យុវជន កែម ឡី និយមទទូចឱ្យតុលាការបង្ហាញលទ្ធផលស៊ើបអង្កេតបន្ថែមលើសំណុំរឿង
2019.05.25
លោក មួង សូនី ប្រធានសមាគមសម្ព័ន្ធនិស្សិតបញ្ញវន្តខ្មែរ និងជាសមាជិកក្រុមចងក្រងសៀវភៅស្ដីពីទស្សនៈបណ្ឌិត កែម ឡី ថ្លែងក្នុងកម្មវិធីវេទិកាអ្នកស្ដាប់វិទ្យុអាស៊ីសេរី កាលពីថ្ងៃទី១៥ ខែសីហា ឆ្នាំ២០១៦។
អស់រយៈពេលជិត ៣ឆ្នាំមកហើយ ដែលបណ្ឌិត កែម ឡី ត្រូវបានឃាតកបាញ់សម្លាប់ទាំងកណ្ដាលថ្ងៃ ក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ។ មន្ត្រីតុលាការបានប្រកាសថា សំណុំរឿងឃាតកម្មនេះ តុលាការកំពុងស្វែងរកអ្នកពាក់ព័ន្ធផ្សេងទៀតមកកាត់ទោស ក៏ប៉ុន្តែមកទល់ពេលនេះ ករណីនេះហាក់គ្មានការជឿនលឿនទៅមុខឡើយ។ យុវជនដែលធ្លាប់ទទួលបានការបណ្ដុះបណ្ដាលពីបណ្ឌិត កែម ឡី កាលលោកនៅមានជីវិត ស្នើយ៉ាងទទូចដល់តុលាការ ឱ្យពន្លឿនការស្វែងរកអ្នកពាក់ព័ន្ធផ្សេងទៀតក្នុងសំណុំរឿងឃាតកម្មនេះ យកមកផ្ដន្ទាទោសតាមផ្លូវច្បាប់។
ពលរដ្ឋខ្មែរអ្នកស្រឡាញ់ និងគោរពវីរភាពបណ្ឌិត កែម ឡី ទំនងជាមិនអាចបំភ្លេចបានឡើយអំពីហេតុការណ៍សោកនាដកម្មដ៏រន្ធត់ ដែលកើតឡើងលើវីរជនរបស់ពួកគេ កាលពីជិត ៣ ឆ្នាំមុននោះ។ រឿងដែលធ្វើឱ្យពួកគាត់កាន់តែមិនអស់ចិត្តទៀតនោះ គឺដំណើរការរកយុត្តិធម៌ជូនបណ្ឌិត កែម ឡី ព្រោះមកដល់ពេលនេះ មានមនុស្សតែម្នាក់គត់ដែលត្រូវបានតុលាការនាំយកមកផ្ដន្ទាទោស។
ប្រធានសមាគមសម្ពន្ធនិស្សិតបញ្ញវន្តខ្មែរ លោក មួង សូនី ថ្លែងថា លោកគ្មានជំនឿលើតុលាការថា នឹងអាចរកយុត្តិធម៌ជូនបណ្ឌិត កែម ឡី បានឡើយ ពីព្រោះជាច្រើនឆ្នាំមកនេះ សំណុំរឿងនេះគ្មានអ្វីវិវឌ្ឍគួរឱ្យកត់សម្គាល់នោះទេ។ ម្យ៉ាងវិញទៀត លោកថា រឿងក្តីនេះមានចំណុចមន្ទិលសង្ស័យជាច្រើន ប៉ុន្តែតុលាការបែរជាវិនិច្ឆ័យរឿងក្តីដោយមើលរំលងចំណុចទាំងនោះទៅវិញ។ លោកជឿជាក់ថា រឿងក្តីឃាតកម្មនេះអាចមានអ្នកមានអំណាចនៅពីក្រោយខ្នង ហើយជននោះទំនងជាបានប្រើឥទ្ធិពលរបស់ខ្លួនលើតុលាការ ទើបស្ថាប័នយុត្តិធម៌មួយនេះ មិនអាចសម្រេចក្តីដោយឯករាជ្យ និងយុត្តិធម៌បាន៖ «ការដែលលោកគ្រូ កែម ឡី គាត់វិភាគកន្លងមក ច្រើនតែប៉ះពាល់ដល់ទៅនឹងការដឹកនាំរបស់រដ្ឋាភិបាលបច្ចុប្បន្ន គឺថាគាត់និយាយចំៗ អំពីការដឹកនាំបច្ចុប្បន្នមិនល្អ គាត់ឱ្យយោបល់។ អ៊ីចឹងវាច្បាស់ជាប៉ះពាល់ទៅដល់អ្នកធំមានអំណាច ឬក៏អ្នកណាដែលមានលុយកាក់ច្រើនក្នុងការរកស៊ីនៅស្រុកខ្មែរយើង ហើយការប៉ះពាល់ធ្វើឱ្យគេមិនសប្បាយចិត្ត។ នៅពេលដែលមានរឿងរ៉ាវ ក៏យើងមិនដឹងយ៉ាងម៉េចដែរ»។
