ចៅក្រមសាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញ សម្រេចបញ្ជូនខ្លួន ប្រធានសហជីពក្រុមហ៊ុនណាហ្គា វើលដ៍ (Naga World) កញ្ញា ឈឹម ស៊ីថរ ទៅឃុំខ្លួនក្នុងពន្ធនាគារព្រៃស (ម២) នៅល្ងាចថ្ងៃទី២៦ ខែវិច្ឆិកា ក្រោយការសាកសួររយៈពេលខ្លី។ សមត្ថកិច្ចបានចាប់ខ្លួនកញ្ញា ឈឹម ស៊ីថរ ឡើងវិញនៅព្រលានយន្តហោះអន្តរជាតិ ភ្នំពេញ ក្រោយកញ្ញាវិលត្រឡប់ពីចូលរួមកិច្ចប្រជុំនៅប្រទេសអូស្ត្រាលី ដោយចោទប្រកាន់ថា ស្ត្រីមេដឹកនាំសហជីពរួបនេះ គេចវេសពីការត្រួតពិនិត្យរបស់តុលាការ។
ទោះយ៉ាងណា មន្ត្រីសង្គមស៊ីវិលរិះគន់ចំណាត់ការរបស់តុលាការនេះថា ជាការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញលើសកម្មជនសិទ្ធិសហជីព។ សមត្ថកិច្ចទទួលបន្ទុកផ្នែកសន្តិសុខ និងផ្នែកអន្តោប្រវេសន៍បានឃាត់ខ្លួនប្រធានសហជីពក្រុមហ៊ុនណាហ្គា វើលដ៍ (Naga World) កញ្ញា ឈឹម ស៊ីថរ នៅព្រលានយន្តហោះអន្តរជាតិភ្នំពេញ កាលពីព្រឹកថ្ងៃទី២៦ ខែវិច្ឆិកា ក្រោយពេលកញ្ញា ធ្វើដំណើរត្រឡប់ពីប្រទេសអូស្ត្រាលីចូលមកកម្ពុជាវិញ។
ក្រោយការឃាត់ខ្លួន សមត្ថកិច្ចបានបញ្ជូនកញ្ញា ឈឹម ស៊ីថរ ពីព្រលានយន្តហោះអន្តរជាតិភ្នំពេញ ទៅសាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញ ដើម្បីប្រគល់ឱ្យចៅក្រមសាកសួរ ពាក់ព័ន្ធការចោទប្រកាន់ថា មេដឹកនាំសហជីពរូបនេះ មិនបានគោរពតាមបម្រាមរបស់តុលាការ ក្រោយដោះលែងឱ្យនៅក្រៅពន្ធនាគារបណ្ដោះអាសន្ននាពេលកន្លងមក។
អ្នកនាំពាក្យប៉ូលិសក្រុងភ្នំពេញ លោក សាន សុខសីហា ឱ្យវិទ្យុអាស៊ីសេរីដឹងថា ការឃាត់ខ្លួនកញ្ញា ឈឹម ស៊ីថរ អនុវត្តន៍ តាមដីការបស់តុលាការ។ លោកឱ្យដឹងទៀតថា ចៅក្រមសាកសួរនៃសាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញ បានចោទប្រកាន់ថា កញ្ញា ឈឹម ស៊ីថរ មិនបានអនុវត្តសេចក្ដីសម្រេចរបស់តុលាការ ចុះកាលពីថ្ងៃទី១៤ ខែមីនា។ លោកបន្តទៀតថា ដីកានោះបានដាក់កញ្ញា ឈឹម ស៊ីថរ ស្ថិតក្នុងការត្រួតពិនិត្យរបស់តុលាការ ហើយប្រសិនបើតុលាការមិនអនុញ្ញាតគឺកញ្ញា ឈឹម ស៊ីថរ ចេញក្រៅប្រទេស គឺមិនអាចចេញបានទេ។ អ្នកនាំពាក្យសមត្ថកិច្ចរូបនេះថា ក្រោយការឃាត់ខ្លួនរួចហើយ តុលាការចាត់ការបែបណា ជាឆន្ទានុសិទ្ធិរបស់តុលាការ។
