លោក កឹម សុខា ប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ស្នើសុំឱ្យតុលាការទម្លាក់ចោលបទចោទប្រកាន់លើរូបលោក ដើម្បីលោកអាចវិលត្រឡប់ចូលឆាកនយោបាយវិញ។ ការអំពាវនាវបែបនេះ ចំថ្ងៃដែលលោកត្រូវកងកម្លាំងរបបក្រុងភ្នំពេញសម្រុកចូលចាប់ខ្លួនដល់គេហដ្ឋាន ទាំងកណ្ដាលអាធ្រាត្រ កាលពី ៣ឆ្នាំមុន។ គណបក្សកាន់អំណាចថា ករណីលោក កឹម សុខា ស្ថិតក្នុងដៃតុលាការ មិនមានដំណោះស្រាយណាមួយ ដែលជួយឱ្យលោកអាចធ្វើនយោបាយឡើងវិញបាន មុនការសម្រេចពីតុលាការនោះឡើយ។
មេបក្សប្រឆាំងលោក កឹម សុខា ដែលកំពុងជាប់បម្រាមនយោបាយ អំពាវនាវដល់តុលាការផ្តល់សេរីភាពពេញលេញដល់រូបលោកវិញ ព្រោះរយៈពេល ៣ឆ្នាំមកនេះ លោកបាត់បង់សិទ្ធិសេរីភាព ពិសេសសិទ្ធិធ្វើនយោបាយ បម្រើប្រទេសជាតិ និងប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរ។
លោក កឹម សុខា បង្ហោះសារដ៏កម្រលើហ្វេសប៊ុក (Facebook) នៅថ្ងៃទី២ កញ្ញាថា ឆ្លងតាមសវនាការនាពេលកន្លងទៅ តុលាការគ្មានភស្តុតាងដាក់បន្ទុកជាក់លាក់ និងគ្រប់គ្រាន់ ដែលអាចបន្តចោទប្រកាន់លោកបាននោះទេ។ ម្យ៉ាងទៀត លោកធ្លាប់បញ្ជាក់ច្បាស់ៗ ហើយថា ក្នុងអតីតកាល បច្ចុប្បន្ន និងតទៅថ្ងៃអនាគត លោកមិនមានចេតនា មិនបានប្រព្រឹត្ត និងមិនគាំទ្រជាដាច់ខាតចំពោះអំពើទាំងឡាយណាដែលនាំឱ្យប៉ះពាល់ដល់ប្រយោជន៍របស់ប្រទេស និងប្រជាពលរដ្ឋឡើយ។ លោកជឿជាក់ថា សហគមន៍ជាតិ និងអន្តរជាតិ ជាពិសេស សមត្ថកិច្ច ថ្នាក់ដឹកនាំ និងចៅក្រមផង សុទ្ធតែបានយល់ និងទទួលស្គាល់ជំហរអហិង្សាបែបនេះរបស់លោក។
លោក កឹម សុខា សង្កត់ធ្ងន់ថា ក្នុងស្ថានភាពដែលពិភពលោកជួបប្រទះការឆ្លងរាលដាលជំងឺកូវីដ-១៩ និងវិបត្តិសេដ្ឋកិច្ចធ្ងន់ធ្ងរបែបនេះ កម្ពុជាគួរតែមានការផ្សះផ្សាជាតិ និងឯកភាពជាតិ ហើយលោកគួរតែមានសិទ្ធិសេរីភាពពេញលេញ ដើម្បីចូលរួមបម្រើមាតុភូមិ និងប្រជាពលរដ្ឋ។ ជាពិសេស លោកចង់ចូលរួមរកដំណោះស្រាយចំពោះបញ្ហាប្រឈមដ៏សំខាន់បំផុត គឺជីវភាពប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរ ដែលនឹងត្រូវរងផលប៉ះពាល់ដោយសារបញ្ហាសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជាផ្ទាល់ និងឥទ្ធិពលវិបត្តិសេដ្ឋកិច្ចពិភពលោក។
ឆ្លើយតបរឿងនេះ អ្នកនាំពាក្យគណបក្សកាន់អំណាច លោក សុខ ឥសាន ថ្លែងថា ការលើកឡើងទាំងអម្បាលម៉ាន គ្រាន់តែជាការយល់ឃើញរបស់លោក កឹម សុខា ប៉ុណ្ណោះ ចំណែកការសម្រេចយ៉ាងណានោះ គឺអាស្រ័យលើតុលាការ។ លោកថ្លែងទៀតថា ការដែលលោក កឹម សុខា បាត់សិទ្ធិធ្វើនយោបាយ ដោយសារតែលោកស្ថិតក្នុងចំណោមអ្នកដែលតុលាការហាមឃាត់សិទ្ធិនយោបាយ ហើយលោកកំពុងជាប់ចោទក្នុងសំណុំរឿងឧក្រិដ្ឋធ្ងន់ធ្ងរ។ មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់បក្សកាន់អំណាចរូបនេះបន្ថែមថា គ្មានដំណោះស្រាយណាមួយដែលលោក កឹម សុខា អាចទទួលបានសិទ្ធិធ្វើនយោបាយឡើងវិញនោះឡើយ ទាល់តែរឿងក្តីរបស់លោកត្រូវបិទបញ្ចប់ជាមុនសិន៖ « កាលណាមានការចោទពីតុលាការហើយ វាបាត់សិទ្ធិមួយចំនួនហើយ ដូចជាសិទ្ធិធ្វើនយោបាយអ៊ីចឹង។ គាត់ចូលក្នុងក្របខ័ណ្ឌ ១១៨នាក់ ហ្នឹង ហើយរឿងរំលាយគណបក្ស ( សង្គ្រោះជាតិ ) អាហ្នឹងក៏វាពាក់ព័ន្ធគ្នា ដូចជាគេហៅថា ខ្សែរយៈ ជាចង្កោម ដូចសម្លកំពឹសអ៊ីចឹង។ អ៊ីចឹងទេ ទោះជាគាត់ប្រកែកយ៉ាងម៉េច ក៏ទៅអត់រួចដែរ។ ដែលបញ្ហាសំខាន់ ទៅលើឆន្ទានុសិទ្ធិរបស់តុលាការ » ។
អាជ្ញាធររបបក្រុងភ្នំពេញបានសម្រុកចូលចាប់ខ្លួនលោក កឹម សុខា ដល់ក្នុងគេហដ្ឋានរបស់លោក ទាំងកណ្ដាលអាធ្រាត្រ កាលពីយប់ថ្ងៃទី២ ឈានចូលថ្ងៃទី៣ កញ្ញា ឆ្នាំ២០១៧។ សហគមន៍ជាតិ និងអន្តរជាតិបានថ្កោលទោសអាជ្ញាធររបបក្រុងភ្នំពេញយ៉ាងខ្លាំងចំពោះទង្វើបំពានច្បាប់បែបនេះ ព្រោះពេលនោះលោក កឹម សុខា កំពុងមានអភ័យឯកសិទ្ធិសភា ក្នុងនាមជាអ្នកតំណាងរាស្ត្រស្របច្បាប់នៅឡើយ។
តុលាការបានចោទប្រកាន់មេបក្សប្រឆាំងរូបនេះពីបទ "សន្ទិដ្ឋិភាព" ឬការត្រូវរ៉ូវគ្នាជាមួយបរទេស ដើម្បីផ្តួលរំលំរដ្ឋាភិបាល។ របបក្រុងភ្នំពេញ តាមរយៈការស្រែកបន្ទរពីប្រព័ន្ធឃោសនាស្មោះស្ម័គ្រនឹងខ្លួន បានចោទសហរដ្ឋអាមេរិក ថាជាអ្នករៀបចំផែនការពីក្រោយខ្នងលោក កឹម សុខា។
ក្រោយស៊ើបអង្កេតជាង ២ឆ្នាំ តុលាការបានចាប់ផ្តើមបើកសវនាការរឿងក្តីនេះកាលពីពាក់កណ្ដាលខែមករា និងបន្តរហូតដល់ចុងខែមីនា ទើបផ្អាកសវនាការដោយសារការរាលដាលជំងឺកូវីដ-១៩ ប៉ុន្តែតុលាការក៏នៅតែមិនទាន់ប្រកាសថ្ងៃបន្តសវនាការលោក កឹម សុខា នៅឡើយទេ មកទល់នឹងខែកញ្ញានេះ ទោះបីស្ថានភាពជំងឺ covid-19 នៅកម្ពុជាមានសភាពធូរស្រាលហើយក៏ដោយ។ សវនាការជាច្រើនសប្ដាហ៍កន្លងទៅនោះ ត្រូវបានក្រុមអ្នកសង្កេតការណ៍វាយតម្លៃថា មិនសូវមានការជឿនលឿនទៅមុខនោះទេ ដោយសារតែភាពចម្រូងចម្រាស់នៃការដាក់ភស្តុតាងរបស់តំណាងអយ្យការ ដែលក្រុមមេធាវីលោក កឹម សុខា ចាត់ទុកថា ធ្វើឡើងខុសនីតិវិធី។
លោក កឹម សុខា បានចាប់ផ្ដើមចុះជួបពលរដ្ឋនៅតាមខេត្ត នៅខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២០ ក្រោយជាប់ឃុំក្នុងពន្ធនាគារ និងក្នុងផ្ទះអស់រយៈពេលជាង ២ឆ្នាំ។ តុលាការបានចេញលិខិតព្រមានលោកថា សកម្មភាពមួយចំនួនអាចនឹងឈានដល់ការបំពានកាតព្វកិច្ចត្រួតពិនិត្យតាមផ្លូវតុលាការ។ ទោះជាយ៉ាងណា លោក កឹម សុខា នៅតែមានសកម្មភាពមួយចំនួនតាមមូលដ្ឋាន ដូចជា ជួបជាមួយពលរដ្ឋ ដាំកូនឈើ និងលែងកូនត្រី ជាដើម។ ក្រៅពីនេះ លោកបានបន្តជួបជាមួយមន្ត្រីទូតប្រទេសធំៗ ប្រចាំនៅកម្ពុជា ដូចជា ស្ថានទូតអាមេរិក និងអូស្ត្រាលី ជាដើម ដោយក្នុងជំនួបរាល់លើក មន្ត្រីទូតបរទេសទាំងនោះ តែងកោតសរសើរពីជំហរនយោបាយរបស់លោក កឹម សុខា និងពីជំហររបស់ពួកគេក្នុងការជួយពង្រឹងនីតិរដ្ឋ ការគោរពសិទ្ធិមនុស្ស និងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជា។
