សកម្មជនគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ប្តេជ្ញាបន្តសកម្មភាពតស៊ូរបស់ខ្លួន ដើម្បីលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ ទោះបីជាមានការផ្ដន្ទាទោសពីតុលាការរបបក្រុងភ្នំពេញក៏ដោយ។ មន្ត្រីសិទ្ធិមនុស្ស យល់ថា គណបក្សកាន់អំណាច គួរឈប់ប្រើប្រាស់ប្រព័ន្ធតុលាការ ធ្វើទុកបុកម្នេញមន្ត្រីគណបក្សប្រឆាំង និងសកម្មជនដទៃទៀត ហើយងាកមករកតុចរចា ដើម្បីឈានទៅរកការបោះឆ្នោតមួយដោយសេរី និងយុត្តិធម៌។
សកម្មជនគណបក្សសង្គ្រោះជាតិលើកឡើងដូចៗគ្នាថា ពួកគេមិនរារែក និងនៅតែបន្តការប្តេជ្ញារបស់ខ្លួនគាំទ្រ និងតស៊ូជាមួយគណបក្សសង្គ្រោះជាតិដដែល ទោះបីជាតុលាការរបបក្រុងភ្នំពេញ កាត់ទោសពួកគេឱ្យជាប់ពន្ធនាគារក៏ដោយ។
យុវជនគណបក្សសង្គ្រោះជាតិខេត្តកំពង់ចាមលោក រិន រដ្ឋ រៀបរាប់ថា លោកពុំភ័យខ្លាចចំពោះគណបក្សកាន់អំណាច ទោះបីជាតុលាការ កាត់ទោសលោកឱ្យជាប់ពន្ធនាគារដូចមេដឹកនាំបក្សប្រឆាំងក៏ដោយ។ លោកបន្តថា លោក ហ៊ុន សែន កំពុងភ័យខ្លាច ហើយបរាជ័យក្នុងការបំបាត់សំឡេងបក្សប្រឆាំង ប្រើគ្រប់កលល្បិច ដើម្បីបំភាន់ភ្នែកប្រជាពលរដ្ឋ គំរាមកំហែង បំបែកបំបាក់កម្លាំងរបស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ឱ្យងាកទៅគាំទ្រខ្លួនវិញ៖ «សូមឱ្យរដ្ឋាភិបាលជួយរកដំណោះស្រាយជូនប្រជាពលរដ្ឋផង ព្រោះអីប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរយើងឥឡូវ គឺពិបាកមែនទែនហើយ ដោយសារតែវិបត្តិកូវីដ និងវិបត្តិសេដ្ឋកិច្ច ទាក់ទងនឹងវិបត្តិនយោបាយ ត្រូវអន្តរជាតិហ្នឹងដាក់សម្ពាធពីខាងក្រៅមកហ្នឹងធ្វើឱ្យប្រជាពលរដ្ឋយ៉ាប់រស់នៅណាស់។ អ៊ីចឹងសូមឱ្យរដ្ឋាភិបាលជួយរកដំណោះស្រាយបិទបញ្ចប់នយោបាយរវាងបក្សកាន់អំណាច និងបក្សប្រឆាំងឱ្យបានឆាប់រហ័ស ដើម្បីស្ដារសេដ្ឋកិច្ចជាតិឡើងវិញ»។
រីឯ ក្រុមប្រឹក្សាឃុំសង្កាត់របស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិខេត្តត្បូងឃ្មុំលោកស្រី យ៉ែម វណ្ណណែត លើកឡើងថា លោកស្រីមិនខ្វល់ចំពោះការកាត់ទោសមេដឹកនាំបក្សប្រឆាំងដោយរបបក្រុងភ្នំពេញនោះទេ ព្រោះលោកស្រីយល់ថា តុលាការ មិនឯករាជ្យ និងធ្វើឡើងតាមការបញ្ជារបស់បក្សកាន់អំណាច។ លោកស្រីបន្តថា ការកាត់ទោសមេដឹកនាំបក្សប្រឆាំងក្នុងអំឡុងពេលវិបត្តិជំងឺកូវីដ១៩ នេះ ជារឿងតក់ក្រហល់ និងខុសប្រក្រតី។ លោកស្រីថា លោក ហ៊ុន សែន ហាក់ព្យាយាមបំបិទសំឡេងបក្សប្រឆាំង