អាជ្ញាធរមូលដ្ឋាននៅតាមបណ្តាខេត្តមួយចំនួនមិនព្រមចុះហត្ថលេខា បង្កភាពស្មុគស្មាញលើសំណើផ្លាស់ប្ដូរសមាជិកក្រុមប្រឹក្សាឃុំ-សង្កាត់របស់គណបក្សភ្លើងទៀន។ មន្ត្រីគណបក្សភ្លើងទៀន និងសង្គមស៊ីវិលចាត់ទុករឿងនេះថា ជាការរើសអើងផ្នែកនយោបាយដែលនាំឱ្យប៉ះពាល់ការអភិវឌ្ឍនៅមូលដ្ឋាន និងការបោះឆ្នោតអសកលនៅពេលខាងមុខ។
គណបក្សភ្លើងទៀនលើកឡើងថា ការផ្លាស់ប្ដូរសមាជិកក្រុមប្រឹក្សាឃុំថ្មីជំនួសក្រុមប្រឹក្សាឃុំចាស់ ដោយសារតែសមាជិកក្រុមប្រឹក្សាចាស់ទទួលមរណភាព លាលែងពីតួនាទី អសកម្មការងារបម្រើម្ចាស់ឆ្នោត និងការចាកចេញពីគណបក្សនេះទៅចូលរួមជាមួយគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា។ យ៉ាងណាក្តីអាជ្ញាធរមូលដ្ឋានក្រោមការគ្រប់គ្រង់របស់គណបក្សកាន់អំណាចបានបង្កការលំបាក ដោយមិនព្រមចុះហត្ថលេខា ឬទទួលយកឯកសារប្ដូរសមាសភាពក្រុមប្រឹក្សាឃុំថ្មីរបស់គណបក្សភ្លើងទៀននោះទេ។ គណបក្សភ្លើងទៀនបញ្ជាក់ថា បញ្ហានេះធ្វើឱ្យប្រឹក្សាមកពីបក្សភ្លើងទៀនខកខានចូលបំពេញតួនាទីការងារបម្រើពលរដ្ឋ ជាពិសេសពួកគេព្រួយបារម្ភពីការបាត់សិទ្ធិចុះឈ្មោះបោះឆ្នោត ជ្រើសរើសសមាជិកព្រឹទ្ធសភា និងការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសក្រុមប្រឹក្សារាជធានី ខេត្ត ស្រុក ក្រុង ខណ្ឌនៅឆ្នាំ២០២៤ ខាងមុខ។
ប្រធានគណៈកម្មាធិការប្រតិបត្តិគណបក្សភ្លើងទៀនប្រចាំខេត្តតាកែវលោក ម៉ៅ សុផល ប្រាប់វិទ្យុអាស៊ីសេរីនៅថ្ងៃទី៦ ខែតុលា ថា ឃុំចំនួន៦ដែលគណបក្សភ្លើងទៀនខេត្តតាកែវ បានដាក់ឯកសារតាមនីតិវិធីទៅអាជ្ញាធរដើម្បីចុះហត្ថលេខាផ្លាស់ប្ដូរជំទប់ទី២ រួមមានឃុំកុមាររាជា ឃុំពពេល ឃុំអង្គប្រាសាទ ឃុំស្មោង ឃុំព្រៃស្លឹក និងឃុំរំចង់។ លោកឱ្យដឹងថា នៅក្នុងនោះមានរដ្ឋបាលចំនួនឃុំចំនួន៥បានទទួលយកឯកសារ ប៉ុន្តែរយៈពេលជាង១ខែមកនេះមេឃុំទាំងនោះមិនទាន់ឆ្លើយតបឡើយ ចំណែកមេឃុំរំចង់វិញបានបដិសេធមិនទទួលយកលិខិតរបស់លោកចំនួន៥លើកមកហើយ។ លោកស្នើដល់ក្រសួងមហាផ្ទៃ និងអភិបាលខេត្តតាកែវជួយជំរុញទៅរដ្ឋបាលឃុំ ឬមេឃុំឱ្យជួយពន្លឿននីតិវិធីនៃការផ្លាស់ប្ដូរនៃសមាជិកក្រុមប្រឹក្សាឃុំថ្មីរបស់គណបក្សភ្លើងទៀនឱ្យបានឆាប់។
លោក ម៉ៅ សុផល៖ «សូមក្រសួងមហាផ្ទៃជំរុញដល់ឃុំទាំង៦ធ្វើតាមនីតិវិធីច្បាប់ដើម្បីឱ្យរួសរាន់ឱ្យទាន់ពេលវេលា ដើម្បីឱ្យក្រុមប្រឹក្សាថ្មីជំនួសក្រុមប្រឹក្សាចាស់ដែលត្រូវស្លាប់ លាលែង និងបាត់បង់ពីសមាជិកគណបក្សភ្លើងទៀន នេះជាកត្តាសំខាន់បំផុតមានតែក្រសួងមហាផ្ទៃដែលជួយជំរុញ»។
