អ្នកឃ្លាំមើលលើកឡើងថា រដ្ឋាភិបាលឯកបក្សហាក់ព្រួយបារម្ភអំពីការដាក់ទណ្ឌកម្មសេដ្ឋកិច្ច និងភាពអាម៉ាស់លើឆាកអន្តរជាតិទើបបន្តរឹតត្បិតព័ត៌មាននៃឧក្រិដ្ឋកម្មជួញដូរមនុស្សនៅកម្ពុជា។ ទន្ទឹមគ្នានេះ រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមហាផ្ទៃ លោក ស ខេង ថ្មីៗនេះរិះគន់សមត្ថភាពមន្ត្រីអាជ្ញាធរមូលដ្ឋានមួយចំនួនដោយសារតែមន្ត្រីទាំងនោះពុំទាន់ស្វែងយល់ច្បាស់នៃទម្រង់ការជួញដូរមនុស្ស ទើបមិនទទួលស្គាល់នៃឧក្រិដ្ឋកម្មប្រភេទនេះ។
អ្នកតាមដានស្ថានការណ៍នយោបាយកម្ពុជា លើកឡើងថា កម្ពុជាទំនងគេចមិនផុតពីការជាប់ឈ្មោះក្នុងបញ្ជីខ្មៅនៃប្រទេសលាងលុយកខ្វក់ឡើយ។ លើសពីនេះ កម្ពុជាក៏អាចរងការរិះគន់កាន់តែខ្លាំងបន្ថែមទៀត ថា ជាសម្បុកនៃកន្លែងឧក្រិដ្ឋជនជួញដូរមនុស្ស ស្របពេលមន្ត្រី និងក្រុមឈ្មួញឧកញ៉ាគ្រាក់ៗដែលស្និទ្ធនឹងរដ្ឋាភិបាល លោក ហ៊ុន សែន រងការចោទប្រកាន់ថា ជាប់ពាក់ព័ន្ធនឹងឧក្រិដ្ឋកម្មនេះ ហើយដែលគ្មានស្ថាប័នមានសមត្ថកិច្ចណាបើកការស៊ើបអង្កេតនោះ។
ប្រធានក្រុមប្រឹក្សាឃ្លាំមើលកម្ពុជានៅប្រទេសណ័រវ៉េ (Norway) លោក ម៉ែន ណាត លើកឡើងថា ប្រសិនបើឧក្រិដ្ឋកម្មជួញដូរមនុស្សនៅកម្ពុជាពិតជាមានជាប់ពាក់ព័ន្ធនឹងអ្នកមានអំណាចក្នុងជួររដ្ឋាភិបាល នោះកម្ពុជានឹងមិនអាចដោះស្រាយបញ្ហាជួញដូរមនុស្សនេះបានទេ។ ក្រៅពី នេះ លោក ម៉ែន ណាត យល់ថា ការសម្ដែងក្ដបារម្ភរបស់រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមហាផ្ទៃ លោក ស ខេង ជុំវិញបញ្ហានេះជាបន្តបន្ទាប់មក គឺលោក ស ខេង បានត្រឹមតែបង្ហាញក្ដីកង្វល់ប៉ុណ្ណោះ ដោយសារតែលោកគ្មានឥទ្ធិពលក្នុងការចាត់វិធានការលើពួកក្រុមឈ្មួញអាជីវកម្មជួញដូរមនុស្ស។
លោក ម៉ែន ណាត៖ «សូម្បីតែ លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ហ្នឹងក៏មានជាប់ពាក់ព័ន្ធជាមួយពួកចិនអស់ហ្នឹងដែរ រហូតដល់បានជំរុញឱ្យមានទីប្រឹក្សាចិនក្នុងរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ក្នុងក្រសួងការពារជាតិ សុទ្ធតែពួកស្ថិតក្នុងបញ្ជីចាប់ខ្លួនរបស់រដ្ឋាភិបាលចិន ឬរបស់អាំងទែប៉ូល (Interpol) ។ គ្រួសារលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីយកមនុស្សទាំងអស់ហ្នឹងមកដាក់ក្បែរៗខ្លួន ហើយពួកហ្នឹងរកស៊ីបែបលាងលុយ រកស៊ីបែបម៉ាហ្វៀ (Mafia) អ៊ីចឹងទៅពិបាកក្នុងការចាត់ការ ហើយពួកហ្នឹងវារកស៊ីធ្វើព្យុះធ្វើភ្លៀងដោយសារតែអ្នកមានអំណាចនៅខាងក្រោយខ្នង»។
