ពលរដ្ឋ​សហគមន៍​ព្រែកខ្សាច់​ដាក់​ញត្តិ​ទៅ​អាជ្ញាធរ​ខេត្ត​កោះកុង​ឱ្យ​ដោះលែង​តំណាង​របស់​ពួកគាត់

ដោយ វ៉ែន សុមេធ
2018.10.17
ហេង សុក កោះកុង លោក​ ហេង សុខ តំណាងពលរដ្ឋ​សហគមន៍​ព្រែក​ខ្សាច់ ស្រុក​គិរីសាគរ ខេត្ត​កោះកុង។
Photo: RFA

ពលរដ្ឋ​សហគមន៍​ព្រែក​ខ្សាច់​លើកគ្នា​ទៅ​សាលាខេត្ត​កោះកុង​នៅ​ថ្ងៃ​អង្គារ ទី ១៦ តុលា​នេះ ដើម្បី​ស្នើ​សុំ​ឱ្យ​អភិបាលខេត្ត​កោះកុង​ជួយ​អន្តរាគមន៍​ឱ្យ​មាន​ការ​ដោះលែង​តំណាង​របស់​ពួកគេ​មួយ​រូប ដែល​កំពុង​ជាប់ឃុំ តាម​អំណាច​សាលក្រម​តុលាការ​ខេត្ត​នេះ ជុំវិញ​រឿង​វិវាទ​ដីធ្លី​ជាមួយ​ក្រុមហ៊ុន លី យ៉ុងផាត់។ មន្ត្រី​សិទ្ធិមនុស្ស​ដែល​តាមដាន​រឿង​នេះ យល់ថា អាជ្ញាធរ​គួរតែ​ដោះលែង​តំណាង​ពលរដ្ឋ​រូប​នោះ ដ្បិត​វិវាទ​ដីធ្លី​រវាង​ពលរដ្ឋ និង​ក្រុមហ៊ុន​បាន​ដោះស្រាយ​បញ្ចប់​រួច​ទៅ​ហើយ។

តំណាង​ពលរដ្ឋ​សហគមន៍​ព្រែកខ្សាច់ លោកស្រី ថៃ គឹមធុច ថ្លែងប្រាប់​អាស៊ីសេរី​ថា ពលរដ្ឋ​ក្នុង​សហគមន៍​មិន​ពេញចិត្ត​នឹង​ចំណាត់ការ​របស់​អាជ្ញាធរ​ទៅលើ​តំណាង​របស់​ពួកគាត់ គឺ​លោក ហេង សុខ ឡើយ ដ្បិត​ទំនាស់​ដីធ្លី​ត្រូវ​បាន​ដោះស្រាយ​បញ្ចប់​រួច​ទៅ​ហើយ ដូច្នេះ​អាជ្ញាធរ​ក៏​ត្រូវ​ដោះលែង​តំណាង​របស់​ពួកគាត់​ឱ្យ​មាន​សេរីភាព​វិញ​ដែរ។ លោកស្រី​បន្ត​ថា ញត្តិ​របស់​ក្រុម​ពលរដ្ឋ​ត្រូវ​បាន​មន្ត្រី​សាលាខេត្ត​កោះកុង​ទទួលយក ប៉ុន្តែ​មិន​មាន​ការសន្យា​ណាមួយ​ឡើយ៖ «រង​ភាព​អយុត្តិធម៌​ខ្លាំង ពីព្រោះ​គាត់​អត់​មាន​ទៅ​ធ្វើ​អ្វី​ខុស​នោះ​ទេ​។ គាត់​គ្រាន់តែ​ទៅ​បោះ​បង្គោល​នៅ​លើ​ដី​របស់​គាត់​ហ្នឹង តែ​អាជ្ញាធរ​មូលដ្ឋាន​ទៅ​ចាប់​គាត់​បញ្ជូន​ទៅ​ខេត្ត​ដាក់គុក តាំងពី​ខែ​កុម្ភៈ​រហូតមកដល់​ខែ១០ នេះ​។ ដល់ពេល​អ៊ីចឹង​ទៅ ប្រជាពលរដ្ឋ​ក៏​នាំគ្នា​មក​គាំទ្រ​ឱ្យ​ជួយ​អន្តរាគមន៍​ពី​អាជ្ញាធរ​ខេត្ត​ឱ្យ​ជួយ​ដោះលែង​លោក ហេង សុខ ហើយ​និង​ជួយ​ពន្លឿន​រឿង​ដីធ្លី​នៅ​សហគមន៍​តានី ភ្ញី មាស និង​ខាង​កោះ​ស្ដេច ដែល​អាជ្ញាធរ​ខេត្ត​សន្យា​ថា ភ្ជុំ​ហើយ នឹង​ឡើង​ទៅ​វាស់វែង​ឱ្យ តែ​មកដល់​ពេល​ឥឡូវ​មិនទាន់​ឃើញ​មក​វាស់វែង​ឱ្យ​សោះ»

