អគ្គបញ្ជាការរងនៃកងយោធពលខេមរភូមិន្ទ និងជាមេបញ្ជាការកងរាជអាវុធហត្ថលើផ្ទៃប្រទេសផងលោក សៅ សុខា សម្រេចបង្កើតគណៈកម្មការចំពោះកិច្ច ចុះស្រាវជ្រាវករណីមន្ត្រីកងរាជអាវុធហត្ថខេត្តព្រះសីហនុ ប្រើហិង្សាលើអ្នកតវ៉ាដីធ្លីនៅស្រុកព្រៃនប់ ដោយលោកអះអាងថា ករណីនោះ គឺជាទង្វើខុសច្បាប់ មិនអាចទទួលយកបាន។ រីឯមន្ត្រីសិទ្ធិមនុស្ស យល់របបក្រុងភ្នំពេញគួរតែស្រាវ ជ្រាវឡើងវិញទាំងអស់ ដូចជា ដើមហេតុនៃជម្លោះដីធ្លី រហូតដល់មានករណីបាញ់ប្រហារ និងករណីប្រើហិង្សាលើអ្នកតវ៉ាដីធ្លីឲ្យរងរបួស ធ្ងន់ធ្ងរជាដើម ទើបមានយុត្តិធម៌ពេញលេញ និងកុំឲ្យហេតុការណ៍ហិង្សានេះ កើតឡើងម្ដងហើយម្ដងទៀត។
ឧត្ដមសេនីយ៍ សៅ សុខា ដែលមានតួនាទីច្រើនស្អេកស្កះ ទាំងក្នុងក្របខ័ណ្ឌជាអគ្គបញ្ជាការរងនៃកងយោធពលខេមរភូមិន្ទផង ជាមេបញ្ជាការកងរាជអាវុធហត្ថលើផ្ទៃប្រទេសផង ហើយមានតួនាទី ជាប្រធានសហព័ន្ធកីឡាបាល់ទាត់កម្ពុជាផងនោះ ឲ្យអាស៊ីសេរីដឹងថា គណៈកម្មការចំពោះកិច្ច ដែលលោកទើបបង្កើតនោះ កំពុងចុះស្រាវជ្រាវករណីមន្ត្រីកងរាជអាវុធហត្ថខេត្ត ព្រះសីហនុប្រើហិង្សា លើអ្នកតវ៉ាដីធ្លី ដែលកំពុងល្បីក្នុង បណ្ដាញសង្គមហ្វេសប៊ុក ប៉ុន្តែលោក សុំមិនអត្ថាធិប្បាយច្រើន ឡើយ ព្រោះមិនទាន់ទទួលបានរបាយការណ៍សរុបនៅឡើយ។
លោក សៅ សុខា បញ្ជាក់ថា តាមរូបភាពវីដេអូ ដែលបង្ហាញពីមន្ត្រីកងរាជអាវុធហត្ថខេត្តព្រះសីហនុ យកជើងទៅជាន់អ្នកតវ៉ាដីធ្លីផ្ទប់ទៅនឹងដី ខណៈដៃជាប់ចំណងហើយនោះ គឺជាទង្វើមិនត្រឹមត្រូវ និងជាការអនុវត្តហួសតួនាទី។ ដូច្នេះលោកមិនអាចទទួលយកបានទេ។ លោកបន្តថា មន្ត្រីកងរាជអាវុធហត្ថទាំងអស់ មានភារកិច្ចអនុវត្តតួនាទី ប៉ុន្តែក៏ត្រូវមានភារកិច្ចគោរពច្បាប់ដែរ ដោយមិនអាចធ្វើអ្វីតាមអំពើចិត្តឡើយ៖ «ទី១ បើរកឃើញថា អាហ្នឹងវាខុស វាជាបទល្មើស អាហ្នឹងត្រូវទទួលទោសតាមច្បាប់។ ទី២ បើការរកឃើញហើយវាស្ថិតក្នុងក្របខ័ណ្ឌវិន័យកងទ័ពព្រោះកងទ័ពមានក្រឹត្យវិន័យ មានច្បាប់លក្ខន្តិកៈ អាហ្នឹងយើងអនុវត្តក្របខ័ណ្ឌវិន័យ។ ទី៣ ប្រសិនបើរកឃើញថា ពាក់ព័ន្ធនឹងការបំពារបំពានផ្នែកសីលធម៌ទេ គឺយើងយកការអប់រំ។ដូច្នេះកិច្ចការនេះ គេកំពុងធ្វើការស្រាវជ្រាវ ដើម្បីរកព័ត៌មានលម្អិតទាំងអស់ មុននឹងធ្វើការវិនិច្ឆ័យចុងក្រោយ។ក្រុមប្រឹក្សាវិន័យ នឹងប្រជុំ និងសម្រេចថា តើរូបភាពនៃសកម្មភាពនោះ វាខុសនូវក្របខ័ណ្ឌច្បាប់ ឬក៏វិន័យ ឬមួយក៏សីលធម៌។ បើក្របខ័ណ្ឌច្បាប់ គឺទទួលខុសត្រូវចំពោះមុខច្បាប់ ចំពោះមុខតុលាការ » ។