លោក សាន សុខសីហា៖ «ធម្មតាយើងអនុវត្តន៍តាមដីកា តែឃាត់ខ្លួនភ្លាមយើងបញ្ជូនទៅតុលាការហើយ មិនមែនជាការបំភិតបំភ័យទេ គ្រាន់តែតែជាការអនុវត្តន៍តាមនីតិវិធីច្បាប់ ព្រោះប្រទេសណាក៏ដូចប្រទេសណាដែរ គឺគេមានការអនុវត្តន៍របស់តុលាការ»។
ទាក់ទងរឿងនេះ វិទ្យុអាស៊ីសេរីមិនអាចបញ្ជាក់បន្ថែមពីប្រធានលេខាធិការដ្ឋានសាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញលោក អ៊ី រិន្ទ បានទេនៅថ្ងៃទី២៦ ខែវិច្ឆិកា។ ចំណែក អ្នកនាំពាក្យអគ្គនាយកដ្ឋានពន្ធនាគារនៃក្រសួងមហាផ្ទៃ លោក នុត សវនា ក៏មិនអាចសុំការបញ្ជាក់បានដែរ នៅថ្ងៃដដែលនេះ។
នាយកទទួលបន្ទុកកិច្ចការទូទៅនៃអង្គការលីកាដូ (Licadho) លោក អំ សំអាត ដែលតាមដានដំណើរឿងនេះ ប្រាប់ថា តុលាការសម្រេចឃុំខ្លួនកញ្ញា ឈឹម ស៊ីថរ ដាក់ពន្ធនាគារហើយ នៅល្ងាចថ្ងៃទី២៦ ខែវិច្ឆិកា ប៉ុន្ដែ លោកមិនទាន់ដឹងថា តុលាការចោទប្រកាន់ពីបទល្មើសអ្វីនៅឡើយទេ។ ទោះជាយ៉ាងណា ក្រុមអ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្ស រិះគន់ថា ការឃាត់ខ្លួននេះ ជាការគំរាមកំហែង និងបំភិតបំភ័យថ្មីមួយទៀត លើមេដឹកនាំសហជីពក្រុមហ៊ុនណាហ្គា វើលដ៍។ ពួកគេលើកឡើងថា បើកញ្ញា ឈឹម ស៊ីថរ គ្មានចេតនា គេចវេសមិនអនុវត្តន៍បម្រាមតុលាការនោះទេ។ នាយកទទួលបន្ទុកកិច្ចការទូទៅនៃអង្គការលីកាដូ លោក អំ សំអាត យល់ថា ការឃាត់ខ្លួននេះ ជាការគំរាមកំហែង និងបំភិតបំភ័យថ្មីមួយទៀត លើមេដឹកនាំសហជីព និងបុគ្គលិកក្រុមហ៊ុនណាហ្គា វើលដ៍ ដែលកំពុងទាមទាររកដំណោះស្រាយការងារ។ លោកឱ្យដឹងទៀតថា កាលពីសមត្ថកិច្ចដោះលែងកញ្ញា ឈឹម ស៊ីថរ គឺកញ្ញា ឈឹម ស៊ីថរមិនបានផ្ដិតមេដៃលើលក្ខខណ្ឌដែលតុលាការហាមឃាត់នោះទេ។ លោកបន្តថា ក្នុងករណីកញ្ញា ឈឹម ស៊ីថរ មិនបានផ្ដិតមេដៃ មានន័យថាកញ្ញា ឈឹម ស៊ីថរ មិនបានដឹងពីបម្រាមរបស់តុលាការ ហើយតុលាការមិនគួរយកបញ្ហានេះមកចោទប្រកាន់កញ្ញា ឈឹម ស៊ីថរ។
