អ្នកច្បាប់ទាមទារតុលាការ និង ACU ឱ្យស៊ើបអង្កេតលោក ហ៊ុន សែន ករណីលោក លី សាម៉េត
2024.12.03
ប្រធានព្រឹទ្ធសភា លោក ហ៊ុន សែន (ឆ្វេង) និងទីប្រឹក្សាលោក ហ៊ុន សែន គឺលោក លី សាម៉េត។
រូប៖ ហ្វេសប៊ុកលោក ហ៊ុន សែន លោក លី សាម៉េត
អ្នកច្បាប់ទាមទារតុលាការ និងអង្គភាពប្រឆាំងអំពើពុករលួយ (ACU) ឱ្យស៊ើបអង្កេតប្រធានព្រឹទ្ធសភាលោក ហ៊ុន សែន ពាក់ព័ន្ធសំណុំរឿងបណ្ដាញ ឆបោកទ្រង់ទ្រាយធំរបស់អតីតទីប្រឹក្សារបស់លោក គឺលោក លី សាម៉េត និងបក្ខពួក។ ការលើកឡើងនេះ គឺនៅក្រោយពីអង្គភាពប្រឆាំងអំពើ ពុករលួយ ទើបតែឃាត់ខ្លួនស្រ្តី២នាក់ បន្ថែមទៀតក្នុងអំពើល្មើសយកលុយ ៣០ម៉ឺនដុល្លារ ទៅឱ្យលោក លី សាម៉េត និងលោក មួង ឃីម ឱ្យជួយរត់ការធ្វើមន្ត្រីគយ។ យ៉ាងណាក្ដី អ្នកនាំពាក្យគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាអះអាងថា អំពើឆបោករបស់លោក លី សាម៉េត និងបក្ខពួក គឺជាឧបាយកលរបស់មនុស្សទុច្ចរិត គ្មានអ្វីទាក់ទងនឹងលោក ហ៊ុន សែន នោះទេ។
អ្នកច្បាប់លើកឡើងថា អង្គភាពប្រឆាំងអំពើពុករលួយ និងតុលាការ ត្រូវសហការគ្នាបើកការស៊ើបអង្កេតលើប្រធានព្រឹទ្ធសភា និងជាប្រធានគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា លោក ហ៊ុន សែន ដើម្បីធានាថា ឧក្រិដ្ឋជន និងអ្នកពាក់ព័ន្ធគ្រប់កម្រិត ត្រូវ ប្រឈមមុខច្បាប់ ហើយនេះជាគោលការណ៍យុត្តិធម៌តាមផ្លូវច្បាប់។
អ្នកជំនាញច្បាប់ និងអភិបាលកិច្ចបែបប្រជាធិបតេយ្យលោក វ៉ន ចាន់ឡូត ប្រាប់វិទ្យុអាស៊ី សេរីនៅថ្ងៃទី២ ខែធ្នូ ថា ក្រៅពីយន្តការស៊ើបអង្កេត ដោយតុលាការ និងអង្គភាពប្រឆាំងអំពើពុករលួយ ស្ថាប័នសភាក៏ជាជំនួយក្នុងការកោះហៅលោក ហ៊ុន សែន ឱ្យទៅបំភ្លឺជុំវិញដំណើររឿងប្រធានគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជារូបនេះ ពាក់ព័ន្ធនឹងអំពើឆបោករបស់លោក លី សាម៉េត ដែរ។ លោកពន្យល់ថា ដើម្បីធានាយុត្តិធម៌ ត្រូវតែស្រាវជ្រាវឱ្យដល់ឫសគល់ពិត នៃក្រុមបុគ្គលដែលស្ថិតនៅក្នុងរចនាសម្ព័ន្ធសង្ស័យ បើមិនដូច្នេះទេ ករណីឆបោកធំៗ មួយហើយមួយទៀតនៅកម្ពុជា ចៀសមិនផុតពីការជាប់ការសង្ស័យថា បង្កើតឡើងដោយ មេដឹកនាំរដ្ឋអំណាច។
