បក្ស​ភ្លើងទៀន​ស្នើ​កុំ​អនុម័ត​កែ​ប្រែ​ច្បាប់​បោះឆ្នោត​ថ្មី ខណៈ​ព្រឹទ្ធសភា​ឯកបក្ស​អនុម័ត​ច្បាប់​នេះ

គណបក្ស​ភ្លើងទៀន​រិះគន់​ថា សេចក្តី​ព្រាង​ច្បាប់​ស្ដីពី​វិសោធនកម្ម​ច្បាប់​បោះឆ្នោត មិន​ស្រប​តាម​ច្បាប់​ជាតិ ច្បាប់​អន្តរជាតិ​ស្ដីពី​សិទ្ធិ​ពលរដ្ឋ សិទ្ធិ​នយោបាយ និង​កិច្ចព្រមព្រៀង​សន្តិភាព​ទីក្រុង​ប៉ារីស។ សំណើ​នេះ ធ្វើឡើង​ក្រោយ​ខណៈ​ស្ថាប័ន​ព្រឹទ្ធសភា ដែល​គ្រប់គ្រង​ដោយ​គណបក្ស​កាន់អំណាច បាន​អនុម័ត​សេចក្តី​ព្រាង​ច្បាប់​ស្ដីពី​វិសោធនកម្ម​ច្បាប់​បោះឆ្នោត។

ដំណើរការ​កែ​ច្បាប់បោះឆ្នោត​កំពុង​បោះពួយ​លឿន​ស្លេវ​ទៅមុខ​ដោយ​មិន​ខ្វល់​ពី​មតិ​រិះគន់​ឡើយ ដោយ​ឆ្លង​កាត់​ពី​ការ​យល់ព្រម​ពី​រដ្ឋសភា​ឯកបក្ស ពេលនេះ​ចូល​ដល់​ព្រឹទ្ធសភា​ឯក​បក្ស​បាន​សម្រេច​អនុម័ត នៅ​ថ្ងៃទី​២៩ ខែ​មិថុនា។

អ្នកនាំពាក្យ​គណបក្ស​ភ្លើងទៀន លោក គីមសួរ ភីរិទ្ធ ព្រួយបារម្ភ​ថា នៅពេល​សេចក្ដីព្រាង​វិសោធនកម្ម​ច្បាប់​នេះ ចូល​ជា​ធរមាន នឹង​ធ្វើ​ឱ្យ​ប៉ះពាល់​ដល់​សង្គម និង​សិទ្ធិ​របស់​ពលរដ្ឋ​។ លោក​បន្ត​ទៀត​ថា បើ​ទោះ​ជា​កង្វល់​របស់​គណបក្ស​ភ្លើងទៀន​ពេលនេះ ទំនង​មិន​ត្រូវ​បាន​គណបក្ស​កាន់អំណាច យកចិត្ត​ទុក​ស្ដាប់​បែប​ណា​ក្ដី តែ​គណបក្ស​ភ្លើងទៀន នៅតែ​បង្ហាញ​ជំហរ​មិន​ពេញចិត្ត ឬ​មិន​គាំទ្រ​ការ​កែ​ច្បាប់​នេះ​ទេ។

លោក គីមសួរ ភីរិទ្ធ៖ «យើង​ដឹង​ថា គេ​មិន​យកចិត្តទុកដាក់​ទេ ច្បាប់​ហ្នឹង​វា​នឹង​ទៅ​ហើយ ប៉ុន្តែ​យើង​ក្នុង​នាម​ជា​គណបក្ស​មួយ​ដែល​គិតគូរ​ពី​ផលប្រយោជន៍​សង្គម​ផលប្រយោជន៍​ប្រជាពលរដ្ឋ​យើង​ត្រូវតែ​បង្ហាញ​ពី​ជំហរ​របស់​យើង»។

មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់​គណបក្ស​ភ្លើងទៀន​លើកឡើង​ដូច្នេះ ក្រោយ​ពេល​ព្រឹទ្ធសភា​ឯក​បក្ស​ដែល​គណបក្ស​ប្រជាជន​កម្ពុជា បាន​អនុម័ត សេចក្តី​ព្រាង​ច្បាប់​ស្ដីពី វិសោធនកម្ម​ច្បាប់​បោះឆ្នោត តាម​ការ​ចង់​បាន​របស់​លោក​នាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ។ ព្រឹទ្ធសភា​បាន​អនុម័ត​ទាំងស្រុង​លើ សេចក្តី​ព្រាង​វិសោធនកម្ម​ច្បាប់​នេះ ដោយ​សំឡេង​៥៩​លើ​៥៩​នៃ​ចំនួន​សមាជិក​ព្រឹទ្ធសភា​ដែល​ចូលរួម​ប្រជុំ​ដោយ​គ្មាន​ការ​កែប្រែ​អ្វី​ឡើយ​នៅ​ថ្ងៃទី​២៩ ខែ​មិថុនា។

អ្នកនាំពាក្យ​គណបក្ស​ប្រជាជន​កម្ពុជា និង​ជា​សមាជិក​ព្រឹទ្ធសភា លោក សុខ ឥសាន លើកឡើង​ថា ព្រឹទ្ធសភា សម្រេច​អនុម័ត​សេចក្តី​ព្រាង​វិសោធនកម្ម​ច្បាប់បោះឆ្នោត​ពេល​នេះ ជា​ការ​ចូលរួម​ថែរក្សា និង​លើកកម្ពស់​សិទ្ធិ​ពលរដ្ឋ ដែល​ស្របតាម​ស្មារតី​នៃ​រដ្ឋធម្មនុញ្ញ​។ អ្នកនាំពាក្យ​គណបក្ស​កាន់អំណាច​រូប​នេះ ច្រានចោល​មតិ​រិះគន់​របស់​គណបក្ស​ភ្លើងទៀន និង​អង្គការ​នានា ដោយ​សំណាង​មតិ​ទាំងនោះ​ជា​ការ​លើក​ឡើង​ផ្ទាល់ខ្លួន​របស់​អ្នក​ទាំងនោះ ប៉ុន្តែ រដ្ឋាភិបាល ស្នើ​កែ​ច្បាប់​នេះ បាន​ធ្វើ​ត្រឹមត្រូវ​តាម​នីតិវិធី។

លោក សុខ ឥសាន៖ «ដកសិទ្ធិ​ឬមួយ​ក៏​កម្រិត​អ្នក​ដែល​ទៅ​បោះឆ្នោត ឬ​ឈរឈ្មោះ​ឱ្យ​គេ​បោះឆ្នោត​ត្រូវ​កំណត់​ក្នុង​ច្បាប់​មាន​ចែង​ក្នុង​រដ្ឋធម្មនុញ្ញ​ដូច្នេះ ការ​ធ្វើ​វិសោធនកម្ម​ច្បាប់​ស្ដីពី​ការបោះឆ្នោត​ស្រប​ទៅ​តាម​ខ្លឹមសារ​នៃ​រដ្ឋធម្មនុញ្ញ​នៃ​ព្រះរាជាណាចក្រ​យើង ដូច្នេះ​ការ​មាន​មតិ​ដទៃ​ណា​ដែល​មិន​ស្របតាម​ខ្លឹមសារ​ដែល​មាន​ក្នុង​រដ្ឋធម្មនុញ្ញ​យក​មិន​ជា​ការ​មិន​បាន​ទេ»។

