ជនជាតិ​​ដើម​​ព្នង​​ខេត្តមណ្ឌលគិរី​១៣​គ្រួសារ​​បារម្ភ​បាត់បង់​​ដី​​សមូហភាព​​ជាង​៧០​ហិកតា ដោយ​សារ​​អ្នក​​មាន​​អំណាច​​រំលោភ​យក

0:00 / 0:00

ជនជាតិ​ដើម​ភាគតិចព្នងជា​ច្រើន​គ្រួសារ​រស់​នៅ​ខេត្តមណ្ឌលគិរី ​កំពុង​ខ្វល់ខ្វាយ​ខ្លាច​ក្រែង​បាត់បង់​ទី​កន្លែង​ដាំដុះ​បង្ក​បង្កើនផល​ចិញ្ចឹម​ជីវិត​ ដោយសារ​ក្រុម​អ្នក​មាន​អំណាច​កំពុង​យក​គ្រឿង​ចក្រ​ ឈូស​ឆាយ​​រំលោភ​​យក​​ដី​​សមូហភាពរបស់​​ពួកគាត់ ​ដើម្បី​គ្រប់គ្រង​​ជា​​ទ្រព្យ​​ឯកជន​។ ពួកគាត់​​អន់​​ចិត្ត​​ចំពោះ​ភាព​ព្រងើយ​កន្តើយ​របស់​អាជ្ញាធរ​ ដែល​​បណ្តោយ​ឱ្យ​អ្នក​មាន​អំណាច​ឈូសឆាយ​ ដី​សមូហភាព​អស់​ជាង​១០​ហិកតា ​នៅ​រយៈ​ពេល​ ១​សប្តាហ៍​ចុង​ក្រោយ​នេះ​។

ជន​ជាតិដើមភាគតិចព្នង​ ១៣​ គ្រួសារ ​រស់​នៅ​ភូមិ​ពូឆប ​ឃុំដាក់ដាំ ​ស្រុកអូររាំង​ កំពុង​ស្វែង​រក​កិច្ច​អន្តរាគមន៍ ​ទៅ​អាជ្ញាធរ​មូលដ្ឋាន ​និង ​អភិបាល​ស្រុក​អូររាំង ​ដើម្បី​រក​យុត្តិធម៌​ ករណី​ដី​សមូហភាព​ទំហំជាង​៧០ ហិកតារ​ ដែល​ពួកគាត់​អាស្រ័យផល​បែប​ប្រពៃណី​ជា​យូរ​មក​ហើយ​ កំពុង​ប្រឈមការ​បាត់បង់​ជា​បន្តបន្ទាប់​។

អ្នកភូមិ​បាន​កំណត់​អត្តសញ្ញាណ ​អ្នក​មាន​អំណាច​ពីរ​នាក់​ជា​មេខ្លោង​ច្បាម​យក​ដី​នេះ ​គឺ​ឈ្មោះ ​អ៊ំ ណាគ្រី ​និង​ឈ្មោះ ​ពៅ សុរិយា។​

តំណាង​ជនជាតិដើមភាគតិច​ព្នង​លោក ​ថូរ សិលា ​ប្រាប់​វិទ្យុអាស៊ីសេរីនៅ​ថ្ងៃ​ទី៤​ ខែកក្កដា​ថា​ ដី​សមូហភាព​ទាំង​នេះ​ អ្នកភូមិ១៣​គ្រួសារ ​បាន​អាស្រ័យផល​ជាង​ ៣០​ឆ្នាំ​មក​ហើយ ​ដោយ​មាន​ដី​ខ្លះ​ មានការ​ទទួល​​ស្គាល់​​ដោយ​​អាជ្ញាធរ​ភូមិ/ឃុំ។ ​លោក​ថា​ ដី​នៅ​តំបន់​នោះ ​គឺ​ជា​អាយុ​ជីវិត​របស់​អ្នកភូមិ​ ប្រសិនបើ​អាជ្ញាធរ​មិន​ដោះស្រាយ​ទេ ​ពួកគាត់​នឹង​គ្មានដី​ដាំដុះ​បង្ក​បង្កើនផល ​ចិញ្ចឹម​ជីវិត​ទៀត​ទេ​។

