អង្គការអន្តរជាតិទាមទាររដ្ឋាភិបាលឱ្យដោះលែងកញ្ញា ឈឹម ស៊ីថរ
2022.12.14
កញ្ញា ឈឹម ស៊ីថរ ប្រធានសហជីពទ្រទ្រង់សិទ្ធិការងារបុគ្គលិកកម្មករខ្មែរ នៃក្រុមហ៊ុនណាហ្គាវើលដ៍ (Nagaworld) ហៅកាត់ថា អិល.អា.អេស.យូ (L.R.S.U) កាលពីថ្ងៃទី១៧ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២២។
រូបពីពលរដ្ឋ
អង្គការសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិបន្តទាមទារឱ្យរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ដោះលែងមេសហជីពណាហ្គាវើលដ៍ (Nagaworld) កញ្ញា ឈឹម ស៊ីថរ ឱ្យមានសេរីភាពឡើងវិញ។ មន្ត្រីរដ្ឋាភិបាលនៅតែអះអាងថា នេះជាករណីផ្លូវច្បាប់ ដែលរដ្ឋាភិបាលមិនអាចលូកដៃបានឡើយ។
អង្គការឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិ យូមែន រ៉ៃតស៍ វ៉ច្ឆ (Human Rights Watch) និងអង្គការលើកលែងទោសអន្តរជាតិ (Amnesty International) ទាមទារឱ្យរដ្ឋាភិបាលលោក ហ៊ុន សែន ដោះលែងកញ្ញា ឈឹម ស៊ីថរ វិញ ជាបន្ទាន់ និងដោយឥតលក្ខខណ្ឌ។ ជាមួយគ្នានេះ អង្គការអន្តរជាតិទាំងពីរក៏ទាមទារដល់អាជ្ញាធរកម្ពុជា ទម្លាក់ចោលបទចោទប្រកាន់ប្រឆាំងនឹងមេដឹកនាំសហជីពរូបនេះ និងសមាជិកសហជីពណាហ្គាវើលដ៍ដទៃទៀតផងដែរ។
អង្គការទាំងពីរលើកឡើងក្នុងសេចក្ដីថ្លែងការណ៍រួមគ្នាកាលពីថ្ងៃទី ១៣ ធ្នូថា កញា ឈឹម ស៊ីថរ ត្រូវបានគេចាប់ឃុំខ្លួន ដោយសារតែការងារការពារសិទ្ធិកម្មកររបស់នាង ដែលករណីនេះបានរំលោភបំពានទៅលើច្បាប់សិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិ។ ទន្ទឹមគ្នានេះ ការឃុំខ្លួនមេសហជីពរូបនេះបានធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់សិទ្ធិរបស់កម្មករក្នុងការរៀបចំ និងចរចាជាសមូហភាពថែមទៀតផង។
អាជ្ញាធរកម្ពុជាបានចាប់ខ្លួនកញ្ញា ឈឹម ស៊ីថរ កាលពីថ្ងៃទី ២៦ វិច្ឆិកា ភ្លាមៗ ក្រោយពីនាងវិលត្រឡប់មកពីចូលរួមសមាជរបស់សហភាពសហជីពអន្តរជាតិនៅប្រទេសអូស្ត្រាលី។ អាជ្ញាធរបកស្រាយថា ការចាប់ខ្លួននេះ គឺដោយសារកញ្ញាបានចាកចេញពីកម្ពុជា ដោយគ្មានការអនុញ្ញាតពីចៅក្រមស៊ើបសួរ។ ប៉ុន្តែទាំងមេធាវី និងកញ្ញា ឈឹម ស៊ីថរ បានអះអាងថា ពួកគេមិនដែលទទួលបានការជូនដំណឹងអំពីបម្រាមលើការធ្វើដំណើរ ឬការរឹតបន្តឹងដទៃទៀត ដែលត្រូវបានដាក់ជាផ្នែកមួយនៃលក្ខខណ្ឌនៅក្រៅឃុំរបស់នាងនោះឡើយ។ ម្យ៉ាងវិញទៀត ចាប់តាំងពីត្រូវបានដោះលែងឱ្យនៅក្រៅឃុំកាលពីខែមីនា មក កញ្ញា ឈឹម ស៊ីថរ ធ្លាប់បានធ្វើដំណើរទៅក្រៅប្រទេសចំនួនពីរលើករួចមកហើយ គឺទៅប្រទេសថៃ កាលពីខែកញ្ញា និងខែតុលា ហើយមិនធ្លាប់ជួបប្រទះបម្រាមណាមួយឡើយក្នុងការធ្វើដំណើរទាំងនេះ។