លោក អំ សំអាត៖ «គឺការបំបាក់ស្មារតី និងគំរាមកំហែងទៅដល់ បុគ្គលិក និងអតីតបុគ្គលិក ណាហ្គាវើលដ៍ដែលកំពុងធ្វើកូដកម្ម ទាក់ទងនឹងរឿងទាមទារ វិវាទការងារ ហើយ បញ្ហាវិវាទការងារមិនបានដោះស្រាយ ប៉ុន្តែ ដំណោះស្រាយដែលឆ្លើយតប បែរជាការចាប់ខ្លួន ការឃាត់ខ្លួន ឬការកោះហៅ និងការចោទប្រកាន់ជាបន្តបន្ទាប់ទៅវិញ»។
ស្រដៀងគ្នានេះដែរ ទីប្រឹក្សាសមាគមគ្រូបង្រៀនកម្ពុជាឯករាជ្យ និងជាប្រធានសហភាពសហជីពកម្ពុជាលោក រ៉ុង ឈុន រិះគន់ថា ការចាប់ខ្លួនកញ្ញា ឈឹម ស៊ីថរ ឡើងវិញនេះ មិនសមហេតុផលទេ។ លោកបន្តថា ប្រសិនបើជនណាម្នាក់ជាប់បម្រាបតុលាការ នៅពេលពួកគេចេញក្រៅប្រទេស នោះសមត្ថកិច្ចមិនអនុញ្ញាត ឱ្យចាកចេញពីកម្ពុជាទេ ប៉ុន្តែលោកថា ករណីកញ្ញា ឈឹម ស៊ីថរ គឺសមត្ថកិច្ចឱ្យចេញក្រៅប្រទេសរួចហើយ បែរជាឃាត់ខ្លួនពេលត្រឡប់ចូលកម្ពុជាវិញ។ លោកបន្តថា ករណីនេះធ្វើឱ្យសហគមន៍អន្តរជាតិ មើលមករដ្ឋាភិបាលថា ប្រើប្រព័ន្ធតុលាការគាបសង្កត់លើសកម្មជនសហជីព។
លោក រ៉ុង ឈុន៖ «ជាទង្វើផ្គើនការស្នើរបស់អគ្គលេខាធិការអង្គការសហប្រជាជាតិ ក៏ដូចជាផ្គើនទៅនឹងការស្នើសុំរបស់ប្រធានាធិបតី សហរដ្ឋអាមេរិក អត់មានផលចំណេញដល់កម្ពុជាយើងទេ ធ្វើឱ្យកម្ពុជាយើងនឹងខាតបង់ បាត់បង់GSP និងបាត់បង់ EBA រហូតទទួលទណ្ឌកម្មផ្សេងៗទៀត»។
ប្រធានសហជីពក្រុមហ៊ុនណាហ្គាវើលដ៍ (Naga World) កញ្ញា ឈឹម ស៊ីថរ បានទៅចូលរួមប្រជុំជាមួយក្រុមសហជីពជាច្រើនរូបទៀត ក្នុងកម្មវិធីសមាជសហភាពសហជីពអន្តរជាតិ នៅប្រទេសអូស្ត្រាលី កាលពីពេលថ្មីៗនេះ។ សមត្ថកិច្ចបានឃាត់ខ្លួនកញ្ញា នៅព្រលានយន្តហោះអន្តរជាតិភ្នំពេញ កាលពីព្រឹកថ្ងៃទី២៦ ខែវិច្ឆិកា ពេលកញ្ញា ឈឹម ស៊ីថរ ធ្វើដំណើរពីប្រទេសអូស្ត្រាលី ចូលប្រទេសកម្ពុជាវិញ។
មន្ត្រីសហជីពមួយចំនួនដែលចូលរួមសមាជសហភាពសហជីពអន្តរជាតិ នៅប្រទេសអូស្ត្រាលី ដែរនោះ ឱ្យវិទ្យុអាស៊ីសេរីដឹងថា កញ្ញា ឈឹម ស៊ីថរ បានលើកឡើងពីករណី រំលោភសិទ្ធិការងារ និងសិទ្ធិសហជីពនៅក្រុមហ៊ុនណាហ្គាវើលដ៍ ដោយថៅកែក្រុមហ៊ុន បនល្បែងមួយនេះគ្មានចេតនាដោះស្រាយជម្លោះការងារដែលបានអួសបន្លាយជាច្រើនខែមកនេះទេ។ ពួកគេឱ្យដឹងទៀតថា សហភាពសហជីពអន្តរជាតិ បានចាប់អារម្មណ៍បញ្ហា កញ្ញា ស៊ីថរ លើកឡើង និងបានសន្យាថា នឹងលើកឡើងបញ្ហានេះស្នើទៅភាគីពាក់ព័ន្ធដើម្បីជួយរកដំណោះស្រាយ។
