អាមេរិកផ្ដល់ជំនួយ ១៨លានដុល្លារមកកម្ពុជាវិញ តែមិនបានទទួលស្គាល់ថា ការបោះឆ្នោតត្រឹមត្រូវទេ
2023.09.30
ជំនួបរវាងលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត (ស្ដាំ) និងឯកអគ្គរដ្ឋទូតសហរដ្ឋអាមេរិក ប្រចាំកម្ពុជា លោក ប៉ាទ្រីក ម័រហ្វី (Patrick Murphy) នាវិមានសន្តិភាព កាលពីថ្ងៃទី២៧ កញ្ញា ២០២៣។
រូប៖ ហ្វេសប៊ុកលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត
ទោះផ្ដល់ជំនួយ ១៨លានដុល្លារមកកម្ពុជាវិញ អាមេរិកមិនបានទទួលស្គាល់ថា ការបោះឆ្នោតនៅកម្ពុជាត្រឹមត្រូវ និងយុត្តិធម៌នោះទេ។ អ្នកវិភាគនយោបាយលើកឡើងថា ការផ្ដល់ជំនួយឱ្យទៅកម្ពុជាវិញនេះ គឺដោយសារអាមេរិកមិនចង់ឱ្យកម្ពុជារងឥទ្ធិពលចិនកាន់តែខ្លាំងតែប៉ុណ្ណោះ។
ទីភ្នាក់ងារសហរដ្ឋអាមេរិកសម្រាប់អភិវឌ្ឍន៍អន្តរជាតិ (USAID) មិនបានអះអាងថា ការលែងបង្កកកញ្ចប់ជំនួយ ១៨លានដុល្លារអាមេរិក ទៅដល់កម្ពុជា គឺជាការទទួលស្គាល់លទ្ធផលបោះឆ្នោត កាលពីថ្ងៃទី២៣ ខែកក្កដា នោះឡើយ។
ទីភ្នាក់ងារសហរដ្ឋអាមេរិកសម្រាប់អភិវឌ្ឍន៍អន្តរជាតិ (USAID) ប្រាប់វិទ្យុអាស៊ីសេរី កាលពីថ្ងៃទី២៨ កញ្ញា ថា ការផ្ដល់ជំនួយរបស់សហរដ្ឋអាមេរិក (USA) ធ្វើឡើងដើម្បីផលប្រយោជន៍ដោយផ្ទាល់ទៅដល់ប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជា ក្នុងការប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងវិបត្តិអាកាសធាតុ និងដើម្បីលើកកម្ពស់សុខុមាលភាពប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជាតែប៉ុណ្ណោះ។ USAID បញ្ជាក់ថា ការសម្រេចចិត្តផ្ដល់ជំនួយឡើងវិញនេះ គឺជាផ្នែកមួយនៃការប្ដេជ្ញាចិត្តរបស់សហរដ្ឋអាមេរិក ក្នុងគោលបំណងលើកកម្ពស់ឱកាសឱ្យប្រជាពលរដ្ឋបានរស់នៅក្នុងប្រទេសដែលមានការរីកចម្រើន ឯករាជ្យ និងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ ខណៈសំឡេងប្រជាពលរដ្ឋពីគ្រប់ភាគីត្រូវបានយកចិត្តទុកដាក់។ ទោះជាយ៉ាងណា ទីភ្នាក់ងារសហរដ្ឋអាមេរិកសម្រាប់អភិវឌ្ឍន៍អន្តរជាតិ មិនបានបញ្ជាក់ថា ការផ្ដល់ជំនួយវិញនេះ គឺជាការទទួលស្គាល់ការបោះឆ្នោតថ្នាក់ជាតិកាលពីខែកក្កដា នៅកម្ពុជាត្រឹមត្រូវ និងយុត្តិធម៌នោះទេ។