ឆ្លើយតបរឿងនេះ អ្នកនាំពាក្យគណៈកម្មាធិការសិទ្ធិមនុស្សរបស់រដ្ឋាភិបាល លោក កត្តា អ៊ន ថ្លែងថា ការលើកឡើងរបស់អង្គការសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិអំពីករណីកញ្ញា ឈឹម ស៊ីថរ នេះ ពុំមានមូលដ្ឋានច្បាស់លាស់នោះទេ។ លោកថា ករណីនេះជាការអនុវត្តនីតិវិធីរបស់តុលាការ ហើយរដ្ឋាភិបាលពុំមានសិទ្ធិលូកដៃក្នុងរឿងនេះឡើយ។
លោក កត្តា អ៊ន៖ «តុលាការមានឯករាជ្យរបស់គេក្នុងចំណាត់នេះ អ៊ីចឹងហើយភាគីរបស់កញ្ញា ឈឹម ស៊ីថរ ក៏មានមេធាវីតតាំងទៅតាមនីតិវិធីច្បាប់ដែរ។ វាអត់ឃើញមានករណីរំលោភសិទ្ធិមនុស្សណាមួយកើតឡើងទេក្នុងករណីនេះ»។
ផ្ទុយពីការបកស្រាយរបស់មន្ត្រីរដ្ឋាភិបាលនេះ អង្គការឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិ យូមែន រ៉ៃតស៍ វ៉ច្ឆ (Human Rights Watch) និងអង្គការលើកលែងទោសអន្តរជាតិ (Amnesty International) បានគូសបញ្ជាក់នៅក្នុងសេចក្ដីថ្លែងការណ៍រួមថា អាជ្ញាធរកម្ពុជាកំពុងប្រើប្រាស់ប្រព័ន្ធតុលាការដោយមិនត្រឹមត្រូវ ដើម្បីដាក់គោលដៅ និងយាយីកញ្ញា ឈឹម ស៊ីថរ ដោយសារតែការការពារសិទ្ធិការងារក្នុងនាមជាមេដឹកនាំសហជីពទ្រទ្រង់សិទ្ធិការងារបុគ្គលិកកម្មករខ្មែរនៃក្រុមហ៊ុនណាហ្គាវើលដ៍ ហៅកាត់ថា អិល.អា.អេស.យូ (L.R.S.U)។
អង្គការសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិទាំងពីរបានលើកយកទិដ្ឋភាពច្បាប់សិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិមកពន្យល់ថា និយោជិត ឬបុគ្គលិកមិនអាចត្រូវបានរើសអើង ឬដាក់ទិសដៅប្រឆាំងនឹងពួកគេឡើយ ហើយរឹតតែមិនអាចបញ្ឈប់ពួកគេ ដោយសារតែការចូលរួមក្នុងសកម្មភាពសហជីពនោះដែរ។ ក្រោមច្បាប់សិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិ រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាមិនត្រឹមតែមានកាតព្វកិច្ចគោរពសិទ្ធិកម្មករនោះទេ ប៉ុន្តែថែមទាំងត្រូវការពារសិទ្ធិនេះពីការរំលោភបំពានរបស់ថៅកែទៀតផង។ កាតព្វកិច្ចនេះមានចែងក្នុងកតិកាសញ្ញាអន្តរជាតិស្ដីពីសិទ្ធិពលរដ្ឋ និងសិទ្ធិនយោបាយ កតិកាសញ្ញាអន្តរជាតិស្ដីពីសិទ្ធិសេដ្ឋកិច្ច សង្គម និងវប្បធម៌ ព្រមទាំងអនុសញ្ញាលេខ ៨៧ របស់អង្គការអន្តរជាតិខាងការងារ (ILO) ដែលការពារដល់សិទ្ធិសេរីភាពខាងសមាគម និងសិទ្ធិចងក្រងគ្នាជាបណ្ដាញ។
ជុំវិញរឿងនេះ ប្រធានសមាគមការពារសិទ្ធិមនុស្សអាដហុក (ADHOC) លោក នី សុខា ថ្លែងថា អង្គការសង្គមស៊ីវិលក្នុងស្រុកក៏ពិនិត្យឃើញភាពអយុត្តិធម៌ និងការអនុវត្តច្បាប់មិនត្រឹមត្រូវក្នុងករណីនេះ ដូចអង្គការសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិដែរ។ លោកបន្ថែមថា អាជ្ញាធរគួរតែដោះលែងកញ្ញា ឈឹម ស៊ីថរ ឱ្យមានសេរីភាពវិញ និងទម្លាក់ចោលការចោទប្រកាន់ទាំងឡាយលើកូដករណាហ្គាវើលដ៍ ព្រមទាំងជួយដោះស្រាយបញ្ចប់វិវាទការងារនេះស្របទៅតាមច្បាប់។
