ពលរដ្ឋ និង​អង្គការ​សង្គម​ស៊ីវិល​ស្នើ​ដាក់ទោស​មេ​ឈ្មួញ​គ្រឿងញៀន​ឱ្យ​សម​នឹង​ច្បាប់

ប្រជាពលរដ្ឋ និង​អង្គការ​សង្គម​ស៊ីវិល​ថា កន្លង​មក​សមត្ថកិច្ច​បង្ក្រាប​បានតែ​ឈ្មួញ​គ្រឿងញៀន​តូចតាច ទើប​បណ្ដាល​ឱ្យ​គ្រឿងញៀន​ហូរហៀរ​ពី​ក្រុង ដល់​ស្រុក​ស្រែ​ចម្ការ។ ពួកគេ​ថា សមត្ថកិច្ច​គួរតែ​ដាក់​ទោស មេខ្លោង​ជួញដូរ​គ្រឿងញៀន​ឱ្យ​សម​នឹង​ច្បាប់ ទើប​ទប់ស្កាត់​ការ​ចរាចរ​គ្រឿងញៀន​នេះ​បាន។ ការ​លើក​ឡើង​នេះ បន្ទាប់ពី​អាជ្ញាធរ​ជាតិ​ប្រយុទ្ធ​ប្រឆាំង​គ្រឿងញៀន បាន​ណែនាំ​អាជ្ញាធរ​ពាក់ព័ន្ធ​ត្រូវ​ទប់ស្កាត់​ការ​រីក​រាល​គ្រឿងញៀន​ឱ្យ​មាន​ប្រសិទ្ធភាព។

ប្រជាពលរដ្ឋ នៅ​ស្រុក​ព្រៃឈរ ខេត្ត​កំពង់ចាម លោក គង់ សាវង្ស បាន​ត្អូញត្អែរ ប្រាប់​អាស៊ីសេរី​ថា នៅ​ភូមិ​ស្រុក​របស់​លោក​សព្វថ្ងៃ​មាន​ក្មេងៗ​ញៀន​ថ្នាំ​ច្រើន​ណាស់ មិន​ថា​ប្រុស មិន​ថា​ស្រី មិន​ថា​កូន​អ្នក​មាន ឬ​កូន​អ្នក​ក្រ​នោះ​ទេ។ លោក​ថា លោក​មិនដែល​ឃើញ​អាជ្ញាធរ​ចាប់​យក​ក្មេង​ញៀន​ថ្នាំ​ទាំងនេះ ទៅ​អប់រំ​ឬក៏​យក​ទៅ​ចូល​មណ្ឌល​ផ្ដាច់​ថ្នាំញៀន​នោះ​ទេ។

លោក គង់ សាវង្ស បន្ត​ទៀត​ថា ពេលខ្លះ​ឪពុកម្ដាយ​ដឹង​ថា កូន​ញៀន​ថ្នាំ​ហើយ​ទៅ​ប្ដឹង​នគរបាល តែ​នគរបាល​ធ្វើ​មិន​ដឹង​ឡើយ ទាល់តែ​ក្មេង​នោះ ប្រើ​អំពើ​ហិង្សា​លើ​អ្នកដទៃ ឬក៏​ក្លាយ​ជា​ចោរ​ទើប​នគរបាល​ចាប់​ពួកគេ៖ « យើង​ត្រូវ​ដឹង ប៉ូលិស​លក់​គ្រឿងញៀន ហ៊ាន​ធ្វើ​អី​ប៉ូលិស ចាប់​យូរ ៗ វា​កុង​គ្នា​ម្ដងៗ ចាប់​បាន​សុទ្ធ​ផ្កាយ​។ តាម​ភូមិ​ខ្ញុំ​អា​គ្រឿងញៀន​ហ្នឹង​វា​៨០ %​ ហើយ ក្មេងៗ ជក់​គ្រឿងញៀន​។ ខ្ញុំ​អ្នកលក់​បំពង់​ស្ទង់​កម្ដៅ អា​បំពង់​ស្ទង់​កម្ដៅ​ហ្នឹង​សម្រាប់​ស្ទង់​កម្ដៅ​ក្មេងៗ​ទេ ប៉ុន្តែ​ឱ្យ​តែ​អាណា​មក​ទិញ​អាហ្នឹង ខ្ញុំ​ដឹង​ថា ហ្នឹង​អ្នក​ជក់​គ្រឿងញៀន​ហើយ វា​យក​អា​គ្រឿងញៀន​ហ្នឹង​ដាក់​ក្នុង​ដប​ទឹក​សុទ្ធិ កាលណា​គ្រប់​កម្ដៅ​វា​ជក់ តែ​បើ​កម្ដៅ​លើស​វា​ជក់​ទៅ​គាំងបេះដូង »