តំណាង​ពលរដ្ឋ​សហគមន៍​ព្រែកខ្សាច់​ចំនួន ២២ គ្រួសារ លោក ហេង សុខ ត្រូវ​បាន​តុលាការ​ខេត្ត​កោះកុង កាត់ទោស​ឱ្យ​ជាប់ពន្ធនាគារ​ចំនួន ១ឆ្នាំ ៦ខែ និង​រង​ពិន័យ​ជា​ប្រាក់​ចំនួន ២លាន​រៀល ពី​បទ​ប្រព្រឹត្ត​អំពើ​ហិង្សា​។ លោក​ត្រូវ​បាន​អាជ្ញាធរ​ចាប់ខ្លួន​កាលពី​ចុងខែកុម្ភៈ កន្លងទៅ បន្ទាប់ពី​លោក​បាន​ទៅ​បោះ​បង្គោល​កំណត់​ព្រំ​ដី ដែល​កំពុង​មាន​ទំនាស់​ជាមួយ​ក្រុមហ៊ុន លី យ៉ុងផាត់។ លោក​ត្រូវ​បាន​តំណាង​ក្រុមហ៊ុន​ប្តឹង​ទៅ​តុលាការ​ពី​បទ​ហិង្សា​លើ​អ្នកកាន់កាប់​អចលនទ្រព្យ​ដោយ​សុចរិត ហើយ​ត្រូវ​ជាប់ឃុំ​ក្នុង​ពន្ធនាគារ​អស់​រយៈពេល ៦ ខែ​រួច​ទៅ​ហើយ មុននឹង​ត្រូវ​បាន​ផ្ដន្ទាទោស​។

សាក្សី​ដែល​ជា​ពលរដ្ឋ​សហគមន៍​ព្រែក​ខ្សាច់​បាន​ប្រាប់​អាស៊ីសេរី​ថា លោក ហេង សុខ មិនបាន​ប្រព្រឹត្ត​អំពើ​ហិង្សា​ដូច​ការចោទប្រកាន់​របស់​ក្រុមហ៊ុន​ឡើយ។ ពលរដ្ឋ​អះអាង​ថា តំណាង​ក្រុមហ៊ុន​បាន​ប្រាប់​ពលរដ្ឋ​ឱ្យ​ទៅ​បោះ​បង្គោល​​លើ​ដី ដែល​បាន​ឈូស​ឆាយ​រួច ដើម្បី​ងាយស្រួល​ដោះស្រាយ​សំណង​តាម​គោលនយោបាយ​ដែល​បាន​ព្រមព្រៀងគ្នា ក៏ប៉ុន្តែ​នៅ​ពេល​លោក ហេង សុខ បាន​ទៅ​បោះ​បង្គោល​កំណត់​ព្រំ​ដី​ដែល​គាត់​ធ្លាប់​បាន​កាន់កាប់​នោះ ស្រាប់តែ​តំណាង​ក្រុមហ៊ុន​បាន​ប្ដឹង​គាត់​ពី​បទ​ហិង្សា​ទៅវិញ។

អាស៊ីសេរី​មិន​អាច​ទាក់ទង​តំណាង​ក្រុមហ៊ុន លី យ៉ុងផាត់ បានទេ​នៅ​ថ្ងៃទី១៦ តុលា ដើម្បី​សុំ​ការ​បកស្រាយ​អំពី​រឿង​នេះ​។ ក៏ប៉ុន្តែ​ម្ចាស់ LYP Group លោក លី យ៉ុង​ផាត់ ធ្លាប់​បាន​ប្រាប់​វិទ្យុ​សំឡេង​សហរដ្ឋអាមេរិក (VOA) កាលពីដើម​ខែ​មិថុនា​ថា លោក ហេង សុខ គ្មាន​ដី​នៅ​ទីតាំង​ទំនាស់​នោះ​ឡើយ ហើយ​ការ​ប្តឹង​តំណាង​ពលរដ្ឋ​រូប​នេះ​ទៅ​តុលាការ គឺ​ដើម្បី​ជា​ការ​ព្រមាន​ឱ្យ​រាងចាល និង​យល់​ពី​ច្បាប់ទម្លាប់​ទៅ​ថ្ងៃក្រោយ។