អ្នកស្រាវជ្រាវការអភិវឌ្ឍសង្គម និងជាអ្នកវិភាគនយោបាយដ៏មានប្រជាប្រិយភាព បណ្ឌិត កែម ឡី ត្រូវបានខ្មាន់កាំភ្លើងបាញ់សម្លាប់នៅព្រឹកថ្ងៃទី១០ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០១៦ នៅឯស្ដារម៉ាត (Star Mart) ក្នុងស្ថានីយលក់ប្រេងឥន្ធនៈកាល់តិច (Caltex)។ អំពើឃាតកម្មនេះបានកើតឡើងរយៈពេល២ ថ្ងៃ ក្រោយពីលោកបានចូលរួមធ្វើជាវាគ្មិនក្នុងកម្មវិធីវេទិកាអ្នកស្តាប់អាស៊ីសេរី ដើម្បីជជែកពិភាក្សាអំពីរឿងការក្ដោបក្ដាប់ជំនួញរបស់ក្រុមគ្រួសារលោក ហ៊ុន សែន នៅកម្ពុជា។
បុគ្គល អឿត អាង ដែលជាប់សង្ស័យថា ជាជនដៃដល់ ត្រូវបានតុលាការក្រុងភ្នំពេញបានកាត់ទោសឱ្យជាប់ពន្ធនាគារអស់មួយជីវិត ពីបទឃាតកម្មគិតទុកជាមុន និងកាន់កាប់អាវុធដោយគ្មានការអនុញ្ញាត។ ដំបូងឡើយ អឿត អាង បានសុខចិត្តទទួលយកសាលក្រមផ្ដន្ទាទោសនេះ ក៏ប៉ុន្តែក្រោយមកបានប្ដឹងសាទុក្ខសុំឱ្យតុលាការជាន់ខ្ពស់បន្ធូរបន្ថយទោសរូបគេទៅវិញ។ ទោះជាយ៉ាងណា ទាំងសាលាឧទ្ធរណ៍ និងតុលាការកំពូល មិនបានកែប្រែសេចក្ដីសម្រេចរបស់តុលាការក្រុងភ្នំពេញឡើយ ពោលគឺសម្រេចឱ្យ អឿត អាង ត្រូវជាប់ពន្ធនាគារអស់មួយជីវិតដដែល។
ថ្វីត្បិតតែជនសង្ស័យរូបនេះត្រូវបានកាត់ទោសដល់កម្រិតធ្ងន់ធ្ងរបំផុតមែន ក៏សាធារជននៅតែមិនអស់ចិត្តនៅឡើយ ព្រោះសំណុំរឿងនេះមានភាពមិនស៊ីសង្វាក់គ្នាជាច្រើនចំណុច ជុំវិញមូលហេតុនៃអំពើឃាតកម្ម។ ទំនងជាដើម្បីបញ្ចៀសការរិះគន់ តុលាការក្រុងភ្នំពេញបានសម្រេចបំបែកសំណុំរឿងនេះជាពីរ ដើម្បីស៊ើបអង្កេតរកអ្នកពាក់ព័ន្ធផ្សេងទៀត យកមកកាត់ទោស។ ការស៊ើបអង្កេតបន្តនោះ គឺដើម្បីរកអ្នកលក់កាំភ្លើងឱ្យ ជួប សម្លាប់ អ្នកទទួលឱ្យ ជួប សម្លាប់ ស្នាក់នៅក្នុងក្រុងភ្នំពេញ និងអ្នកនៅពីក្រោយខ្នង ជួប សម្លាប់ ក៏ប៉ុន្តែតុលាការខកខានមិនបានផ្តល់ព័ត៌មានស្ដីពីការវិវឌ្ឍនៃសំណុំរឿងទីពីរនេះឡើយរហូតមកដល់ពេលនេះ។
