មន្ត្រីគណបក្សប្រឆាំងស្នើអាជ្ញាធរបញ្ឈប់ការចាប់ខ្លួនសកម្មជនបន្ថែមទៀត
2023.03.29
(ពីស្ដាំ) មន្ត្រីគណបក្សភ្លើងទៀនលោក តូច ថឹង លោក ខឿន វីរ៉ាត់ និងអ្នកស្រី នូ សុទ្ធារី។
Photo Courtesy
មន្ត្រីគណបក្សភ្លើងទៀនស្នើរដ្ឋាភិបាលបញ្ឈប់ការបន្តចាប់ខ្លួនមន្ត្រី និងសកម្មជនរបស់ខ្លួន ព្រោះជាការគំរាមកំហែងមួយអាចធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ស្មារតីមន្ត្រី និងសកម្មជនគណបក្សដទៃទៀត។ ការស្នើនេះបានធ្វើឡើង ខណៈមន្ត្រីក្រសួងមហាផ្ទៃបានប្រកាសបន្តចាប់ខ្លួនមនុស្ស៩នាក់ទៀត ដែលពាក់ព័ន្ធនឹងការប្រមូលស្នាមមេដៃបង្កើតគណបក្សបេះដូងជាតិ ខណៈបច្ចុប្បន្នអ្នកទាំងនោះជាមន្ត្រី និងសកម្មជនរបស់គណបក្សភ្លើងទៀន។
គណបក្សភ្លើងទៀនកំពុងតាមដានការបន្តតាមរកចាប់ខ្លួនមន្ត្រី និងសកម្មជនរបស់ខ្លួនជាច្រើនរូបទៀត ពីសំណាក់អាជ្ញាធររដ្ឋាភិបាលរបស់លោក ហ៊ុន សែន ពាក់ព័ន្ធនឹងការប្រមូលស្នាមមេដៃបង្កើតគណបក្សបេះដូងជាតិ ខណៈមន្ត្រីគណបក្សប្រឆាំងនេះព្រួយបារម្ភថា វាជារឿងមួយអាចធ្វើឱ្យអ្នកធ្វើការងារនៅក្នុងគណបក្សជាមួយគ្នា មានការភ័យខ្លាច។
មន្ត្រីនាំពាក្យគណបក្សភ្លើងទៀនលោក គីមសួរ ភីរិទ្ធ ប្រាប់អាស៊ីសេរីនៅថ្ងៃទី២៨ មីនាថា ថ្វីត្បិតការចាប់ខ្លួនមន្ត្រីគណបក្សចំនួន៣នាក់កាលពីសប្ដាហ៍មុននេះ មិនអាចធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ធ្ងន់ធ្ងរដល់ដំណើរការគណបក្ស ប៉ុន្តែវាបានធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ស្មារតីសហការីបម្រើការនៅក្នុងគណបក្សជាមួយអ្នកទាំង៣នាក់នោះ។ លោកស្នើឱ្យតុលាការ និងសមត្ថកិច្ច គួរពិចារណាទម្លាក់ចោលបទចោទប្រកាន់ ឬព្យួរទោស និងគួរបញ្ឈប់ការចាប់ខ្លួនសកម្មជនបន្ថែមទៀត ព្រោះលោកយល់ឃើញថា ករណីប្រមូលស្នាមមេដៃបង្កើតបក្ស មិនអាចធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ធ្ងន់ធ្ងរសន្តិសុខនិងសណ្ដាប់ធ្នាប់សង្គមឡើយ។
លោកថា៖ «អាជ្ញាធរគួរតែមើលដែរ ថាតើករណីហ្នឹង យើងអាចទម្លាក់ចោលការចោទប្រកាន់បាន ដោយសារមិនមានការប៉ះពាល់ធ្ងន់ធ្ងរទៅសន្តិសុខសណ្ដាប់ធ្នាប់សង្គមទេ។ អាហ្នឹងយើងក៏គួរតែពិចារណាដែរ ក្នុងការព្រមានគាត់ទៅ ព្យួរទោសអ៊ីចឹងទៅ»។
ការលើកឡើងរបស់មន្ត្រីគណបក្សភ្លើងទៀននេះ ធ្វើឡើងស្របពេលមន្ត្រីក្រសួងមហាផ្ទៃបានប្រកាសតាមចាប់ខ្លួនអតីតស្ថាបនិកគណបក្សបេះដូងជាតិ ដែលបច្ចុប្បន្នមកចូលរួមជាមួយគណបក្សភ្លើងទៀនចំនួន៩នាក់ទៀត។ ការតាមរកចាប់ខ្លួនអ្នកទាំង ៩នាក់នេះ បន្ទាប់ពីសមត្ថកិច្ចចាប់ខ្លួនមន្ត្រីសំខាន់ៗរបស់គណបក្សភ្លើនទៀនចំនួន៣នាក់ កាលពីថ្ងៃទី២៤ មីនា រួមមានប្រធានគណៈកម្មាធិការប្រតិបត្តិគណបក្សភ្លើងទៀន ខេត្តកំពង់ចាម លោក តូច ថឹង ប្រធានចលនាយុវជនគណបក្សភ្លើងទៀនថ្នាក់ជាតិ លោក ខឿន វីរ៉ាត់ ព្រមទាំងអនុប្រធានចលនាស្ត្រីគណបក្សថ្នាក់ជាតិ អ្នកស្រី នូ សុទ្ធារី។