ពលរដ្ឋ​ម្នាក់ទៀត​រស់នៅ​ខេត្ត​ប៉ៃលិន លោកស្រី អោក សំអាត សព្វថ្ងៃ​ដោយសារ​តែ​មាន​ថ្នាំញៀន​ចូល​ស្រុក ធ្វើ​ឱ្យ​ក្មេងៗ​ដែល​ធ្លាប់តែ​ជា​ក្មេង​ល្អ​បោះបង់ចោល​សាលារៀន មិន​ស្ដាប់​ដំបូន្មាន​ឪពុកម្ដាយ ហើយ​ថែមទាំង​បង្កើត​ជា​បង​តូច​បងធំ វៃ​កាប់​ចាក់​គ្នា​ពេញ​ស្រុក​ទៀត​ផង៖ « ចា៎ ! ក្នុងនាម​ខ្ញុំ​ជា​ប្រជាពលរដ្ឋ​ម្នាក់​ហ្នឹង សំណូមពរ​ឱ្យ​រដ្ឋាភិបាល​យើង​ហ្នឹង ហើយ​ហ្នឹង​សមត្ថកិច្ច​នៅ​តាម​ភូមិ​ឃុំ​យើង​ហ្នឹង ពង្រឹង​ផ្នែក​ខាង​គ្រឿងញៀន​ហ្នឹង​ឱ្យ​បាន​ខ្លាំង​មែន​ទេ​ន កម្ចាត់​គ្រឿងញៀន​ហ្នឹង​អស់ វា​បំបាត់​ទៅ​ការភ័យខ្លាច លើ​កុមារ ស្រីៗ ហើយ​និង​ចោរ​តាម​ផ្ទះ តាម​អី ក្រែង​លោ​លួច​គោ លួច​អី ដូច​រាល់​ឆ្នាំ មាន​បាត់​គោ​បាត់​អី ដោយសារ​ចេញពី​ណា​មក ចេញពី​គ្រឿងញៀន​ហ្នឹង​ដែរ »

ការ​លើកឡើង​អំពី​កង្វល់​របស់​ពលរដ្ឋ​នេះ គឺ​បន្ទាប់ពី​លោកនាយក​រដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បាន​អំពាវនាវ​ឱ្យ​អង្គការ​ជាតិ និង​អន្តរជាតិ​ជួយ​ប្រយុទ្ធ​ប្រឆាំង​គ្រឿងញៀន និង​អំពាវនាវ​ឱ្យ​អាណាព្យាបាល​បន្ត​យកចិត្តទុកដាក់​ថែទាំ អប់រំ​កូនចៅ​ឱ្យ​បាន​ល្អ ចៀស​ពី​គ្រឿងញៀន ជំងឺ​កូវីដ​១៩ និង​បញ្ហា​អវិជ្ជមាន​ផ្សេងៗ​ក្នុង​សង្គម​។ លោក​ក៏បាន​បញ្ជា​ឱ្យ​អាជ្ញាធរ​អនុវត្ត​ច្បាប់​ឱ្យ​បាន​ម៉ឺងម៉ាត់​ចំពោះ​បទល្មើស​គ្រឿងញៀន​ផង​ដែរ​។ លោក ហ៊ុន សែន លើកឡើង​បែបនេះ​តាមរយៈ​លិខិត​មួយ​ច្បាប់ កាលពី​ថ្ងៃ​ទី​២៦ មិថុនា ដែល​ជា​ទិវា​អន្តរជាតិ​ប្រយុទ្ធ​ប្រឆាំង​គ្រឿងញៀន​។ ក្នុង​ឱកាស​នោះ អាជ្ញាធរ​បាន​ដុត​បំផ្លាញ​គ្រឿងញៀន​ជាច្រើន​ប្រភេទ សរុប​ជិត​៥០០ គីឡូក្រាម នៅ​រាជធានី​ភ្នំពេញ ក្បែរ​ទីតាំង​ក្រសួង​បរិស្ថាន។

