំដែង​ការ​សោកស្ដាយ ដែល​ក្រុងភ្នំពេញ តែងតែ​ច្រានចោល របាយការណ៍​របស់​អង្គការ​សិទ្ធិមនុស្ស​ជាតិ និង​អន្តរជាតិ ទាក់ទង​និង​ស្ថានភាព​រំលោភ​សិទ្ធិ​មនុស្ស​នៅ​កម្ពុជា។

ប្រធាន​ផ្នែក​សិទ្ធិមនុស្ស​ដីធ្លី​នៃ​សមាគម​អាដហុក (Adhoc) លោក នី សុខា មាន​ប្រសាសន៍​ថា រដ្ឋាភិបាល​ដែល​មាន​ការទទួលខុសត្រូវ​ខ្ពស់ គឺជា​រដ្ឋាភិបាល​ដែល​ទទួលយក​អនុសាសន៍​របស់​ភាគី​ពាក់ព័ន្ធ ដើម្បី​យក​ទៅ​កែ​លំអ​នូវ​ចំណុច​ខ្វះខាត​របស់​ខ្លួន​។ លោក​បញ្ជាក់​ថា ការ​ធ្វើ​ដូច្នេះ ទើប​រដ្ឋាភិបាល​អាច​ទាញ​យក​ការ​គាំទ្រ​ពី​ប្រជាពលរដ្ឋ និង​មជ្ឈដ្ឋាន​ទូទៅ​បាន។ «»

ការ​លើកឡើង​របស់​មន្ត្រី​ជាន់ខ្ពស់​សិទ្ធិមនុស្ស​នៅ​ស្រប​ពេល រដ្ឋាភិបាល​បាន​ច្រានចោល របាយការណ៍​របស់ អ្នក​ជំនាញ​ខាង​សិទ្ធិមនុស្ស​នៃ​អង្គការសហប្រជាជាតិ​នៅ​ថ្ងៃ​ទី​១៩ មិថុនា ដោយ​អំពាវនាវ​ឱ្យ​របប​លោក ហ៊ុន សែន ស្ដារ​ស្ថានភាព​សិទ្ធិ​ជា​មូលដ្ឋាន​របស់​ពលរដ្ឋ សិទ្ធិ​នយោបាយ​ឡើងវិញ និង​ងាក​មក​រក​វប្បធម៌​សន្ទនា ដើម្បី​បញ្ចប់​វិបត្តិ​សព្វថ្ងៃ ក៏ប៉ុន្តែ​សេចក្ដីថ្លែងការណ៍​នេះ ត្រូវ​បាន​អ្នកនាំពាក្យ​រដ្ឋាភិបាល លោក ផៃ ស៊ីផាន បដិសេធ​ទៅវិញ។

អ្នករាយការណ៍​ពិសេស​នៃ​អង្គការសហប្រជាជាតិ​ទទួលបន្ទុក​ផ្នែក​សិទ្ធិមនុស្ស​នៅ​កម្ពុជា អ្នកស្រី រ៉ូណា ស្មីត មានប្រសាសន៍​នៅ​ក្នុង​សេចក្ដីថ្លែងការណ៍​ក្រោយពេល​អ្នកស្រី​បាន បញ្ចប់​បេសកកម្ម​នៅ​កម្ពុជា​កាល​ពី ខែ​ឧសភា​ថា​៖ «ដល់​ពេល​ដែល​រដ្ឋាភិបាល​ដឹកនាំ​ផ្លាស់ប្ដូរ​វប្បធម៌​នយោបាយ​ទៅជា​ការសន្ទនា​មួយ ត្រូវតែ​ផ្ដោត​ទៅ​លើ​បញ្ហា ជាជាង​ផ្ដោត​ទៅ​លើ​បុគ្គល ដែល​ជា​វិធី​មួយ​ឈាន​ទៅមុខ និង​បង្កើត​មូលដ្ឋាន​ដ៏​រឹងមាំ​សម្រាប់​សន្តិភាព​យូរ​អង្វែង ការ​អភិវឌ្ឍ​ប្រកបដោយ​ចិរភាព​និង​សិទ្ធិមនុស្ស​ទាំងអស់​គ្នា»

