ជនជាតិដើមភាគតិចកួយរាប់រយគ្រួសារ រស់នៅស្រុកត្បែងមានជ័យ និងស្រុកឆែប ខេត្តព្រះវិហារ ព្រួយបារម្ភកង្វះស្បៀងអាហារចិញ្ចឹមជីវិតនៅឆ្នាំ២០១៩ នេះ ដោយសារក្រុមហ៊ុនសម្បទានសេដ្ឋកិច្ចចិនបានឈូសឆាយ និងរំលោភដីអាស្រ័យផលរបស់ពួកគេស្ទើរតែទាំងអស់ និងមានពលរដ្ឋខ្លះទៀតបាត់បង់ដីស្រែទាំងស្រុង។ អ្នកភូមិថា កង្វល់ជាច្រើន បញ្ហាខ្វះខាតដីស្រែចម្ការចិញ្ចឹមជីវិត ពួកគេបានស្នើសុំឲ្យអាជ្ញាធរជាតិដោះស្រាយច្រើនសារមកហើយ នៅតែគ្មានប្រសិទ្ធភាព។
ជនជាតិដើមភាគតិចកួយជិត ២០០គ្រួសាររស់នៅ ឃុំប្រមេរ ស្រុកត្បែងមានជ័យ និងឃុំម្លូព្រៃ ២ ស្រុកឆែប អំពាវនាវជាថ្មីទៀត ឲ្យអាជ្ញាធរជាតិ ចុះដោះស្រាយផលប៉ះពាល់ដីស្រែចម្ការរបស់ពួកគេជាក់ស្តែង ក្នុងបំណងឲ្យអ្នកភូមិមានដីស្រែចម្ការខ្លះ ចិញ្ចឹមជីវិតនៅឆ្នាំ ២០១៩ នេះ ខណៈដែលដីស្រែចម្ការរបស់ពួកគេភាគច្រើន បានក្លាយជាចម្ការអំពៅរបស់ក្រុមហ៊ុនចិន ហេង ហ្វូ។
ជនជាតិដើមភាគតិចម្នាក់ ក្នុងចំណោមជាច្រើនទៀត រស់នៅឃុំប្រមេរ លោកស្រី ស្វាយ មឿង ឲ្យដឹងនៅថ្ងៃទី២០ មករាថា ពលរដ្ឋរស់នៅឃុំប្រមេររាប់រយគ្រួសារ នឹងជួបវិបត្តិខ្វះដីធ្វើស្រែនៅឆ្នាំនេះ ដោយសារក្រុមហ៊ុនចិនរំលោភយក។
លោកស្រីថា គ្រួសារលោកស្រី ត្រូវក្រុមហ៊ុនចិនរំលោភយកដីស្រែអស់ជាង ១០ហិកតារ។ លើសពីនេះ ពលរដ្ឋជាង ១០០គ្រួសារទៀត ដែលនៅសល់ដីស្រែចម្ការតិចតូច ធ្លាប់អាស្រ័យផល ក៏ត្រូវបានក្រុមហ៊ុនចិន ហេង ហ្វូ រំលោភជាបន្តបន្ទាប់ដែរ៖ «ដីស្រែគេដណ្ដើមភ្ជួរយកដាំអំពៅ។ ពួកខ្ញុំមិនដឹងធ្វើយ៉ាងណា ? តវ៉ាមិនឈប់មិនឈរ បើប្រាប់អាជ្ញាធរមិនដោះស្រាយ។ គេមិនដោះស្រាយយើងដាក់ញត្តិ » ។
ស្ត្រីដដែលបន្ថែមថា រដូវវស្សាឆ្នាំ២០១៩ នេះ អ្នកភូមិចៀសមុនផុត ខ្វះខាតស្បៀងអាហារ ដោយសារគ្មានទីកន្លែងធ្វើកសិកម្ម។ លើសពីនេះ អ្នកភូមិក៏គ្មានលទ្ធភាពប្រឆាំងការរំលោភបំពានរបស់ក្រុមហ៊ុនចិនដែរ ព្រោះសមត្ថកិច្ច និងអាជ្ញាធរមូលដ្ឋានតែងចេញមុខគំរាមពលរដ្ឋណា ដែលងើបតវ៉ាទាមទារដីធ្លីរបស់ខ្លួន៖ «មិនដឹងធ្វើយ៉ាងណា ប្រាប់អាជ្ញាធរគេមិនដោះស្រាយ និងគំរាមកំហែង។ គេថា ដីរដ្ឋៗ មីងឯងចេះអី។ គេថា មិនបាច់តវ៉ាទេ ដីរដ្ឋ និងដីចិន » ។