ដើម្បីងាយស្រួលក្នុងការផ្ទេរអំណាចឱ្យកូនប្រុសច្បងរបស់ខ្លួន គឺលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត។ លោកស្រីសោកស្ដាយដែលប្រព័ន្ធតុលាការមិនបានប្រើប្រាស់វិជ្ជាជីវៈរបស់ខ្លួន ក្នុងការកាត់ក្តី និងផ្ដល់យុត្តិធម៌ពិតប្រាកដដល់ប្រជាពលរដ្ឋ៖ «សម្រាប់ខ្ញុំវិញ ខ្ញុំមានតែការសំណូមពរទៅដល់បងប្អូនប្រជាពលរដ្ឋ សូមឱ្យលោកមេត្តាងើបឡើងតស៊ូមតិទាំងអស់គ្នា ដើម្បីឱ្យយើងមានការបោះឆ្នោតយ៉ាងត្រឹមត្រូវមួយនៅឆ្នាំ២០២៣នេះ។ ខ្ញុំជឿជាក់ថា ថ្នាក់ដឹកនាំគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ គាត់នឹងអាចរកដំណោះស្រាយទៅក្នុងប្រទេសបាន តែចំពោះវិធីសាស្ត្រទី៣នេះ។ ហើយខ្ញុំក៏ចង់ឱ្យមានដំណោះស្រាយនយោបាយដែរ ពីព្រោះប្រជាពលរដ្ឋមិនអាចរស់នៅក្នុងរបបបែបនេះទៀតទេ»។
ដោយឡែក យុវជនគណបក្សសង្គ្រោះជាតិលោក សេង ម៉េងប៊ុនរ៉ុង ថ្លែងថា លោកនឹងនៅតែបន្តសកម្មភាពរបស់លោកជាមួយគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ទោះបីជាតុលាការក្រុងភ្នំពេញ កាត់ទោសលោកឱ្យជាប់ពន្ធនាគារក៏ដោយ។ លោកបន្តថា ការតក់ក្រហល់ក្នុងការកាត់ទោសសកម្មជន និងថ្នាក់ដឹកនាំគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ឱ្យជាប់ពន្ធនាគារនេះ គឺសបញ្ជាក់ឱ្យឃើញថា លោក ហ៊ុន សែន កំពុងខ្លាចឥទ្ធិពលរបស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ដែលអាចនាំឱ្យមានការផ្លាស់ប្ដូរនាពេលខាងមុខ៖ «ចំពោះខ្ញុំដោយសារការដាក់បន្ទុក ឬមួយក៏ការកាត់ទោសនេះ គឺខ្ញុំអត់មានការភ័យខ្លាចទេ ព្រោះយើងធ្វើដើម្បីលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យហើយរបបក្រុងភ្នំពេញ ដោយសារគាត់មានទំនោរមកពីបក្សកុម្មុយនិស្ត ឬមួយក៏គាត់មានគំនិតបែបផ្ដាច់ការអីជាដើម ទើបគាត់ធ្វើទុកបុកម្នេញទៅលើអ្នកប្រជាធិបតេយ្យ តែអ្នកប្រជាធិបតេយ្យដូចជាគណបក្សសង្គ្រោះជាតិគឺអត់ខ្លាចទេ។ យើងមើលទៅ ៣ឆ្នាំដែលគណបក្សសង្គ្រោះជាតិអត់មានក្នុងប្រទេស យើងធ្វើការនៅក្រៅក៏គណបក្សកាន់អំណាចនៅតែខ្លាច នៅតែធ្វើទុកបុកម្នេញ មិនថា តែអ្នកនៅក្រៅប្រទេស មិនថាទាំងអ្នកនៅប្រទេស នេះគឺបង្ហាញឱ្យឃើញថា អ្វីដែលជាសកម្មភាពរបស់យើងហ្នឹងគឺវាមានឥទ្ធិពលទៅលើជនផ្ដាច់ការ ធ្វើឱ្យជនផ្ដាច់ការគាត់នៅមិនស្ងប់ទេ»។