អ្នកនាំពាក្យក្រសួងយុត្តិធម៌ លោក ជិន ម៉ាលីន បកស្រាយថា សំណុំរឿងទីពីរនេះកំពុងស្ថិតក្នុងដៃចៅក្រមស៊ើបសួរតុលាការក្រុងភ្នំពេញនៅឡើយ ហើយផ្អែកលើគោលការណ៍ច្បាប់ លោកថា តុលាការមិនអាចបញ្ចេញព័ត៌មានបានឡើយនៅក្នុងដំណាក់កាលនេះ ចៀសវាងប៉ះពាល់ដល់ដំណើរការស៊ើបក្ដី៖ «សំណុំរឿងមួយទៀតដែលត្រូវបំបែកចេញ ដោយសារតែវាមានភាពស្មុគស្មាញ ហើយត្រូវការពេលដើម្បីស្វែងរកភាគីពាក់ព័ន្ធ និងអ្នកដែលផ្ដល់អាវុធ អ៊ីចឹងបានជាគេបំបែកវាជាពីរពីគ្នា។ ហើយចំពោះដំណើរការនេះ គឺមានភាពសម្ងាត់ដែលមិនអាចធ្វើការផ្សព្វផ្សាយបាន។ បើផ្សព្វផ្សាយ វាអាចប៉ះពាល់ដល់ដំណើរការនៃការស៊ើបអង្កេតរបស់តុលាការ និងអាជ្ញាធរមានសមត្ថកិច្ច»។
ទោះជាយ៉ាងណា យុវជន កែម ឡី និយម ថ្លែងថា តុលាការមិនអាចយោងលើហេតុផលនេះ ដើម្បីអូសបន្លាយសំណុំរឿង ឬជាលេសដោះសាយករួចខ្លួននោះឡើយ ព្រោះមជ្ឈដ្ឋានជាតិ និងអន្តរជាតិ សុទ្ធតែរង់ចាំមើលដំណើរការក្តីនេះ។
ប្រធានក្រុមអ្នកវិភាគវ័យក្មេង កញ្ញា លី ស្រីស្រស់ យល់ឃើញថា តុលាការហាក់ដូចជាមានចេតនាបំភ័ន្តសាធារណជនឱ្យចាប់អារម្មណ៍តែទៅលើជនសង្ស័យ អឿត អាង តាមរយៈការផ្តន្ទាទោសជននេះឱ្យជាប់ពន្ធនាគារអស់មួយជីវិត ខណៈដែលអ្នកបញ្ជាពីក្រោយខ្នងជននេះ មិនត្រូវបានតុលាការដុតដៃដុតជើងតាមស៊ើបអង្កេតឡើយ។ កញ្ញាជឿជាក់ថា សំណុំរឿងឃាតកម្មនេះប្រាកដមានជាប់ពាក់ព័ន្ធជាមួយនឹងមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់រដ្ឋាភិបាល ព្រោះបើពុំដូច្នេះទេ រឿងក្តីនេះមិនអាចអូសបន្លាយមកដល់ពេលនេះឡើយ ព្រោះរឿងនេះបានធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់មុខមាត់រដ្ឋាភិបាល៖ «ក្រៅពីអូសកអ្នកដែលសម្លាប់ផ្ទាល់ តុលាការគួរតែពិចារណាទៅលើការអូសមុខអ្នកដែលនៅពីក្រោយសំណុំរឿងនេះ។ យើងចង់ឱ្យមានការអនុវត្តទោសមួយ ឬក៏ការកាត់ក្ដីមួយប្រកបដោយយុត្តិធម៌ ដែលអាចរកយុត្តិធម៌ជូនជនដែលហ៊ានលះបង់ជីវិតសម្រាប់ការជជែកពិភាក្សា និយាយការពិតអំពីបញ្ហាសង្គម។ អាហ្នឹងគឺជាអ្វីដែលយើងចង់បាន ប៉ុន្តែខ្ញុំក៏មិនហ៊ានប្រាកដខ្លួនឯងថា តុលាការហ៊ានធ្វើបែបនេះទេ»។
គេនៅចាំបានថា ក្រោយឃាតកម្មនេះបានមួយថ្ងៃ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ធ្លាប់បានចេញមុខថ្កោលទោសរឿងនេះ និងបានចេញបញ្ជាឱ្យអាជ្ញាធរមានសមត្ថកិច្ចស្វែងរកជនដៃដល់ និងអ្នកពាក់ព័ន្ធទាំងឡាយ យកមកផ្ដន្ទាទោសតាមផ្លូវច្បាប់។ លោកបានទទួលស្គាល់ថា អំពើឃាតកម្មនេះប៉ះពាល់យ៉ាងខ្លាំងដល់មុខមាត់របបរបស់លោក៖ «រាជរដ្ឋាភិបាល