កម្ពុជានិងថៃជាប្រទេសដែលមានព្រំប្រទល់ជាប់គ្នាជ្រើសរើសបានមេដឹកនាំប្រទេសក្នុងថ្ងៃតែមួយកាលពីថ្ងៃទី២២ សីហា កន្លងទៅដោយលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ជានាយករដ្ឋមន្ត្រីកម្ពុជាហើយលោក សេដ្ឋា ថាវីស៊ីន (Srettha Thavisin) ជានាយករដ្ឋមន្ត្រីថៃ។ រហូតមកដល់ពេលនេះប្រមុខរដ្ឋាភិបាលទាំងពីរបានដឹកនាំប្រទេសអស់រយៈពេលជាង៣ខែមកហើយ។ តើរយៈពេលជាង៣ខែមកនេះរដ្ឋាភិបាលប្រទេសទាំងពីរធ្វើអ្វីបានខ្លះជួយដល់ជាតិរៀងៗខ្លួន?
ក្នុងរយៈពេលជាង៣ខែមកនេះរដ្ឋាភិបាលរបស់លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ហាក់មិនទាន់ជំរុញឱ្យមានកំណើនសេដ្ឋកិច្ចដែលធ្វើឱ្យជីវភាពពលរដ្ឋប្រសើរឡើងនៅឡើយទេ បើទោះបីជាលោកបានចេញទៅក្រៅប្រទេសជិត ១០ដងមកហើយក៏ដោយ។ នៅពេលទៅក្រៅប្រទេសម្ដងៗ ភាគច្រើនលោកតែងមានទំនាក់ទំនងល្អជាមួយក្រុមប្រទេសកុម្មុយនីស្តដូចជាប្រទេសចិន(China)ជាដើម ដោយពុំសូវសហការជាមួយប្រទេសលោកសេរីដែលមានសេដ្ឋកិច្ចជឿនលឿននោះទេ។ ក្រោយពេលត្រឡប់មកពីក្រៅប្រទេសវិញលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត តែងមានមោទនភាពថា លោកបានជួបពិភាក្សាជាមួយក្រុមអ្នកវិនិយោគបរទេសនិងបានអូសទាញពួកគេឱ្យមកបណ្ដាក់ទុននៅកម្ពុជាដែរ ក៏ប៉ុន្តែមិនដែលឃើញរដ្ឋាភិបាលក្រុងភ្នំពេញបញ្ចេញតួលេខចំនួនទឹកប្រាក់ដែលអ្នកវិនិយោគមកធ្វើអាជីវកម្មនៅកម្ពុជាម្ដងណាឡើយ។
ចំពោះការងារលេចធ្លោរបស់រដ្ឋាភិបាល លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ដែលពលរដ្ឋចាប់អារម្មណ៍ខ្លាំងក្នុងរយៈពេលប្រមាណ ១ខែដំបូង ក្រោយលោកឡើងកាន់តំណែង រដ្ឋាភិបាលនេះបានបង្កើនការទាមទារពន្ធពីប្រជាពលរដ្ឋ រហូតដល់អតីតនាយករដ្ឋមន្ត្រី លោក ហ៊ុន សែន ចេញមកអន្តរាគមន៍លើរឿងនេះ។
លោក ហ៊ុន សែន៖ «បញ្ហាពន្ធដារហេតុអីបានទៅជាផ្ទុះយើងដូចជាមិនទាន់បានធ្វើអីទេ ប៉ុន្តែយើងបែរទៅជានិយាយច្រើន ឥឡូវនេះបញ្ហាវាដូចជាផ្ទុះ។ ហើយបង្កើតឡើងនូវពាក្យថា ខំបោះឆ្នោតឱ្យមកខំបង្កើនពន្ធដារឯណា ឯណោះទៅវិញ។ យើងប្រញាប់និយាយពេកទេដឹង សុំពិនិត្យឡើងវិញ ព្រោះបញ្ហាខ្លះត្រូវក្ដាប់ពេលវេលាឱ្យជាប់»។
