គណៈអចិន្ត្រៃយ៍នៃរដ្ឋសភាឯកបក្ស សម្រេចបញ្ជូនឈ្មោះបេក្ខជន ២ នាក់ទៅឲ្យបក្សកាន់អំណាច ដើម្បីជ្រើសរើសជាប្រធាន គ.ជ.ប ជំនួស លោក ស៊ិក ប៊ុនហុក ដែលបានលាលែងពីតំណែង។ អ្នកនាំពាក្យរដ្ឋសភាលោក ឡេង ប៉េងឡុង ប្រាប់អាស៊ីសេរីថា នៅក្នុងកិច្ចប្រជុំតាមប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណិតនៅថ្ងៃទី១៥ ខែមិថុនា គណៈអចិន្ត្រៃយ៍យល់ថា បេក្ខជន ២ នាក់ដែលស្របតាមលក្ខន្តិកៈប្រធាន គ.ជ.ប គឺម្នាក់ជាសមាជិករដ្ឋសភា និងជាអតីតអភិបាលខេត្តបាត់បំដង លោក ប្រាជ្ញ ច័ន្ទ និងម្នាក់ទៀត ជាអតីតអភិបាលរងខេត្តព្រះវិហារលោក ការ លាន។
លោកអះអាងថា អ្នកទាំង ២ សុទ្ធតែធ្លាប់មានបទពិសោធន៍ការងារច្រើនជាង ១០ ឆ្នាំ និងមានសមត្ថភាពគ្រប់គ្រាន់។ លោកបន្តថា តាមនីតិវិធី ក្រោយការសម្រេចនេះហើយ រដ្ឋសភានឹងបញ្ជូនឈ្មោះបេក្ខជនទាំង ២ ឲ្យគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាដែលមាននីតិសម្បទាស្នើសុំបេក្ខជនប្រធាន គជប ជ្រើសរើសម្នាក់ ហើយបញ្ជូនឈ្មោះមករដ្ឋសភាវិញ ដើម្បីអនុម័តសម្រេចតែម្ដង៖ «តាមច្បាប់យើងរើសជាសាធារណៈបើកចំហ តម្លាភាព គឺថាអ្នកណាក៏អាចដាក់ពាក្យបានដែរឲ្យតែមានសមត្ថភាពគ្រប់គ្រាន់តាមលក្ខខណ្ឌនៃច្បាប់ គឺមាត្រា ៥ នៃច្បាប់ស្ដីពីការរៀបចំការប្រព្រឹត្តិទៅរបស់គណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត។ អ៊ីចឹង ២នាក់ហ្នឹង គាត់បានដាក់ពាក្យតាមលក្ខខណ្ឌ គាត់មានលក្ខណៈគ្រប់គ្រាន់ហើយ»។
រដ្ឋសភាបានប្រកាសឲ្យសាធារណជនទូទៅដាក់ពាក្យធ្វើជាប្រធានគណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត ក្រោយពេល លោក ស៊ិក ប៊ុនហុក បានដាក់ពាក្យសុំលាលែងក្រោមហេតុផលមានបញ្ហាសុខភាព កាលពីដើមខែមិថុនា។ ក្រោយមកមានបេក្ខជន ៤ នាក់ បានដាក់ពាក្យ។ តែលោក ឡេង ប៉េងឡុង មិនដឹងហេតុនៃការបាត់ឈ្មោះបេក្ខជន ២ នាក់ផ្សេងទៀតទេ។
ទោះជាយ៉ាងណា គណបក្សប្រឆាំង និងសង្គមស៊ីវិលហាក់គ្មានជំនឿថា សមាសភាពបេក្ខជនប្រធាន គជប ថ្មីនេះ អាចជួយឲ្យកិច្ចការបោះឆ្នោតវិវត្តន៍មកភាព ល្អប្រសើរវិញបានទេ។
