ពលរដ្ឋ​មាន​ជម្លោះ​ដី​ជាមួយ​ក្រុមហ៊ុន​ស្ករ​អំពៅ​ខកចិត្ត​រឿង​ក្រសួង​ដែនដី​លើក​ពេល​ដោះស្រាយ

ដោយ ហេង សកល
2018.05.02
ជា សុផារ៉ា ២០១៨ ៨៥៥ លោក ជា សុផារ៉ា រដ្ឋមន្ត្រី​ក្រសួង​រៀបចំ​ដែនដី នគរូបនីយកម្ម និង​សំណង់ ក្នុង​កិច្ច​ប្រជុំ​ពិភាក្សា​គម្រោង​អភិវឌ្ឍន៍​អគារ​ស ប៊ូឌីង នា​ទីស្ដីការ​ក្រសួង នៅ​ថ្ងៃ​ទី​៨ ខែ​វិច្ឆិកា ឆ្នាំ​២០១៦។
Photo: RFA

ប្រជាពលរដ្ឋ​ខេត្ត​កោះកុង ជាង​៣​រយ​គ្រួសារ​ដែល​ជា​ក្រុម​ទី​២ មិនទាន់​ទទួល​បាន​ដំណោះស្រាយ​ពី​របប​លោក ហ៊ុន សែន និង​ក្រុមហ៊ុន​ស្ករ​អំពៅ​នោះ សម្ដែង​ការ​ខកចិត្ត​ចំពោះ​ក្រសួង​ដែនដី​ដែល ចេះតែ​ពន្យារ​ពេល​ដោះស្រាយ​ម្ដង​ហើយ​ម្ដងទៀត ស្រប​ពេល​ដែល​ពួកគេ​កំពុង​ជួប​ការ​លំបាក​ក្នុង​ជីវភាព។ សង្គម​ស៊ីវិល ថា យល់ថា ការ​ពន្យារ​ពេល​ដោះស្រាយ​នេះ នឹង​ផ្ដល់​ប៉ះពាល់​ដល់​សេដ្ឋកិច្ច គ្រួសារ និង​ផ្លូវចិត្ត​ប្រជាពលរដ្ឋ​ធ្ងន់ធ្ងរ ដូច្នេះ​ក្រសួង​គួរតែ​ពន្លឿន​ដំណោះស្រាយ។

ប្រជាពលរដ្ឋ​ខេត្ត​កោះកុង ជាង ៣​រយ​(៣០២) គ្រួសារ​ដែល​ជា​ក្រុម​ទី​២​ក្នុង​ជម្លោះដីធ្លី​នៅ​តំបន់​នោះ បាន​តវ៉ា​រួមគ្នា​នៅ​ខាងមុខ​ក្រសួង​ដែនដី នៅ​ថ្ងៃ​ទី​២ ខែ​មេសា នេះ បន្ទាប់​ពី​ជំនួប​ពួកគាត់​ជាមួយ​មន្ត្រី​ក្រសួង មិន​បាន​ដំណោះស្រាយ និង​បាន​លើក​ពេល​ទៅ​សប្ដាហ៍​ក្រោយ​ទៀត។

តំណាង​ពលរដ្ឋ​រងគ្រោះ​ដីធ្លី គឺ​លោកស្រី គុជ សុគន្ធ រៀបរាប់​ថា ប្រជាពលរដ្ឋ មានការ​សោកស្ដាយ ដែល​ក្រសួង​ដែនដី បាន​ហៅ​ពួកគាត់​មក​ជួប​នៅ​ថ្ងៃ​ទី​២ ខែ​មេសា តែ​មិនបាន​ផ្ដល់​ដំណោះស្រាយ។

ផ្ទុយទៅវិញ​ខាង​ក្រសួង​ បាន​អោយ​ពួកគាត់​ត្រឡប់​ទៅ​លំនៅឋាន​វិញ និង​រង់ចាំ​ឡើង​មក​ក្រសួង​នៅ​ថ្ងៃ​ទី​៨ ខែ​មេសា ម្ដងទៀត៖ «និយាយ​រួម​ទៅ គឺ​ថ្ងៃនេះ ដូច​អត់​បាន​ប្រយោជន៍​អី​ទាំងអស់ ហើយ​ពួកគាត់​កំពុងតែ​យំ​ស្រែក​នៅ​ទីនេះ ។​ក្រសួង​បាន​ណាត់​ជួប​ថ្ងៃ​ទី​៨​ម្ដងទៀត ហើយ​ពួក​ខ្ញុំ​អោយ​ក្រសួង​ធ្វើ​ជា​លាយលក្ខណ៍អក្សរ។ ពួក​ខ្ញុំ​ចង់បាន​ដំណោះស្រាយ​មុន​ការបោះឆ្នោត តែ​ខាង​ក្រសួង​គេ​ថា បើ​ដោះស្រាយ​ក៏​ក្រោយ​បោះឆ្នោត​ដែរ»