ទន្ទឹមនឹងនេះ លោក ម៉ៅ សុផល ឱ្យដឹងថា ការណីទាំងនេះកាលពីថ្ងៃទី១៩ ខែកញ្ញា លោកបានផ្ញើលិខិតទៅអភិបាលខេត្តតាកែវ និងពិភាក្សាជាមួយមន្ត្រីរដ្ឋបាលសាលាខេត្តដើម្បីស្នើសុំឱ្យជួយអន្តរាគមន៍ទៅមេឃុំឱ្យចុះហត្ថលេខាប្ដូរសមាសភាពជំទប់ទី២ របស់បក្សភ្លើងទៀនជាបន្តបន្ទាប់ ក៏ប៉ុន្តែអាជ្ញាធរថ្នាក់លើមិនព្រមដោះស្រាយជូនលោកឡើយ។
ឆ្លើយតបនឹងបញ្ហានេះនាយករដ្ឋបាលសាលាខេត្តតាកែវ លោក មាស អ៊ុយ ប្រាប់វិទ្យុអាស៊ីសេរីថារឿងនេះពុំមែនលោកមិនដោះស្រាយបញ្ហានោះទេ ដោយសារលោកមិនទាន់ទទួលដំណឹងទាក់ទងការផ្លាស់ប្ដូរក្រុមប្រឹក្សាឃុំពីមន្ត្រីបក្សភ្លើងទៀននៅឡើយ ក្រោយពេលលោកបានណែនាំអំពីនីតិវិធីកន្លងមក។ លោកជំរុញឱ្យមន្ត្រីគណបក្សនេះរាយការណ៍មករដ្ឋបាលសាលាខេត្តជាជាងស្វែងរកដំណោះស្រាយដោយផ្សព្វផ្សាយតាមរយៈសារព័ត៌មាន។
លោក មាស អ៊ុយ៖ «តាំងពីគាត់(មន្ត្រីបក្សភ្លើងទៀនខេត្តតាកែវ)មកថ្ងៃមុនមក គាត់បានមកសួរយោបល់ថា ត្រូវធ្វើរបៀបមិចៗ ហើយខ្ញុំបានប្រាប់គាត់ត្រឡប់ទៅវិញថា ត្រូវធ្វើរបៀបម៉េចហើយ ហើយខ្ញុំអត់ឃើញគាត់មកទៀត។ ក្រុមប្រឹក្សាឃុំទទួល ឬមិនទួលយ៉ាងមិចទេ ខ្ញុំអត់ដឹងថា គាត់ធ្វើ(ដាក់ឯកសារ)ទៅឃុំអីហ្នឹងមានលក្ខណៈយ៉ាងមិចទេ ឃុំមិនបានទទួល(ឯកសារ)ឬគាត់មិនបានធ្វើ(ឯកសារ)ឬនៅ វាអត់បានព័ត៌មាន វាអត់ព័ត៌មាន»។
ទោះយ៉ាងណាមន្ត្រីសាលាខេត្តអះអាងបែបនេះក្តី តែករណីនេះជាតួនាទីរបស់អាជ្ញាធរថ្នាក់លើត្រូវសួរនាំទៅអាជ្ញាធរថ្នាក់ក្រោមបញ្ជាក់ពីមូលហេតុ និងជួយអន្តរាគមន៍ឆ្លើយតបដោះស្រាយបញ្ហានេះ។
ស្រដៀងគ្នានេះដែរ ប្រឹក្សាឃុំសង្កាត់របស់គណបក្សភ្លើងទៀននៅតាមបណ្តាខេត្តមួយចំនួនទៀតក៏ត្រូវបានអាជ្ញាធរមូលដ្ឋានរបស់បក្សកាន់អំណាចមិនព្រមចុះហត្ថលេខាលើឯកសារ និងបង្កឧបសគ្គជាច្រើននៅក្នុងការផ្លាស់ប្ដូរសមាសសភាពនេះដែរ មានដូចជាខេត្តបាត់ដំបង ខេត្តកណ្តាល និងខេត្តឧត្តរមានជ័យជាដើម។
អ្នកនាំពាក្យគណបក្សភ្លើងទៀនលោក គីមសួរ ភីរិទ្ធ ថ្លែងថា អាជ្ញាធរមកពីគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាមួយចំនួនបានបំពានច្បាប់ ដោយបានបង្កភាពស្មុគស្មាញក្នុងការប្ដូរសមាសភាពឃុំ សង្កាត់នៅរយៈពេលចុងក្រោយនេះ។