ប្រធានគណៈកម្មាធិការប្រតិបត្តិគណបក្សសង្គ្រោះជាតិរាជធានីភ្នំពេញលោក ម៉ន ផល្លា ដែលសកម្មក្នុងកិច្ចការបោះឆ្នោត យល់ថា បេក្ខជនថ្មីទាំង ២ នាក់របស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា មិនមានសមត្ថភាពគ្រប់គ្រាន់លើផ្នែកកិច្ចការងារបោះឆ្នោតទេ។ បន្ថែមពីនេះ លោកសង្កេតឃើញថា សមាជិកបក្ស និងជាអតីតមន្ត្រីរដ្ឋបាលខេត្តទាំង ២ នាក់នេះ ច្រើនតែចេញមុខសម្លុតពលរដ្ឋនិងការពារប្រយោជន៍បក្សច្រើនជាងប្រយោជន៍សាធារណៈ។
លោក ម៉ន ផល្លា បន្តថា គណបក្សកាន់អំណាចគួរតែបើកឱកាសឲ្យមន្ត្រីសង្គមស៊ីវិលដែលមានភាពឯករាជ្យ និងមានជំនាញច្បាស់លាស់ ឲ្យទទួលតំណែងជាប្រធាន គ.ជ.ប ទើបអាចជួយដល់កិច្ចការបោះឆ្នោតបាន។ ជាងនេះទៅទៀត មន្ត្រីបក្សប្រឆាំងរូបនេះនៅតែទាមទារឲ្យមានវត្តមានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិនៅកម្ពុជាទើបការបោះឆ្នោតអាចប្រព្រឹត្តទៅដោយសេរី ត្រឹមត្រូវ យុត្តិធម៌ស្របតាមគោលការណ៍ប្រជាធិបតេយ្យសេរីពហុបក្ស៖ « ឥស្សរជននយោបាយមាននៅក្នុងប្រទេសក៏ដូចជាអង្គការសង្គមស៊ីវិលដែលមានបទពិសោធន៍នៅក្នុងកិច្ចការបោះឆ្នោតជាតិនិងអន្តរជាតិដើម្បីក្លាយទៅជាមេដឹកនាំនៅក្នុងស្ថាប័ននៅក្នុងការរៀបចំបោះឆ្នោត។ អ៊ីចឹងសមាសភាពទាំងអស់នោះ ខ្ញុំគិតថា នៅស្រុកខ្មែរយើងពិតជាមានតែអ្វីដែលសំខាន់ គឺឆន្ទៈរបស់មេដឹកនាំរបស់របបក្រុងភ្នំពេញបច្ចុប្បន្នគាត់មិនមានឆន្ទៈនូវការធ្វើបែបនេះពីព្រោះគាត់បារម្ភថា មិនអាចធានាបាននូវការជោគជ័យរបស់គាត់»។
លោក ប្រាជ្ញ ច័ន្ទ ធ្លាប់មានរឿងអាស្រូវច្រើនជាងស្នាដៃ ក្នុងពេលលោកកាន់តំណែងជាមន្ត្រីរដ្ឋបាលសាធារណៈ ដូចជាការដោះដូរដី និងលក់ដី អគាររបស់រដ្ឋ ស្រះទឹកបូរាណច្រើនកន្លែង ដោយពុំបានដេញថ្លៃជាសាធារណៈ ក្នុងពេលលោកកាន់តំណែងជាអភិបាលខេត្តបាត់ដំបង ជាង ១០ ឆ្នាំ (២០០១ ដល់២០១៤)។ បន្ថែមពីនេះ លោក ប្រាជ្ញ ច័ន្ទ បានរៀបចំរចនាសម្ព័ន្ធដាក់បក្សពួក និងសាច់ញាតិនៅក្នុងតួនាទីសំខាន់របស់រដ្ឋបាលខេត្តបាត់ដំបងទៀតផង។ សាច់ញាតិរបស់លោកទៀតសោត ក៏ជាអាជីវករមានភាគហ៊ុនច្រើនលើសលប់ លើទ្រព្យសម្បត្តិរដ្ឋ និងឯកជននៅខេត្តបាត់ដំបង។
ជុំវិញករណីបេក្ខជនប្រធានគជបថ្មីនេះ អាស៊ីសេរីមិនអាចសុំការបញ្ជាក់បន្ថែមពីអ្នកនាំពាក្យគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាលោក សុខ ឥសាន បានទេ នៅថ្ងៃទី១៥ខែមិថុនា។