អ្នកនាំពាក្យ​ក្រសួងយុត្តិធម៌ លោក ជិន ម៉ាលីន ពន្យល់​ថា កម្ពុជា​កំពុងតែ​អនុវត្ត​គោលការណ៍​សិទ្ធិមនុស្ស​ល្អ បើ​ប្រៀបធៀប​ទៅ​និង​សម័យ​អតីតកាល។ លោក​បន្ថែម​ថា ការអនុវត្ត​សិទ្ធិមនុស្ស​នៅ​កម្ពុជា គឺជា​និយាយ​ម​របស់​កម្ពុជា មិន​អាច​វាយតម្លៃ​ឬ​ប្រៀបធៀប​ទៅ​និង​ប្រទេស​ដទៃ​ទៀត​បាន​ឡើយ​។ លោក​បញ្ជាក់​ថា ការវាយតម្លៃ​អំពី​ស្ថានភាព​សិទ្ធិមនុស្ស​មិនល្អ​ណាមួយ​នោះ គឺជា​ការវាយតម្លៃ​តាម​បែប​នយោបាយ​របស់​ក្រុម​ណាមួយ​ដែល​ប្រឆាំង​រដ្ឋាភិបាល​ទៅវិញ​ទេ។ «»

ក្រៅ​ពី​នេះ​ទៀត លោក ជិន ម៉ាលីន បន្ថែម​ថា គណៈកម្មាធិការ​សិទ្ធិមនុស្ស​កម្ពុជា នឹង ក្រសួងការបរទេស​ជប៉ុន នឹង​បើ​កិច្ចប្រជុំ​រួមគ្នា​ស្ដីពី​ការ​ចែករំលែក​បទពិសោធន៍​សិទ្ធិមនុស្ស​គ្នា​ទៅវិញទៅមក​រវាង​ប្រទេស​ទាំងពីរ ដែល​នឹង​ធ្វើ​ឡើង​នៅ​ដើមខែ​សីហា ឆ្នាំ​២០១៩ ខាងមុខ ដើម្បី​លើក​ពី​ការអនុវត្ត​គោលការណ៍​សិទ្ធិមនុស្ស​នៃ​ប្រទេស​ទាំងពីរ ដែល គណៈកម្មាធិការ​សិទ្ធិមនុស្ស​កម្ពុជា និង​ក្រសួងការបរទេស​ជ​ប៉ុន​រៀបចំ​ធ្វើឡើង​រយៈពេល​មួយ​ឆ្នាំ​ម្ដង។

លោក នី សុខា បញ្ជាក់​ថា ក្រុម​អង្គការ​សិទ្ធិមនុស្ស​ជាតិ អន្តរជាតិ ទទួលស្គាល់​នូវ​អ្វី​ដែល​រដ្ឋាភិបាល​ធ្វើ​បាន ឬ​គោរព​បាន ប៉ុន្តែ​ក្នុង​រយៈពេល​ជាង​២​ឆ្នាំ​ចុងក្រោយ កម្ពុជា​កំពុងតែ​រំលោភ​សិទ្ធិ​មនុស្ស​ដ៏​ធ្ងន់ធ្ងរ​មួយ ពិសេស គឺ​ការ​បិទ​សិទ្ធិ​ជា​មូលដ្ឋាន​របស់​ប្រជាពលរដ្ឋ និង​សិទ្ធិ​ចូលរួម​ក្នុង​សកម្មភាព​នយោបាយ ជាក់ស្ដែង​ដូចជា​ការ​ចាប់ខ្លួន​ក្រុម​អ្នក​រិះគន់ និង​សកម្មជន​បក្ស​ប្រឆាំង​ដាក់​ពន្ធនាគារ និង​ការ​កោះ​ហៅ​មនុស្ស​រាប់រយ​នាក់​មក​សួរនាំ​ជាដើម។ «»

អ្នករាយការណ៍​ពិសេស​អង្គការសហប្រជាជាតិ​ស្ដីពី​ស្ថានភាព​សិទ្ធិមនុស្ស​នៅ​កម្ពុជា អ្នកស្រី រ៉ូណា ស្មីត (Rhona Smith) ក្រោយពី​បិទ​បញ្ចប់​ដំណើរ​ទស្សនកិច្ច​រយៈពេល ១១​ថ្ងៃ​នៅ​កម្ពុជា កាលពី​ឧសភា បាន​វាយ​តម្លៃ​ថា ស្ថានភាព​សិទ្ធិមនុស្ស និង​ប្រជាធិបតេយ្យ​នៅ​កម្ពុជា នៅតែ​ស្ថិត​ក្នុង​ស្ថានភាព​អាក្រក់​នៅឡើយ។ អ្នកស្រី​បាន​ជំរុញ​ឱ្យ​របប​លោក ហ៊ុន សែន ប្រឹង​ស្ដារ​ភាព​នេះ​ឡើងវិញ ប្រសិនបើ​ចង់​រក្សា​រក្សាសុខ​សន្តិភាព និង​ការ​អភិវឌ្ឍ​ពិតប្រាកដ​តទៅ​ថ្ងៃមុខ​ទៀត។