លោក វ៉ន ចាន់ឡូត៖ «ជាពិសេសលោក លី សាម៉េត នេះ គឺជាមនុស្សដែលសិ្នទ្ធបំផុតទៅនឹងលោក ហ៊ុន សែន បើគ្មានការបើកភ្លើងខៀវណាមួយពីសំណាក់លោក ហ៊ុន សែន ទេ យើងដឹងថា ឧក្រិដ្ឋជនមួយនេះ មិនអាចដើរបោកប្រាស់មនុស្សបានដោយសេរី និងជាសាធារណៈបានទេ»។
ការលើកឡើងនេះ ធ្វើឡើងបន្ទាប់ពីអង្គភាពប្រឆាំងអំពើពុករលួយ នៅព្រឹកថ្ងៃទី២៩ ខែវិច្ឆិកា បានឃាត់ខ្លួនស្រ្តី ២នាក់ គឺអ្នកស្រី ឆាយ សុវណ្ណារី និងអ្នកស្រី ហ៊ើង ទិត្យរាត្រីល័ក្ខណ៍ ពាក់ព័ន្ធនឹងការយកលុយប្រមាណ ៣០ម៉ឺនដុល្លារ ទៅឱ្យលោក លី សាម៉េត និងលោក មួង ឃីម ឱ្យជួយរត់ការធ្វើមន្ត្រីគយខេត្តបាត់ដំបង។ សារព័ត៌មានក្នុងស្រុករាយការណ៍ថា ស្ត្រីទាំង២នាក់នេះ ក៏ត្រូវបានអង្គភាពប្រឆាំងអំពើពុករលួយបញ្ជូនទៅកាន់សាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញ ហើយនៅព្រឹកថ្ងៃទី២៩ ខែវិច្ឆិកា។
វិទ្យុអាស៊ីសេរី មិនទាន់អាចទាក់ទងរកប្រភព ដើម្បីកំណត់អត្តសញ្ញាណ អ្នកស្រី ឆាយ សុវណ្ណារី និងអ្នកស្រី ហ៊ើងទិត្យរាត្រីល័ក្ខណ៍ បាននៅឡើយទេ។ រីឯអ្នកនាំពាក្យសាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញលោក អ៊ី រិន្ទ និងអ្នកនាំពាក្យរបស់អង្គភាពប្រឆាំងអំពើពុករលួយលោក សយ ច័ន្ទវិចិត្រ ក៏មិនទាន់អាចទាក់ទងបានដែរ នៅថ្ងៃទី២ ខែធ្នូ នេះ។
យ៉ាងណា នៅក្រោយការចាប់ខ្លួនអ្នកទាំងពីរចំនួនមនុស្ស ដែលសមត្ថកិច្ចចាប់ខ្លួន ក្នុងសំណុំរឿងពុករលួយ និងឆបោករបស់លោក លី សាម៉េត មកដល់ពេលនេះ កើនឡើងដល់ ៨នាក់ហើយ រួមមាន អតីតជំនួយការលោក ហ៊ុន សែន គឺលោក ដួង តារា អតីតអនុប្រធាននាយកដ្ឋានកណ្ដាលនគរបាលយុត្តិធម៌ លោក មួង ឃីម ឧកញ៉ា អ៊ុត ធី អភិបាលរងខេត្តពោធិ៍សាត់ លោក ឡាយ ពិសិដ្ឋ និងអតីតអភិបាល ស្រុកល្វាឯម លោក កន សុកាយ។ លើសពីនេះទៀត អង្គភាពប្រឆាំងអំពើ ពុករលួយ ឱ្យដឹងថា នៅសល់មនុស្ស ៤នាក់ទៀត មិនទាន់អាចឃាត់ខ្លួនបានដូចជា សាកលវិទ្យាធិការនៃសាកលវិទ្យាល័យឥន្ទ្រវិទ្យា លោក ឡាច សំរោង ព្រមទាំងបុគ្គលឈ្មោះ គិត សុផា អៀត ឧត្តម និង ឈ្មោះ សោម ចាន់រិទ្ធ។