ម្តាយ​ក្មេក​របស់​លោក ហេង សុខ លោកស្រី ទិ​ត្យ តេន ថ្លែង​ថា ការ​កាត់ទោស​កូន​របស់​លោក​ស្រី​ឱ្យ​ជាប់ពន្ធនាគារ​នេះ គឺជា​រឿង​អយុត្តិធម៌ ខណៈ​កូន​របស់​លោកស្រី​មិន​ទទួល​បាន​សំណង​ហើយ បែរជា​ត្រូវ​ជាប់ពន្ធនាគារ​ទៀត។ លោកស្រី​សំណូមពរ​ឱ្យ​អាជ្ញាធរ​ដោះលែង​កូនលោក​ស្រី​ឱ្យ​មាន​សេរីភាព​វិញ៖ «វា​មិន​យុត្តិធម៌​ទេ ពីព្រោះ​គ្នា​ផ្ទះសំបែង​ក៏​អត់​មាន ដីធ្លី​ក៏​បាត់បង់ ហើយ​លុយកាក់​ក៏​អត់​បាន​ទទួល​ជា​សំណង ហើយ​ខ្លួន​ក៏​ជាប់ពន្ធនាគារ។ ខ្ញុំ​ថា​អយុត្តិធម៌​ពេក​ហើយ អ៊ីចឹង​ខ្ញុំ​សូម​អំពាវនាវ​ដល់​លោក​ឧកញ៉ា ឬ​អភិបាលខេត្ត ឬ​មេការ​ក្រុមហ៊ុន​ហ្នឹង សុំ​ជួយ​រក​ដំណោះស្រាយ ជួយ​ធ្វើ​អន្តរាគមន៍​រក​វិធី​ដោះស្រាយ​ឱ្យ​ហេង សុខ បាន​ចេញពី​ពន្ធនាគារ ឱ្យ​បាន​​នៅ​ក្រៅ​ឃុំ​។ ក្រុម​គ្រួសារ​របស់ខ្ញុំ​នេះ​ពិបាក ហើយ​កូនចៅ​របស់ លោក ហេង សុខ ពួកគាត់​នៅ​ជាមួយ​ខ្ញុំ​ហ្នឹងឯង»

អ្នក​សម្របសម្រួល​ស្ដីទី​អង្គការ​សិទ្ធិមនុស្ស​លីកាដូ (LICADHO) ប្រចាំ​ខេត្ត​កោះកុង លោក ហួរ អ៊ីន ថា អាជ្ញាធរ​គួរតែ​ដោះលែង​លោក ហេង សុខ ឱ្យ​មាន​សេរីភាព​វិញ ដើម្បី​កុំ​ឱ្យ​តំណាង​ពលរដ្ឋ​រូប​នេះ ត្រូវ​រង​ភាព​អយុត្តិធម៌​ផ្ទួនៗ​គ្នា​បែបនេះ៖ «មានការ​សន្យា​ជាមួយ​ប្រជាពលរដ្ឋ​ថា នឹង​ដោះ (​ស្រាយ​) ជា​កញ្ចប់​។ កាលណា​ដោះ ២២ ហ្នឹង​ចប់​ហើយ លោក ហេង សុខ ក៏​ត្រូវ​តែ​បាន​អន្តរាគមន៍​ឱ្យ​មាន​ការ​ដោះលែង​ពី​ពន្ធនាគារ​ដែរ​។ យើង​ឃើញ​ថា​ឲ ប្រជាពលរដ្ឋ​ទាំង ២២ គ្រួសារ​ហ្នឹង គឺ​ទទួល​បាន​សំណង​គ្រប់គ្នា​ហើយ អ៊ីចឹង​ហេតុអ្វី​បានជា​ត្រូវ​ទុក​ឱ្យ​លោក ហេង សុខ ដែល​ជា​តំណាង នៅ​បន្ត​ជាប់ពន្ធនាគារ​តទៅទៀត? ដូច្នេះ​អភិបាលខេត្ត​គួរតែ​អន្តរាគមន៍​ឱ្យ​មាន​ការ​ដោះលែង​ឱ្យ​គាត់​មាន​សេរីភាព​ឡើងវិញ កុំ​ឱ្យ​មាន​ភាព​អយុត្តិធម៌​ខ្លាំង​ពេក។ គាត់​ជា​តំណាង ដល់ពេល សមាជិក​របស់​ខ្លួន​ទទួល​បាន​សំណង​គ្រប់គ្នា​អស់ហើយ គាត់​មិន​ទទួល​បាន​សំណង​ហើយ បែរជា​ត្រូវ​ជាប់ពន្ធនាគារ​បន្ត​ទៅ​ទៀត»

