សកម្មជន​គណបក្សប្រឆាំង​៧​នាក់ ស្នើសុំ​នៅ​ក្រៅ​ឃុំ

ដោយ វ៉ែន សុមេធ
2020.04.12
ឡោ ជុនធី ២០១៧ ១៤៤០ មេធាវី​ការពារ​ក្តី​ឲ្យ​មន្ត្រី​អាដហុក (ADHOC) ទាំង​បួន​រូប លោក ឡោ ជុនធី ផ្ដល់​បទសម្ភាសន៍​នៅ​មុខ​សាលា​ឧទ្ធរណ៍​ថ្ងៃ​ទី​២៤ ខែ​ឧសភា ឆ្នាំ​២០១៧។
RFA

សកម្មជន​គណបក្សប្រឆាំង​ចំនួន​៧​នាក់​ដែល​ត្រូវ​បាន​របប​ក្រុងភ្នំពេញ ចាប់ខ្លួន​អំឡុង​ពេល​ជំងឺ​កូវីដ​-១៩ កំពុង​រាតត្បាត​នេះ បាន​ដាក់​ពាក្យ​ស្នើ​សុំ​ឱ្យ​តុលាការ​ដោះលែង​នៅ​ក្រៅ​ឃុំ​បណ្ដោះអាសន្ន ប៉ុន្តែ​តុលាការ មិនទាន់​ឆ្លើយតប​នៅឡើយ​ទេ​។ សាច់ញាតិ និង​មន្ត្រី​សិទ្ធិមនុស្ស យល់​ថា រដ្ឋាភិបាល គួរតែ​ដោះលែង​ពួកគាត់​ឱ្យ​មាន​សេរីភាព​ឡើងវិញ ដើម្បី​បន្ធូរបន្ថយ​ភាព​តានតឹង​ផ្នែក​នយោបាយ និង​យកចិត្តទុកដាក់​ដោះស្រាយ​វិបត្តិ​ជំងឺ​កូវីដ-១៩។

មេធាវី​ការពារ​ក្តី​ឱ្យ​សកម្មជន​បក្ស​សង្គ្រោះ​ជាតិ​ទាំង​៧​នាក់ គឺ​លោក ឡោ ជុនធី សម្ដែង​ការ​សោកស្តាយ​ដែល​តុលាការ​យឺតយ៉ាវ​ក្នុង​ការ​ឆ្លើយតប​ចំពោះ​សំណើ​សុំ​នៅ​ក្រៅ​ឃុំ​របស់​កូន​ក្ដី​លោក។

មេធាវី​រូប​នេះ បញ្ជាក់​ថា កូន​ក្តី​របស់​លោក​ចំនួន​៦​នាក់ បាន​ដាក់​ពាក្យ​ស្នើ​សុំ​រួមគ្នា​ទៅ​ចៅក្រម​ស៊ើបសួរ​សាលាដំបូង​រាជធានី​ភ្នំពេញ លោក កូយ សៅ តាំងពី​ថ្ងៃ​ទី​៦ ខែ​មេសា ចំណែក​កូន​ក្តី​ម្នាក់ទៀត បាន​ដាក់​ស្នើសុំ​ដាច់ដោយឡែក នៅ​ថ្ងៃ​ទី​៩ ខែ​មេសា ប៉ុន្តែ​មក​ទល់​ពេល​នេះ លោក កូយ សៅ មិន ទាន់​ឆ្លើយតប​បែប​ណា​នៅឡើយ​ទេ។ លោក​ពន្យល់​ថា ផ្អែក​តាម​នីតិវិធី​ច្បាប់​នៅ​ពេល​ដែល​តុលាការ ទទួល​បាន​បណ្ដឹង​ស្នើសុំ​នៅ​ក្រៅ​ឃុំ​ហើយ​នោះ គឺ​តុលាការ​ត្រូវតែ​សម្រេច​យ៉ាង​យូរ​បំផុត​ត្រឹម​រយៈ ៥​ថ្ងៃ ប៉ុន្តែ​មក​ដល់​ពេល​នេះ គឺ​ចង់​ផុត​កំណត់​ថ្ងៃ​ទៅ​ហើយ៖ «ចេញ​ជា​ការ​សម្រេច​មួយ​មក​ថា ឱ្យ​ឬ​មិន​ឱ្យ ហើយ​យើង​មិន​សុខចិត្ត​យើង​មាន​សិទ្ធិ​ប្ដឹង​ឧទ្ធរណ៍​តទៅទៀត។ មួយទៀត បើ​គេ​អត់​ឆ្លើយតប​ទេ ក្នុង​រយៈពេល ៥​ថ្ងៃ យើង​អាច​ប្តឹង​ទៅ​ឧទ្ធរណ៍​ដូចគ្នា»

