អ្នកវិភាគ​ថា​លោក ហ៊ុន សែន ល្មម​ឈប់​រំលោភ​តួនាទី​នាយករដ្ឋមន្ត្រី និង​ស្ថាប័ន​តុលាការ

0:00 / 0:00

អ្នកវិភាគ​ថា លោក ហ៊ុន សែន ល្មម​ឈប់​រំលោភ​តួនាទី​នាយករដ្ឋមន្ត្រី ដែល​តំណាង​ឱ្យ​ស្ថាប័ន​នីតិ​ប្រតិបត្តិ និង​បញ្ឈប់​ការ​ជ្រៀតជ្រែក​ស្ថាប័ន​តុលាការ ជុំវិញ​ការ​ថ្លែង​សារ​ជា​សាធារណៈ អំពី​រឿង​ដែល​កំពុង​ស្ថិត​ក្នុង​ដៃ​តុលាការ។ ការលើក​ឡើង​នេះ ដោយសារ​តែលោក ហ៊ុន សែន បាន​យក​រឿង​ឯកជនភាព​បុគ្គល​ ដែល​តុលាការ​កាត់​ក្តីជាអសាធារណៈនោះ ទៅ​និយាយ​ជា​សាធារណៈ ដែលធ្វើ​ឲ្យ​ប៉ះពាល់​ធ្ងន់ធ្ងរ​ដល់​សិទ្ធិពលរដ្ឋ​គ្រប់រូប។

រដ្ឋធម្មនុញ្ញ​មាត្រា ៥១ ចែង​ថា អំណាច​ទាំងអស់​ជា​របស់​ប្រជាពលរដ្ឋ​។ អំណាច​បែងចែក​ដាច់​ពី​គ្នា រវាង​អំណាច​នីតិប្បញ្ញត្តិ អំណាចនីតិប្រតិបត្តិ និង​អំណាចតុលាការ​។ ទោះជា​រដ្ឋធម្មនុញ្ញ ដែល​​ជា​ច្បាប់​កំពូល​របស់​ប្រទេស ចែង​ច្បាស់​យ៉ាង​នេះ​ក្តី អ្នកវិភាគ​នយោបាយ​លោក​បណ្ឌិត ឡៅ ម៉ុងហៃ ថា ​ការ​​អនុវត្ត​ជាក់ស្ដែង គឺ​តែងតែ​ផ្ទុយ​ពី​ខ្លឹមសារ​នេះ។

លោក​បណ្ឌិត ឡៅ ម៉ុងហៃ ថា​ការរំលោភ​លើ​ការ​បែង​ចែង​អំណាច​រវាង​អង្គ​ទាំង​បី គឺ​អង្គ​នីតិ​ប្រតិបត្តិ ដែល​តំណាង​ឱ្យ​ខាង​រដ្ឋាភិបាល អង្គ​នីតិ​បញ្ញត្តិ​ដែល​តំណាង​ឱ្យ​រដ្ឋសភា និង​តុលាការ​នេះ តែង​កើត​មាន​ជា​ប្រចាំ នៅ​ក្នុង​របៀប​គ្រប់គ្រង​ប្រទេស​កម្ពុជា​សព្វថ្ងៃ។ ករណី​រំលោភ​គោលការណ៍ នៃ​រដ្ឋធម្មនុញ្ញ​នេះ បណ្ឌិត ឡៅ ម៉ុងហៃ បន្ថែម​ថា លោកនាយក​រដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន តែងតែ​ធ្វើឡើង តាមរយៈ​ការ​ថ្លែង​សារ​ជា​សាធារណៈ ដែល​យោង​ទៅ​លើ​រឿង​ក្តី​តុលាការ ដែល​រឿង​ទាំងនេះ ត្រូវតែ​ជា​សមត្ថកិច្ច​តុលាការ ព្រោះ​តុលាការ​ត្រូវតែ​ជា​ស្ថាប័ន​ឯករាជ្យ៖ «ករណី​ហ្នឹង​ទៅ​ដល់​តុលាការ ទុក​ឱ្យ​តុលាការ​ជំនុំជម្រះ​ក្តី​ទៅ​។ អ្នក​ក្រៅ​ឯ​ទៀតៗ កុំ​លូកដៃ​ចូល ព្រោះ​បើ​លូកដៃ​ចូល គឺ​វា​ពាក់ព័ន្ធ​នឹង​ឯករាជ្យ​ភាព​របស់​តុលាការ​។ រួច​យើង​ហ្នឹង​ចេះតែ​ធ្វើ​អ៊ីចឹង​ ! ជា​ហូរហែ​មក​ហ្នឹង​ ! រំលោភ​ទៅលើ​ការបែងចែក​អំណាច​ផង ទៅលើ​ឯករាជ្យ​របស់​អំណាច​តុលាការ​ផង»។