លោក ម៉ែន ណាត បន្តចោទទៀតថា ការព្យាយាមបិទបាំងព័ត៌មានរឿងជួញដូរមនុស្សពីសំណាក់មន្ត្រីថ្នាក់ក្រោមជាតិ រហូតដល់ថ្នាក់ជាតិជាបន្តបន្ទាប់នេះ គឺដោយសារតែពួកគេខ្លាចរដ្ឋាភិបាល លោក ហ៊ុន សែន រងភាពអាម៉ាស់កាន់តែខ្លាំង និងខ្លាចបាត់បង់នូវមុខតំណែងតួនាទីរបស់ពួកគេ។ ទោះយ៉ាងណា លោកលើកទឹកចិត្តដល់ពលរដ្ឋឱ្យព្យាយាមបន្តស្វែងយល់ដឹងអំពីឧក្រិដ្ឋកម្មជួញដូរមនុស្សនេះតាមរយៈប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយឯករាជ្យ។
ការលើកឡើងនេះ ធ្វើឡើងបន្ទាប់ពីឧក្រិដ្ឋកម្មជួញដូរមនុស្ស បង្ខាំងមនុស្ស នៅកម្ពុជានៅតែបន្តកើតមានច្រើន ហើយសមត្ថកិច្ចអះអាងថា បានទទួលពាក្យបណ្ដឹងពីជនបរទេសឱ្យជួយសង្គ្រោះពួកគេចេញពីកន្លែងការងារខុសច្បាប់ជាបន្តបន្ទាប់ទៀតផង។
រដ្ឋបាលខេត្តព្រះសីហនុ ឱ្យដឹងកាលពីថ្ងៃទី២ ធ្នូ ថា ចាប់តាំងពីថ្ងៃទី៣០ ខែវិច្ឆិកា ដល់ថ្ងៃទី២ ខែធ្នូ សមត្ថកិច្ចបានចុះឆែកឆេរអគារក្រុមហ៊ុនមួយកន្លែងស្ថិតនៅភូមិ១ សង្កាត់លេខ៣ ក្រុងព្រះសីហនុ ខេត្តព្រះសីហនុ តាមពាក្យបណ្តឹងជនជាតិចិនចំនួន ៥នាក់ កាលពីថ្ងៃទី២៩ ខែវិច្ឆិកា។ ប្រភពដដែលបញ្ជាក់ថា សមត្ថកិច្ចរកឃើញមានជនបរទេសចំនួនជាង ២រយនាក់ (២២៣នាក់) ប៉ុន្តែ ពួកគេពុំត្រូវបានគេធ្វើទារុណកម្មក្នុងអគារនោះឡើយ។
ស្នងការនគរបាលខេត្តព្រះសីហនុ លោក ជួន ណារិន្ទ ប្រាប់វិទ្យុអាស៊ីសេរីនៅថ្ងៃទី៤ ធ្នូ ថា ក្នុងការចុះស្រាវជ្រាវនេះសមត្ថកិច្ចបានឃាត់ខ្លួនជនសង្ស័យចំនួន ៦នាក់ ហើយបច្ចុប្បន្នពួកគេត្រូវបានឃុំខ្លួនបណ្ដោះអាសន្នក្នុងស្នងការដ្ឋាននគរបាលខេត្តព្រះសីហនុ។ លោក ជួន ណារិន្ទ បញ្ជាក់ថា ជនជាតិចិនចំនួន ៥នាក់ដែលដាក់ពាក្យប្ដឹងសមត្ថកិច្ច គឺពួកគេពិតជាត្រូវបានថៅកែបំបិទសិទ្ធិសេរីភាពបង្ខំឱ្យធ្វើការ ដោយមិនអនុញ្ញាតឱ្យពួកគេចេញចូលបរិវេណអគារនៃកន្លែងការងារបានដោយសេរីឡើយ។ លោកឱ្យដឹងទៀតថា កន្លែងការងារក្នុងអគារក្រុមហ៊ុនស្ថិតនៅភូមិ១ ក៏មានល្បែងអនឡាញខុសច្បាប់ដែរ។