ពលរដ្ឋ​សហគមន៍​ព្រែក​ខ្សាច់​អះអាង​ថា ប្រសិនបើ​អាជ្ញាធរ​ខេត្ត​មិន​ជួយ​អន្តរាគមន៍​ឱ្យ​មាន​ការ​ដោះលែង​លោក ហេង សុខ ទេ នោះ​ពួកគាត់​នឹង​លើកគ្នា​ទៅ​តវ៉ា​ដល់​ទី​ក្រុងភ្នំពេញ​បន្ត​ទៀត ដើម្បី​កុំ​ឱ្យ​តំណាង​របស់​ពួកគាត់​ត្រូវ​ជាប់ឃុំ​ដោយ​អយុត្តិធម៌​ក្នុង​រឿង​វិវាទ​ដីធ្លី​ជាមួយ​ក្រុមហ៊ុន​លី យ៉ុងផាត់​នេះ​។

កាល​ពី​ពេល​កន្លងទៅ អង្គការ​ឃ្លាំមើល​ពិភពលោកGlobal Witness បាន​ស្នើ​សុំ​ឲ្យ​រដ្ឋាភិបាល​សហរដ្ឋអាមេរិក ដាក់​ឧកញ៉ា​ចំនួន ៤ រូប ដែល​ល្បី​ខាង​រំលោភ​សិទ្ធិមនុស្ស បំផ្លាញ​ធនធានធម្មជាតិ​ខ្មែរ និង​អំពើ​រត់ពន្ធ ចូល​ទៅក្នុង​បញ្ជី​ខ្មៅ​ដើម្បី​ដាក់ទណ្ឌកម្ម។ ក្នុងចំណោម ឧកញ៉ា​ទាំង ៤ រូប​នោះ មាន ៣ នាក់ គឺជា​សមាជិក​ព្រឹទ្ធសភា​គណបក្ស​ប្រជាជន​កម្ពុជា រួមមាន លោក ម៉ុង ឫទ្ធី លោក ឡៅ ម៉េងឃីន និង​លោក លី យ៉ុងផាត់។ ចំណែក​ឧកញ៉ា​ម្នាក់ទៀត​នោះ គឺ​លោក ទ្រី ភាព ដែល​ល្បី​ខាង​កាប់​ឈើ​ពេញ​ស្រុក​ខ្មែរ។

លោក លី យ៉ុងផាត់ គឺជា​ម្ចាស់​ទូរទស្សន៍ PNN ម្ចាស់​ក្រុមហ៊ុន LYP Group ម្ចាស់​កាស៊ីណូ​ជាច្រើន​កន្លែង ជា​អ្នក​រកស៊ី​នាំចេញ​ខ្សាច់​ពី​ខេត្ត​កោះកុង​ទៅ​ក្រៅ​ប្រទេស និង​ជា​ម្ចាស់​មុខ​ជំនួញ​ជាច្រើន​ទៀត​នៅ​ស្រុក​ខ្មែរ។ លោក​ត្រូវ​បាន​ដាក់​ប​ញ្ជូ​ល​ក្នុង​បញ្ជី​ខ្មៅ ដោយសារតែ​ក្រុមហ៊ុន​ស្ករអំពៅ និង​ក្រុមហ៊ុន​តំបន់​សេដ្ឋកិច្ច​ពិសេស​របស់​លោក ធ្វើ​ឲ្យ​ពលរដ្ឋ​រាប់ពាន់​គ្រួសារ​បាត់បង់​ដីធ្លី និង​ផ្ទះសម្បែង តាមរយៈ​ការ​បណ្តេញ​ចេញ​ដោយ​បង្ខំ ដើម្បី​យក​ដី​ឲ្យ​លោក​កាន់កាប់៕

កំណត់​ចំណាំ​ចំពោះ​អ្នក​បញ្ចូល​មតិ​នៅ​ក្នុង​អត្ថបទ​នេះ៖ ដើម្បី​រក្សា​សេចក្ដី​ថ្លៃថ្នូរ យើង​ខ្ញុំ​នឹង​ផ្សាយ​តែ​មតិ​ណា ដែល​មិន​ជេរ​ប្រមាថ​ដល់​អ្នក​ដទៃ​ប៉ុណ្ណោះ។

បញ្ចេញ​មតិយោបល់៖

បញ្ចូលមតិរបស់អ្នកដោយបំពេញទម្រង់ខាងក្រោមជាអក្សរសុទ្ធ។ មតិនឹងត្រូវសម្រេចដោយអ្នកសម្របសម្រួល និងអាចពិនិត្យកែប្រែឲ្យស្របតាម លក្ខខណ្ឌនៃការប្រើប្រាស់ របស់វិទ្យុអាស៊ីសេរី។ មតិនឹងមិនអាចមើលឃើញភ្លាមៗទេ។ វិទ្យុអាស៊ីសេរី មិនទទួលខុសត្រូវចំពោះខ្លឹមសារនៃមតិដែលបានចុះផ្សាយឡើយ។ សូមគោរពមតិរបស់អ្នកដទៃ ហើយប្រកាន់ខ្ជាប់នូវការពិត។