ក្នុង​បណ្ដឹង​សុំ​ឱ្យ​ដោះលែង​នៅ​ក្រៅ​ឃុំ​នោះ សកម្មជន​បក្ស​ប្រឆាំង​ទាំង​៧​នាក់ លើក​សំអាង​ហេតុ​ថា ពួកគេ មាន​ជំងឺ​ប្រចាំ​កាយ​ធ្ងន់ធ្ងរ ដូចជា​លើសឈាម ទឹកនោមផ្អែម លើស​ជាតិ​អាស៊ីត និង​មាន​តួនាទី​រក​ចំណូល​ផ្គត់ផ្គង់​ក្រុម​គ្រួសារ ហើយ​ពួកគេ​មាន​ទីលំនៅ​ច្បាស់លាស់ និង​សន្យា​ថា មិន​គេចវេះ​ពី​ការ​កោះ​ហៅ​របស់​តុលាការ​នោះ​ទេ​។ លើស​ពី​នេះ មេធាវី​ការពារ​ក្តី​ឱ្យ​សកម្មជន​បក្ស​សង្គ្រោះ​ជាតិ​ទាំងនោះ យល់​ថា ដីកា​ឃុំខ្លួន​របស់​របស់​ចៅក្រម​ស៊ើបសួរ លោក កូយ សៅ មិន​អនុលោម​ទៅតាម​អត្ថន័យ​នៃ​ក្រម​នីតិវិធី​ព្រហ្មទណ្ឌ មាត្រា ២០៤ និង​២០៥ ដែល​ចែង​អំពី​ករណី និង​មូលហេតុ​នៃ​ការ​ឃុំ​ខ្លួន​បណ្ដោះអាសន្ន និង​មិន​បាន ពិចារណា​ទៅលើ​ប្រសាសន៍​របស់​លោក​នាយក​រដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន កាលពី​ថ្ងៃ​ទី​១៤ ខែ​វិច្ឆិកា ឆ្នាំ ២០១៩ ដែល​បាន​បញ្ជា​ឱ្យ​ដោះលែង និង​បញ្ឈប់​ការ​ចាប់ចង ឬ​ធ្វើទុក្ខបុកម្នេញ​លើ​សកម្មជន​គណបក្ស​ប្រឆាំង​នៅ​ទូទាំង​ប្រទេស។

លោក​មេធាវី ឡោ ជុនធី ថ្លែង​ថា កូន​ក្តី​របស់​លោក មាន​លក្ខខណ្ឌ​គ្រប់គ្រាន់ ដូច្នេះ​តុលាការ គួរតែ​សម្រេច​ឱ្យ​ពួកគេ​បាន​នៅ​ក្រៅ​ឃុំ​បណ្ដោះអាសន្ន​តាម​ការ​ស្នើ​សុំ៖ «និយាយ​ចំ​មូលហេតុ​នៅ​ក្រៅ​ឃុំ​គឺ​វា​សំខាន់​គាត់​មាន​ទីលំនៅ​មានអី​ច្បាស់លាស់ ដែល​អាច​ធានា​បាន​គាត់​ចូល​មក​បំភ្លឺ​រឿងហេតុ​របស់​គាត់​បាន ហើយ​មាន​ប៉ុន្មាន​ចំណុច​នេះឯង ហើយ​ចំណុច​សំខាន់​នោះ​គឺ​គាត់​មាន​ទីលំនៅ​ច្បាស់លាស់»