អ្នកស្រី​បាន​ស្នើ​ឱ្យ​អ្នកនយោបាយ​ខ្មែរ​គ្រប់​ភាគី បញ្ឈប់​វប្បធម៌​វាយប្រហារ​គ្នា​រឿង​បុគ្គល ដោយ​ត្រូវ​ផ្ដោត​សំខាន់​លើ​បញ្ហា​ជាតិ​ជាធំ​វិញ​។ អ្នកស្រី​បាន​ស្នើ​ជា​ថ្មី​ទៀត ឱ្យ​មាន​ការ​ដោះលែង​លោក កឹម សុខា និង​ទម្លាក់​ចោល​បទចោទប្រកាន់​លើ​មេ​បក្ស​ប្រឆាំង​រូប​នេះ។ បន្ថែម​ពីលើ​នេះ អ្នកស្រី​បាន​ជំរុញ​ឱ្យ​របប​ក្រុងភ្នំពេញ ពិនិត្យមើល​ឡើងវិញ​នូវ​ច្បាប់​ស្ដីពី​គណបក្ស​នយោបាយ និង​ច្បាប់បោះឆ្នោត ដើម្បី​ធ្វើ​យ៉ាងណា​ឱ្យ​ស្របតាម​បទដ្ឋាន​ជាតិ និង​អន្តរជាតិ​។ ក្រៅ​ពី​នេះ អ្នកស្រី​បាន​អំពាវនាវ​ឱ្យ​របប​ក្រុងភ្នំពេញ​គោរព​សិទ្ធិ​សេរីភាព​ក្នុង​ការ​ជួប​ប្រជុំ​ដោយ​សន្តិវិធី និង​បើកទូលាយ​នូវ​លំហ​សេរីភាព​សម្រាប់​អង្គការ​សង្គម​ស៊ីវិល ព្រមទាំង​បញ្ឈប់​វប្បធម៌​លាប​ពណ៌​ថា ក្រុម​សង្គម​ស៊ីវិល​ជា​ក្រុម​ប្រឆាំង​តទៅទៀត។

អ្នករាយការណ៍​ពិសេស​អង្គការសហប្រជាជាតិ​រូប​នេះ ក៏បាន​ស្នើ​ឱ្យ​របប​ក្រុងភ្នំពេញ​បញ្ឈប់​ការ​ធ្វើ​ទុក្ខបុកម្នេញ​លើ​អ្នកសារព័ត៌មាន និង​ទម្លាក់​ចោល​ការចោទប្រកាន់​លើ​អតីត​អ្នកសារព័ត៌មាន​អាស៊ីសេរី​ពីរ​រូប។ អ្នកស្រី​ក៏​ចង់​ឃើញ​របប​ក្រុងភ្នំពេញ​ពង្រឹង​វិស័យ​យុត្តិធម៌​ផង​ដែរ ដើម្បី​ឱ្យ​ពលរដ្ឋ​មាន​ទំនុក​ចិត្ត​លើ​ស្ថាប័ន​តុលាការ។ សំខាន់​ជាង​នេះ​ទៅ​ទៀត អ្នកស្រី​បាន​ដាស់តឿន​របប​ក្រុងភ្នំពេញ​ថា សន្តិភាព និង​ការ​អភិវឌ្ឍ​ពិតប្រាកដ ត្រូវ​តែ​ដើរ​ទន្ទឹមគ្នា​នឹង​ការ​គោរព​សិទ្ធិ​ជា​មូលដ្ឋាន​របស់​ពលរដ្ឋ សិទ្ធិ​នយោបាយ និង​ប្រជាធិបតេយ្យ៕

កំណត់​ចំណាំ​ចំពោះ​អ្នក​បញ្ចូល​មតិ​នៅ​ក្នុង​អត្ថបទ​នេះ៖ ដើម្បី​រក្សា​សេចក្ដី​ថ្លៃថ្នូរ យើង​ខ្ញុំ​នឹង​ផ្សាយ​តែ​មតិ​ណា ដែល​មិន​ជេរ​ប្រមាថ​ដល់​អ្នក​ដទៃ​ប៉ុណ្ណោះ។

បញ្ចេញ​មតិយោបល់៖

បញ្ចូលមតិរបស់អ្នកដោយបំពេញទម្រង់ខាងក្រោមជាអក្សរសុទ្ធ។ មតិនឹងត្រូវសម្រេចដោយអ្នកសម្របសម្រួល និងអាចពិនិត្យកែប្រែឲ្យស្របតាម លក្ខខណ្ឌនៃការប្រើប្រាស់ របស់វិទ្យុអាស៊ីសេរី។ មតិនឹងមិនអាចមើលឃើញភ្លាមៗទេ។ វិទ្យុអាស៊ីសេរី មិនទទួលខុសត្រូវចំពោះខ្លឹមសារនៃមតិដែលបានចុះផ្សាយឡើយ។ សូមគោរពមតិរបស់អ្នកដទៃ ហើយប្រកាន់ខ្ជាប់នូវការពិត។