បើ​ទោះ​ជា​មន្ត្រី​បក្ស​កាន់អំណាច​អះអាង​បែបនេះ​ក្ដី តែ​គណបក្ស​ភ្លើងទៀន លើកឡើង​ថា ការ​ធ្វើ​វិសោធនកម្ម​ច្បាប់​ស្ដីពី​ការ​បោះឆ្នោត ដើម្បី​កំណត់​កាតព្វកិច្ច​របស់​ពលរដ្ឋ ដែល​ត្រូវ​ឈរឈ្មោះ​ឱ្យ​គេ​បោះឆ្នោត ទាំង​ការ​បោះឆ្នោត​ថ្នាក់​ជាតិ និង​ថ្នាក់ក្រោម​ជាតិ គឺ​ជា​ការ​កាត់​បន្ថយ​សិទ្ធិ និង​ជា​ការ​រឹត​ត្បិត​ឱកាស​នៃ​ការ​ឈរឈ្មោះ​បោះឆ្នោត​របស់​ប្រជា​ពលរដ្ឋ។ សេចក្ដីថ្លែងការណ៍​ចុះ​កាលពី​ថ្ងៃទី​២៨ ខែ​មិថុនា គណបក្ស​នយោបាយ​ដែល​មាន​សមាជិក​ក្រុមប្រឹក្សាឃុំ​សង្កាត់​ជាង ២​ពាន់​អាសនៈ​ទូទាំង​ប្រទេស លើកឡើង​ថា ការ​កែ​ច្បាប់​ដ៏​ប្រញាប់ប្រញាល់ និង​គ្មាន​ការ​ចូលរួម​ពិគ្រោះ​យោបល់ ពី​គ្រប់​ភាគី​ពាក់ព័ន្ធ ដូច្នេះ​អាច​បង្ក​ផលវិបាក និង​ផលប៉ះពាល់​ផ្សេងៗ ដល់​ពលរដ្ឋ​។ ក្រៅពី​គណបក្ស​ភ្លើងទៀន​លើកឡើង​ដូច្នេះ អង្គការ​សង្គម​ស៊ីវិល​នានា ក៏បាន​ចេញ​សេចក្ដីថ្លែងការណ៍​រិះគន់​ការ​កែ​ច្បាប់​នេះ​ដែរ។

នាយក​ប្រតិបត្តិ​អង្គការ ឃ្លាំមើល​ការបោះឆ្នោត​នៅ​កម្ពុជា​ហៅ​កាត់ថា និចហ្វិច (Nicfec) លោក សំ គន្ធាមី លើកឡើង​ថា បើ​ទោះ​ជា​ការ​ធ្វើ​វិសោធនកម្ម​ច្បាប់​បោះឆ្នោត នេះ​ចែង​សំដៅ​រឹតត្បិត​សិទ្ធិ​លើ​ក្រុម​មនុស្ស ដែល​ឈរឈ្មោះ​ឱ្យ​គេ​បោះឆ្នោត​ឱ្យ​ក្ដី តែ​អ្នក​ទាំងនោះ​ក៏​ជា​ពលរដ្ឋ​ដែរ ហើយ​ពួកគាត់​ក៏បាន​ទទួល​បាន​ធានា គោរព​សិទ្ធិ និង​អនុវត្ត​សិទ្ធិ​នានា ដូច​ពលរដ្ឋ​ទូទៅ​ដែរ​។ មន្ត្រី​សង្គម​ស៊ីវិល​រូប​នេះ​បន្ត​ទៀត​ថា ការ​ដែល​រដ្ឋសភា និង​ព្រឹទ្ធសភា តែងតែ​អនុម័ត​ច្បាប់ តាម​ការ​ចង់​បាន​របស់​រដ្ឋាភិបាល​ដោយ​គ្មាន​មតិ​ជំទាស់​បែបនេះ ព្រោះ​ក្នុង​ស្ថាប័ន​ទាំងនោះ​គ្រប់គ្រង​ដោយ​ឯក​បក្ស។