សកម្មជន​គណបក្សប្រឆាំង​ទាំង ៧​នាក់​នេះ រួមមាន លោក ឃុត ច្រឹប លោក ងិន ឃាង លោក ឡុង ផារី លោក កែវ ថៃ លោក ថៃ គន្ធា លោក យឹម សារ៉េត និង​លោក ឃឹម ភាណា។ អ្នក​ទាំង​៧​នាក់ ត្រូវ​បាន​របប​ក្រុងភ្នំពេញ​ចាប់ខ្លួន​ជា​បន្តបន្ទាប់ ចាប់​តាំង​ពី​ជំងឺ​កូវីដ​-១៩ កំពុង​រាតត្បាត​ជុំវិញ​ពិភពលោក​។ តុលាការ​បាន​ចោទ​ប្រកាន់​ពួកគេ​ដូចៗ​គ្នា​គឺ​ពី​បទ​រួមគំនិត​ក្បត់ ញុះញង់​ឱ្យ​យោធា​មិន​ស្ដាប់​បញ្ជា និង​ញុះញង់​ឱ្យ​ប្រព្រឹត្ត​បទឧក្រិដ្ឋ​ជាអាទិ៍ ហើយ​បញ្ជូន​ទៅ​ឃុំខ្លួន​នៅ​ក្នុង​ពន្ធនាគារ​ព្រៃស (ម១)

កូនស្រី​របស់​ប្រធាន​គណបក្ស​សង្គ្រោះ​ជាតិ​ខេត្ត​កំពង់ឆ្នាំង លោក កែវ ថៃ គឺ​កញ្ញា កែវ ចាន់រចនា ប្រាប់​អាស៊ីសេរី​ថា ប្រសិនបើ​តុលាការ​អនុវត្ត​តាម​ច្បាប់​និង​វិជ្ជាជីវៈ​ត្រឹមត្រូវ គឺ​ត្រូវ​ដោះលែង ឪពុក​របស់​នាង និង​អ្នក​ទោស​នយោបាយ​ដទៃ​ទៀត​ឱ្យ​នៅ​ក្រៅ​ឃុំ​បណ្ដោះអាសន្ន ឬក៏​ទម្លាក់​សំណុំ​រឿង​នេះ​ចោល​ដោយ​ឥត​ចាត់ការ​តែម្ដង​។ កញ្ញា​អះអាង​ថា ពួកគាត់​មិនបាន​ប្រព្រឹត្ត​កំហុស​ដូច​ការ​ចោទប្រកាន់​នោះ​ទេ ហើយ​កញ្ញា ចាត់ទុកថា ការ​បន្ត​ឃុំឃាំង​ពួកគាត់ គឺ​បង្ហាញ​ពី​ចេតនា​គុំកួន និង​តាម​ធ្វើទុក្ខបុកម្នេញ ព្រោះ​ពួកគាត់​ម្នាក់ៗ មិន​បាន​ធ្វើ​សកម្មភាព​នយោបាយ​ទៀត​នោះ​ទេ៖ «គ្រួសារ​របស់ខ្ញុំ​ព្រួយបារម្ភ​គាត់​រឿង​ទី​១ រឿង​ជំងឺ​ប្រចាំ​កាយ​របស់​គាត់ មាន​ជាតិ​អាស៊ីត ហើយ​នឹង​ឡើង​ឈាម ទី​២ បារម្ភ​រឿង​កូរ៉ូណា​នឹង​ហ្មង ព្រោះ​អី នៅ​ទីនោះ​យើង​មិន​ដឹង​ថា មាន​ទឹក​អាល់កុល មាន​ម៉ាស់​ពាក់​ការពារ​អី​អត់ ព្រោះ​អី​គ្រួសារ​ខ្ញុំ​ក៏​មាន​បាន​ទៅ​ជួប​គាត់​ដែរ​។ គ្រួសារ​ខ្ញុំ​ពិបាកចិត្ត ហើយ​ចង់​ឱ្យ​គាត់​នៅ​ក្រៅ​ឃុំ»