ការលើកឡើងបែបនេះ គឺក្រោយពេលក្រោយពីតុលាការក្រុងភ្នំពេញបានកាត់ទោសកំបាំងមុខប្រធានស្ដីទីគណបក្សសង្គ្រោះជាតិលោក សម រង្ស៊ី ឱ្យជាប់ពន្ធនាគាររយៈពេល ២៥ឆ្នាំ និងមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ចំនួន ៨នាក់ផ្សេងទៀត ឱ្យជាប់ពន្ធនាគារពី ២០ ទៅ ២២ឆ្នាំ។ តុលាការក៏បានដកហូតសិទ្ធិរបស់មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់ទាំងនេះ មិនឱ្យបោះឆ្នោត និងឈរឈ្មោះឱ្យពលរដ្ឋបោះឆ្នោតឱ្យឡើយ។
តុលាការក្រុងភ្នំពេញចោទប្រកាន់លោក សម រង្ស៊ី ពីបទឧបឃាតពាក់ព័ន្ធនឹងការប៉ុនប៉ងធ្វើរដ្ឋប្រហារ ផ្ដួលរំលំរដ្ឋាភិបាល ក្នុងគម្រោងវិលចូលប្រទេសកម្ពុជាវិញ កាលពីថ្ងៃទី៩ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១៩។ ចំណែកមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ៨នាក់ផ្សេងទៀត តុលាការចោទប្រកាន់ពីបទ «ឧបឃាត» ពាក់ព័ន្ធពាក់ព័ន្ធនឹងគម្រោងផ្ដួលរំលំរដ្ឋាភិបាល ដែលបទចោទនេះដូចគ្នានឹងបទចោទជាមួយលោក សម រង្ស៊ី ដែរ។ មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់ទាំងនោះ រួមមាន លោក អេង ឆៃអ៊ាង អ្នកស្រី មូរ សុខហួរ លោក អ៊ូ ច័ន្ទឫទ្ធិ លោក ឡុង រី លោក នុត រំដួល លោក ហូរ វ៉ាន់ លោក ម៉ែន សុថាវរិន្ទ្រ និងអ្នកស្រី ជូឡុង សូមួរ៉ា ត្រូវតុលាការផ្ដន្ទាទោសឱ្យជាប់ពន្ធនាគាររយៈពេល ពី ២០ ទៅ ២២ឆ្នាំ ពីបទ «ឧបឃាត»។
ភ្លាមៗក្រោយការកាត់ទោសនេះ ស្ថានទូតអាមេរិកប្រចាំកម្ពុជា បង្ហាញការសោកស្ដាយចំពោះការផ្ដន្ទាទោសថ្នាក់ដឹកនាំគណបក្សសង្គ្រោះជាតិចំនួន ៩នាក់ ដែលពួកគេខ្លះក៏ជាពលរដ្ឋអាមេរិកាំងផងដែរ។ ស្ថានទូតគូសបញ្ជាក់ថា ការផ្ដន្ទាទោសនេះ ជាផ្នែកមួយនៃការកាត់ទោសទ្រង់ទ្រាយធំជាបន្តបន្ទាប់លើអ្នកគាំទ្របក្សប្រឆាំង និងសកម្មជនសង្គមស៊ីវិល ដែលធ្វើឡើងដោយខ្វះមូលដ្ឋានច្បាប់។ សហរដ្ឋអាមេរិកជំរុញឱ្យរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបើកលំហនយោបាយឡើងវិញ និងគោរពសិទ្ធិសេរីភាព ប្រជាពលរដ្ឋ ស្របតាមរដ្ឋធម្មនុញ្ញកម្ពុជា។ រីឯ សហភាពអឺរ៉ុបវិញ ជាថ្មីម្តងទៀត ជំរុញឱ្យរដ្ឋាភិបាលលោក ហ៊ុន សែន ងាកមកសម្រុះសម្រួលនយោបាយ និងផ្សះផ្សាជាតិឡើងវិញ។ កង្វល់ស្រដៀងគ្នានេះ ក៏ត្រូវឯកអគ្គរដ្ឋទូតអូស្ត្រាលីប្រចាំកម្ពុជា លើកឡើងផងដែរ។