ការលើកឡើងរបស់អ្នកនាំពាក្យ ទីភ្នាក់ងារសហរដ្ឋអាមេរិកសម្រាប់អភិវឌ្ឍន៍អន្តរជាតិ (USAID)បែបនេះធ្វើឡើងបន្ទាប់ពីអ្នកនាំពាក្យគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា លោក សុខ ឥសាន បានប្រាប់សារព័ត៌មានក្នុងស្រុក ខ្មែរថាមស៍ (Khmer Times) កាលពីថ្ងៃទី២៧ ខែកញ្ញា ថា ការផ្ដល់ជំនួយ១៨លានដុល្លារដែលអាមេរិកបានបង្កកវិញនោះ គឺជាការបញ្ជាក់ថា សហរដ្ឋអាមេរិកទទួលស្គាល់លទ្ធផលការបោះឆ្នោត កាលពីថ្ងៃទី២៣ ខែកក្កដា ដែលគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាទទួលបានជ័យជម្នះភ្លូកទឹកភ្លូកដី។
កាលពីពេលកន្លងទៅ សហរដ្ឋអាមេរិកបានប្រកាសថា ការបោះឆ្នោតថ្នាក់ជាតិនៅកម្ពុជាមិនត្រឹមត្រូវ និងយុត្តិធម៌នោះនោះឡើយ។ អ្នកនាំពាក្យក្រសួងការបរទេសសហរដ្ឋអាមេរិកលោក ម៉ាត់ហ្ស៊ូ មីលើរ៍ (Matthew Miller) ថ្លែងប្រាប់ក្រុមអ្នកសារព័ត៌មាននៅថ្ងៃទី២៥ កក្កដា ថា អាមេរិកនឹងកាត់ផ្ដាច់កម្មវិធីផ្ដល់ជំនួយមួយចំនួនដែលគិតជា ទឹកប្រាក់ប្រមាណ ១៨លានដុល្លារ ហើយការកាត់ផ្ដាច់ជំនួយនេះ ក៏អាចនឹងបន្តទៅឆ្នាំក្រោយៗទៀតផងដែរ។ ទោះជាយ៉ាងណា ក្រោយពីបានជួបអនុរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសស្តីទីរបស់សហរដ្ឋអាមេរិក អ្នកស្រី វ៉ិកតូរីយ៉ា នូលែន (Victoria Nuland) កាលពីថ្ងៃទី២២ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២៣ នៅបុរីញូវយ៉ក (New York) លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត បានប្រកាសថា សហរដ្ឋអាមេរិកបានផ្ដល់ជំនួយ ១៨លានដុល្លារឡើងវិញ ហើយលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីថ្មីរូបនេះ ថែមទាំងបានសួរសំណួរបែបចំអកទៅកាន់អ្នករិះគន់រដ្ឋាភិបាលផងដែរ។
លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត៖ «ឥឡូវសួរថា ជាសារនយោបាយយ៉ាងម៉េច អាហ្នឹងអ្នកដែលរិះគន់រៀបរាប់ទៅ កាត់យល់ទៅ បើអាមេរិកផ្ដល់ជំនួយត្រឡប់មកវិញ នៅពេលដែលដំបូងគេផ្អាកដោយសារ ការបោះឆ្នោតនេះមានបញ្ហាមួយចំនួន ប៉ុន្តែឥឡូវគេផ្ដល់ឱ្យវិញ ដើម្បីធ្វើកិច្ចការបន្តទៀត ពង្រឹងទំនាក់ទំនងទៀត អាហ្នឹងគួរកាត់យល់ហើយបងប្អូននៅទីនេះ តើទំនាក់ទំនងកម្ពុជា អាមេរិក យ៉ាងម៉េច»?