អាស៊ីសេរី មិន​អាច​សុំ​ការ​ឆ្លើយ​តប​អំពី​រឿង​នេះ​ពី​អ្នកនាំពាក្យ​សាលាដំបូង​រាជធានី​ភ្នំពេញ លោក អ៊ី រិន្ទ និង លោក កែវ សុធា បាន​ទេ ដោយ​ទូរស័ព្ទ​ចូល​ពុំ​មាន​អ្នក​ទទួល។

រីឯ​អ្នកនាំពាក្យ​ក្រសួងយុត្តិធម៌ លោក ជិន ម៉ាលីន មាន​ប្រសាសន៍​ថា ករណី​នេះ គ្មាន​អ្នកណាម្នាក់ អាច​អន្តរាគមន៍​ទៅ​តុលាការ​បានទេ ព្រោះ​ជា​សិទ្ធិ​សម្រេច​របស់​តុលាការ​៖ «ក្នុង​ករណី​មេធាវី​របស់​គាត់​បាន​ដាក់​ពាក្យ​ស្នើ​សុំ ហើយ​គឺ​គេ​នឹង​ពិនិត្យ​សម្រេច​ហើយ​ថា តើ​អាច​អនុញ្ញាត​ឱ្យ​នៅ​ក្រៅ​ឃុំ​បាន​ឬក៏​អត់ ដោយ​ផ្អែក​លើ​អង្គ​ហេតុ និង​អង្គច្បាប់​ដែល​មាន​ជា​ធរមាន»

ទោះជា​យ៉ាងណា អ្នកនាំពាក្យ​សមាគម​ការពារ​សិទ្ធិមនុស្ស​អាដហុក (Adhoc) លោក សឹង សែនករុណា យល់​ថា ការ​ចាប់​ខ្លួន​មន្ត្រី​បក្ស​ប្រឆាំង​នៅ​ពេល​នេះ គឺជា​ការ​ធ្វើទុក្ខបុកម្នេញ​ផ្នែក​នយោបាយ​ច្រើនជាង​ការ​អនុវត្ត​ច្បាប់។ ដូច​ករណី​កន្លងមក​ដែរ លោក កត់​សម្គាល់​ថា នៅ​ពេល​ស្ថានភាព​នយោបាយ​តានតឹង អាជ្ញាធរ​តែង​ចាប់ខ្លួន​សកម្មជន​និង​មន្ត្រី​បក្ស​ប្រឆាំង​ជា​បន្តបន្ទាប់ ប៉ុន្តែ​នៅ​ពេល​ស្ថានភាព​នយោបាយ​ធូរស្រាល គឺ​តែងតែ​មាន​ការ​អន្តរាគមន៍​ឱ្យ​ដោះលែង​ជន​ជាប់ឃុំ​ទាំង​នោះ​វិញ៖ «ជា​ការ​យល់ឃើញ​របស់​ខ្ញុំ​ទេ ការ​ចាប់ខ្លួន​គឺ​យើង​ដឹង​ហើយ​គឺ​តែងតែ​មាន​ការ​ដោះស្រាយ​បែប​សម្របសម្រួល​នៃ​ផ្នែក​នយោបាយ វា​មិនមែន​ជា​វិធានការ​ចាត់ការ ទៅលើ​កំហុស​ផ្លូវច្បាប់​អី​ទេ អីចឹង​ហើយ​យើង​ចង់​ឃើញ​ស្ថាប័ន​ពាក់ព័ន្ធ​ជាពិសេស​ស្ថាប័ន​តុលាការ គួរ​គិតពិចារណា​បន្ធូរបន្ថយ ឬក៏​ទម្លាក់​ចោល​ការចោទប្រកាន់ និង​ដោះលែង​ពួកគាត់​ឱ្យ​មាន សេរីភាព​នៅ​ក្រៅ​ឃុំ​អី​ជាដើម ដើម្បី​ជួបជុំ​ក្រុម​គ្រួសារ​ក្នុង​ដំណាក់កាល​ដែល​ពិភពលោក ក៏ដូចជា​ប្រទេស​កម្ពុជា​យើង​នេះ កំពុង​ជួប​ហានិភ័យ​ខ្លាំង​ជាមួយ​ជំងឺ​រាតត្បាត​កូវីដ​-១៩​នេះ ហើយ​គួរតែ​មាន ការ​គិត​គួរ​ទៅលើ​បញ្ហា​នេះ​ទៅវិញ»

