ពលរដ្ឋមានបញ្ហាដីធ្លីថា កូនៗរបស់ពួកគេមិនបានទៅរៀនជាប់លាប់រហូតនោះទេ។ ពួកគេថា មានកុមារខ្លះពេលថ្ងៃទៅរៀន ពេលយប់ដើរសុំទានទៀតផង ដោយសារតែបញ្ហាដីធ្លីរបស់ពួកគេមិនទាន់ទទួលបានដំណោះស្រាយ។
វិបត្តិដីធ្លីដែលកំពុងរីករាលដាលនៅទូទៅប្រទេសបានជះឥទ្ធិពលយ៉ាងខ្លាំងដល់ក្នុងកុមារតូចៗដែលជាសមាជិកនៃគ្រួសារដែលមានបញ្ហាដីធ្លីទាំងនោះ ជាហេតុធ្វើឱ្យកុមារទាំងនោះ បាត់បង់សិទ្ធិសំខាន់របស់ខ្លួនមួយ គឺសិទ្ធិអប់រំ។ សង្គមស៊ីវិលដែលធ្វើការងារទាក់ទងបញ្ហាដីធ្លីស្នើទៅរបបក្រុងភ្នំពេញ គិតគូរឡើងវិញចំពោះផលប៉ះពាល់នៃការសិក្សារបស់កុមារ។ តំណាងពលរដ្ឋសហគមន៍បុរីកីឡា លោកស្រី ស ស៊ន ដែលមានបញ្ហាដីធ្លីជាច្រើនឆ្នាំមកហើយនោះ បានឱ្យអាស៊ីសេរីដឹងថា យ៉ាងហោចណាស់មានកុមារ ១០នាក់ដែលឪពុកម្ដាយ របស់ពួកគេជាអ្នកបញ្ហាដីធ្លីមិនបានទៅរៀនសូត្រជាប់លាប់ ហើយពេលខ្លះត្រូវដើរសុំទានគេ ថែមទៀតផង។ លោកស្រីបន្តថា កុមារក្នុងគ្រួសារដែលមានបញ្ហាដីធ្លីភាគច្រើនឪពុកម្ដាយ ពួកគេមានជីវភាពក្រីក្រហើយអ្នកខ្លះត្រូវចំណាកស្រុកទុកកូនចោលផ្ញើនៅសាច់ញាតិក្នុង តំបន់បុរីកីឡា ដែលក្មេងទាំងនោះមិនបានចូលរៀនសូត្រនោះ។ «»
ក្មេងស្រីអាយុ ១២ឆ្នាំ ម្នាក់ដែលឪពុកម្ដាយរបស់ពួកគេជាពលរដ្ឋមានបញ្ហាដីធ្លីនៅតំបន់បុរីកីឡាហើយសព្វថ្ងៃប្រកបរបដើររើសអេតចាយឱ្យអាស៊ីសេរីដឹងថា តី បានចូលរៀននៅអង្គការមួយឈ្មោះថា ”មិត្រសម្លាញ់” ដោយមានឡានមកដឹករៀងរាល់ព្រឹកទៅសាលា ប៉ុន្តែកុមាររូបនេះ ប្រាប់ថា ដោយសារគ្រួសាររបស់គេជួបបញ្ហាខ្វះខាតលុយកាក់ គេត្រូវបង្ខំចិត្តដើរសុំទាន នៅពេលយប់ជាមួយក្មេងផ្សេងៗទៀត។ ក្មេងស្រីរូបនេះឱ្យដឹងទៀតថា ដោយសារខ្លួនដើរសុំទានដល់យប់ជ្រៅស្ទើររាល់យប់ ដូច្នេះធ្វើឱ្យគេមិនអាចភ្ញាក់ពីព្រឹកទាន់ឡាន ដែលអង្គការមកដឹកនោះបានទេ និងមិនបានទៅរៀន។ «»
ចំណែកតំណាងពលរដ្ឋមានបញ្ហាដីធ្លីនៅខេត្តព្រះសីហនុ លោក ស៊ុន សុផាត ឱ្យដឹងដែរថា កូនរបស់លោក និងក្មេងផ្សេងៗទៀតនៅក្នុងសហគមន៍របស់លោក មិនសូវបានទៅសាលានោះទេខណៈតំបន់របស់លោករស់នៅកំពុងកើតមានបញ្ហាដីធ្លី។ លោកឱ្យដឹងពីមូលហេតុដែលក្មេងៗនៅទីនេះមិនសូវបានទៅរៀនថា ពេលខ្លះឪពុកម្ដាយក្មេងៗទាំងនោះនាំពួកគេទៅទាមទារតវ៉ាបញ្ហាដីធ្លីនៅសាលាខេត្ត និងរាជធានីភ្នំពេញ ហើយពេលខ្លះទៀតមានក្រុមហ៊ុន ចូលឈូសឆាយដីធ្លីរបស់ពួកគេដែលធ្វើឱ្យពលរដ្ឋរវល់ទៅការពារដីធ្លីមិនបានជូនកូនទៅរៀន។ «»
ប្រធានអង្គការសម្ព័ន្ធគណនេយ្យភាពសង្គមកម្ពុជា លោក សន ជ័យ ដែលធ្វើការងារទាក់ទងវិស័យអប់រំដែរនោះឱ្យដឹងថា មានមូលហេតុធំៗបីចំណុចដែលធ្វើឱ្យកុមារក្នុងគ្រួសារមានបញ្ហាដីធ្លីរៀនមិនបានល្អ និងទៅរៀនមិនបានជាប់លាប់នោះ គឺការផ្លាស់ប្ដូរទីលំនៅ ការមមាញឹកក្នុងការទាមទារ និងការខ្វះលុយកាក់។ លោកព្រួយបារម្ភថា កុមារក្នុងគ្រួសារពលរដ្ឋមានបញ្ហាដីធ្លីអាចប្រឈមនឹងជំងឺបាក់ទឹកចិត្តកាន់ខ្លាំងថែមទៀត បើតួអង្គសំខាន់ៗដែលធ្វើការងារទាក់ទងវិស័យអប់រំ និងការអភិវឌ្ឍមិនរកដំណោះស្រាយ។ «»