ឆ្លើយតបចំពោះការទាមទារឱ្យមានការស៊ើបអង្កេតលើលោក ហ៊ុន សែន នេះ អ្នកនាំពាក្យគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាលោក សុខ ឥសាន ប្រាប់វិទ្យុអាស៊ីសេរី នៅថ្ងៃទី២ ខែធ្នូ ថា អំពើឆបោករបស់លោក លី សាម៉េត និងបក្ខពួក គឺគ្រាន់តែជាឧបាយកលរបស់មនុស្សទុច្ចរិត មិនពាក់ព័ន្ធនឹងលោក ហ៊ុន សែន ទេ។ លោកថា ការតែងតាំងលោក លី សាម៉េត កន្លងមក ដូចជាទីប្រឹក្សាលោក ហ៊ុន សែន ជាដើម គឺព្រោះតែពេលនោះ លោក លី សាម៉េត មានគុណសម្បត្តិ និងមានគោលជំហរល្អ ប៉ុន្តែពេលបានតំណែង និងតួនាទីលោក លី សាម៉េត បែរជាប្រែធាតុក្លាយជាអ្នកបោកប្រាស់ទៅវិញ។
លោក សុខ ឥសាន៖ «ការមិនទាន់មានតួនាទីវាមិនទាន់មានប្រែធាតុទេ វាសុទ្ធតែប្ដេជ្ញាវាសុទ្ធតែមានគោលជំហរល្អអី តែដល់បានតួនាទីបានបុណ្យស័ក្ដិធំទៅ វាបែកគំនិត មិនគិតលើកតម្កើងកិត្តិយសសេចក្ដីថ្លៃថ្នូររបស់ខ្លួនឯងទៅបោកប្រាស់គេអ្នកដទៃ ហើយយកឈ្មោះចៅហ្វាយនាយរបស់ខ្លួនទៅប្រើ ដើម្បីឱ្យគេជឿ»។
លុយឆបោកដោយលោក លី សាម៉េត និងបក្ខពួកមានចំនួនសរុបជិត ៤លានដុល្លារ ដែលលោក ហ៊ុន សែន ធ្លាប់អះអាងថា លោក លី សាម៉េត បានយកទៅឱ្យលោកដែរ តែលោកបដិសេធមិនទទួលយក។ ទាំងលោក ហ៊ុន សែន និង លោក លី សាម៉េត សុទ្ធតែធ្លាប់បានធ្លាប់និយាយថា លោក ហ៊ុន សែន បានដឹងពីអំពើឆបោកជាប្រព័ន្ធរបស់លោក លី សាម៉េត ប៉ុន្តែលោក ហ៊ុន សែន បានអនុគ្រោះឱ្យលោក លី សាម៉េត ម្ដងហើយម្ដងទៀត។
ប្រធានអង្គការប្រជាធិបតេយ្យខ្មែរប្រចាំប្រទេសអូស្ត្រាលី (KDO) លោក ស៊ឹង សែនករុណា ប្រាប់វិទ្យុអាស៊ីសេរីនៅថ្ងៃទី២ ខែធ្នូ ថា វិធានការចាប់ខ្លួនលោក លី សាម៉េត និងបក្ខពួក គឺព្រោះតែលោក លី សាម៉េត សម្ញែងប្រាក់បោកប្រាស់បាននោះ ដោយគឃ្លើនពេកតែប៉ុណ្ណោះ ប៉ុន្តែក៏នៅមានមនុស្សជាច្រើនទៀត នៅក្បែរអ្នកដឹកនាំ ដែលចេះស៊ី និងចេះស្ងាត់តែងតែរួចខ្លួន។