លោក គីមសួរ ភីរិទ្ធ៖ «យើងនឹងទៅទាក់ទងថ្នាក់ខេត្តនៅកន្លែងធនធានមនុស្សរបស់គេហ្នឹង ដើម្បីឱ្យគេជំរុញមកមេឃុំឱ្យបានយល់ តែគាត់យល់ដែរគាត់ធ្វើជាយល់ ហើយអាចគ្មានបទបញ្ជាអ៊ីចឹងទៅ ហើយយើងនឹងទៅទាក់ទង បើខេត្តមិនជួយជំរុញទេ យើងនឹងសរសេរលិខិតទៅរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមហាផ្ទៃជួយជំរុញឱ្យមានការផ្លាស់ប្ដូរនេះឱ្យស្របតាមច្បាប់ដែលមានចែង ជាពិសេសនៅមុនការចុះឈ្មោះអង្គបោះឆ្នោតដែលនឹងប្រព្រឹត្តទៅនៅប៉ុន្មានថ្ងៃខាងមុខនេះដើម្បីជៀសវាងបញ្ហា និងមានបណ្តឹងតវ៉ាទៅថ្ងៃមុខទៀត»។
វិទ្យុអាស៊ីសេរីមិនអាចទាក់ទងអ្នកនាំពាក្យក្រសួងមហាផ្ទៃលោក ខៀវ សុភក៌ ដើម្បីបកស្រាយជុំវិញរឿងនេះបានទេ នៅថ្ងៃទី០៦ ខែតុលា។
ទាក់ទងរឿងនេះ អ្នកសម្របសម្រួលផ្នែកអង្កេតរបស់អង្គការឃ្លាំមើលការបោះឆ្នោត ខុមហ្វ្រែល(COMFREL) លោក កន សាវាង្ស មានប្រសាសន៍ថា បើគណបក្សភ្លើងទៀនបានរៀបចំឯកសារស្នើសុំប្តូរសមាសសភាពក្រុមប្រឹក្សាឃុំសង្កាត់បានត្រឹមត្រូវ ហើយមេឃុំបែរជាបង្អាក់ដំណើរការដោយមិនមានមូលហេតុច្បាស់លាស់ទេនោះ គឺជាការរើសអើងផ្នែកនយោបាយ។ ហេតុដូច្នេះលោកថា អាជ្ញាធរគ្មានហេតុផលណាមួយធ្វើឲ្យយឺតយ៉ាវក្នុងការស្នើសុំឲ្យមានការផ្លាស់ប្ដូរសមាជិកក្រុមប្រឹក្សាឃុំសង្កាត់ដែលស្នើឡើងដោយគណបក្សភ្លើងទៀននោះទេ។
លោក កន សាវាង្ស៖ «ជំនួសទៅដោយបេក្ខភាពថ្មី បេក្ខភាពរបស់គណបក្សដែលបាត់បង់ហ្នឹង គឺមិនអាចជំនួសដោយបេក្ខភាពណាមួយផ្សេងដែលទទួលបានការចាត់តាំង ឬចាត់ចែង ការយល់ព្រម ឬមិនយល់ព្រមពីមេឃុំហ្នឹងអត់ទេ មេឃុំគ្រាន់តែដឹកនាំទេដោយមិនមានសិទ្ធិណាមួយក្នុងការសម្រេចទេ ពីព្រោះក្រុមប្រឹក្សាឃុំសុទ្ធតែកើតចេញពីការបោះឆ្នោតដូចគ្នា ប្រជាពលរដ្ឋទេជាអ្នកសម្រេច។ កន្លែងហ្នឹងខ្ញុំយល់ថា គួរតែស្ថាប័នមានសមត្ថកិច្ច ជាពិសេសក្រសួងមហាផ្ទៃត្រូវពិនិត្យមើលលើតួនាទីហ្នឹងដើម្បីកុំមានការលើកឡើងថា ការអនុវត្តមួយដែលជាឧបសគ្គសម្រាប់ប្រជាធិបតេយ្យនៅប្រទេសរបស់យើង»។
ច្បាប់ស្ដីពីការគ្រប់គ្រងរដ្ឋបាលឃុំសង្កាត់មាត្រា៣៧ចែងថា ការផ្លាស់ប្ដូរសមាសភាពក្រុមប្រឹក្សាឃុំសង្កាត់ត្រូវធ្វើឡើងដោយប្រកាសរបស់រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមហាផ្ទៃក្នុងរយៈពេលយ៉ាងយូរ១៤ថ្ងៃ។ សេចក្ដីប្រកាសក្រសួងមហាផ្ទៃកំណត់ឱ្យអភិបាលខេត្តរាជធានីត្រូវពិនិត្យសមាសភាពក្រុមប្រឹក្សាឃុំសង្កាត់នានាក្នុងរាជធានីខេត្តរបស់ខ្លួន។ ក្នុងករណីសមាជិកក្រុមប្រឹក្សាណាបាត់បង់សមាជិកភាព អភិបាលខេត្តរាជធានីត្រូវឱ្យសមាជិកក្រុមប្រឹក្សាឃុំសង្កាត់នោះលើកសំណើសុំប្ដូរជាបន្ទាន់៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។