ប្រតិកម្ម​របស់​លោក​បណ្ឌិត ឡៅ ម៉ុងហៃ ធ្វើ​ឡើង​ក្រោយ​លោក ហ៊ុន សែន បាន​ថ្លែង​សារ​ជា​ញឹកញាប់ ជុំវិញ​ករណី​សំណុំរឿង​ប្រធាន​គណបក្ស​សង្គ្រោះជាតិ​លោក កឹម សុខា និង​ថ្មីៗ ​ចុងក្រោយ​នេះ គឺ​ករណី​អតីត​អ្នក​យក​ព័ត៌មាន​អាស៊ីសេរី​មួយ​រូប​។

នៅ​ចំពោះ​មុខ​និស្សិត​ដែល​រង់ចាំ​ទទួល​សញ្ញាប័ត្រ នៅ​ទីក្រុង​ភ្នំពេញ កាលពី​ថ្ងៃ​ទី​១១ ខែ​ធ្នូ លោក ហ៊ុន សែន បើក​​ការ​វាយ​ប្រហារ​​ទៅ​លើ​​អតីត​​អ្នក​​យក​ព័ត៌មាន​​អាស៊ី​សេរី​ ដោយ​សម្អាង​​លើ​​ខ្សែ​វីដេអូ​​មួយ។ ខ្សែ​វីដេអូ​នោះ មិន​ដែល​ត្រូវ​បាន​តុលាការ​អនុញ្ញាត​ឱ្យ​ប្រើប្រាស់​ជា​សាធារណៈ​ទេ ហើយ​ត្រូវ​រក្សា​ជា​ឯកសារ​សម្ងាត់ ក្នុង​ដៃ​សមត្ថកិច្ច​តុលាការ ដើម្បី​ឱ្យ​ដំណើរ​ក្តី​មួយ​ប្រកប​ដោយ​យុត្តិធម៌​​សម្រាប់​គ្រប់​​ភាគី​។ ប៉ុន្តែ លោក ហ៊ុន សែន ថា វីដេអូ​នោះ មាននៅ​ក្នុង​ដៃ​ប្រធាន​អង្គភាព​ព័ត៌មាន និង​ប្រតិកកម្ម​រហ័ស គឺ​លោក ស្វាយ ស៊ីថា ទៅ​វិញ។

លោក ស្វាយ ស៊ីថា ធ្លាប់​ជា​រដ្ឋលេខាធិការ​នៃ​ទីស្ដីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រី និង​ជា​ស្វាមី​របស់​លោក ស្រី ឃួន សុផល ដែល​​ជា​​ជន​​ដៃ​​ដល់ ក្នុង​​ព្រឹត្តិការណ៍​ស្រោច​​ទឹក​​អាស៊ីដ​​លើ​​នាង តាត ម៉ារីណា កាល​ពី ២០ឆ្នាំ​មុន។

ទោះបី​តុលាការ​មិនទាន់​បើកសវនាការ​អង្គ​សេចក្តី ជំនុំជម្រះ​សំណុំរឿង​អតីត​អ្នកយកព័ត៌មាន​អាស៊ីសេរី​នេះ​ក្ដី ក៏​លោកនាយក​រដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បើក​ការវាយប្រហារ បកអាក្រាត​ជីវិត​ឯកជន​របស់​ជនជាប់ចោទ​។ លោក ហ៊ុន សែន ដែល​ពេលនេះ ជា​ឱ​ពុក និង​ជា​ជីតា ដែល​មាន​ចៅស្រី​ជាច្រើន​ទៅ​ហើយ​នោះ​ថ្លែង​ថា លោក​ចង់​ឱ្យ​គេ​ចាក់​បញ្ចាំង​តាម​ប៉ុស្តិ៍​ទូរទស្សន៍ និង​ចង់​ចាក់​បង្ហាញ​តាម​ទូរស័ព្ទ​ដៃ​របស់​លោក ឱ្យ​និស្សិត​ដែល​រង់ចាំ​ទទួល​សញ្ញាប័ត្រ បាន​មើល​ថែម​ទៀត​ផង។ មន្ត្រី​ហែហម​របស់​លោក ដែល​មាន​ឋានៈ​ជា​រដ្ឋមន្ត្រី​ផង​នោះ សើច​សប្បាយ​ពេល​ឮ​ថា​លោក ហ៊ុន សែន ចង់​ចាក់​វីដេអូ​អាសអាភាស​នោះ​ជា​សាធារណៈ៖ «ហើយ​ខ្ញុំ​មិន​ចង់​និយាយ​ទេ ខ្ញុំ​ចង់​ថា​ថ្ងៃ​ណាមួយ ផ្សាយ​តាម​ទូរទស្សន៍​ទៅ​។ ខ្ញុំ​មើល​ដែរ​តើ នៅ​ក្នុង​នេះ នៅ​ក្នុង​អានេះ តិច​ខ្ញុំ​ចាក់​ឱ្យ​មើល​ឥឡូវ ព្រោះ​គេ​ត្រូវ​បញ្ជូន​ភស្តុតាង​មក​ឱ្យ​ខ្ញុំ​ដែរ»។