ជុំវិញរឿងនេះ អ្នកវិភាគនយោបាយ បណ្ឌិត សេង សារី យល់ឃើញថា ការផ្ដល់ជំនួយ១៨លានដុល្លារពីសហរដ្ឋអាមេរិកវិញនេះ បញ្ជាក់យ៉ាងច្បាស់អំពីគោលនយោបាយការបរទេសរបស់សហរដ្ឋអាមេរិក ទៅរកលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ដោយលោកចាត់ទុកថវិកាជំនួយនេះ គឺជាតម្លៃសំបុត្រដែលដាក់នៅលើតុដើម្បីចរចា។ លោកបន្តថា ផលចំណេញនយោបាយសំខាន់តែម្យ៉ាងដែលសហរដ្ឋអាមេរិកចង់បាននោះគឺ សហរដ្ឋអាមេរិកមិនចង់ឃើញកម្ពុជាធ្លាក់កាន់តែជ្រៅក្រោមឥទ្ធិពលនយោបាយរបស់ប្រទេសចិន។
អ្នកវិភាគនយោបាយលើកឡើងថា លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត គួរចាប់ផ្ដើមបើកលំហប្រជាធិបតេយ្យ និងលើកកម្ពស់ការគោរពសិទ្ធិមនុស្ស តាមរយៈការដោះលែងសកម្មជននយោបាយ និងសិទ្ធិមនុស្សដែលកំពុងជាប់ឃុំដោយអយុត្តិធម៌ទាំងអស់ឱ្យមានសេរីភាពវិញ ជាជាងបន្តខ្វល់ខ្វាយការទទួលស្គាល់ពីបណ្ដាប្រទេសផ្សេងៗទៅលើភាពត្រឹមត្រូវនៃការបោះឆ្នោត ព្រោះលោកមិនអាចបំភ្លៃប្រវត្តិសាស្ត្រ នៃការឡើងកាន់អំណាចតាមរយៈការធ្វើនយោបាយទុច្ចរិត នឹងការជ្រោមជ្រែងសព្វបែបយ៉ាងរបស់ឪពុកលោកនោះបានឡើយ៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។
អត្ថបទពេញនិយម
RFA
- សភាអឺរ៉ុប ជំរុញឱ្យសើរើប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធ EBA នៅសល់៨០% និងដាក់ទណ្ឌកម្មជាក់លាក់លើរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា
- សាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញ តម្កល់សាលក្រមកំបាំងមុខទៅលើប្រធានសហជីព លោក ម៉ម រិទ្ធី ឱ្យជាប់ពន្ធនាគារ ១៨ខែ
- លោក ហ៊ុន សែន ស្នើមេដឹកនាំចិនឱ្យផ្ដល់ជំនួយ និងប្រាក់កម្ចីបន្ថែម ក្នុងគ្រាដែលកម្ពុជាអាចប្រឈមនឹងទណ្ឌកម្មសេដ្ឋកិច្ចពីសំណាក់សហភាពអឺរ៉ុប
- អ្នកវិភាគជំរុញឱ្យលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ឱ្យក្លាហានហ៊ាននិយាយជាមួយអ្នកសារព័ត៌មាន
- លោក ហ៊ុន សែន ប្ដេជ្ញាបន្តប្រកាន់ជំហរគោលនយោបាយចិនតែមួយ និងថា ប្រទេសចិនបានជួយនយោបាយកម្ពុជាឱ្យមានឯករាជ្យ
អត្ថបទពេញនិយម
នយោបាយ
- អ្នកឃ្លាំមើលចាត់ទុកដំណើរទស្សនកិច្ចលោក ហ៊ុន សែន ទៅចិន គឺជាការពង្រឹងអំណាច និងស្វែងរកកម្ចីពីចិនបន្ថែម
- ពលរដ្ឋខ្មែរនៅកូរ៉េគ្រោងធ្វើបាតុកម្មជំរុញឱ្យរដ្ឋាភិបាលប្ដឹងទាមទារកោះគជ់ទៅតុលាការអន្តរជាតិ
- កម្ពុជា និងចិនប្ដេជ្ញាបន្តរឹតចំណងមិត្តភាពដើម្បីកសាងជោគវាសនាប្រទេសជាតិរួមគ្នា
- បទសម្ភាសន៍អ្នកស្រី ធិត គឹមហ៊ុន អំពីការធ្វើសមាជរបស់ពលរដ្ឋខ្មែរ-អាម៉េរិកាំងរឿងកោះគជ់
- លោក រ៉ុង ឈុន ស្នើតុលាការឱ្យទម្លាក់ការចោទប្រកាន់ និងអនុញ្ញាតឱ្យលោកធ្វើនយោបាយពេញលេញឡើងវិញ