លោកស្រី គុជ សុគន្ធ រៀបរាប់​បន្ត​ថា ការ​ពន្យារ​ពេលនេះ ធ្វើ​ឲ្យ​ប៉ះពាល់​ដល់​ជីវភាព​របស់​ពួកគាត់ កាន់តែ​ធ្ងន់ធ្ងរ ខណៈ​ដែល​ពួកគាត់​រងគ្រោះ​ដីធ្លី​ជាង​១០​ឆ្នាំ​ទៅ​ហើយ​នោះ៖ «ពួកគាត់​មិន​សុខ​ព្រម​ទេ ព្រោះ​វា​ប៉ះពាល់​ដល់​អារម្មណ៍​របស់​ពួកគាត់»

ទំនាស់​ដីធ្លី​រ៉ាំរ៉ៃ​ដែល​បាន​អូស​បន្លាយ​ពេល​ជាង ១០​ឆ្នាំ​មកនេះ ដំបូង​ឡើយ គឺ​បាន​ប៉ះពាល់​លើ​ប្រជា ពលរដ្ឋ​ចំនួន ៥៣៧​គ្រួសារ ដែល​រស់នៅ​ក្នុង​ភូមិ​ចំនួន​៩ នៃ​ឃុំ​ចំនួន​៤ គឺ​មាន​ឃុំ​ជីខក្រោម ឃុំ​ជីខលើ និង​ឃុំ​ដងពែង និង​ឃុំ​កណ្ដោល ស្ថិត​ក្នុង​ស្រុក​ចំនួន​២ គឺ​ស្រុក​ស្រែអំបិល និង​បុទុមសាគរ ខេត្ត​កោះកុង។ ទំនាស់​ដីធ្លី​នេះ គឺ​មាន​វិវាទ​ជាមួយ​ភាគី​ក្រុមហ៊ុន​លោក​ឧកញ៉ា ហ៊ុយ ហេង និង​ក្រុមហ៊ុន​ឈ្មោះ​កោះកុង ស៊ូហ្គើ (Kohkong Sugar) និង​ក្រុមហ៊ុន​កោះកុង ផ្លេនថេសិន (Kohkong Plantation) របស់​អ្នកវិនិយោគទុន​ថៃ ដែល​បាន​ទិញ​ភាគហ៊ុន​ពី​លោក​ឧកញ៉ា លី យ៉ុងផាត់ សមាជិក​ព្រឹទ្ធសភា​គណបក្ស​ប្រជាជន​កម្ពុជា។ បន្ទាប់មក​នៅ​ដើម​ឆ្នាំ​២០១៦ ប្រជាពលរដ្ឋ​បាន​បែក​គ្នា​ជា​ពីរ​ក្រុម។ ក្រុម​ទី​២​នេះ គឺ​បាន​លង់​ជឿ​នឹង​សម្ដី​លួង​លោក​របស់​អាជ្ញាធរ​ឃុំ​-​ស្រុក និង​អាជ្ញាធរ​ខេត្ត ថា​កុំ​ឲ្យ​ពួកគាត់​តវ៉ា​សកម្ម​ដូច​ក្រុម​ទី​១ ពោល​គឺ រង់ចាំ​អោយ​អាជ្ញាធរ ដោះស្រាយ​តាម​សម្រួល ប៉ុន្តែ​ទីបំផុត​ទៅ​វិវាទ​ដីធ្លី​រ៉ាំរ៉ៃ​របស់​ពួកគាត់​ក្រុម​ទី​២​នេះ ត្រូវ​បាន​រដ្ឋាភិបាល និង​ក្រុមហ៊ុន​ស្ករអំពៅ​មើល​រំលង មិនបាន​ដោះស្រាយ ដូច​ក្រុម​ទី​១​ដែល​តែងតែ​ចេញ​តវ៉ា​នោះ​ឡើយ។