អាស៊ីសេរី មិន​ទាន់​អាច​ទាក់ទង​សុំ​ការ​បំភ្លឺ​ពី​លោក ស្វាយ ស៊ីថា ថា​តើ​លោក​បាន​ខ្សែអាត់​វីដេអូ​នោះ ដោយ​របៀប​ណា​នៅឡើយ​ទេ ស្រប​ពេល​ដែល​ភស្តុតាង​ទាំងអស់ នៅ​ក្នុង​នីតិវិធី​តុលាការ ត្រូវតែ​ស្ថិត​ក្នុង​ដៃ​តុលាការ និង​គ្មាន​បុគ្គល​ណា​ផ្សេង​ពី​សមត្ថកិច្ច​តុលាការ អាច​បញ្ចេញ​ភស្តុតាង ដែល​ជា​កម្មវត្ថុ​ក្នុង​ការ​ជជែក​ដេញដោល​ក្នុង​តុលាការ​ទៅ​​ទី​សាធារណៈ​​បាន​​នោះ​​ឡើយ លើក​លែង​​មាន​ការ​អនុញ្ញាត​ពី​តុលាការ។

ជាង​នេះ​ទៅ​ទៀត ចំពោះ​សមត្ថកិច្ច​តុលាការ​វិញ ដែល​មាន​ទាំង​មន្ត្រី​ប៉ូលិស និង​ព្រះរាជអាជ្ញា​ផង ដែល​បាន​រឹបអូស​វត្ថុ​តាង និង​រក្សាទុក​ភស្តុតាង ក្នុង​ដំណាក់កាល​ស៊ើបអង្កេត ត្រូវតែ​ទទួលខុស​ត្រូវ ក្នុង​ការ​ថែរក្សា​ការសម្ងាត់​របស់​ភស្តុតាង​ទាំងនោះ។ តាម​គោលការណ៍​ច្បាប់ ក្នុង​ករណី ដែល​ឯកសារ​សម្ងាត់​នៃ​ការស៊ើបអង្កេត ដែល​ក្នុង​ករណី​នេះ ប៉ះពាល់​ដល់​កិត្តិយស និង​សេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ​របស់​បុគ្គល​ក្នុង​រឿង​ក្តី និង​ភាគី​ពាក់ព័ន្ធ​ដទៃ​ផង​នោះ ត្រូវ​បែក​ធ្លាយ​ជា​សាធារណៈ​បែបនេះ សមត្ថកិច្ច​ត្រូវតែ​ទទួលខុសត្រូវ ក្នុង​ការ​ស៊ើបអង្កេត និង​ផ្ដន្ទាទោស​អ្នក​ដែល​ធ្វើ​ឱ្យ​បែក​ធ្លាយ​ឯកសារ​សម្ងាត់​នេះ។