លោក ជួន ណារិន្ទ៖ «បាទ ព្រោះទីតាំងនេះគឺពួកគាត់លួចលាក់ បង្កប់នូវល្បែងខុសច្បាប់ អ៊ីចឹងការដើរហើរ មិនបានដើរហើរចេញទៅក្រៅបាននៅតែក្នុងបរិវេណ។ នៅពេលយើងទទួលព័ត៌មានបានយើងធ្វើការស្រាវជ្រាវរហូតយើងគ្រប់គ្រងទីតាំងហ្នឹងតែម្ដង។ គាត់ [ ជនជាតិចិន ] ប្រើប្រាស់ជាប្រព័ន្ធកុំព្យូទ័រ (Computer) ហើយជំនាញយើងបញ្ជូនមកសិក្សាថា ប្រព័ន្ធកុំព្យូទ័រ (Computer) គឺជាប្រភេទស្អីខ្លះ ហើយគ្រាន់ថា ទីតាំងនេះមិនមានច្បាប់អនុញ្ញាត។ ដូច្នេះ យើងត្រូវធ្វើការងារបិទ និងឃាត់ខ្លួនអ្នកទទួលខុសត្រូវចំនួន ៦នាក់នៅក្នុងអគារ»។
កន្លងទៅ ស្នងការនគរបាលនៅតាមបណ្ដាខេត្តមួយចំនួនដូចជាព្រះសីហនុ ខេត្តពោធិ៍សាត់ កំពត បន្ទាយមានជ័យ និងនៅរាជធានីភ្នំពេញជាដើម នារយៈពេលចុងក្រោយនេះ ពួកគេតែងតែអះអាងថា បានចាត់កម្លាំងចុះស្រាវជ្រាវតាមបណ្ដឹងជនរងគ្រោះដែលអះអាងថា ត្រូវបានថៅកែបង្ខាំងខុសច្បាប់ និងធ្វើទារុណកម្ម ជាដើម។ ប៉ុន្តែ សមត្ថកិច្ចអះអាងថា ជនបរទេសដែលដាក់ពាក្យប្ដឹងសមត្ថកិច្ចឱ្យជួយសង្គ្រោះពួកគេនោះ គឺពុំត្រូវបានគេបង្ខាំង ឬរងនូវអំពីជួញដូរមនុស្សឡើយ។
រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមហាផ្ទៃ លោក ស ខេង ថ្មីៗនេះបានរិះគន់ថា មន្ត្រីអាជ្ញាធរនៅតាមបណ្ដាខេត្តមួយចំនួន គឺសមត្ថភាពពួកគេនៅមានកម្រិត ដោយសារតែក្រុមមន្ត្រីទាំងនោះមិនទាន់ស្វែងយល់ដឹងអំពីបទល្មើសនៃទម្រង់ជួញដូរមនុស្សនេះនៅឡើយ។ លោក ស ខេង ក៏បានបញ្ជាឱ្យអាជ្ញាធរខេត្តពោធិ៍សាត់ បង្កើនការបង្ក្រាបក្រុមឧក្រិដ្ឋជនជួញដូរមនុស្សដែលរត់មកពីក្រុងកំពង់សោមមកបោះទីតាំងក្នុងខេត្តពោធិ៍សាត់។
អ្នកវិភាគនយោបាយ លោក គឹម សុខ លើកឡើងថា រឿងរ៉ាវនៃឧក្រិដ្ឋកម្មជួញដូរមនុស្សនៅកម្ពុជាគឺជារឿងកាន់តែស្មុគស្មាញប៉ះពាល់ដល់ប្រជាជាតិខ្មែរ និងសង្គមកម្ពុជាទាំងមូល ដោយបញ្ហាជួញដូរមនុស្សនេះហាក់កើតមានឡើងយ៉ាងផុសផុល។