ពលរដ្ឋម្នាក់ទៀតរស់នៅភូមិប្រើសក្អក ឃុំម្លូព្រៃពីរ ស្រុកឆែប លោក ពាន សុផាត ប្រាប់អាស៊ីសេរីថា គ្រួសារលោកមានដីកសិកម្មជាង ៨ហិកតារ ត្រូវបានក្រុមហ៊ុនឈូសឆាយយក អស់ស្ទើរតែទាំងស្រុង ហើយមកទល់ពេលនេះ នៅសល់តែដី ៧០អា (ជិត ១ហិកតារ) ប៉ុណ្ណោះ។ លោកថា ពលរដ្ឋរស់នៅភូមិប្រើសក្អក ៧៥គ្រួសារ បានប្តឹងក្រុមហ៊ុនស្ករអំពៅចិន ហេង ហ្វូ ជាច្រើនឆ្នាំមកហើយ ខណៈដែលក្រុមហ៊ុននេះ បានរំលោភដីស្រែចម្ការរបស់ពួកគេ តែគ្មានលទ្ធផល។ លោកបន្ថែមថា ភូមិកំណើតរបស់ពួគេ បានហ៊ុមព័ទ្ធដោយចម្ការអំពៅចិន មិនត្រឹមតែធ្វើឲ្យគ្រួសាររបស់លោកបាត់បង់ដីស្រែទេ សូម្បីតែវាលស្មៅចិញ្ចឹមគោក្របីក៏គ្មានដែរ ហើយកន្លងទៅ សត្វពាហនៈអ្នកស្រុកជាង ៦០ក្បាល ងាប់ជាបន្តបន្ទាប់ ដោយសារពុលទឹកត្រពាំង ដែលក្រុមហ៊ុនបង្ហូរសារធាតុគីមីចូល៖ «ខ្វះខាតដីធ្វើស្រែចម្ការ និងគ្មានព្រៃឈើ គ្មានត្រពាំងរកស៊ី គ្មានដីធ្វើស្រែ មូលហេតុមកពីអាជ្ញាធរក្រោមជាតិ គេស៊ីញេទៅឲ្យក្រុមហ៊ុន។ គេរំលោភយក ដល់ពេលបងប្អូនពលរដ្ឋគេតវ៉ា គេថា ដីរដ្ឋ និងអាងយកសមត្ថកិច្ច និងទាហានគំរាម » ។
លោក ពាន សុផាត បារម្ភថា ជីវភាពរស់នៅរបស់ជនជាតិដើមភាគតិចនៅតំបន់នោះ កាន់តែលំបាកវេទនាសព្វបែបយ៉ាង ព្រោះខ្វះខាតដីធ្វើស្រែចម្ការ ហើយទឹកអូរធម្មជាតិ និងបឹងបួរខ្លះ ត្រូវបានក្រុមហ៊ុនលប់ចោល។ រីឯព្រៃឈើដែលពួកគេធ្លាប់អាស្រ័យផល បានក្លាយជាចម្ការអំពៅក្រុមហ៊ុនចិនទៀត។
ចំណែកពលរដ្ឋណាដែលចេញមុខតវ៉ាស្វែងរកដំណោះស្រាយបញ្ហានេះ ត្រូវបានអាជ្ញាធរតាមដាន និងគំរាមចាប់ដាក់គុក៖ «អស់រលីងហ្មង គ្មានត្រពាំងប្រឡាយ និងព្រៃឈើទេ វាដាំអំពៅតែម្ដង។ ត្រពាំងប្រឡាយក៏លប់ចោល គ្មានដី និងព្រៃចិញ្ចឹមគោក្របីទេ » ។
អាស៊ីសេរីនៅមិនទាន់អាចទាក់ទងតំណាងក្រុមហ៊ុនសម្បទានសេដ្ឋកិច្ចចិន ហេង ហ្វូ ដើម្បីសុំការបំភ្លឺជុំវិញការចោទប្រកាន់នេះ បានថាយ៉ាងណានៅឡើយទេ នៅថ្ងៃទី ២០ មករា។
