ពលរដ្ឋមានជម្លោះដីធ្លីនិងសង្គមស៊ីវិលប្រារព្ធទិវាសិទ្ធិលំនៅឋានអន្តរជាតិ
2015.10.05
ពលរដ្ឋមានជម្លោះដីធ្លី និងពលរដ្ឋរងការបណ្ដេញចេញមកពី ២៥ខេត្ត-រាជធានី ប្រមូលផ្តុំគ្នាដើម្បីប្រារព្ធទិវាសិទ្ធិលំនៅឋានអន្តរជាតិ និងហែក្បួនដាក់ញត្តិទៅស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធនានា។ ប៉ុន្តែក្រុមសមត្ថកិច្ចចម្រុះ ពុំអនុញ្ញាតឲ្យអ្នកចូលរួមដង្ហែចេញទៅណា ក្រៅពីនៅមុខរដ្ឋសភានោះទេ។
«ខ្មែរត្រូវតែមានផ្ទះ មានដីរស់នៅ លោកឯកឧត្តមទាំងអស់ លោកដឹងទេ? ដីខ្មែរ ខ្មែរមានសិទ្ធិរស់នៅ»។
នេះជាសម្រែកស្ត្រីម្នាក់ដែលបាត់បង់ផ្ទះសម្បែងព្រោះការអភិវឌ្ឍ ក្រោយអាជ្ញាធរខណ្ឌព្រែកព្នៅ រុះរើកម្ទេច ដើម្បីពង្រីកផ្លូវកាលពីពេលថ្មីៗនេះ។ ស្ត្រីរងគ្រោះ ថ្លែងក្នុងទិវាសិទ្ធិលំនៅឋានអន្តរជាតិលើកទី៣០ នៅមុខវិមានរដ្ឋសភា កាលពីព្រឹកថ្ងៃទី៥ ខែតុលា។
លោកស្រី ផៅ ញើង ជាពលរដ្ឋមានបញ្ហាដីធ្លីមកពីខេត្តកោះកុង ឲ្យដឹងថា រយៈពេល ៨ឆ្នាំមកហើយដែលអ្នកមានបញ្ហាដីធ្លីមិនអាចរស់នៅ និងបង្កបង្កើនផលលើដីរបស់ខ្លួន។ លោកស្រីបន្តថា លោកស្រីបានស្វែងរកអន្តរាគមន៍ពីស្ថាប័ននានា និងស្វែងរកដំណោះស្រាយក្រៅប្រព័ន្ធតុលាការ ប៉ុន្តែលោកស្រីនៅតែមិនអាចចូលទៅរស់នៅលើដីរបស់ខ្លួនបានដដែល៖ «ពីមុនៗមក បើរាប់ជាពាក្យបណ្ដឹង ឬការស្នើសុំច្រើនណាស់ហើយ ថ្ងៃនេះខ្ញុំសង្ឃឹមថា ការទទួលញត្តិ ស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធនឹងធ្វើតាមសំណើរបស់ខ្ញុំ»។
ក្រុមអ្នកទាមទារនាំគ្នាទូលផ្ទះតំណាង ដែលពួកគេប្រាថ្នាចង់រស់នៅ និងនាំគ្នាលើកសែងផ្ទះតំណាងមួយពីអតីតដីក្រហម នៅពីក្រោយស្ថានទូតរុស្ស៊ីក្នុងខណ្ឌចំការមន រាជធានីភ្នំពេញ ឆ្ពោះទៅវិមានរដ្ឋសភា ដែលមានចម្ងាយប្រមាណ ៥០ម៉ែត្រពីគ្នា។ អ្នកចូលរួមដែលមានគ្នាប្រមាណ ១.៥០០នាក់ ពួកគេនាំគ្នាពាក់អាវយឺតខ្មៅ រំលេចពាក្យ "សិទ្ធិទទួលបានលំនៅឋាន និងមានរូបកាន់ទ្ររូបផ្ទះ"។
គម្រោងរបស់ក្រុមពលរដ្ឋដង្ហែក្បួនដាក់ញត្តិនៅរដ្ឋសភារួចហើយ ពួកគេគ្រោងឆ្ពោះទៅសាលារាជធានីភ្នំពេញ ក្រសួងមហាផ្ទៃ និងក្រសួងរៀបចំដែនដី នគរូបនីយកម្ម និងសំណង់ ប៉ុន្តែកងកម្លាំងចម្រុះប្រដាប់ដោយអាវុធ បានដាក់បារ៉ាស់មិនឲ្យចេញក្រៅពីបរិវេណមុខរដ្ឋសភាទេ។ ភ្លាមៗនោះដែរ មន្ត្រីតំណាងនៃស្ថាប័នទាំងនោះ នាំគ្នាចេញមកទទួលញត្តិពលរដ្ឋនៅក្រោមដើមឈើមុខវិមានរដ្ឋសភា។