លោក​បន្ថែម​ថា ​បុរស​ឈ្មោះ ពៅ​ សុរិយា​ រស់​នៅ​រាជធានី​ភ្នំពេញ ​ពួកលោក​មិន​ដឹង​ថា ​ធ្វើការ​នៅ​ស្ថាប័នណា​ទេ ​មាន​មហិច្ឆតា​កាន់​កាប់ដី​តំបន់​នោះ​ទាំង​មូល។​ លើសពី​នេះ ​បុគ្គល​ម្នាក់​នេះ ​មាន​ពាក់ព័ន្ធ ​មន្ត្រី​យោធាផ្កាយ​ពីរ​ម្នាក់​ឈ្មោះ ​អ៊ំ ណាគ្រី​ បាន​ឃុបឃិតគ្នា​រំលោភ​យក​ដី​សមូហភាព​របស់​ពួកគាត់​ជាង​៧០ហិកតាដើម្បីគ្រប់គ្រងជាទ្រព្យបុគ្គល៖ «គាត់​​មាន​ដីស្រែ​ចម្ការ​ប៉ុណ្ណឹង​បើ​ឈូសឆាយរបស់​គាត់​អស់ ​មាន​តែ​គាត់​ដេក​ហូរ​ទឹកភ្នែក​ដោយសារ​ រាល់​ថ្ងៃ​ហ្នឹង​គាត់​មាន​ការ​លំបាក​ច្រើន​ អ្នក​ខ្លះ​យំ​ស្រែក ​អត់​មាន​នរណា​ដោះស្រាយ​ឱ្យ​ទេ។​ បើ​គ្មាន​លុយ​កាក់​ឱ្យ​គេ​ទេ ​គេ​មិនមែន​ដោះស្រាយ​ឱ្យ​ទេ»។​

បុរស​ដដែល​បន្ថែម​ថា ​មក​ទល់​ពេល​នេះ ​សកម្មភាព​ឈូសឆាយ​បាន​ផ្អាក​ហើយ​ ដោយសារ​អ្នកភូមិ​បាន​លើក​គ្នា​តវ៉ា​ ៣​ថ្ងៃ​ជាប់ៗ​គ្នា ​ប៉ុន្តែ​ពួកគាត់​បារម្ភ​ថា ​ក្រុមឈ្មួញ​ទាំងនេះ ​នឹង​បន្ត​លួចឈូសឆាយ​នៅ​ថ្ងៃ​ខាង​មុខ ​ប្រសិន​បើ​គ្មាន​ការ​ដោះស្រាយ​ឱ្យ​ច្បាស់លាស់​ទេ​។ ​លោក​ថា ​ដី​សមូហភាព​ទំហំ​សរុប​ជាង ​៧០ ​ហិកតា​ ឋិត​នៅ​ចំណុច​អូរទក ​មាន​ព្រៃ​រេចរឹល​ ព្រៃ​ពនេចរ ​ដី​កប់សព ​និងដី​ចម្ការវិលជុំ។ ​ប្រសិនបើ​បាត់​បង់​​អ្នកភូមិ​នឹងជួបការលំបាកខ្លាំងផ្នែកជីវភាព។ ចំណែកអាជ្ញាធរភូមិ/ ឃុំ និង អភិបាលស្រុកអូររាំងលោក សៀក មុន្នី មិនអើពើដោះស្រាយក្តីកង្វល់របស់ពលរដ្ឋនោះទេ បើទោះបីជា ពួកគាត់បានដាក់ពាក្យ​ប្តឹង​ជាច្រើន​ដង​មក​ហើយក្តី។

ឆ្លើយ​តប​ការ​ចោទ​ប្រកាន់​នេះ ​បុរស​ដែល​អ្នកភូមិ​ចោទ​ថា​ រំលោភ​យក​ដី​សមូហភាព​ពួកគាត់ ​គឺ​លោក ​ពៅ ​សូរិយា ​បក​ស្រាយ​ថា​ លោក​បាន​ទិញ​ដី​ពី​ពលរដ្ឋ​ជាច្រើន​ហិកតានៅ​តំបន់នោះ ​ដោយមាន​ការ​ទទួល​ស្គាល់​ពី​អាជ្ញាធរ​មូលដ្ឋាន ​ប្រសិន​បើ​ចង់​ដឹង​រឿង​នេះ​ច្បាស់​លាស់​ ពលរដ្ឋ​ត្រូវ​ចង្អុល​ដី​នៅទីណា​ឱ្យ​ច្បាស់លាស់​។ ​លោក​បដិសេធ​មិន​ឆ្លើយ​សំណួរ​ផ្សេង​ ដោយ​លោក​លើក​ហេតុផល​ថា​ មិន​ដឹង​ថា ​ដី​មាន​ជម្លោះ​នោះ ​ឋិត​នៅ​ត្រង់​ចំណុច​ណា​នោះទេ​៖ «ខ្ញុំ​មាន​ដី​នៅ​ចំណុច​ហ្នឹង​ដែរ ​តែ​ពាក់ព័ន្ធ​នៅ​ចំណុច​ណា ​ខ្ញុំ​អត់​ដឹង​ទេ​ ព្រោះ​ខ្ញុំ​ទិញ​នៅ​ត្រង់​នោះ​ច្រើន​ម្ចាស់ ​ពាក់ព័ន្ធ​ម្ចាស់​មួយ​ណា​ អត់​បាន​ដឹង​។ ​ទាល់​តែ​គាត់​បង្ហាញ​ព្រំ​ត្រឹមត្រូវ​ បាន​ខ្ញុំ​អាច​ឆ្លើយ​បាន​ ព្រោះ​ខ្ញុំ​ទិញ​នៅ​ហ្នឹង​ ចូល ​២០​ម្ចាស់»។​