ការងារលេចធ្លោមួយទៀតរបស់នាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត ដោយភាគច្រើនចំណាយពេលវេលាទៅលើការងារចុះជួបកម្មករ មន្ត្រីរាជការ សម្ពោធសំណង់អគារថ្មីៗដែលបន្សល់ទុកពីឪពុករបស់លោកជាញឹកញាប់ មានដូចជា ព្រលានយន្តហោះស្ពាន និងផ្លូវថ្នល់ជាដើម។
បន្ថែមពីនេះនៅពេលសំណេះសំណាលក្នុងវេទិកាសាធារណៈទាំងនោះលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត មិនដែលសួរសុខទុក្ខពីការរស់នៅរបស់កម្មករ ប្រជាពលរដ្ឋ និងមន្ត្រីរាជការនោះទេ ហើយលោកតែងលើកសរសើរខ្លួនឯងថា ធ្វើការងារដើម្បីផលយោជន៍ពលរដ្ឋគ្មានពេលដេកនោះឡើយ។មិនតែប៉ុណ្ណោះពេលខ្លះ លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ថែមទាំងបានយកក្បាលមេក្រូនិយាយឌឺដងទៅលើក្រុមអ្នកមាននិន្នាការផ្ទុយពីរដ្ឋាភិបាលថា ពួកគេមានគំនិតអវិជ្ជមានទៅលើរដ្ឋាភិបាលលោកទៅវិញ។
លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត៖ «ខ្ញុំយកពាក្យអ្នកបកស្រាយអ្វីដែលខ្ញុំធ្វើ អ្នកឯងចោទខ្ញុំ ថាខ្ញុំធ្វើដើម្បីបក្ខពួកខ្ញុំអ្នកមានលុយអ្នកមានអំណាច។ ប៉ុន្តែខ្ញុំប្រាប់អ្នកឯងមើលចង្អៀតចង្អល់ហើយ ហើយទស្សនៈចង្អៀតចង្អល់បែបនឹងហើយបានបក្សរបស់លោកមិនដែលឈ្នះនោះ។ ឱ្យតែគេចេញមកចូលរួមជាមួយរដ្ឋាភិបាលថា គេក្បត់ជាតិ ហើយចោទរដ្ឋាភិបាលថា មិនផ្ដល់ឱកាសឱ្យអ្នកចេះដឹង ហើយអ្នកចេះដឹងគ្រាន់តែគេចង់យកជំនាញរបស់គេមកចូលធ្វើការថា គេក្បត់ឧត្ដមគតិ»។
ប្រធានផ្នែកប្រឆាំងការជួញដូរមនុស្ស និងទេសន្តរប្រវេសន៍នៃអង្គការសង់ត្រាល់ (Central) និងជាអ្នកតាមដានស្ថានការណ៍សង្គមកម្ពុជានិងថៃ លោក ឌី ថេហូយ៉ា យល់ឃើញថា ការចំណាយពេលបែបនេះជាការខ្ជះខ្ជាយពេលមិនសូវមានប្រយោជន៍ដល់សង្គមជាតិឡើយ។
លោក ឌី ថេហូយ៉ា៖ «ក្នុងទេសកាលនេះវាមិនមែនពេលវេលាដែលទៅចុះស្ដាប់បញ្ហាអីទៀតទេ វាជាពេលវេលាមួយអនុវត្តគោលនយោបាយឱ្យបានប្រសើរ។ ឧទាហរណ៍បើប្រជាពលរដ្ឋប្រឈមអំពីវិបត្តិបំណុលថា តើគោលនយោបាយរបស់រដ្ឋដោះស្រាយវិបត្តិបំណុលបែបម៉េច។ បើប្រជាពលរដ្ឋជួបបញ្ហានៃការអត់ការងារធ្វើ តើរដ្ឋធ្វើផែនការយ៉ាងណាដឹងប្រទេសរបៀបណាដើម្បីឱ្យប្រជាពលរដ្ឋមានការងារធ្វើ។ បើប្រជាពលរដ្ឋចំណាកស្រុកច្រើនពេកត្រូវបានចាញ់បោកគេ តើមានគោលនយោបាយឯណាដើម្បីការពារទប់ស្កាត់បង្ការជួយសង្គ្រោះពួកគាត់នឹងឱ្យរស់នៅប្រកបដោយសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរសមរម្យអីជាដើម។ អានេះជាចំណុចមួយដែលត្រូវគិត»។