អ្នកជំនាញខាងវិទ្យាសាស្ត្រនយោបាយ លោក ឯម សុវណ្ណរ៉ា មានប្រសាសន៍ថា លោក កឹម សុខា គឺជាអ្នកនយោបាយ ដូច្នេះលោកត្រូវតែសកម្ម ដើម្បីឱ្យពលរដ្ឋបន្តគាំទ្រ និងដើម្បីវាស់ស្ទង់ថា តើតុលាការបើកសិទ្ធិសេរីភាពឱ្យលោកបានដល់កម្រិតណា។ លោកយល់ថា លោក កឹម សុខា បញ្ចេញសារនយោបាយនេះ គឺដើម្បីឱ្យតុលាការពន្លឿនរឿងក្ដីរបស់លោក និងដើម្បីឱ្យប្រទេសលោកសេរី ពិសេសសហរដ្ឋអាមេរិក ជួយជំរុញឱ្យរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបើកលំហនយោបាយ សិទ្ធិមនុស្ស និងប្រជាធិបតេយ្យឡើងវិញ។
លោក ឯម សុវណ្ណរ៉ា បន្ថែមទៀតថា សាររបស់លោក កឹម សុខា មានលក្ខណៈអហិង្សាក្នុងន័យបំផុសស្មារតីនៃការចរចានយោបាយ ប៉ុន្តែលោកជឿថា ការលើកឡើងទាំងនេះមិនទាន់អាចបន្ទន់ចិត្តបក្សកាន់អំណាចឱ្យមកចូលតុចរចាបាននៅឡើយទេ៖ « ខ្ញុំគិតថា សាររបស់គាត់គ្រាន់តែជាស្មារតីមួយទេ ដើម្បីបន្លឺឡើងសម្រាប់ទាក់ទាញការគាំទ្ររបស់អ្នកនយោបាយរបស់គាត់ទេ។ ប៉ុន្តែសម្រាប់ឱ្យទៅបន្ទន់ប្រព័ន្ធតុលាការ ឬក៏រដ្ឋាភិបាលឱ្យលើកលែងការចោទប្រកាន់ហ្នឹង គឺគេអត់មានទេ ពីព្រោះគណបក្សកាន់អំណាចគេធ្វើយ៉ាងម៉េចឱ្យតែគណបក្សប្រឆាំងចុះខ្សោយ គឺជាការប្រកួតប្រជែងរបស់គេហើយ។ ខ្ញុំគិតថា នឹងមិនមានជំរុញឱ្យមានការទម្លាក់បទចោទទេ។ អ្វីដែលមានឥទ្ធិពល ខ្ញុំគិតថា មានតែសហគមន៍អន្តរជាតិទេ ក្នុងកម្រិតណាមួយដែលអាចមានឥទ្ធិពល » ។
ក្រុមប្រទេសប្រជាធិបតេយ្យ ពិសេស សហរដ្ឋអាមេរិក និងសហភាពអឺរ៉ុប តែងចេញមុខទាមទារឱ្យរដ្ឋាភិបាលលោក ហ៊ុន សែន ទម្លាក់ចោលការចោទប្រកាន់លើលោក កឹម សុខា និងផ្តល់សិទ្ធិសេរីភាពពេញលេញដល់មេបក្សប្រឆាំងរូបនេះវិញ។ ជាពិសេស ក្រុមប្រទេសទាំងនេះអំពាវនាវដល់រដ្ឋាភិបាលលោក ហ៊ុន សែន ទទួលស្គាល់ភាពចម្រុះនៃមតិយោបល់ គោរពសិទ្ធិមនុស្ស និងបើកឱកាសឱ្យពលរដ្ឋខ្មែរគ្រប់រូបអាចចូលរួមនៅក្នុងដំណើរការនយោបាយបានដោយគ្មានការភ័យខ្លាច។ ប្រសិនបើចំណុចទាំងអស់នេះមិនត្រូវបានគោរពតាមទេនោះ របបលោក ហ៊ុន សែន នឹងត្រូវរងទណ្ឌកម្មពីសហគមន៍អន្តរជាតិ ហើយការដកហូតប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធ EBA ចំនួន ២០% ពីសំណាក់សហភាពអឺរ៉ុបនោះ គឺជាឧទាហរណ៍ស្រាប់៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។