លោក គឹម សុខ៖ «ទម្រង់ស្មុគស្មាញដោះស្រាយមិនចេញ សូម្បីតែលោក ស ខេង មិនហ៊ានប៉ះដែរនោះត្រូវថា សមត្ថកិច្ចត្រូវផ្ដោតយ៉ាងយកចិត្តទុកដាក់យ៉ាងប្រុងប្រយ័ត្នបំផុតថា តើទម្រង់នៃការជួញដូរមនុស្សប្រភេទណា នៅប្លុកណា អ្នកណានៅពីក្រោយខ្នង រឿងនេះសមត្ថកិច្ចថ្នាក់ក្រោមជាតិតូចតាចមិនហ៊ានប្រើសមត្ថភាពចាត់ការទេ»។
ជាមួយគ្នានេះដែរ នាយកទទួលបន្ទុកកិច្ចការទូទៅនៃអង្គការលីកាដូ (LICADHO) លោក អំ សំអាត មានប្រសាសន៍ថា ឧក្រិដ្ឋកម្មជួញដូរមនុស្សនៅតែជារឿងគួរឱ្យព្រួយបារម្ភ ព្រោះការជួញដូរមនុស្សនាពេលបច្ចុប្បន្ន គឺក្រុមឧក្រិដ្ឋជនមានមធ្យោបាយកាន់តែទំនើប ជាពិសេសករណីឆបោកតាមប្រព័ន្ធអ៊ីធឺណែត (Internet)។ លោក ស្នើដល់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ឱ្យពង្រឹងសមត្ថភាពរបស់មន្ត្រីសមត្ថកិច្ចជំនាញបន្ថែមទៀត ព្រមទាំងបង្កើនកិច្ចសហប្រតិបត្តិការជាមួយអង្គការដៃគូជំនាញ និងប្រទេសក្នុងតំបន់ ដើម្បីបន្តបង្ក្រាបអំពើជួញដូរមនុស្សដែលកំពុងកើតមាននៅកម្ពុជា។
លោក អំ សំអាត៖ «ត្រូវបំបាត់អំពើពុករលួយ កុំឱ្យកើតមានទាំងមន្ត្រីអនុវត្តច្បាប់ ទាំងការអនុវត្តផ្សេងទៀតទៅលើបញ្ហា [ ជួញដូរមនុស្ស ] ហ្នឹង។ទោះបីជាអ្នកដែលជាប់ពាក់ព័ន្ធការជួញដូរមនុស្សហ្នឹងមានឋានន្តរសក្តិ មានយសសក្ដិ ប៉ុណ្ណាក៏ដោយត្រូវតែអនុវត្តច្បាប់ទៅតាមផ្លូវច្បាប់។ អ្នកវិនិយោគទាំងឡាយ ក៏ត្រូវមានការកំណត់ដែរ ជាពិសេសកិច្ចសហប្រតិបត្តិការ គឺកំណត់អ្នកវិនិយោគណាដែល មានឈ្មោះអាក្រក់ ឬមានឈ្មោះក្នុងបញ្ជីខ្មៅ (Black list) របស់អន្តរជាតិដែលពាក់ព័ន្ធនឹងការជួញដូរមនុស្សមិនគួរអនុញ្ញាតឱ្យចូលកម្ពុជាយើងទេ»។
របាយការណ៍ស្ដីពីការជួញដូរមនុស្សឆ្នាំ២០២២ របស់ក្រសួងការបរទេសអាមេរិកចេញផ្សាយកាលពីខែកក្កដា បានទម្លាក់ចំណាត់ថ្នាក់កម្ពុជា មកកម្រិតទី៣ ដែលមានន័យថា ស្ថានភាពនៃអំពើជួញដូរមនុស្សនៅកម្ពុជាមានលក្ខណៈអាក្រក់បំផុត និងពុំធ្លាប់មានចាប់តាំងពីឆ្នាំ២០១៥ មក។ អាមេរិករកឃើញថា កម្ពុជាដើរថយក្រោយក្នុងការលុបបំបាត់ការជួញដូរមនុស្សនេះ ដោយសារបញ្ហាអំពើពុករលួយជាប្រព័ន្ធ ដែលបានរារាំងដល់ការអនុវត្តច្បាប់លើក្រុមឧក្រិដ្ឋជនដែលប្រព្រឹត្តនូវអំពើជួញដូរមនុស្ស៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។