ទោះយ៉ាងណាក្តី លោក សៅ សុខា បញ្ជាក់ថា លោកត្រួតពិនិត្យស្រាវជ្រាវ និងមានវិធានការតែលើមន្ត្រីកងរាជអាវុធហត្ថ ដែលស្ថិតក្រោមការទទួលខុសត្រូវរបស់លោកប៉ុណ្ណោះ ដូច្នេះ លោកមិនប៉ះពាល់ដល់អង្គភាពផ្សេងនោះទេ។ លោកបន្ថែមថា ទង្វើរបស់មន្ត្រីកងរាជអាវុធហត្ថនោះ គឺជាកំហុសបុគ្គល មិនមែនជាកំហុសស្ថាប័ននោះទេ ព្រោះស្ថាប័ន មិនបានបញ្ជាឲ្យកងកម្លាំងចុះទៅវាយដំ ឬសម្លាប់ប្រជាជននោះទេ៖ «និយាយដោយខ្លី គឺខ្ញុំទទួលខុសត្រូវចំពោះកម្លាំងដែលនៅក្រោមឱវាទ ដែលជាការទទួលខុសត្រូវរបស់ខ្ញុំ ហើយចំពោះសំណួរថា ទាក់ទងអ្នកនេះទាក់ទងនោះ គឺខ្ញុំអត់មានភារកិច្ចទៅធ្វើការស្រាវជ្រាវទៅលើអ្នកណាផ្សេងទៀតទេ ព្រោះរឿងនេះ សំខាន់ជាការអនុវត្តសាលដីការបស់តុលាការ។ អ៊ីចឹងនៅពេលអនុវត្ត គឺមានការអប់រំទៅហើយ ប៉ុន្តែនៅពេលទៅធ្វើទៅគឺបងប្អូនវាមាន ការខុសឆ្គង វាមានការរំលោភ វាមានការបំពាន។ អ៊ីចឹងនៅក្នុងនឹង វាមិនមែនជាបទបញ្ជាឲ្យទៅសម្លាប់ប្រជាជនឯណា គឺអ្នកដែលទៅអនុវត្តនោះ គាត់ក្ដាប់មិនជាប់ភារកិច្ច ឬក៏មានភាពក្រេវក្រោធអី គឺផ្ទាល់ខ្លួនគាត់»។
កាលពីថ្ងៃទី២៤ ខែមករា មន្ត្រីនគរបាលចំនួន១០០នាក់ មន្ត្រីកងរាជអាវុធហត្ថចំនួន ១០០នាក់ និងមន្ត្រីយោធាចំនួន១០០នាក់ បានបើកការបាញ់ប្រហារដោយកាំភ្លើងគ្រាប់ពិតឡើងលើមេឃ និងទៅកាន់ក្រុមអ្នកតវ៉ា ដែលបង្ហាញពីការប្រើប្រាស់កងកម្លាំងច្រើនលើសលុប ដើម្បីអនុវត្តសាលដីការបស់តុលាការកំពូលដែលបានសម្រេចផ្ដល់ដីទំនាស់ជាង ៧០ហិកតា ដែលមានពល រដ្ឋជាច្រើនរយគ្រួសារកំពុងរស់នៅនោះ ទៅឱ្យប្រជាពលរដ្ឋចំនួន៩គ្រួសារផ្សេងទៀត ដែលគេ សង្ស័យថា ឈរឈ្មោះឲ្យឧកញ៉ា ស៊ីវ គង់ទ្រីវ និងប្រពន្ធឈ្មោះ ហុង សួន។ ក្នុងហេតុការណ៍ បណ្ដាលឲ្យកម្មករសំណង់ម្នាក់អាយុ ២៨ឆ្នាំ ឈ្មោះ ពៅ សារ័ត្ន បានរងរបួសដោយគ្រាប់កាំភ្លើងចំស្មាពីផ្នែកខាងក្រោយ បៀមគ្រាប់ជាប់នឹងឆ្អឹងខ្នង។ ចំណែកពលរដ្ឋ ៤នាក់ទៀត ត្រូវបាន កងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធចាប់ខ្លួន និងចងស្លាបសេក ហើយយកកាំភ្លើងវាយដុំ និងយកជើងជាន់ផ្ទប់នឹងដីថែមទៀត ប៉ុន្តែពលរដ្ឋទាំងនោះ ត្រូវបានដោះលែងវិញ នៅយប់ថ្ងៃកើតហេតុដោយមានកិច្ចសន្យាឈប់តវ៉ា និងបង់លុយម្នាក់ ១រយដុល្លារ ព្រមទាំងចិញ្ចៀនមួយវង្ស។