នាយករង​ទទួលបន្ទុក​ផ្នែក​ឃ្លាំមើល​សិទ្ធិមនុស្ស​នៃ​អង្គការ​លីកាដូ (LICADHO) លោក អំ សំអាត សង្កេតឃើញ​ថា ទោះជា​សមត្ថកិច្ច​បាន​បង្ក្រាប​ករណី​តូចតាច និង​ករណី​ធំៗ ដូចជា​នៅ​ក្លឹប​កម្សាន្ត​រ៉ុក (Rock) របស់​ឧកញ៉ា គិត ធាង ជាដើម​ក្តី ក៏​គ្រឿងញៀន​នៅ​រីក​រាលដាល​ដដែល​។ លោក​យល់​ថា ដើម្បី​បង្ក្រាប​គ្រឿងញៀន​ឱ្យ​មាន​ប្រសិទ្ធភាព​ខ្ពស់ អាជ្ញាធរ​គួរតែ ដាក់ទោស​មេ​ឈ្មួញ​ធំៗ ឱ្យ​សម​នឹង​ច្បាប់ ចំណែក​អ្នកប្រើប្រាស់​ដែល​ច្បាប់​ចាត់ទុកថា ជា​ជនរងគ្រោះ​នោះ គឺ​ត្រូវតែ​អប់រំ​ពួកគាត់ ឱ្យ​អស់​លទ្ធភាព៖ « ការ​បង្ក្រាប គឺ​បង្ក្រាប​ទៅលើ​អ្នក​ជួញដូរ អ្នក​ផលិត អ្នក​នាំចូល ឱ្យ​បាន​មាន​ប្រសិទ្ធភាព ជាពិសេស​យើង​គាំទ្រ ធ្វើ​យ៉ាងណា កុំ​ឱ្យ​មាន​មន្ត្រី ឬ អាជ្ញាធរ ហ្នឹង ពាក់ព័ន្ធ​ជាមួយ​បញ្ហា​គ្រឿងញៀន ហើយ​បើ​សិន​មានការ​ពាក់ព័ន្ធ ដាច់ខាត​ត្រូវតែ​ធ្វើការ​បង្ក្រាប ទប់ស្កាត់ ការ​ចាប់​យក​ទៅ​អនុវត្ត​ទៅតាម​ផ្លូវច្បាប់ អាហ្នឹង​វា​អាច​មាន​ប្រសិទ្ធភាព »

របាយការណ៍​របស់​អាជ្ញាធរ​ជាតិ​ប្រយុទ្ធ​ប្រឆាំង​គ្រឿងញៀន​ឱ្យ​ដឹង​ថា រយៈពេល​៥​ខែ​ដើម​ឆ្នាំ​២០២០ នេះ អាជ្ញាធរ​បង្ក្រាប​បទល្មើស និង​រឹបអូស​គ្រឿងញៀន​បាន​ប្រមាណ ២៦០​គីឡូក្រាម និង​ឃាត់ខ្លួន​ជនសង្ស័យ​ចំនួន​ជិត ៩​ពាន់ (.៨៦៤)​នាក់៕

កំណត់​ចំណាំ​ចំពោះ​អ្នក​បញ្ចូល​មតិ​នៅ​ក្នុង​អត្ថបទ​នេះ៖ ដើម្បី​រក្សា​សេចក្ដី​ថ្លៃថ្នូរ យើង​ខ្ញុំ​នឹង​ផ្សាយ​តែ​មតិ​ណា ដែល​មិន​ជេរ​ប្រមាថ​ដល់​អ្នក​ដទៃ​ប៉ុណ្ណោះ។