ងាកមកមើលការដឹកនាំរបស់នាយករដ្ឋមន្ត្រីថៃវិញម្ដង
នាយករដ្ឋមន្ត្រីថៃ លោក សេដ្ឋា ថាវីស៊ីន កម្រយកពេលវេលាទៅចុះជួបកម្មករ មន្ត្រីរាជការ និងសម្ពោធសំណង់អគារថ្មីណាស់។ លោក សេដ្ឋា ថាវីស៊ីន ភាគច្រើនយកពេលវេលាតាមដានការងារដែលបានដាក់ឱ្យរដ្ឋមន្ត្រីអនុវត្ត និងតែងទទួលយកការរិះគន់និងសំណើរបស់ប្រជាពលរដ្ឋយកមកដោះស្រាយ។ សារព័ត៌មានបេណាញ៉ូ (Bena News)របស់ថៃចុះផ្សាយថា រដ្ឋាភិបាលថៃក្រោមការដឹកនាំរបស់ សេដ្ឋា ថាវីស៊ីន បានបញ្ចេញថវិកាជាតិ ជិត១ពាន់លានដុល្លារ សងបំណុលធនាគារជំនួសឱ្យកសិករ ដើម្បីឱ្យធនាគារផ្អាកយកការប្រាក់ពីពលរដ្ឋរយៈពេល៣ឆ្នាំ។ បន្ថែមពីនេះរដ្ឋាភិបាលថៃក៏បានបញ្ចុះតម្លៃអគ្គិសនី តម្លៃប្រេងសាំង និងបានអនុម័តគម្រោងចែកប្រាក់ប្រមាណ៣០០ដុល្លារ ក្នុងម្នាក់ដល់ពលរដ្ឋដែរ ហើយគម្រោងនេះនឹងចាប់អនុវត្តនៅខែកុម្ភៈឆ្នាំ២០២៤ខាងមុខ។ លើសពីនេះទៀតរដ្ឋាភិបាលថៃ បានលើកលែងទិដ្ឋាការដល់អ្នកទេសចរមកពីប្រទេសមួយចំនួន ដើម្បីទាក់ទាញឱ្យអ្នកទេសចរមកកម្សាន្តប្រទេសថៃឱ្យកាន់តែច្រើន ដើម្បីជំរុញដល់កំណើនសេដ្ឋកិច្ច។ នេះបើតាមការចុះផ្សាយរបស់សារព័ត៌មានថៃ វើកភញធូដេ (Workpointtoday)។
ងាកមកមើលការងារក្រៅប្រទេសវិញម្ដងវិញ
នាយករដ្ឋមន្ត្រីថៃ បានធ្វើដំណើរទៅក្រៅប្រទេសប្រមាណ៥លើក ដោយក្នុងមួយលើកៗលោកតែងជួបអ្នកវិនិយោគ និងបានអូសទាញពួកគេឱ្យទៅបណ្ដាក់ទុននៅប្រទេសថៃទៀតផង។ សារព័ត៌មាន វ៉យ ធីវី (Voice TV) របស់ថៃចុះផ្សាយថា រហូតមកដល់ពេលនេះ យ៉ាងហោចណាស់មានក្រុមហ៊ុន យក្សរបស់អាមេរិក ចំនួន៣ គឺ ក្រុមហ៊ុន ហ្គូហ្គល (Google) ក្រុមម៉ៃក្រូហ្សស (Microsoft) និង ក្រុមហ៊ុន អាម៉ាហ្សូន វ៉ែប ស៊ើវីស (Amazon Web Services(AWS) ទៅបណ្ដាក់ទុននៅប្រទេសថៃ។ ក្នុងនោះ ក្រុមហ៊ុន ហ្គូហ្គល និង ម៉ៃក្រូហ្សស បានចុះហត្ថលេខាវិនិយោគជាមួយរដ្ឋាភិបាលថៃដែលមានទឹកប្រាក់ប្រមាណ ៦ពាន់លានដុល្លាររួចរាល់ហើយ។
កន្លងមកនាយករដ្ឋមន្ត្រីថៃ លោក សេដ្ឋា ថាវីស៊ីន បានថ្លែងនៅចំពោះមុខប្រជាពលរដ្ឋនិងអ្នកវិនិយោគទុនថៃថា ភារកិច្ចរបស់រដ្ឋាភិបាលលោក នៅមានច្រើនទៀតណាស់ដែលត្រូវធ្វើបន្ត ហើយរដ្ឋមន្ត្រីគ្រប់រូបបានយល់ច្បាស់ពីការងាររបស់ខ្លួនដែលត្រូវធ្វើ។ លោកបញ្ជាក់ថា នយោបាយរបស់រដ្ឋាភិបាលថ្មីនេះមានភាពច្បាស់លាស់ ពោលគឺធ្វើការដើម្បីជួយដល់កសិករថៃ ដូច្នេះលោកចេញទៅក្រៅប្រទេសទាក់ទាញវិនិយោគទុនឱ្យទិញទំនិញរបស់កសិករ។