មន្ត្រីម្នាក់ដែលមកពីក្រសួងមហាផ្ទៃ គឺលោក អ៊ឹង ប៊ុនសុវណ្ណ ឆ្លើយនឹងសំណួររបស់អ្នកសារព័ត៌មានយ៉ាងខ្លីថា លោកមកទទួលញត្តិនៅទីនេះ ធ្វើតាមបញ្ជាថ្នាក់លើ៖ «ខ្ញុំយកឲ្យថ្នាក់ដឹកនាំក្រសួង ដើម្បីពិនិត្យ»។
មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់នៃអង្គការសិទ្ធិមនុស្សលីកាដូ (LICADHO) លោក អំ សំអាត សម្ដែងការសោកស្ដាយចំពោះការរារាំងការបញ្ចេញមតិរបស់ពលរដ្ឋ។ លោក អំ សំអាត យល់ថា ការរឹតត្បិតរបស់សមត្ថកិច្ចដូចនេះ គឺរដ្ឋាភិបាលរឹតតែរងការរិះគន់បន្ថែមទៀត ខណៈដែលបញ្ហាដីធ្លី និងលំនៅឋាននៅប្រទេសកម្ពុជា បន្តកើតឡើងដដែល៖ «នៅពេលប្រជាពលរដ្ឋប្រារព្ធ សមត្ថកិច្ចរារាំងការបញ្ចេញមតិ ការជួបជុំរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ នេះហើយធ្វើឲ្យគេរិះគន់កាន់តែធ្ងន់ធ្ងរ សេរីភាពបញ្ចេញមតិការជួបជុំរបស់ពលរដ្ឋ»។
បញ្ហាដីធ្លី និងការបណ្ដេញពលរដ្ឋចេញពីលំនៅឋាន បណ្ដាលឲ្យរដ្ឋាភិបាល លោក ហ៊ុន សែន ជាប់បណ្ដឹងនៅតុលាការអន្តរជាតិ (ICC)។ កាលពីខែកក្កដា មេធាវីជនជាតិអង់គ្លេស លោក រីឆាដ រ៉ូជើរ (Richard Rogers) តំណាងពលរដ្ឋរងគ្រោះក្រោមរបបលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន គ្រោងនឹងដាក់ភស្តុតាងបន្ថែមទៀតទៅឲ្យព្រះរាជអាជ្ញាតុលាការព្រហ្មទណ្ឌអន្តរជាតិ (ICC) ជុំវិញបណ្ដឹងប្រឆាំងបទឧក្រិដ្ឋកម្មប្រឆាំងនឹងមនុស្សជាតិ ដែលប្រព្រឹត្តឡើងដោយក្រុមអ្នកមានអំណាចក្នុងជួររដ្ឋាភិបាល៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។
អត្ថបទពេញនិយម
RFA
- រដ្ឋាភិបាលកាត់ដីគម្របព្រៃឈើនៅខេត្តព្រះសីហនុជិត៣០ហិកតារឲ្យប្រពន្ធលោក នេត សាវឿន
- អាជីវករនៅភ្នំពេញខ្លះត្អូញត្អែរលក់ដូរមិនសូវដាច់ក្នុងថ្ងៃបុណ្យអុំទូក
- សម្ព័ន្ធភាពចាក់ស្រេះរវាងគ្រួសារអ្នកកាន់អំណាច និងគ្រួសារអ្នកជំនួញ «អាចបង្កផលប៉ះពាល់ប្រយោជន៍ជាតិធ្ងន់ធ្ងរ»
- គ្រួសារថា អាជ្ញាធរបង្ខំឱ្យលោក កង សារ៉ន សុំទោសជាថ្នូរទទួលបានសេរីភាពឡើងវិញ
- សង្គមស៊ីវិលបារម្ភពីករណីបង្ខាំងមនុស្ស និងចាប់ជំរិតផ្ទុះឡើងវិញនៅកម្ពុជា