អ្នកសម្របសម្រួលនិងអង្កេតនៃអង្គការខុមហ្វ្រ៊ែលលោក កន សាវាង្ស មិនទាន់អាចវាយតម្លៃពីសមត្ថភាព និងប្រសិទ្ធភាពបេក្ខជនថ្មីទាំង ២ នេះទេ ដោយសារលោករង់ចាំមើលសកម្មភាពការងារសិន។ ទោះយ៉ាងណា សង្គមស៊ីវិលរូបនេះ សង្កេតឃើញថា ក្រោយបោះឆ្នោតក្រុមប្រឹក្សាឃុំសង្កាត់ឆ្នាំ២០១៧មក គ.ជ.ប ខុសពីទម្រង់ដើម ព្រោះសមាសភាពនៃស្ថាប័ននេះ មិនមែនជាបុគ្គលដែលជ្រើសតាំងដោយគណបក្សមានអាសនៈក្នុងរដ្ឋសភា ដែលទទួលបានសំឡេងគាំទ្រពីប្រជាពលរដ្ឋតាមរយះការ បោះឆ្នោតថ្នាក់ជាតិនោះទេ។
លោក កន សាវាង្ស បន្តថា ការប្រកាសជ្រើសរើសសមាសភាព គជប ជាសាធារណៈគ្រាន់តែជានីតិវិធី តែចុងក្រោយគឺគណបក្សនយោបាយជាអ្នកសម្រេចដដែល។ លោកយល់ថា ដើម្បីឲ្យសមាសភាពគជបមានលក្ខណៈល្អប្រសើរ រដ្ឋសភាត្រូវកែប្រែរូបមន្តជ្រើសតាំងសមាសភាពគ.ជ.បឡើងវិញ ដោយត្រូវទទួលយកគំនិត យោបល់ពីគ្រប់ភាគីពាក់ព័ន្ធ៖ «ទោះបីថា នៅក្នុងច្បាប់មានថា កាលណាចូលជាបេក្ខភាព គជប ត្រូវលាលែងពីគណបក្សនយោបាយឬក៏ថាត្រូវតែមិនមាននិន្នាការគណបក្សនយោបាយយ៉ាងណាក៏ដោយ ក៏ប៉ុន្តែចង់មិនចង់នៅតែមើលឃើញថាបក្សជាធំដដែលទេ»។
រដ្ឋសភាបានកែប្រែលក្ខន្តិកៈជ្រើសរើសប្រធាននិងសមាជិករបស់គជបឡើងវិញ កាលឆ្នាំ២០១៥ ក្រោយពេលអតីតប្រធានស្ថាប័ននេះ គឺលោក អ៊ឹម សួស្ដី រងការរិះគន់ថា ធ្វើការមិនឯករាជ្យ និងបានលួចបន្លំសន្លឹកឆ្នោតឲ្យបក្សកាន់អំណាច។ បន្ទាប់មកគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជានិងគណបក្សសង្គ្រោះជាតិបានជ្រើសរើសសមាសភាពគជបតាមរូបមន្ត ៤-៤-១ វិញ។
តែនៅឆ្នាំ២០១៧ ក្រោយការរំលាយបក្សប្រឆាំងភ្លាម ថ្នាក់ដឹកនាំ គ.ជ.ប ៣ រូបនៃកូតាគណបក្សសង្គ្រោះជាតិបានលាលែងតំណែងដោយអះអាងថា ការអវត្តមានបក្សប្រឆាំង មិនអាចធ្វើឲ្យ គជប ក្លាយជាស្ថាប័នឯករាជ្យបានទេ។ ទន្ទឹមគ្នានោះ ប្រទេសម្ចាស់ជំនួយនៃលោកសេរីទាំងអស់បានផ្ដាច់ជំនួយទាំងស្រុងភ្លាមៗពីគជបរហូតដល់បច្ចុប្បន្ន។រដ្ឋសភាឯ៑កបក្សក៏បានលើកបន្តុបអ្នកមាននិន្នាការគាំទ្របក្សប្រជាជនឲ្យមកជំនួសវិញ៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។