លោក សេដ្ឋា ថាវីស៊ីន៖ «ហេតុផលមួយដែលកសិករយើងមិនរីកចម្រើន ព្រោះយើងមិនបើកឱ្យមានការធ្វើអាជីវកម្មរវាងប្រទេស ជាមួយប្រទេសផ្សេងៗ មិនមានការជជែកពិភាក្សាគ្នា។ អ្នកខ្លះនិយាយថា ខ្ញុំជានាយករដ្ឋមន្ត្រីអ្នកលក់ដូរ ក៏ទៅនិយាយក្នុងន័យបង្អាប់កើតឡើង។ ខ្ញុំទទួលស្គាល់ ថា ខ្ញុំជាអ្នកលក់ដូរ ខ្ញុំទៅលក់ទំនិញឱ្យពលរដ្ឋថៃ»។
ជុំវិញរឿងនេះមន្ត្រីសង្គមស៊ីវិល លោក ឌី ថេហូយ៉ា មើលឃើញថា នាយករដ្ឋមន្ត្រីថៃជាមេដឹកនាំប្រទេសដ៏ល្អកម្ររកបាន ព្រោះលោកមានជំនាញផ្នែកសេដ្ឋកិច្ច និងមានគោលនយោបាយច្បាស់លាស់ និងចេះយកចិត្តទុកដាក់ពីសុខទុក្ខរបស់ពលរដ្ឋ។ លោកជឿជាក់ថា មេដឹកនាំបែបនេះនឹងធ្វើឱ្យប្រទេសថៃមានការរីកចម្រើនឆាប់រហ័ស ហើយពលរដ្ឋរស់នៅប្រកបដោយភាពសុខសាន្ត។
លោក ឌី ថេហូយ៉ា៖ «ភាពទទួលខុសត្រូវក្នុងនាមជាអ្នកដឹកនាំរដ្ឋគឺដឹកនាំដើម្បីឱ្យរដ្ឋរីកចម្រើន ប្រជាពលរដ្ឋមានការងារធ្វើមានប្រាក់ចំណូល សេដ្ឋកិច្ចជាតិ សេដ្ឋកិច្ចមូលដ្ឋាន សេដ្ឋកិច្ចគ្រួសាររបស់ប្រជាជាតិគេនឹងឱ្យប្រសើរឡើង។ អាហ្នឹង ការគិតរបស់គេយើងឃើញថា វាមានភាពខុសគ្នាបែបនឹង។ អាភាពខុសគ្នាទាំងអស់នេះមិនបាច់ខ្ញុំនិយាយទេ ខ្ញុំគិតថាមហាជន ក៏លោកអាចប្រៀបធៀបនិងពិចារណាមើលច្បាស់អំពីភាពខុសគ្នារវាងរដ្ឋាភិបាលបង្កើតថ្មីដូចគ្នារវាងកម្ពុជានិងថៃ»។
មន្ត្រីសង្គមស៊ីវិលលើកឡើងថា ដើម្បីដឹកនាំប្រទេសឱ្យរីកចម្រើន និងពលរដ្ឋរស់នៅប្រកបដោយភាពសុខសាន្តទៅបាន មេដឹកនាំគួរតែប្រកាន់យកគោលការណ៍ដឹកនាំបែបនីតិរដ្ឋពោលគឺត្រូវអនុវត្តច្បាប់ឱ្យបានស្នើភាពគ្នា និងមិនបង្កើតច្បាប់ដើម្បីធ្វើទុក្ខបុកម្នេញភាគីណាមួយ។ ទី២រដ្ឋាភិបាលត្រូវបើកឱ្យមានការចូលរួមពីគ្រប់ភាគី ទាំងគណបក្សប្រឆាំង អង្គការសង្គមស៊ីវិល និងអ្នកជំនាញផ្សេងៗ និងស្ដាប់មតិយោបល់របស់ពួកគេ។ទី៣ រដ្ឋាភិបាលត្រូវបង្កបរិយាកាសនយោបាយឱ្យបានប្រសើរឡើង ដោយមានការគោរពសិទ្ធិពលរដ្ឋ និងមានយុត្តិធម៌សង្គម ហើយរដ្ឋាភិបាលត្រូវចេះទាក់ទាញអ្នកវិនិយោគចូលមកបណ្ដាក់ទុននៅក្នុងប្រទេសឱ្យបានច្រើន ដើម្បីបង្កើតប្រាក់ចំណូលរបស់ពលរដ្ឋ៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។