ប្រតិបត្តិការនេះ ដឹកនាំដោយអភិបាលរងខេត្តព្រះសីហនុ លោក ផៃ ប៊ុនវណ្ណៈ និងស្នងការនគរបាល ខេត្តព្រះសីហនុ លោក ជួន ណារិន្ទ សហការជាមួយព្រះរាជអាជ្ញាសាលាដំបូងខេត្តព្រះសីហនុ លោក សៀង សុខ។ ទំនាស់ដីធ្លីនេះ ស្ថិតនៅនៅនៅទីតាំងក្បែរវត្តអូរត្រេះ ភូមិគគីរ ឃុំបិតត្រាំង ស្រុកព្រៃនប់។
អាស៊ីសេរីបានមិនអាចសុំការឆ្លើយតបពីអភិបាលខេត្តព្រះសីហនុលោក យន្ត មីន បានទេ ដោយ លោកពុំលើកទូរស័ព្ទ។ ចំណែកស្នងការនគរបាលខេត្តព្រះសីហនុ លោក ជួន ណារិន្ទ ប្រាប់ថា លោកជាប់រវល់ប្រជុំ សុំមិនឆ្លើយតប។
ម្ដាយរបស់ជនរងគ្រោះដែលត្រូវគ្រាប់កាំភ្លើង គឺអ្នកស្រី អន អៀន មានប្រសាសន៍ថា កូនរបស់អ្នកស្រី មិនអាចកម្រើកមួយកំណាត់ខ្លួនចុះក្រោមបានទេមកដល់ពេលនេះ។ អ្នកស្រីបារម្ភ យ៉ាងខ្លាំង ខ្លាចកូនធ្លាក់ខ្លួនពិការ។ អ្នកស្រីបន្ថែមថា កាលពីថ្ងៃទី២៨ ខែមករា អភិបាលខេត្តព្រះសីហនុ បានទៅសួរសុខទុក្ខកូនរបស់អ្នកស្រីដែរ និងជូនលុយជាង ១ពាន់ (១.២៥០)ដុល្លារ។ លោកយន្ត មីន មិនបានបង្ហាញពីការទទួលខុសត្រូវអ្វីផ្សេងឡើយ ដោយគ្រាន់តែបង្ហាញការសោកស្ដាយប៉ុណ្ណោះ។ អ្នកស្រី បន្តថា គ្រួសារអ្នកស្រី មិនចង់ប្ដឹងផ្ដល់វែងឆ្ងាយនោះទេ ប៉ុន្តែចង់អំពាវនាវឲ្យអាជ្ញាធរ ជួយទទួលខុសត្រូវព្យាបាលរបួសកូនឲ្យជាសះស្បើយឡើងវិញ៖ «ខ្ញុំ បារម្ភណាស់ ព្រោះខ្ញុំអត់មានប្ដីផង ខ្ញុំក្រ ខ្ញុំភ័យខ្លាចកូនពិការមែននេះឯង។ អារម្មណ៍ថា បើកូនម៉េចៗ ឲ្យគ្រាន់តែបានដើរបានអី រកស៊ីជិតខាងខ្លះទៅ តែបើកូនពិការទៀត ខ្ញុំស្រេចហើយ។ ខ្លួនខ្ញុំនេះក៏រោគច្រើនជំពូកដែរ លើសឈាមផង ខ្លាញ់រុំបេះដូងផង»។
សារព័ត៌មានក្នុងស្រុកចុះផ្សាយថា លោក យន្ត មីន និយាយថា លោកមិនទទួលខុសត្រូវទេ ព្រោះ អ្នកណាបាញ់ គឺអ្នកនោះ ត្រូវទទួលខុសត្រូវ។
ក្រោយការបាញ់ប្រហារលើពលរដ្ឋ និងឈូសឆាយកម្ទេចផ្ទះ និងផលដំណាំរបស់ប្រជាពលរដ្ឋនោះ គឺប្រជាពលរដ្ឋភាគច្រើន បានបន្តបោះតង់ដេកលើដីដែលពួកគាត់ ធ្លាប់រស់នៅដដែល ព្រោះគាត់គ្មានដី និងផ្ទះសម្បែងសម្រាប់រស់នៅកន្លែងផ្សេង។
ប្រធានគ្រប់គ្រងការិយាល័យឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្សនៃអង្គការ លីកាដូ (Licadho) លោក អំ សំអាត មានប្រសាសន៍ថា លោកស្វាគមន៍ចំពោះបទបញ្ជាឲ្យស្រាវជ្រាវ និងមានវិធានការចំពោះមន្ត្រីកងរាជអាវុធហត្ថ ដែលប្រើអំពើហិង្សាលើពលរដ្ឋ។ ប៉ុន្តែលោកក៏ចង់ឃើញមានការស្រាវជ្រាវ និងមានវិធានការលើកងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធផ្សេងទៀតដែរ ព្រោះករណីនោះ ក៏មានទាំងមន្ត្រីនគរបាល និងមន្ត្រីយោធា៖ «ទី១ ដើម្បីរក្សានូវកិត្តិយស ដើម្បីរក្សានូវតម្លៃរបស់កងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធ។ ទី២ គឺដើម្បីបញ្ឈប់នូវទង្វើទាំងអស់នេះ កុំឲ្យកើតមានតទៅទៀត ហើយទី៣ គួរតែមានការស៊ើបអង្កេតដែរ ទាក់ទងនឹងមិនថាតែការប្រើប្រាស់ហិង្សាទេ គឺទាក់ទងនឹងការបាញ់ឲ្យរបួសហ្នឹងទៀត ដើម្បីទី១ បទល្មើសណា ដើម្បីដាក់ត្រឹមវិន័យរដ្ឋបាលនៃកងកម្លាំង ហើយបើសិនជាបទល្មើសនៃការបាញ់ឲ្យរបួសនោះ វាមិនមែនជាការដាក់វិន័យទេ ព្រោះវាជាបទល្មើសព្រហ្មទណ្ឌ ដែលត្រូវតែស្វែងរកយុត្តិធម៌សម្រាប់ជនរងគ្រោះ » ។
លោក អំ សំអាត បន្ថែមថា បញ្ហាដីធ្លី គឺជាមូលហេតុនាំឲ្យកើតមានអំពើហិង្សា ដូច្នេះអាជ្ញាធរ គួរតែជជែកដោះស្រាយដោយសន្តិវិធី ជាមួយអ្នកតវ៉ាដីធ្លី ដែលបានបោះតង់ មិនព្រមចាកចេញទាំងនោះ៖ «ទោះបីជាយើងគិតថា វាមានសាលដីកាពីតុលាការក៏ដោយ ក៏យើងគួរតែពិនិត្យមើលទៅលើបញ្ហា ទាំងអស់នេះ ហើយស្វែងរកដំណោះស្រាយទាំងអស់គ្នាថា តើមានដំណោះស្រាយណាមួយ ដែលយើងមានផ្លូវក្នុងការដោះស្រាយ » ។
ករណីកងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធច្រើនលើសលុប បាញ់ពលរដ្ឋតវ៉ាដីធ្លីនេះ ត្រូវបានមជ្ឈដ្ឋានទូទៅ រិះគន់ថា ជាទង្វើកាត់ក្ដីក្រៅប្រព័ន្ធច្បាប់ ជាទង្វើរំលោភសិទ្ធិមនុស្ស និងរំលោភច្បាប់ជាតិ និងអន្តរជាតិធ្ងន់ធ្ងរបំផុត។ ពួកគេយល់ថា ហេតុការណ៍អាជ្ញាធរប្រើប្រាស់អាវុធ និងប្រើអំពើហិង្សា លើអ្នកតវ៉ា ឬពលរដ្ឋ អាចកើតមានបន្តទៀត ប្រសិនស្ថាប័នអនុវត្តច្បាប់របស់ជាតិ ធ្វើឲ្យតែល្អមើល គ្មានឆន្ទៈពិតប្រាកដ និងបណ្ដោយឲ្យជនល្មើសចេះតែរួចខ្លួនពីសំណាញ់ច្បាប់ដដែល។ លើសពីនេះ ប្រជាពលរដ្ឋកាន់តែឈឺចាប់ និងបាត់បង់ជំនឿទៅលើអនុវត្តន៍ច្បាប់ថែមទៀត ហើយគណបក្សកាន់អំណាច ក៏កាន់តែបាត់បង់ប្រជាប្រិយភាពដែរ៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។