អនុប្រធានការិយាល័យសន្តិសុខផ្ទៃក្នុងនៃក្រសួងមហាផ្ទៃលោក គីម ពិសិដ្ឋ បានលើកឡើងថា ដីកាតុលាការបានបញ្ជាឱ្យចាប់ខ្លួនមនុស្សចំនួន១៣នាក់ ពាក់ព័ន្ធនឹងបទក្លែងបន្លំនៅក្នុងការប្រមូលស្នាមមេដៃជាង៤ពាន់ស្នាមមេដៃ ដើម្បីស្នើសុំក្រសួងមហាផ្ទៃបង្កើតគណបក្សបេះដូងជាតិ កាលពីឆ្នាំ២០២១ ហើយមកដល់ពេលនេះ គឺឃាត់ខ្លួនបានចំនួន ៤នាក់បញ្ជូនទៅពន្ធនាគារ និងនៅសល់ ៩នាក់ទៀត។ នេះបើតាមការចុះផ្សាយពីកាសែតខ្មែរថាមស៍ កាលពីថ្ងៃទី២៧ មីនា។
ជុំវិញបញ្ហានេះ វិទ្យុអាស៊ីសេរី មិនអាចសុំការឆ្លើយបំភ្លឺបន្ថែមពីមន្ត្រីនាំពាក្យក្រសួងមហាផ្ទៃលោក ខៀវ សុភ័គ មន្ត្រីនាំពាក្យអគ្គស្នងការនគរបាលជាតិលោក ឆាយ គឹមខឿន និងមន្ត្រីនាំពាក្យស្នងការនគរបាលរាជធានីភ្នំពេញលោក សាន សុខសីហា បានទេ នៅថ្ងៃទី២៨ មីនា។
មេធាវីការពារក្ដីសំណុំរឿងស្ថាបនិកគណបក្សបេះដូងជាតិ លោក កែត ឃី លើកឡើងថា ពាក់ព័ន្ធនឹងសំណុំរឿងនេះ តុលាការក្រុងភ្នំពេញ បានប្រកាសសាលក្រមកាលពីថ្ងៃសុក្រសប្ដាហ៍មុន ផ្ដន្ទាទោសអ្នកទាំង១៣នាក់ ក្នុងនោះលោក សៀម ភ្លុក ត្រូវជាប់ពន្ធនាគារ២ឆ្នាំ ៦ខែ ហើយ១២នាក់ទៀត ត្រូវជាប់ពន្ធនាគាររយៈពេល២ឆ្នាំ និងត្រូវពិន័យជាប្រាក់ក្នុងម្នាក់ៗចំនួន៥លានរៀល។ លោកបន្តថា លោកមិនបានដឹងថា មានដីកាតាមចាប់ខ្លួនអ្នក៩នាក់នោះទេ។
លោកថា៖ «អ៊ីចឹង! រឿងថា គេមានដីកាទៅចាប់ខ្លួន អ្នកផ្សេងទៀត ខ្ញុំអត់ដឹងដែរ»។
ជុំវិញរឿងនេះ នាយកទទួលបន្ទុកកិច្ចការទូទៅនៃអង្គការលីកាដូ (Licadho) លោក អំ សំអាត យល់ឃើញថា សំណុំរឿងដែលក្រសួងមហាផ្ទៃចោទប្រកាន់ថា មានការក្លែងបន្លំស្នាមមេដៃនិងក្លែងលិខិតស្នាមពីក្រុមស្ថាបនិកគណបក្សបេះដូងជាតិនេះ ហាក់មិនបង្កឱ្យមានហានិភ័យនាំឱ្យមានភាពវឹកវរធ្ងន់ធ្ងរនៅក្នុងសង្គមឡើយ ព្រោះលោកថា ពួកគេគ្រាន់តែមានបំណងដើម្បីសុំបង្កើតគណបក្សចូលរួមប្រកួតប្រជែងក្នុងការបោះឆ្នោតតាមបែបលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ ស្របតាមរដ្ឋធម្មនុញ្ញ។ លោកបន្តថា ការចាប់អ្នកនយោបាយទាំងនេះ នឹងធ្វើឱ្យមានការរិះគន់បន្ថែមពីសហគមន៍អន្តរជាតិ ថាការគោរពសិទ្ធិមនុស្សនិងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជា កាន់តែដើរថយក្រោយមួយកម្រិតទៀត។
លោក អំ សំអាត៖ «គ្រាន់តែថា បច្ចេកទេសនៃការបង្កើតគណបក្សហ្នឹងយ៉ាងម៉េច ខ្ញុំគិតថា អាហ្នឹង វាគួរតែមានការជជែកគ្នាមួយ វាជាការល្អ។ ក៏ប៉ុន្តែយើងសោកស្ដាយដែរ នៅពេលករណីនេះក្លាយទៅជាការប្ដឹងផ្ដល់ទៅដល់តុលាការ ហើយមានបន្តនីតិវិធីរហូតដល់មានការចាប់ខ្លួនលោក សៀម ភ្លុក ហើយក្រោយមក មានការចាប់ខ្លួនបន្ថែមទៀត ទៅលើស្ថាបនិកនៃគណបក្សបេះដូងជាតិនេះ»។