អនុរដ្ឋលេខាធិការ​ក្រសួង​រៀបចំ​ដែនដី​លោក ទេព ធន បាន​ស្នើ​សុំ​កុំ​ឲ្យ​អាស៊ីសេរី​ផ្សាយ​អំពី​ព័ត៌មាន នេះ ព្រោះថា មិន​ទាន់​មាន​ដំណោះស្រាយ​អ្វី​ឡើយ ដោយសារ​ប្រជាពលរដ្ឋ​មក​គ្នា​ច្រើន​រញ៉េរញ៉ៃ និយាយ​ពិបាក​ស្ដាប់​គ្នា។ លោក​បន្ត​ថា ខាង​ក្រសួង​គ្រាន់តែ​ប្រាប់​អោយ​ពួកគាត់​ត្រឡប់​ទៅវិញ​ហើយ ជ្រើសរើស​តំណាង ដើម្បី​មក​ជួប​ប្រជុំ​គ្នា​នៅ​ថ្ងៃ​ទី​៨ ខែ​មេសា ខាងមុខ​ម្ដងទៀត៖ «មិន​មាន​លទ្ធផល​អ្វី​ទេ មិន​ដឹង​ដោះ​ម៉េច​បើ​អ៊ីចឹង។ គ្រាន់តែ​ថា ក្នុង​ក្រុម​ហ្នឹង ជា​ក្រុម​ដែល​បាន​បំពេញ​សាលាកប័ត្រ​រួចហើយ​ប៉ុន្តែ​យើង​មិន​ទាន់​បាន​ពិនិត្យ​អោយ​បាន​ល្អិតល្អន់ បាន​ន័យថា ធ្វើ​ស៊តលីស​(Short list) ដែល​យើង​មិនទាន់​បាន​ធ្វើ​ដោយសារតែ​ពេលវេលា​ចេះតែ​រុញៗ​មក​អ៊ីចឹង​ទៅ។ អត់​អី​ទេ យើង​ចេះតែ​ខិតខំ​ពិនិត្យ​ដោះ​អ៊ីចឹង​ទៅ ចាំ​មើល​លទ្ធផល​ជាក់ស្ដែង​វា​យ៉ាងម៉េច​។ យើង​ត្រូវតែ​ជម្រះ​បញ្ជី​អោយ​បាន​ស្អាត​សិន។ កុំ​ផ្សាយ គ្រាន់តែ​ជូនដំណឹង​ប៉ុណ្ណឹង​ទេ អត់​មាន​លទ្ធផល​អី​ទេ»

កាលពី​ថ្ងៃ​ទី​២២ ខែ​មីនា ក្រសួង​រៀបចំ​ដែនដី នគរូបនីយកម្ម និង​សំណង់ ក្រុមហ៊ុន និង​ប្រជាពលរដ្ឋ​ក្រុម​ទី​១ បាន​ព្រមព្រៀងគ្នា​បញ្ចប់​ករណី​វិវាទ​នេះ​ជា​ស្ថាពរ ដោយ​ក្រុម​ប្រជាពលរដ្ឋ​១៧៥​គ្រួសារ​យល់ព្រម​ទទួលយក​ដំណោះស្រាយ​ជា​ដី​ទំហំ ៣​ហិកតារ និង​ថវិកា​ចំនួន ២.៥០០​ដុល្លារ ក្នុង​មួយ​គ្រួសារ។ ប៉ុន្តែ​មិន​ដោះស្រាយ​ចំពោះ​ប្រជាពលរដ្ឋ​ដែល​បាន​ដោះស្រាយ​រួចហើយ​នោះ​ទេ ហើយ​ក្រុម​ប្រជាពលរដ្ឋ​២០០​គ្រួសារ​ផ្សេងទៀត យល់ព្រម​ទទួលយក​ដំណោះស្រាយ​ជា​ដី​ទំហំ​១.៥​ហិកតារ ក្នុង​មួយ​គ្រួសារ»។ ទន្ទឹមគ្នា​នេះ ភាគី​ក្រុមហ៊ុន​យល់ព្រម​ឲ្យ​រដ្ឋ​កាត់​ដី​ទំហំ «៨២៥​ហិកតារ​» ស្ថិត​ក្នុង​ឃុំ​ជីខលើ ស្រុកស្រែ​អំបិល ខេត្ត​កោះកុង ចេញពី​ដី​សម្បទាន​សេដ្ឋកិច្ច​ដែល​ក្រុមហ៊ុន​បាន​ទទួល​សិទ្ធិ​វិនិយោគ​ពី​រាជរដ្ឋាភិបាល ដើម្បី​ឲ្យ​រដ្ឋ​ធ្វើ​ប្រទានកម្ម​ជា​កម្មសិទ្ធិ​ជូន​ប្រជាពលរដ្ឋ​ខាងលើ និង​ផ្ដល់​ថវិកា​តាម​ចំនួន​ខាងលើ ជូន​ក្រុម​ប្រជាពលរដ្ឋ​១៧៥​គ្រួសារ តាម​សំណូមពរ។