ទោះជា​យ៉ាង​នេះ​ក្តី អ្នកនាំពាក្យ​ក្រសួងយុត្តិធម៌​លោក ជិន ម៉ាលីន ថា ករណី​នេះ ពិបាក​រក​ប្រភព​នៃ​អ្នក​ដែល​ធ្វើ​ឱ្យ​បែក​ធ្លាយ​ខ្សែ​វីដេអូ​នេះ​ណាស់ ដោយ​លោក​ដាក់​ការពិបាក​រក​ប្រភព​ធ្វើ​ឱ្យ​បែក​ធ្លាយ​នេះ ថា​មកពី​សម័យ​បច្ចេកវិទ្យា​ព័ត៌មានវិទ្យា​ទំនើប៖ «ជាទូទៅ វីដេអូ​ដែល​ធ្លាយ​ជា​សាធារណៈ​ហ្នឹង យើង​ពិបាក​នឹង​សន្និដ្ឋាន​ណាស់ ពីព្រោះ​ឥឡូវ​វា​អត់​មាន​អ្វី​ជា​សម្ងាត់​ទៀត​ទេ សារ​ទូរស័ព្ទ​ឆ្លងឆ្លើយ ក៏​អាច​បែក​ជា​សាធារណៈ​បាន​ដែរ ផ្អែក​លើ​បច្ចេកវិទ្យា​។ អ៊ីចឹង​វា​ពិបាក​នឹង​រក​ថា នរណា​ទទួលខុសត្រូវ​ណាស់»។

រហូតមកដល់​ពេល​នេះ ទោះ​ជា​ការ​បែក​ធ្លាយ​ប្រភព​ភស្តុតាង​សម្ងាត់​ក្នុង​រឿង​ក្តី​នេះ ធ្វើ​ឱ្យ​ប៉ះពាល់​ដល់​សុចរិត​ភាព​ស្ថាប័ន​សមត្ថកិច្ច​ប៉ូលិស និង​តុលាការ និង​ប៉ះពាល់​ដល់​សេចក្ដី​ថ្លៃថ្នូរ និង​សិទ្ធិ​នៃ​ជីវភាព​ឯកជន​របស់​មនុស្ស ក្នុង​នោះ​មាន​ទាំង​ក្រុម​គ្រួសារ​ជនជាប់ចោទ​ផង​ក៏ដោយ ក៏​គ្មាន​ចំណាត់​ការ​ណាមួយ​ពី​ស្ថាប័ន​តុលាការ ឬ​ប៉ូលិស ក្នុង​ការ​ស៊ើបអង្កេត​ករណី​នេះ​នោះ​ដែរ។

ជាង​នេះ​ទៅ​ទៀត រដ្ឋធម្មនុញ្ញ​កម្ពុជា​មាត្រា ៣៨ ចែង​ការពារ​ជីវិត កិត្តិយស និង​សេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ​របស់​ប្រជាពលរដ្ឋ​។ រដ្ឋធម្មនុញ្ញ ក៏​ចែង​ការពារ​ជន​គ្រប់រូប ឱ្យ​រួច​ផុត​ពី​ការ​សន្មត ជាមុន​ថា មានទោស​។ រដ្ឋធម្មនុញ្ញ​ត្រង់​មាត្រា​ដដែល​នេះ ចែង​ទៀត​ថា ជនជាប់ចោទ​ណា​ក៏​ដោយ ត្រូវ​ទុកជា​មនុស្ស​ឥត​ទោស ដរាបណា​តុលាការ​មិន​ទាន់​កាត់ទោស​ជា​ស្ថាពរ។

ឆ្លើយ​ទៅ​នឹង​សំណួរ​អាស៊ីសេរី ដែល​សួរ​ថា តើ​ការ​ថ្លែង​សារ​របស់​លោក​នាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ដែល​សន្មត​ថា ជន​ណា​ម្នាក់​មានទោស ដោយ​តុលាការ​មិនទាន់​សម្រេច​សេចក្ដាំ​បែបនេះ ជា​ការ​ត្រឹមត្រូវ​ដែរ​ឬទេ ក្នុងនាម​ជា​មេដឹកនាំ​ប្រទេស​បែបនេះ​? លោក ជិន ម៉ាលីន ឆ្លើយ​ថា ក្នុងនាម​ជា​នាយករដ្ឋមន្ត្រី ដែល​ជា​ប្រមុខ​អំណាចនីតិប្រតិបត្តិ លោក ហ៊ុន សែន អាច​ធ្វើ​អត្ថាធិប្បាយ​ជុំវិញ​រឿង​ក្តី ដែល​កំពុង​ស្ថិត​ក្នុង​ដែន​សមត្ថកិច្ច​តុលាការ​បាន៖ «ជា​គោលការណ៍​ច្បាប់ ក្នុងនាម​ជា​ប្រមុខ​នីតិប្រតិបត្តិ គាត់​អាច​ធ្វើ​ការ​អត្ថាធិប្បាយ​ទៅលើ​ភស្តុតាង​ដែល​ប្រមូល​បាន ព្រោះ​សមត្ថកិច្ច​ដែល​ប្រមូល​ភស្តុតាង​ហ្នឹង គឺ​ស្ថិត​ក្រោម​ការ​គ្រប់​គ្រង់​របស់​អំណាចនីតិប្រតិបត្តិ​។ នោះ​ជា​រឿង​ធម្មតា»។