វិទ្យុអាស៊ីសេរី​មិន​ទាន់​សុំការ​បំភ្លឺ​រឿង​នេះ ​ពី​អភិបាល​ស្រុក​អូររាំងលោក ​សៀក មុន្នី ​និង​មេឃុំ​ដាក់ដាំលោក ​ចាស់ ណា ​បាន​នៅ​ឡើយ​ទេ ​នៅ​ថ្ងៃ​ទី​៣ កក្កដា ដោយ​ទូរសព្ទ​ហៅចូលតែ​គ្មាន​អ្នក​លើក​។ ​រីឯ​មន្ត្រី​យោធាផ្កាយពីរ​ដែល​អ្នកភូមិ​ចោទ​ថា​ មាន​ជាប់​ពាក់ព័ន្ធ​រំលោភ​យក​ដី​នៅ​តំបន់​នោះ ​គឺលោក​ អ៊ំ ​ណាគ្រី ​ក៏​មិន​អាច​សុំការ​បំភ្លឺ​បាន​ដែរ ​នៅ​ថ្ងៃ​ដដែល​នេះ​។

ទីប្រឹក្សា​បណ្តាញ​ជនជាតិដើមភាគតិចព្នង​ ខេត្តមណ្ឌលគិរី​ លោក ​គ្រើង តុលា ​សង្កេត​ឃើញ​ថា​ ពលរដ្ឋ​ធ្លាប់​អាស្រ័យផល​ដី​នៅ​តំបន់នោះ​ជាយូរយា​មក​ហើយ ​ដោយ​មាន​ចម្ការ​វិលជុំ ​បែប​ប្រពៃណី ​ជនជាតិដើមភាគតិច​។ រីឯ​ក្រុម​ឈ្មួញ ​កំពុង​ឃុបឃិត​ជាមួយ​ក្រុមហ៊ុន​ឯកជន​ បន្ត​រំលោភ​បំពាន​យក​ដី​សមូហភាព​របស់​ពួកគាត់​យ៉ាង​អយុត្តិធម៌។ ​លោក​ចាត់​ទុក ​ទង្វើ​នេះ ថាជាការ​រំលោភ​សិទ្ធិ​ពលរដ្ឋ​មូលដ្ឋាន​ និង​សិទ្ធិ​អាស្រ័យផល ​បែប​ប្រៃពៃណី​ជន​ជាតិ​ដើម​ភាគ​តិចព្នង​។

លោក​អំពាវនាវ​ឱ្យ​ក្រសួង​កសិកម្ម​គួរតែ​ចុះ​ស្រាវជ្រាវ​ និង​បោះ​បង្គោល​កំណត់ព្រំដី​ដែល​អ្នកភូមិ​អាស្រ័យផល ​និង​ដី​របស់​ក្រុមហ៊ុន​ឯកជន​ឱ្យ​ច្បាស់លាស់ ​ដើម្បី​ទប់ស្កាត់​ការ​រំលោភ​បំពាន​៖ «​រឿង​បញ្ហា​ដីធ្លី​ ព្រៃឈើ​រាល់​ថ្ងៃ ​ជា​បញ្ហា​ក្តៅ​ រដ្ឋាភិបាល​គួរ​ចាប់​ផ្តើម​បង្កើត​គណៈកម្មការ​ស្រាវជ្រាវ​ច្បាស់​លាស់ ​ដើម្បី​បែង​ចែក​ឱ្យ​ច្បាស់លាស់ ​ដើម្បី​ឃ្លាំមើល​ ស្រួល​ក្នុង​ការ​ថែរក្សា​»