គឺពិតជាទទួលរងនូវផលប៉ះពាល់យ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរចំពោះមុខមាត់អំពីម្ខាងគឺអសមត្ថភាពនៃការការពារសន្តិសុខសម្រាប់ តែម្ខាងទៀតត្រូវបានគេលាបពណ៌ភ្លាមៗអំពីបញ្ហានេះ ដែលមានចរិតជាបញ្ហាខាងនយោបាយ។ ដូច្នេះសង្ឃឹមថាប្រជាពលរដ្ឋរបស់យើងនឹងទុកលទ្ធភាពឱ្យក្រសួង និងស្ថាប័នមានសមត្ថកិច្ច ធ្វើកិច្ចការរបស់គេដោយត្រឹមត្រូវម៉ត់ចត់»។
ទោះជាយ៉ាងណា បទបញ្ជានេះហាក់មានភាពម៉ឺងម៉ាត់តែនៅលើវេទិកាប៉ុណ្ណោះ ប៉ុន្តែលទ្ធផលជាក់ស្ដែងវិញ គឺមិនបានលេចចេញជារូបរាងឡើយ។
តុលាការគ្រប់ជាន់ថ្នាក់នៃរបបរបស់លោក សុទ្ធតែបានចាត់ការរឿងក្តីនេះ ក្នុងរបៀបតែមួយ គឺពឹងផ្អែកស្ទើរតែទាំងស្រុងទៅលើចម្លើយសារភាពរបស់បុគ្គល អឿត អាង ដែលតែងតែឆ្លើយដាក់បន្ទុកខ្លួនឯងថា ជាអ្នកសម្លាប់បណ្ឌិត កែម ឡី តែម្នាក់ឯង មិនជាប់ពាក់ព័ន្ធនឹងបុគ្គលណាផ្សេងទៀតឡើយ ស្របពេលដែលមជ្ឈដ្ឋាននានាសុទ្ធតែជឿថា អឿត អាង មិនអាចធ្វើរឿងនេះបានតែម្នាក់ឯងនោះឡើយ។
ការរិះគន់ និងការចោទប្រកាន់នានាលើរបបលោក ហ៊ុន សែន បានអូសបន្លាយមកទល់នឹងពេលបច្ចុប្បន្ន ពីព្រោះរបបនេះនៅមិនទាន់អាចវែកមុខចាប់អ្នកបញ្ជាពីក្រោយខ្នង យកមកផ្ដន្ទាទោសតាមផ្លូវច្បាប់នៅឡើយ។ អ្នកតាមដានសង្គមយល់ថា ប្រសិនបើរបបក្រុងភ្នំពេញចង់លុបបំបាត់ការចោទប្រកាន់ទាំងឡាយដែលពាក់ព័ន្ធនឹងឃាតកម្មលើបណ្ឌិត កែម ឡី របបនេះត្រូវតែហ៊ាននាំខ្លួនអ្នកពាក់ព័ន្ធទាំងអស់មកជំនុំជម្រះ និងផ្ដន្ទាទោស ដើម្បីផ្ដល់យុត្តិធម៌ពិតប្រាកដជូនជនរងគ្រោះ៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។
អត្ថបទពេញនិយម
RFA
- ពលរដ្ឋ និងសង្គមស៊ីវិលរិះគន់ថា ការផ្ដល់សញ្ជាតិបរទេសមួយចំនួន ដែលប៉ះពាល់កេរ្តិ៍ឈ្មោះជាតិ
- អ្នកជំនាញថា ការលើកឡើងរបស់លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត មិនឆ្លុះការពិតរឿងពាណិជ្ជកម្មជាមួយចិន
- ស្ថានភាពសិទ្ធិមនុស្ស «កាន់តែអាក្រក់» ក្រោមការដឹកនាំរបស់លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត
- សុន្ទរកថា លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត គ្រោងថ្លែងនៅអ.ស.ប គ្មានទេការលើកកម្ពស់សិទ្ធិមនុស្ស និងប្រជាធិបតេយ្យ
- អគ្គនាយកដ្ឋានពន្ធដារព្រមានប្តឹងក្រុមហ៊ុនជិត៤០ទៅតុលាការ ក្រោយពេលបោះឆ្នោត