លោកថា អំពើឆបោករបស់លោក លី សាម៉េត គឺជាអំពើពុករលួយ ក្រោមប្រព័ន្ធអំណាច បក្ខពួកគ្រួសារនិយម ដែលតុលាការជាឧបករណ៍របស់មេដឹកនាំប្រទេសដូច្នេះ តុលាការមិនហ៊ានស៊ើបអង្កេតលើមេដឹកនាំកំពូល ដែលមានអំណាចសម្រេចចិត្តទទួលសំណូកទេ ហើយហ៊ានចាត់ការត្រឹមតែអ្នកសូក និងអ្នករត់ការលុយសូក ដែលជាមន្ត្រីថ្នាក់ក្រោម។ លោកបន្ថែមថា លោក ហ៊ុន សែន ក៏មិនអាចរួចខ្លួនពីការស៊ើបអង្កេតឡើយ បើប្រទេសកម្ពុជាមាននីតិរដ្ឋត្រឹមត្រូវ។
លោក សឹង សែនករុណា៖ «បើសិនជាប្រទេសដែលមានការដឹកនាំតាមប្រជាធិបតេយ្យត្រឹមត្រូវ អំណាចបែងចែកដាច់ចេញពីគ្នាអំណាច តុលាការគឺជាអំណាចឯករាជ្យ ច្បាស់ណាស់មេដឹកនាំ កុំថាឡើយឋានៈប៉ុនណាក៏ដោយឱ្យតែប្រព្រឹត្តល្មើសដែលពាក់ព័ន្ធនឹងការសូកប៉ាន់ អំពើពុករលួយ អ្នកនោះនឹងទទួលទុក្ខទោសទណ្ឌកម្ម ផ្ដន្ទាទោសតាមច្បាប់ ហើយមិនអាចមានសេរីភាពរួចពីសំណាញ់ច្បាប់បានទេ បើសិនជាគេអនុវត្តបាន តាមត្រឹមត្រូវតាមច្បាប់»។
អ្នកឃ្លាំមើលលើកឡើងថា កាលណាស្ថាប័នតុលាការ និងអង្គភាពប្រឆាំងអំពើ ពុករលួយ មិនហ៊ានបើកការស៊ើបអង្កេតលើលោក ហ៊ុន សែន នោះប្រជាពលរដ្ឋ មិនអស់ចិត្តឡើយ ហើយរឿងឆបោកធំបែបនេះ អាចបង្កើតជាវិបត្តិឧក្រិដ្ឋក្នុងសង្គម ចេញពីការពាក់ព័ន្ធរបស់អ្នកកាន់អំណាច ដែលធ្វើឱ្យខូចមុខមាត់ជាតិនៅលើឆាកអន្តរជាតិ៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។
អត្ថបទពេញនិយម
RFA
- លោក ឃួង ស្រេង ពីមន្ត្រីខណ្ឌតូចតាចទៅជាអភិបាលក្រុងភ្នំពេញដោយសារស្នាដៃបម្រើគ្រួសារត្រកូលហ៊ុន
- លោក ហេង សិទ្ធី ត្រូវបានចាប់ខ្លួនដល់រុស្សីក្រោយស្នើឱ្យលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ចុះចេញពីតំណែង
- លោក ហ៊ុន ម៉ានី ស្នើឲ្យនាយករដ្ឋមន្ត្រី លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ដកប្រធានមន្ទីរបរិស្ថានចំនួន៤ ខេត្ត នៅជុំវិញតំបន់ព្រៃឡង់
- មន្ត្រីបក្សកាន់អំណាចព្យាយាមលាងជម្រះលោក ហ៊ុន សែន ពាក់ព័ន្ធឃាតកម្មលើលោក លិម គិមយ៉ា
- លោក សម រង្ស៊ី អំពាវនាវឱ្យកងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធ និងអ្នកនយោបាយរួមគ្នាផ្លាស់ប្ដូររបបត្រកូល ហ៊ុន