ជុំវិញ​រឿង​នេះ ​មន្ត្រី​ពង្រឹង​សិទ្ធិ​អំណាច​សហគមន៍​មូលដ្ឋាន​នៃ​សមាគម​អាដហុក ​លោក ​ប៉ែន ប៊ុណ្ណារ៍ ពន្យល់​ថា​ ​ដី​សមូហភាព​ជា​ទ្រព្យ​សាធារណៈ​របស់រដ្ឋ​ ប្រសិនបើមាន​ការ​ទិញ​លក់​ គឺជា​ទង្វើ​ល្មើសច្បាប់​។ លោកថា​ អាជ្ញាធរ​ពាក់ព័ន្ធ​ដែល​ចុះហត្ថលេខា​ផ្ទេរ​សិទ្ធិ​កាន់​កាប់​ដីធ្លី​ ប៉ះ​ចំ​ដីសាធារណៈ​របស់​រដ្ឋ​ ក៏​ជា​ទង្វើ​ល្មើស​ច្បាប់​ដែរ​។ ​លោក​ទាមទារ​ឱ្យ​អាជ្ញាធរ​ខេត្ត​មណ្ឌលគិរី​ គួរ​ចុះ​ដោះស្រាយ​រឿង​នេះ ​និង​រក​មធ្យោបាយ​​ការពារ​​សុវត្ថិភាព​ដីធ្លី​ជូន​ពលរដ្ឋ​ឱ្យ​មាន​ប្រសិទ្ធភាព​៖ «តាម​ផ្លូវ​ច្បាប់​គាត់​ត្រូវ​មាន​ទោស​ទៀត​។ វិធី​ដោះស្រាយ​មាន​អី​ពិបាក​គ្រាន់​តែ​មោឃ​ភាព​លិខិត​លក់​ទិញ ​ថ្នាក់ៗការពារ​ទំនាស់​មិន​ឱ្យ​កើត​មាន​ពិបាក​ដោះស្រាយ​»។

របាយការណ៍ ​របស់​បណ្តាញ​សហគមន៍​ជនជាតិដើមភាគតិច​ព្នង​ សង្កេត​ឃើញ​ថា​ ដី​សមូហភាព​ ឬ​ដីចម្ការវិល​ ដែល​ជន​ជាតិ​ដើម​ភាគ​តិច​អាស្រ័យផល ​បែប​ប្រពៃណី ​កំពុង​ឋិត​ក្នុង​ភាព​ផុយ​ស្រួយ​ ឬរំលោភ​បំពាន​ជា​បន្ត​បន្ទាប់​ពី​សំណាក់​បុគ្គល​មាន​លុយ​មាន​អំណាច។​ រីឯ​អាជ្ញាធរ​ពាក់ព័ន្ធ​ខេត្ត​នេះ​ មិន​បាន​យក​ចិត្ត​ទុកដាក់ ​ដោះស្រាយ​បញ្ហា​ប្រឈម​ជូន​ពលរដ្ឋ​ឱ្យ​គ្រប់ជ្រុង​ជ្រោយ​ ស្រប​តាម​ច្បាប់​នោះ​ទេ​។

ច្បាប់​ស្តីពី​ការ​គ្រប់គ្រង​ និង​ប្រើប្រាស់​ទ្រព្យ​សម្បត្តិ​របស់​រដ្ឋ ​មាត្រា​ ៨១ ​ចែង​ថា​ «រាល់​អំពើ​រំលោភ​កាន់កាប់ទ្រព្យ​សម្បត្តិ​សាធារណៈ​របស់​រដ្ឋ ​ជា​ទ្រព្យ​ឯកជន​ខុសច្បាប់​ ត្រូវ​ផ្តន្ទាទោស​ដាក់​ពន្ធនាគារ​ពី​ ១​ ឆ្នាំ​ ដល់​ ៥ ​ឆ្នាំ ​និង​ពិន័យ​ជា​ប្រាក់​ពី​ ៤​ លាន​រៀល ​ដល់ ​១០ ​លាន​រៀល​»៕

កំណត់​ចំណាំ​ចំពោះ​អ្នក​បញ្ចូល​មតិ​នៅ​ក្នុង​អត្ថបទ​នេះ៖ ដើម្បី​រក្សា​សេចក្ដី​ថ្លៃថ្នូរ យើង​ខ្ញុំ​នឹង​ផ្សាយ​តែ​មតិ​ណា ដែល​មិន​ជេរ​ប្រមាថ​ដល់​អ្នក​ដទៃ​ប៉ុណ្ណោះ។