ស្របពេលរបបដឹកនាំរបស់លោក ហ៊ុន សែន ត្រូវបានគេមើលឃើញថា បន្តបំផ្លាញលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ និងរំលោភសិទ្ធិមនុស្សកាន់តែធ្ងន់ធ្ងរឡើង មុខរដូវកាលបោះឆ្នោត គឺនៅពាក់កណ្ដាលខែមីនានេះ សហភាពអឺរ៉ុបបានអនុម័តសេចក្ដីសម្រេចថ្មីព្រមានដកការអនុគ្រោះEBAដែលនៅសល់៨០ភាគរយបន្ថែម។ សកម្មជនការពារសិទ្ធិមនុស្សកំពុងព្រួយបារម្ភថា ការផ្ដន្ទាទោសលោក កឹម សុខា ប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិឱ្យពន្ធនាគារដោយឃុំនៅក្នុងផ្ទះរយៈពេល២៧ឆ្នាំ និងការបន្តធ្វើផ្គើនទៅនឹងការព្រមានពីសហភាពអឺរ៉ុប តាមរយៈការបន្តចាប់ខ្លួនមន្ត្រី និងសកម្មជនគណបក្សភ្លើងទៀនជាបន្តបន្ទាប់នៅពេលនេះ ជាសញ្ញាបង្ហាញថា បរិយាកាសនៅមុខការបោះឆ្នោតជាតិ នៅខែកក្កដាខាងមុខ នឹងមិនមានលក្ខណៈល្អប្រសើរឡើយ៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។
អត្ថបទពេញនិយម
RFA
- សុន្ទរកថា លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត គ្រោងថ្លែងនៅអ.ស.ប គ្មានទេការលើកកម្ពស់សិទ្ធិមនុស្ស និងប្រជាធិបតេយ្យ
- ពលរដ្ឋខ្មែរ ធ្វើបាតុកម្មប្រឆាំងវត្តមានលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត នៅទីស្នាក់ការអង្គការសហប្រជាជាតិ
- អ្នករិះគន់ថា លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត គួរឆក់ឱកាសស្ដារប្រជាធិបតេយ្យ និងសិទ្ធិមនុស្សតាមសំណើរបស់ប្រមុខការទូតអូស្ត្រាលី
- កម្ពុជាគួរបង្ហាញតម្លាភាពនៅកំពង់ផែរាមជាជាងប្រកាសប្រាប់អន្តរជាតិថា កម្ពុជាគ្មានវត្តមានមូលដ្ឋានយោធាបរទេស
- សម្ភាសមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់បក្សសង្រ្គោះជាតិជុំវិញបាតុកម្មប្រឆាំងលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត នៅអាមេរិក
អត្ថបទពេញនិយម
នយោបាយ
- លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត អះអាងប្រាប់អគ្គលេខាធិការអ.ស.ប ពីសុឆន្ទៈកែលម្អស្ថានភាពសិទ្ធិមនុស្ស
- អ្នកវិភាគថា គណបក្សភ្លើងទៀនអាចពិបាករកដៃគូនយោបាយ
- លោក ហ៊ុន សែន បង្ហោះវីដេអូពលរដ្ឋក្រៅស្រុកគាំទ្រកូនខ្លួនទៅអាមេរិកដើម្បី «បន្លំភ្នែកអន្តរជាតិ»
- ពលរដ្ឋរងភាពអយុត្តិធម៌ក្នុងសង្គម គ្មានជំនឿលើរដ្ឋាភិបាលថ្មីថា នឹងគោរពរដ្ឋធម្មនុញ្ញ
- គ្រួសារដង្ហោយហៅរកយុត្តិធម៌ក្រោយតុលាការផ្ដន្ទាទោសលោក ថាច់ សេដ្ឋា ឱ្យជាប់ពន្ធនាគារ ១៨ខែ ក្នុងសំណុំរឿងចេញសែកស្អុយ