មន្ត្រី​ប្រឹក្សា​ផ្នែក​ច្បាប់​នៃ​អង្គការ​លីកាដូ (Licadho) ប្រចាំ​ខេត្ត​កោះកុង លោក ហ៊ួ អ៊ីន មាន​ប្រសាសន៍ថា ក្រសួង​រៀបចំ​ដែនដី​មិន​គួរ​ពន្យារ​ច្រើន​ពេក​នោះ​ទេ ព្រោះ​នាំ​ឲ្យ​ប៉ះពាល់​ដល់​សេដ្ឋកិច្ច និង​ផ្លូវចិត្ត ប្រជាពលរដ្ឋ។ លោក​បន្ត​ថា ដំណោះស្រាយ​ដែល​ល្អ គឺ​ក្រសួង គួរតែ​ប្រើ​រូបមន្ត​ដែល​ដោះស្រាយ ជោគជ័យ​ឲ្យ​ក្រុម​ទី​១ សរុប​ជាង​១៩៧​គ្រួសារ ព្រោះថា​កាលពីមុន ពួកគាត់​គឺជា​ក្រុម​តែមួយ​នោះ​ទេ៖ «ជម្លោះដីធ្លី​នេះ គឺ​ពីមុន​ក្រសួង បាន​ចុះបញ្ជី​ព័ត៌មាន​ជាមួយគ្នា​ទេ ជាមួយ​ក្រុម​អ្នកស្រី ផាវ ញ៉ើង ដែល​ទើប​ទទួល​បាន​ដំណោះស្រាយ​ដែរ។ កាលណា​ក្រសួង​ចេះតែ​ពន្យារ​អ៊ីចឹង វា​ធ្វើ​អោយ​ពួកគាត់​កាន់តែ​រង​ទុក្ខ​លំបាក​ហើយ»

ប្រជាពលរដ្ឋ អះអាង​ថា ពួកគាត់ នឹង​ចាត់តាំង​តំណាង​មក​ជួប​ក្រសួង​នៅ​ថ្ងៃ​ទី​៨ ខែ​មេសា ខាងមុខ ប៉ុន្តែ​ប្រសិនបើ​នៅតែ​គ្មាន​ដំណោះស្រាយ​សមរម្យ និង​ឆាប់រហ័ស​នោះ​ទេ គឺ​ពួកគាត់ គ្មាន​ជម្រើស​អ្វី តែ​ពី​ការ​តវ៉ា​ឡើយ៕

កំណត់​ចំណាំ​ចំពោះ​អ្នក​បញ្ចូល​មតិ​នៅ​ក្នុង​អត្ថបទ​នេះ៖ ដើម្បី​រក្សា​សេចក្ដី​ថ្លៃថ្នូរ យើង​ខ្ញុំ​នឹង​ផ្សាយ​តែ​មតិ​ណា ដែល​មិន​ជេរ​ប្រមាថ​ដល់​អ្នក​ដទៃ​ប៉ុណ្ណោះ។

បញ្ចេញ​មតិយោបល់៖

បញ្ចូលមតិរបស់អ្នកដោយបំពេញទម្រង់ខាងក្រោមជាអក្សរសុទ្ធ។ មតិនឹងត្រូវសម្រេចដោយអ្នកសម្របសម្រួល និងអាចពិនិត្យកែប្រែឲ្យស្របតាម លក្ខខណ្ឌនៃការប្រើប្រាស់ របស់វិទ្យុអាស៊ីសេរី។ មតិនឹងមិនអាចមើលឃើញភ្លាមៗទេ។ វិទ្យុអាស៊ីសេរី មិនទទួលខុសត្រូវចំពោះខ្លឹមសារនៃមតិដែលបានចុះផ្សាយឡើយ។ សូមគោរពមតិរបស់អ្នកដទៃ ហើយប្រកាន់ខ្ជាប់នូវការពិត។