លោក សំ គន្ធាមី៖ «ច្បាប់​រដ្ឋធម្មនុញ្ញ​និយាយ​ហើយ ពលរដ្ឋ​មាន​សិទ្ធិ​បោះឆ្នោត បោះឆ្នោត​អាស្រ័យ​លើ​ពលរដ្ឋ​មិនមែន​ជា​កាតព្វកិច្ច​ទេ ដូច្នេះ​ឈរឈ្មោះ​ធ្វើ​បេក្ខជន​គណបក្ស​នយោបាយ​ជា​សិទ្ធិ​ពលរដ្ឋ​ដែរ​ណា សិទ្ធិ​នយោបាយ ដូច្នេះ​រដ្ឋធម្មនុញ្ញ​បើកទូលាយ​អ៊ីចឹង​បើកទូលាយ​អ៊ីចឹង បាន​ពលរដ្ឋ​មាន​សិទ្ធិ​គ្រប់គ្រាន់ ហើយ​ពលរដ្ឋ​ដែល​ចង់​ឈរ​ឈ្មោះ​ឱ្យ​គេ​បោះឆ្នោត​ក៏​មាន​សិទ្ធិ​គ្រប់គ្រាន់​ដែរ​ណា»។

សេចក្តី​ព្រាង​ច្បាប់​ស្ដីពី​វិសោធនកម្ម​ច្បាប់​បោះឆ្នោត មាន ៨​មាត្រា បាន​ចែង​ដាក់ទោស​ទណ្ឌ និង​ពិន័យ​ជា​ប្រាក់​លើ​ពលរដ្ឋ ឬ​គណបក្ស​នយោបាយ​ណា ដែល​បាន​រារាំង​ក្នុង​ដំណើរការ​បោះឆ្នោត និង​រារាំង​មិន​ឱ្យ​ពលរដ្ឋ​ទៅ​បោះឆ្នោត​ជាដើម។ ច្បាប់​នេះ ហាមឃាត់​អ្នក​ដែល​មិន​បាន​ទៅ​បោះឆ្នោត គឺ​មិន​អនុញ្ញាត​ឱ្យ​ឈរ​ឈ្មោះ​ឱ្យ​គេ​បោះឆ្នោត​ឱ្យ​នោះ​ទេ បើ​ទោះ​ជា​រដ្ឋធម្មនុញ្ញ​ចែង​ថា សិទ្ធិ​បោះឆ្នោត និង​សិទ្ធិ​ឈរ​ឈ្មោះ ជា​សិទ្ធិ​របស់​ពលរដ្ឋ​ទូទៅ​ក្ដី។

អ្នកនាំពាក្យ​គណបក្ស​ប្រជាជន​កម្ពុជា លោក សុខ ឥសាន រំពឹង​ថា សេចក្តី​ព្រាង​ច្បាប់​ស្ដីពី វិសោធនកម្ម​ច្បាប់​បោះឆ្នោត នឹង​ត្រូវ​ប្រកាស​ឱ្យ​ប្រើ​ក្នុង​ពេល​ខាងមុខ​ដ៏​ខ្លី​នេះ។

ទោះជា​យ៉ាងណា អង្គការ​ជាតិ និង​អន្តរជាតិ និង​ក្រុម​ប្រទេស​ប្រជាធិបតេយ្យ រួមមាន​សហភាព​អឺរ៉ុប​ជាដើម រិះគន់​ថា ការ​កែ​ច្បាប់​ដែល​ធ្វើឡើង​នៅ​កៀក​ថ្ងៃ​បោះឆ្នោត​យ៉ាង​ដូច្នេះ គឺជា​ការ​រំលោភ​រដ្ឋធម្មនុញ្ញ ហើយ​អាច​ប៉ះពាល់​ដល់​ទំនុកចិត្ត និង​ភាព​ស្រប​ច្បាប់៕

កំណត់​ចំណាំ​ចំពោះ​អ្នក​បញ្ចូល​មតិ​នៅ​ក្នុង​អត្ថបទ​នេះ៖ ដើម្បី​រក្សា​សេចក្ដី​ថ្លៃថ្នូរ យើង​ខ្ញុំ​នឹង​ផ្សាយ​តែ​មតិ​ណា ដែល​មិន​ជេរ​ប្រមាថ​ដល់​អ្នក​ដទៃ​ប៉ុណ្ណោះ។