របាយការណ៍របស់អង្គការសង្គមស៊ីវិលនៅតែរកឃើញថា កុមារដែលបោះបង់ការសិក្សា ឬនៅក្រៅសាលារៀននៅតែមានតួលេខខ្ពស់នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។ មូលហេតុចម្បងដែលជំរុញឱ្យកុមារឈប់រៀននោះ គឺដោយសារភាពក្រីក្រ សាលានៅឆ្ងាយ កុមាររស់នៅអនាថា កុមារជនជាតិភាគតិចនិងកុមារមានពិការភាពជាដើម ប៉ុន្តែមិនទាន់មានតួលេខដាច់ដោយឡែក ទាក់ទងការបោះបង់ចោលការសិក្សារបស់កុមារក្នុងគ្រួសារដែលបញ្ហាដីធ្លីនៅឡើយទេ។
អ្នកនាំពាក្យក្រសួងអប់រំលោក ឌី ខាំបូលី ឱ្យអាស៊ីសេរីដឹងថា បញ្ហានេះទាក់ទងទៅនឹងជម្លោះដីធ្លីដូច្នេះមិនស្ថិតក្នុងដំណោះរបស់ក្រសួងអប់រំទេ ប៉ុន្តែលោកអះអាងថា ក្រសួងអប់រំបានធ្វើការងារទាក់ទងក្នុងការពង្រឹងវិស័យអប់រំ។ លោកឱ្យដឹងទៀតថា ក្រសួងអប់រំក៏មានកម្មវិធី សិក្សាខ្លះជួយឱ្យអ្នកបោះបង់ចោលការសិក្សាអាចបន្តការសិក្សាបានដែរ ហើយមានគុណតម្លៃស្មើទៅនឹងការសិក្សានៅក្នុងសាលាដែរ។
ចំណែកអ្នកនាំពាក្យរបបក្រុងភ្នំពេញលោក ផៃ ស៊ីផាន ទទួលស្គាល់ថា ទីណាមានបញ្ហាដីធ្លី នឹងធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់កុមារនិងស្ត្រី។ ប៉ុន្តែអះអាងថា រដ្ឋាភិបាលបានព្យាយាមដោះស្រាយ បញ្ហាទាំងនោះដោយយកចិត្តទុកបំផុតគឺព្យាយាមឱ្យពលរដ្ឋមានបញ្ហាដីធ្លីទៅរស់នៅទីតាំងដែលមានសាលារៀនឬមន្ទីរពេទ្យជាដើម។ អ្នកនាំពាក្យរូបនេះបានចោទប្រកាន់ដែរថា មានអង្គការសង្គមស៊ីវិលខ្លះ និងពលរដ្ឋមានបញ្ហាដីធ្លីខ្លះបានយកកុមារធ្វើជាចំណាប់ខ្មាំង ដែលលោកយល់ថា ករណីនេះជាការរំលោភសិទ្ធិកុមារ។ «»
ប៉ុន្តែអ្នកសម្របសម្រួលគម្រោងធុរកិច្ច និងសិទ្ធិមនុស្សនៃមជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា លោក វណ្ណ សុផាត លើកឡើងថា ប្រសិនរដ្ឋាភិបាលមានឆន្ទៈនឹងអាចដោះស្រាយបញ្ហាដីធ្លី និងបញ្ហាដែលកើតចេញពីជម្លោះដីធ្លីនេះបាន។ លោកបានសង្កេតឃើញថា វិបត្តិដីធ្លីនេះបានអូសបន្លាយជាង ២០ឆ្នាំមកហើយ ដូច្នេះបើវិបត្តិនេះនៅតែអូសបន្លាយបន្តទៅទៀតមិនត្រឹមតែធ្វើ ឱ្យប៉ះពាល់កុមារក្នុងគ្រួសារមានបញ្ហាដីធ្លីប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែនឹងធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់សង្គមជាតិតែម្តងព្រោះបញ្ហាខ្វះធនធានមនុស្ស។ «»
កុមារមានសិទ្ធិសំខាន់ៗចំនួនបួនធំៗគឺសិទ្ធិរស់រានមានជីវិត សិទ្ធិក្នុងការអភិវឌ្ឍ ដែលសិទ្ធិនេះ សំដៅទៅលើការទទួលបានការអប់រំដោយឥតបង់ថ្លៃ នៅសាលាសាធារណៈក្នុងថ្នាក់អប់រំមូលដ្ឋាន សិទ្ធិលេងកម្សាន្ត សិទ្ធិជាសមាជិកក្នុងសហគមន៍។ សិទ្ធិទទួលការការពារ និងសិទ្ធិក្នុងការចូលរួម។ ប៉ុន្តែការបោះបង់ការសិក្សារបស់កុមារ នៅតែជាបញ្ហាដែលអង្គការសង្គមស៊ីវិលធ្វើការងារ លើវិស័យអប់រំទទូចឱ្យភាគីពាក់ព័ន្ធ ជាពិសេសរបបក្រុងភ្នំពេញរួមកម្លាំងគ្នាដើម្បីផ្ដល់ឱកាសដល់កុមារដែលបោះបង់ការសិក្សាបានវិលចូលរៀនឡើងវិញ៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។