យ៉ាងណាមេឃុំប្រមេរ លោក ធាន ហេង ប្រាប់អាស៊ីសេរីថា អាជ្ញាធរពាក់ព័ន្ធបានដោះស្រាយជម្លោះដីធ្លីនេះ សម្រេចបានស្ទើរតែទាំងស្រុងហើយ ក្នុងនោះក៏មានពលរដ្ឋខ្លះស្ម័គ្រចិត្តលក់ដីរបស់ខ្លួនឲ្យក្រុមហ៊ុនដែរ។ លោកថា ក្រុមហ៊ុនចិន បានផ្អាកសកម្មភាពឈូសឆាយច្រើនខែមកហើយដែរ។ លើសពីនេះ អាជ្ញាធរឃុំបានហៅតំណាងក្រុមហ៊ុន និងពលរដ្ឋមកពិភាក្សាគ្នាដោះស្រាយបញ្ហាដែលនៅសេសសល់មួយចំនួនឲ្យរួចរាល់នៅពេលឆាប់ៗ នេះ៖ «ដូចគ្មានអីកម្រើកឡើងវិញទេ ដូចស្ងាត់ស្ងៀម រឿងមុនៗ ដដែលៗ អត់មានអីទេ អត់មានប៉ះពាល់ ដូចថា ក្រុមហ៊ុនក៏នៅហ្នឹង ហើយយើងក៏នៅហ្នឹងដែរ ធ្វើស្រែចម្ការរៀងៗ ខ្លួន » ។
របាយការណ៍អាជ្ញាធរខេត្តព្រះវិហារបង្ហាញថា អំឡុងឆ្នាំ២០០៩ ដល់ឆ្នាំ២០១៤ របបក្រុងភ្នំពេញបានផ្ដល់ដីសម្បទានសេដ្ឋកិច្ចទៅឲ្យក្រុមហ៊ុនចំនួន ៣២ក្រុមហ៊ុន ធ្វើការវិនិយោគដំណាំឧស្សាហកម្មផ្សេងៗ។ ក៏ប៉ុន្តែរបាយការណ៍របស់អង្គការពន្លកខ្មែររកឃើញថា នៅខេត្តព្រះវិហារ មានក្រុមហ៊ុនសម្បទានសេដ្ឋកិច្ច ៣៤ក្រុមហ៊ុន មិនរាប់បញ្ចូលក្រុមហ៊ុនសម្បទានរ៉ែ។
មន្ត្រីសង្គមស៊ីវិលរកឃើញថា ចាប់តាំងពីឆ្នាំ២០០៩ រហូតដល់ឆ្នាំ២០១៤ របបក្រុងភ្នំពេញបានផ្ដល់ដីសម្បទានសេដ្ឋកិច្ចឲ្យក្រុមហ៊ុនជាង ២២ម៉ឺន ៧ពាន់ហិកតារ ទៅឱ្យក្រុមហ៊ុនឯកជនវិនិយោគនៅក្នុងខេត្តព្រះវិហារ។ ការផ្ដល់ដីសម្បទានសេដ្ឋកិច្ចនេះ ធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ដល់ដីកម្មសិទ្ធិរបស់ពលរដ្ឋរាប់ពាន់គ្រួសារនៅខេត្តព្រះវិហារ និងប៉ះពាល់ធនធានធម្មជាតិយ៉ាងធំសម្បើម។
ក្រុមហ៊ុនសម្បទានសេដ្ឋកិច្ច ហេង ហ្វូ ទទួលសិទ្ធិវិនិយោគពីរដ្ឋាភិបាលលើផ្ទៃដីទំហំជាង ៤ម៉ឺនហិកតារ (៤២.០០០) តាំងពីឆ្នាំ២០១១ វិនិយោគដាំអំពៅ និងកៅស៊ូ។ ក្រុមហ៊ុននេះ ជាក្រុមហ៊ុនមេ និងមានបុត្រសម្ព័ន្ធក្រុមហ៊ុនចំនួន ៥ទៀត ដូចជា ក្រុមហ៊ុន ឡាន ហ្វេង រួយ ហ្វេង ក្រុមហ៊ុន ហេង ណុង ក្រុមហ៊ុន ហេង រួយ និងក្រុមហ៊ុន ហេង យូ។