ប៉ុន្តែ លោក​បណ្ឌិត ឡៅ ម៉ុងហៃ ថា​ការ​ធ្វើ​អត្ថាធិប្បាយ​ទៅលើ​ជីវភាព​ឯកជន ដែល​ប៉ះពាល់​ដល់​សេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ​របស់​មនុស្ស ជា​ផ្នែក​មួយ​នៃ​ភស្តុតាង​សម្ងាត់​របស់​តុលាការ​បែបនេះ សូម្បីតែ​នៅ​ក្នុង​តុលាការ ក៏​គេ​កាត់​ក្តី​ក្នុង​សវនាការ​អសាធារណៈ​ដែរ ដើម្បី​រក្សា​សេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ និង​ចៀសវាង​ការ​ប៉ះពាល់​ដល់​ដល់​ក្រុម​គ្រួសារ កូនចៅ​របស់​ភាគី​ពាក់ព័ន្ធ ដែល​មិន​បាន​ប្រព្រឹត្ត​កំហុស៖ «គេ​មាន​នីតិវិធី​គេ ជា​សម្ងាត់។ គេ​ដេញចេញ​អ្នក​ដែល​ទៅ​ចូល​មើល​ចូល​ស្ដាប់ សាធារណៈ​ដែល​មាន​វត្តមាន​នៅ​បន្ទប់​សវនាការ នេះ​បើ​ត្រឹមត្រូវ​តាម​នីតិវិធី​ច្បាប់។ អត់​មាន​នរណា​យក​មក​ទម្លាយ ឱ្យ​គេ​ដឹង​ជា​សាធារណៈ​ដូច្នេះ​បាន​ទេ»។

នៅ​ក្នុង​ប្រព័ន្ធ​ប្រជាធិបតេយ្យ​ត្រឹមត្រូវ រដ្ឋសភា​មាន​តួនាទី កោះហៅ​នាយករដ្ឋមន្ត្រី មក​ឱ្យ​ឆ្លើយ​បំភ្លឺ​ចំពោះ​ការប្រព្រឹត្ត​មិន​ត្រឹមត្រូវ ដែល​ប៉ះពាល់​ដល់​សុចរិតភាព​តុលាការ និង​ការ​រំលោភច្បាប់​នេះ​។ ប៉ុន្តែ លោក​បណ្ឌិត ឡៅ ម៉ុងហៃ ថា សភា​សព្វ​ថ្ងៃជា​សភា​ឯក​បក្ស ដែល​មានតែ​តំណាងរាស្ត្រ​ពី​គណបក្ស​កាន់អំណាច ដែល​មិន​ហ៊ាន ឬ​គ្មាន​ឆន្ទៈ​កោះហៅ​លោក ហ៊ុន សែន មក​សួរនាំ​អ្វី​នោះ​ឡើយ ដោយ​ទុក​បណ្ដោយ​ឱ្យ​មន្ត្រី​របប​នេះ បន្ត​ប្រព្រឹត្ត​ខុសឆ្គង​ទាំង​ច្បាប់ ទាំង​ក្រមសីលធម៌ ជា​បន្ត​ទៅ​ទៀត។

លោក​បណ្ឌិត ឡៅ ម៉ុងហៃ ថា នៅ​ពេល​ដែល​ការរំលោភ​អំណាច កើត​មានឡើង​ជាប្រចាំ និង​ដោយ​គ្មាន​អ្នកទទួលខុសត្រូវ​បែបនេះ គឺ​មាន​តែ​សាធារណជន​ប៉ុណ្ណោះ ដែល​ជា​អ្នក​សម្រេច៕

កំណត់​ចំណាំ​ចំពោះ​អ្នក​បញ្ចូល​មតិ​នៅ​ក្នុង​អត្ថបទ​នេះ៖ ដើម្បី​រក្សា​សេចក្ដី​ថ្លៃថ្នូរ យើង​ខ្ញុំ​នឹង​ផ្សាយ​តែ​មតិ​ណា ដែល​មិន​ជេរ​ប្រមាថ​ដល់​អ្នក​ដទៃ​ប៉ុណ្ណោះ។