អង្គការ​ឃ្លាំមើល​សិទ្ធិមនុស្ស​អន្តរជាតិ (Human Rights Watch) បាន​ចេញ​សេចក្ដីថ្លែងការណ៍​ថ្កោល ទោស​រដ្ឋាភិបាល​កម្ពុជា​ថា កំពុង​ប្រើប្រាស់​ការ​រាតត្បាត​ជំងឺ​កូវីដ-១៩ ដោយ​មិន​ត្រឹមត្រូវ ដើម្បី​បំបិទមាត់​សកម្មជន​បក្ស​ប្រឆាំង និង​អ្នក​បញ្ចេញ​ទុក្ខ​កង្វល់​អំពី​មេរោគ​ថ្មី​នេះ និង​អ្នក​រិះគន់​វិធានការ​របស់​រដ្ឋាភិបាល ។ អង្គការ​អន្តរជាតិ​មួយ​នេះ បន្ត​ថា រដ្ឋាភិបាល​កម្ពុជា​ត្រូវតែ​បញ្ឈប់​ទង្វើ​រំលោភបំពាន​លើ​សិទ្ធិ​និយាយ​ស្ដី​ដោយ​សេរី​របស់​ពលរដ្ឋ​តទៅទៀត ហើយ​ជំនួស​មកវិញ រដ្ឋាភិបាល​ត្រូវ​ផ្ដោត​អាទិភាព​លើ​ការ​ផ្ដល់​ព័ត៌មាន​អំពី​ជំងឺ​កូវីដ​-១៩ ជូន​សាធារណជន​ឱ្យ​បាន​ត្រឹមត្រូវ និង​ទាន់​ពេល​វេលា៕

កំណត់​ចំណាំ​ចំពោះ​អ្នក​បញ្ចូល​មតិ​នៅ​ក្នុង​អត្ថបទ​នេះ៖ ដើម្បី​រក្សា​សេចក្ដី​ថ្លៃថ្នូរ យើង​ខ្ញុំ​នឹង​ផ្សាយ​តែ​មតិ​ណា ដែល​មិន​ជេរ​ប្រមាថ​ដល់​អ្នក​ដទៃ​ប៉ុណ្ណោះ។

បញ្ចេញ​មតិយោបល់៖

បញ្ចូលមតិរបស់អ្នកដោយបំពេញទម្រង់ខាងក្រោមជាអក្សរសុទ្ធ។ មតិនឹងត្រូវសម្រេចដោយអ្នកសម្របសម្រួល និងអាចពិនិត្យកែប្រែឲ្យស្របតាម លក្ខខណ្ឌនៃការប្រើប្រាស់ របស់វិទ្យុអាស៊ីសេរី។ មតិនឹងមិនអាចមើលឃើញភ្លាមៗទេ។ វិទ្យុអាស៊ីសេរី មិនទទួលខុសត្រូវចំពោះខ្លឹមសារនៃមតិដែលបានចុះផ្សាយឡើយ។ សូមគោរពមតិរបស់អ្នកដទៃ ហើយប្រកាន់ខ្ជាប់នូវការពិត។