មន្ត្រីផ្នែកតស៊ូមតិនៃអង្គការពន្លកខ្មែរ លោក ប៉ិក សោភ័ណ សង្កេតឃើញថា អាជ្ញាធរមូលដ្ឋានតែងតែអះអាងថា ខ្លួនបានដោះស្រាយវិបត្តិដីធ្លីចប់សព្វគ្រប់ ក៏ប៉ុន្តែធាតុពិតជម្លោះដីធ្លីរវៀងពលរដ្ឋ និងក្រុមហ៊ុនចិន នៅតែជាជំងឺរ៉ាំរ៉ៃមិនទាន់ដោះស្រាយរួចរាល់នៅឡើយទេ។ រីឯពលរដ្ឋនៅតែទទួលរងទុក្ខវេទនា ដោយសារខ្វះខាតដីស្រែធ្វើកសិកម្ម និងបាត់បង់ព្រៃឈើជាដើម។ លោកទទូចឲ្យអាជ្ញាធរជាតិ ចុះពិនិត្យជម្លោះដីធ្លីជាក់ស្ដែងនៅមូលដ្ឋាន កុំជឿរបាយការណ៍អាជ្ញាធរថ្នាក់ក្រោមជាតិ ព្រោះអាជ្ញាធរមូលដ្ឋានតែងតែរាយការណ៍ពីចំណុចល្អៗ របស់ខ្លួន៖ «សហគមន៍អត់មានជំនឿចិត្តលើអាជ្ញាធរទាំងស្រុងតែម្ដង លើដំណោះស្រាយ សូម្បីតែ ក្រុមហ៊ុនហ្នឹងឈូសឆាយដីរបស់គាត់ឃើញ និងភ្នែកគាត់ទៅទប់ស្កាត់ជាក់ស្ដែងហើយ ប្រាប់មកអាជ្ញាធរហ្នឹងក៏គាត់លែងចង់ប្រាប់ទៀតផង ពីព្រោះគាត់អត់ជំនឿថា អាជ្ញាធរថា អាចនឹងដោះស្រាយបាន។ អ៊ីចឹងមានតែពួកគាត់ចេះតែខំប្រឹងទប់ស្កាត់ទៅ » ។
មន្ត្រីសង្គមស៊ីវិលរូបនេះ យល់ឃើញថា ការផ្ដល់ដីសម្បទានសេដ្ឋកិច្ចទៅឲ្យក្រុមហ៊ុនឯកជន វិនិយោគភាគច្រើនមិនបានសិក្សាផលប៉ះពាល់ធនធានធម្មជាតិដិតដល់នោះទេ។ រីឯជនជាតិដើមភាគតិចជាច្រើនគ្រួសារតែងត្អូញពីការរបូតដីស្រែរបស់ខ្លួនទៅក្រុមហ៊ុនដាំអំពៅ ហើយដំណោះស្រាយរបស់អាជ្ញាធរតែងអូសបន្លាយពេល និងធ្វើរបាយការណ៍ភូតភរ។
កាលពីឆ្នាំ២០១៧ ជនជាតិដើមភាគតិចជាង ១ពាន់នាក់ រស់នៅស្រុកត្បែងមានជ័យ ស្រុកឆែប និងស្រុកជ័យសែនរបស់ខេត្តព្រះវិហារ បានផ្ដិតមេដៃ ដាក់ញត្តិទៅអាជ្ញាធរជាតិស្នើ ឲ្យដកអាជ្ញាប័ណ្ណក្រុមហ៊ុនចិន ហេង ហ្វូ ដែលជាក្រុមហ៊ុនមេ និងមានបុត្រសម្ព័ន្ធក្រុមហ៊ុនចំនួន ៥ទៀត។ ពួកគេចោទថា ក្រុមហ៊ុនទាំងនេះមិនត្រឹមតែធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ដល់បរិស្ថានធម្មជាតិប៉ុណ្ណោះទេ ថែមទាំងរំលោភបំពានដីស្រែចម្ការ និងដីព្រៃសមូហភាពរបស់សហគមន៍។ ខ្លឹមសារញត្តិរបស់ក្រុមជនជាតិដើមភាគតិច គឺផ្ដោតសំខាន់លើទស្សនទានមួយចំនួន ដែលពួកគេទទូចទៅអាជ្ញាធរជាតិ និង របបក្រុងភ្នំពេញពន្លឿនដោះស្រាយក្តីកង្វល់ជាច្រើន ដែលក្រុមហ៊ុនចិនគឺជាមេក្លោង បំផ្លាញព្រៃឈើ រំលោភដីធ្លី និងធនធានធម្មជាតិជាច្រើន៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។