លោក នី សុខា៖ «តើមានប្រជាពលរដ្ឋណាមួយដែលគ្រាន់តែប្រើប្រាស់សិទ្ធិសេរីភាពបញ្ចេញមតិដោយសន្តិវិធីទទួលរងនូវការចាប់ខ្លួននៅក្នុងប្រទេសប្រជាធិបតេយ្យដែលអនុវត្តសេរីភាព គោរពសិទ្ធិមនុស្សហ្នឹង? វាអត់មានទេ។ ដូច្នេះ នេះវាផ្ទុយទៅនឹងគោលការណ៍សិទ្ធិមនុស្ស ផ្ទុយទៅនឹងគោលការណ៍ប្រជាធិបតេយ្យ ហើយផ្ទុយទៅនឹងស្មារតីនៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញប្រទេសកម្ពុជាយើងទៀតនោះ»។
តុលាការក្រុងភ្នំពេញបានចោទប្រកាន់កញ្ញា ឈឹម ស៊ីថរ ពីបទ «ញុះញង់ឱ្យប្រព្រឹត្តបទឧក្រិដ្ឋជាអាទិ៍» ពាក់ព័ន្ធនឹងអំពើកូដកម្មអហិង្សារបស់ក្រុមកូដករណាហ្គាវើលដ៍។ អាជ្ញាធរបានចាប់មេសហជីពរូបនេះដាក់ពន្ធនាគារលើកទីមួយ កាលពីខែមករា ហើយដោះលែងឱ្យនៅក្រៅឃុំនៅខែមីនា មុននឹងចាប់ខ្លួននាងជាថ្មីម្ដងទៀតនៅថ្ងៃទី ២៦ វិច្ឆិកាថ្មីៗ នេះ។
អង្គការឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិ យូមែន រ៉ៃតស៍ វ៉ច្ឆ (Human Rights Watch) និងអង្គការលើកលែងទោសអន្តរជាតិ (Amnesty International) វាយតម្លៃបន្ថែមថា ក្រៅពីជាករណីរំលោភសិទ្ធិការងារហើយនោះ ការចាប់ខ្លួនកញ្ញា ឈឹម ស៊ីថរ ក៏បានឆ្លុះបញ្ចាំងពីគំរូនៃការរើសអើង និងការសកសឹកមានចរិតនយោបាយប្រឆាំងនឹងមេដឹកនាំសហជីពទាំងឡាយណា ដែលព្យាយាមជំរុញឱ្យរដ្ឋាភិបាល និងក្រុមហ៊ុនឯកជនទទួលខុសត្រូវ ចំពោះភាពបរាជ័យនៃការគោរពសិទ្ធិកម្មករផងដែរ។
អង្គការសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិទាំងពីរជំរុញឱ្យរដ្ឋាភិបាលលោក ហ៊ុន សែន ធ្វើឱ្យច្បាប់ និងបទបញ្ញត្តិទាំងឡាយរបស់កម្ពុជាអនុលោមពេញលេញទៅតាមច្បាប់សិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិ ដែលកម្ពុជាបានផ្ដល់សច្ចាប័ន ដើម្បីធានាការពារនូវសិទ្ធិសេរីភាពខាងសមាគម ព្រមទាំងការចងក្រង និងចរចាជាសមូហភាពនៅទូទាំងប្រទេស៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។
អត្ថបទពេញនិយម
RFA
- សភាកម្ពុជាប្រតិកម្មទៅនឹងការសម្រេចរបស់សភាអឺរ៉ុបរឿងដកប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធEBA បន្ថែម
- មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់ និងឧកញ៉ា សុំលោក ហ៊ុន សែន ឱ្យជួយរកយុត្តិធម៌ដោយមិនពឹងតុលាការ
- កម្ពុជារកចំណូលបាន ១.៤ពាន់លានដុល្លារ ពីកំណើនភ្ញៀវទេសចរបរទេសក្នុងឆ្នាំ២០២២
- លោក ហ៊ុន សែន មិនគាំទ្រដីកាតុលាការICCដើម្បីចាប់ខ្លួនមេដឹកនាំរុស្ស៊ី
- ស្ត្រីដែលគ្រូពេទ្យវះកាត់ខុសបច្ចេកទេសបានបាត់បង់ជីវិត