ទោះជាយ៉ាងណា អ្នកនាំពាក្យគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាលោក សុខ ឥសាន កន្លងមក ធ្លាប់បានបដិសេធចំពោះការលើកឡើងថា កម្ពុជាមិនមានការគោរពសិទ្ធិមនុស្ស និងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យពេញលេញ។ លោកថា ចំពោះសំណុំរឿងរបស់មន្ត្រីបក្សប្រឆាំង គឺតុលាការបានផ្តល់យុត្តិធម៌ត្រឹមត្រូវដល់រដ្ឋាភិបាល។ លោកលើកឡើងថា រដ្ឋាភិបាល មិនខ្លាចចំពោះទណ្ឌកម្មរបស់អន្តរជាតិ ក្នុងការដាក់សម្ពាធឱ្យរដ្ឋាភិបាលចរចាជាមួយបក្សប្រឆាំងឡើយ។
ប្រធានផ្នែកសិទ្ធិមនុស្សនៃសមាគមការពារសិទ្ធិមនុស្សអាដហុក (Adhoc) លោក នី សុខា មានប្រសាសន៍ថា គណបក្សនយោបាយទាំងអស់គួរដោះស្រាយគ្នា រកតុចរចា ដើម្បីបញ្ចប់ជម្លោះនយោបាយនេះ ហើយបញ្ឈប់ការប្រើប្រាស់ប្រព័ន្ធតុលាការក្នុងការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញប្រជាពលរដ្ឋ ឬសកម្មជនដទៃទៀត។ លោកបន្តថា រដ្ឋាភិបាលគួរ គួរបញ្ឈប់ការធ្វើទុកបុកម្នេញលើគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ហើយទុកឱកាសឱ្យប្រជាពលរដ្ឋជាអ្នកសម្រេចនៅក្នុងការបោះឆ្នោតមួយដែលសេរី និងយុត្តិធម៌៖ «គណបក្សនយោបាយធំៗហ្នឹងក្តី ដែលអះអាងថា អ្វីដែលយើងធ្វើគឺដើម្បីប្រយោជន៍ជាតិ ដើម្បីប្រយោជន៍ប្រជាពលរដ្ឋ អាហ្នឹងត្រូវតែយកមកគិតហើយ ពីព្រោះថា ដើម្បីប្រយោជន៍ប្រជាពលរដ្ឋយ៉ាងម៉េច បើយើងនៅតែបន្តអូសបន្លាយនូវជម្លោះហ្នឹង ហើយបន្តឱ្យមានការដាក់សម្ពាធជាហូរជាហែ មកលើប្រទេសយើងហើយ អ្វីដែលជាអ្នករងគ្រោះ គឺប្រជាពលរដ្ឋយើង ដែលកំពុងតែរងគ្រោះ ឬក៏បន្តទទួលរងគ្រោះតទៅទៀត។ យើងដឹងហើយថា ប្រាក់ជំនួយទាំងអស់ហ្នឹងវាប៉ះពាល់ទៅដល់អ្នកណា ? គឺប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរ»។
ក្រៅពីសំណុំរឿងឧបឃាតនេះ មន្ត្រី និងថ្នាក់ដឹកនាំគណបក្សសង្គ្រោះជាតិមួយចំនួនទៀត ក៏រងការចោទប្រកាន់ក្នុងសំណុំរឿងផ្សេងទៀតដែរ ដូចជា បទរួមគំនិតក្បត់ ញុះញង់ឱ្យមានភាពវឹកវរធ្ងន់ធ្ងរដល់សន្តិសុខសង្គម បទញុះញង់កុំឱ្យយោធិនស្ដាប់បង្គាប់ជាដើម។ សំណុំរឿងទាំងនេះមានជនជាប់ចោទជាង ១៣០នាក់ ហើយតុលាការបានលើកយកមកជំនុំជម្រះទាំងដុំៗ ជាបន្តបន្ទាប់ ដោយមិនខ្វល់អំពីភាពត្រឹមត្រូវនៃនីតិវិធី និងការរិះគន់ពីអង្គការជាតិ និងអន្តរជាតិឡើយ។
សកម្មជនគណបក្សសង្រ្គោះជាតិ ទទូចឱ្យរដ្ឋាភិបាលលោក ហ៊ុន សែន គួរគិតពីឯកភាពជាតិជាធំ និងរកដំណោះស្រាយនយោបាយ ដើម្បីរួមគ្នាជួយដល់ប្រជាពលរដ្ឋដែលកំពុងជួបការលំបាក៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។