បុគ្គលិកក្រុមហ៊ុន ណាហ្គាលវើលដ៍ ដែលកំពុងទាមទាររកដំណោះស្រាយ ការងារ អ្នកនាង ម៉ម សុវឌ្ឍិន យល់ថា ការចាប់ខ្លួនកញ្ញា ឈឹម ស៊ីថរ ពេលនេះ ដើម្បីបំបាក់ស្មារតី និងទឹកចិត្តក្រុមកូដករ។ ទោះយ៉ាងណា ស្ត្រីកូដករ រូបនេះ អះអាងថា កញ្ញា មិនខ្លាចញញើតក្នុងការទាមទាររកដំណោះស្រាយឡើយ។
អ្នកនាង ម៉ម សុវឌ្ឍិន៖ «អាចជារូបភាពគំរាមកំហែងទៅដល់អ្នកតវ៉ា ដែលកំពុងតវ៉ា ឱ្យមានការភ័យខ្លាច នៅពេលឃើញតំណាងចូលគុកបែបនេះអ៊ីចឹង។ ជំហរ របស់កូដករ មិនមែនក្រោមបញ្ជាបងស្រីទេ មិនមែនក្រោមបញ្ជារបស់បង ស៊ីថរ ទេ គឺការធ្វើកូដកម្មនេះ ចេញមកពីកូដកម្មម្នាក់ៗអ៊ីចឹង ទោះបី តុលាការប្រើប្រព័ន្ធដើម្បីបំបែកកូដកម្មនេះមិនអាចទៅរួចទេ»។
សាសាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញ ធ្លាប់ចាប់ឃុំខ្លួន កញ្ញា ឈឹម ស៊ីថរ រួមទាំងថ្នាក់ដឹកនាំសហជីព១០នាក់ទៀតដាក់ពន្ធនាគារជានបន្តបន្ទាប់កាលពីដើមឆ្នាំ២០២២ ដោយចោទ ប្រកាន់ពីបទញុះញង់ និងល្មើសច្បាប់កូវីដ-១៩ នៅពេលពួកគេប្រើប្រាស់សិទ្ធិធ្វើកូដកម្មអហិង្សាទាមទារដំណោះស្រាយ។ ទោះយ៉ាងណា ក្រោយមានសម្ពាធពីសហគមន៍អន្តរជាតិ តុលាការក្រុងភ្នំពេញ បានសម្រេចដោះលែងកញ្ញា ឈឹម ស៊ីថរ និងអ្នកផ្សេងទៀតឱ្យនៅក្រៅឃុំបណ្ដោះអាសន្ន ប៉ុន្តែ ត្រូវសន្យាថា មិនចូលរួមដឹកនាំការតវ៉ា និងប្រាប់ឱ្យកូដករ រក្សាភាពស្ងប់ស្ងាត់ ដើម្បីជួបចរចារកដំណោះស្រាយ។ ទោះយ៉ាងណាក៏ដោយ ការជួបចរចាកន្លងមក នៅតែគ្មានលទ្ធផលវិជ្ជមាន ដោយសារក្រសួងការងារ និងក្រុមហ៊ុន តែងបង្ខំឱ្យបុគ្គលិក ទូទាត់ប្រាក់ឈ្នួលហើយរកការងារថ្មី។
សព្វថ្ងៃខណៈវិវាទការងារមួយនេះបន្តអូសបន្លាយ តំណាងសហជីព និងបុគ្គលិកក្រុមហ៊ុន ណាហ្គាវើលដ៍មួយចំនួន កំពុងជាប់ក្ដីក្ដាំនៅតុលាការ និងត្រូវបានតុលាការក្រុងភ្នំពេញកោះហៅឱ្យចូលបំភ្លឺជាញឹកញាប់។ មន្ត្រីសង្គមស៊ីវិល ជំរុញទៅក្រសួងការងារ និងភាគីថៅកែក្រុមហ៊ុន ណាហ្គាវើលដ៍ គួរពន្លឿនការដោះស្រាយ ដើម្បីបញ្ជាប់ជម្លោះឱ្យបានឆាប់ និងកុំប្រើប្រព័ន្ធតុលាការគាបសង្កត់សិទ្ធិសហជីព និងបុគ្គលិក ដែលទាមទាររកដំណោះស្រាយការងារ៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។